Raport z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w roku szkolnym 2015/2016 w Przedszkolu nr 23 w Warszawie Respektowanie przez wszystkich członków społeczności przedszkolnej zasad bezpieczeństwa. CELE EWALUACJI Zebranie opinii rodziców na temat poziomu poczucia bezpieczeństwa w przedszkolu ich oraz dzieci. Zebranie opinii nauczycieli i pracowników nie pedagogicznych na temat znajomości procedur zachowania się w sytuacjach zagrożenia Pozyskania informacji o sposobach zapoznawania dzieci z zasadami bezpieczeństwa własnego i innych osób oraz umiejętności zachowania się w sytuacjach zagrożenia Wykorzystanie wyników badań do eliminowania sytuacji zagrażających bezpieczeństwu w przedszkolu ORGANIZACJA I PRZEBIEG EWALUACJI Na zorganizowanie procesu badawczego wpływa wiele czynników i musi być on zgodny z obowiązującymi aktami prawnymi regulującymi przebieg ewaluacji 1 Powołany został zespół ewaluacyjny, którego skład przedstawiono na Radzie Pedagogicznej oraz przypomniano nauczycielom tematy ewaluacyjne 2. Następnie zespół ewaluacyjny opracował projekt ewaluacji 3 Badania przeprowadzone zostały na terenie Przedszkola 23 i przeprowadzone zostały do dnia 30 kwietnia 2016r. Badaniu poddano wszystkich pracowników oraz losowo wybranych rodziców i dzieci. 1 S t r o n a
Pytania kluczowe Jakie działania podejmuje się w przedszkolu na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa? Jakie procedury reagowania w przypadku zagrożeń obowiązują w przedszkolu? W jaki sposób dzieci są zapoznawane z zasadami dotyczącymi bezpieczeństwa własnego i innych osób. W jakim stopniu znane są dzieciom oraz pracownikom przedszkola zasady zachowania w sytuacjach niebezpiecznych? Kryteria 1. Różnorodność podejmowanych działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa 2. Skuteczność podjętych działań 1. Znajomość opracowanych procedur postepowania w sytuacjach niebezpiecznych 2. Różnorodność opracowanych procedur 1. Systematyczność działań wychowawczo dydaktycznych 2. Różnorodność stosowanych metod/form pracy z dzieckiem Wskaźniki 1. Nauczyciele wskazują minimum 8 rodzajów działań prowadzonych w przedszkolu na rzecz bezpieczeństwa 2. Wszyscy rodzice określają poczucie bezpieczeństwa na poziomie minimum dobre 3. Wszystkie badane dzieci odpowiadają twierdząco na pytanie o to czy czują się w przedszkolu bezpiecznie 1. Wszyscy pracownicy zapoznali się z treścią procedur i wiedzą w jaki sposób zachować się w sytuacji zagrożenia 2. W przedszkolu znajdują się przynajmniej 3 opracowane procedury związane z postępowaniem w różnych sytuacjach niebezpiecznych 1.Zapisy w dzienniku wskazują, że działania odbywają się przynajmniej 3 razy w miesiącu 2. Deklaracja nauczycieli o stosowaniu wielu metod i form pracy 1. Skuteczność stosowanych metod wychowawczo dydaktycznych 1.80% badanych dzieci poprawnie odpowiada na pytania o zasady bezpiecznego zachowania w sytuacjach zagrożenia 2. Potwierdzenie przez 80% badanych rodziców, że dzieci posiadają wiedzę dotyczącą zasad postepowania w sytuacji zagrożenia/niebezpiecznej 2 S t r o n a
Metody, techniki i narzędzia badawcze W ewaluacji wykorzystano różnorodne metody i techniki badawcze. Są to: Badanie ankietowe z pracownikami przedszkola Badanie ankietowe z rodzicami Wywiad z dyrektorem Analiza dokumentacji - dzienniki zajęć, protokoły Rady Pedagogicznej, dokumentacja procedur Quiz z dziećmi Do przeprowadzenia badań stworzone zostały następujące narzędzia badawcze: Kwestionariusz ankiety dla pracowników przedszkola Kwestionariusz ankiety dla rodziców Kwestionariusz wywiadu z dyrektorem Kwestionariusz do analizy dokumentacji przedszkola Kwestionariusz quizu dla dzieci 1. ANALIZA WYNIKÓW EWALUACYJNYCH Wykorzystano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród pracowników przedszkola i rodziców, wyniki quizu dla dzieci, a także wywiadu z dyrektorem W badaniu ankietowym wzięło udział 18 pracowników przedszkola, w tym 7 nauczycieli i 11 pracowników nie pedagogicznych. Na pytanie o podejmowane w przedszkolu działania na rzecz bezpieczeństwa pracownicy zakreślili 8 form zabezpieczeń (Tab. 1), co świadczy o różnorodności działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa. Porównując wypowiedzi pracowników i dyrektora (Tab. 1) w tym zakresie, należy podkreślić, że wskazali oni 8 takich samych zabezpieczeń. Ponadto dyrektor wymienia jeszcze inne działania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa dzieciom, rodzicom i pracownikom, co świadczy o różnorodności działań służących zapewnieniu bezpieczeństwa Tab.2 Działania podejmowane w przedszkolu na rzecz bezpieczeństwa Lp. Rodzaje odpowiedzi Liczba odpowiedzi pracowników Odpowiedzi dyrektora 1.. Budynek jest zamykany 18 1 3 S t r o n a
2. Video domofony (monitoring wizyjny) 18 1 3. Dyżur przy wejściu 18 1 4. Zamykanie ogrodu podczas pobytu dzieci 18 1 5. Wyznaczona droga ewakuacyjna 18 1 6. Gaśnice w oznaczonych miejscach 18 1 7. Regularne szkolenia pracowników z zakresu bezpieczeństwa 18 1 8. Kod na drzwiach wejściowych do przedszkola 18 1 9. Inne - Przycisk otwierania drzwi niedostępny dla dzieci 1 10. Generalny remont budynku - 1 11. Zainstalowano szklane drzwi - 1 12. Regularne przeglądy wentylacji, windy, gaśnic, elektryki itp. - 1 W badaniu ankietowym wzięło udział 58 rodziców, którzy w większości ocenili warunki bezpieczeństwa w naszym przedszkolu bardzo dobrze-34 odpowiedzi. Pojawiły się także 22 odpowiedzi-dobrze i 2-wystarczająco. Również według opinii większości rodziców dzieci wiedzą jak zachować się w sytuacji niebezpiecznych 47 odpowiedzi. 10 rodziców jednak uważa, że ich dzieci nie wiedzą jak się zachować w sytuacji niebezpiecznej, a jeden z rodziców nie miał zdania. Wyniki quizu dla dzieci w którym wzięło udział 61 wychowanków świadczą o tym, że prawie wszystkie czują się w przedszkolu bezpiecznie 59 odpowiedzi. Jednak dwoje dzieci udzieliło odpowiedzi nie wiem. Zaprezentowane wyniki świadczą o skuteczności działań prowadzonych w tym zakresie przez placówkę. Na podstawie wyników badania ankietowego wszyscy pracownicy przedszkola deklarują znajomość procedur w zakresie bezpieczeństwa. Według pracowników, którzy wypełnili ankiety wiedza dotycząca prawidłowych zachowań w sytuacji zagrożenia jest im przekazywana poprzez regulaminy, procedury oraz szkolenia BHP i PPoż. Nikt nie wskazał dodatkowych sposobów. Według dyrektora, wszystkim pracownikom przypomina się treść procedur w trakcie Rady Organizacyjnej, która odbywa się na początku każdego roku szkolnego. Ponadto wszyscy nowi pracownicy zostają zapoznani z procedurami przed rozpoczęciem pracy. Organizowane są również szkolenia BHP (wstępne i okresowe) oraz pomocy przedmedycznej dla wszystkich pracowników. Dyrektor wymienił również wszystkie procedury reagowania, które zostały opracowane przez Radę Pedagogiczną i obowiązują w przedszkolu w przypadku zagrożeń. Jest ich 25, przy czym 24 zostały zebrane w jeden dokument Procedury zapewnienia bezpiecznego pobytu dzieci w Przedszkolu Nr 23, a procedura ewakuacji dzieci i pracowników funkcjonuje jako oddzielny dokument. Analiza dokumentacji (dokumentacja procedur) potwierdziła istnienie 25 procedur, które szczegółowo opisują zasady postępowania w sytuacji zagrożenia. Natomiast w protokołach Rady Pedagogicznej za rok szkolny 2015/2016 nie znajdują się żadne zapisy odnośnie 4 S t r o n a
zapoznania/przypomnienia pracownikom treści procedur. Jedyny zapis odnośnie procedur bezpieczeństwa znajduje się w protokole nr 8/2015/2016 z posiedzenia Rady Pedagogicznej w dniu 06.04.2016 brzmi następująco: Pani dyrektor wyznaczyła Izabelę Kakiet do zebrania informacji od nauczycielek dotyczącą tego, czy dotarła do nich wiadomość drogą e-mailową zawierającą pliki z instrukcjami bezpieczeństwa. Na podstawie tego zapisu można jednak wnioskować, że dodatkową formą zapoznania/przypomnienia pracownikom treści procedur bezpieczeństwa było wysłanie plików drogą e-mailową. Nie ma natomiast wpisu, który by potwierdzał, że pliki te dotarły do pracowników i, że pracownicy się z nimi zapoznali Odpowiedź na pytania kluczowe: W przedszkolu obowiązuje 25 procedur, które w szczegółowy sposób określają zasady postępowania w sytuacji zagrożenia, a więc można je uznać za różnorodne. Ponadto wszyscy pracownicy deklarują znajomość procedur, natomiast w protokołach Rady Pedagogicznej nie znajdują się żadne zapisy odnośnie zapoznania pracowników z treścią procedur na posiedzeniach rady. Zatem wskaźnik znajomości procedur jest spełniony tylko częściowo. Powyższa analiza świadczy o częściowym spełnieniu kryteriów. Analiza zapisów w dziennikach zajęć (Tab. 2) pozwala stwierdzić, ze działania z zakresu bezpieczeństwa odbywają się w każdym miesiącu i w każdej grupie wiekowej. Jednak ilość jest bardzo zróżnicowana jak również tematyka działań. W grupie I znajduje się najwięcej wpisów, bo aż 64. Jednak aż 50 z nich dotyczy bezpieczeństwa w ogrodzie. Nie ma żadnych wpisów dotyczących bezpieczeństwa w łazience, szatni, przemieszczania się po korytarzach. W grupie II znajduje się 48 wpisów, przy czym prawie połowa również dotyczy bezpieczeństwa w ogrodzie oraz podczas ćwiczeń gimnastycznych w Sali. Również nie ma żadnych wpisów dotyczących zasad bezpieczeństwa w łazience, szatni czy podczas przemieszczania się korytarzem przedszkolnym. W grupie III znajduje się 35 wpisów i są zróżnicowane. Nie ma jednak wpisów dotyczących bezpieczeństwa w łazience, szatni, na korytarzu przedszkolnym. W grupie IV znajduje się 51 wpisów i są zróżnicowane. Nie ma natomiast żadnego wpisu dotyczącego bezpiecznego zachowania się w szatni. Działania należy zróżnicować, szczególnie w grupie I i II. Tab. 3 Częstotliwość wpisów w dziennikach zajęć we wszystkich grupach wiekowych dotyczących działań wychowawczo dydaktycznych z zakresu bezpieczeństwa Nazwa dokumentu Dyspozycje Grupa Tak /Nie Dzienniki zajęć Jak często realizowane są działania wychowawczo dydaktyczne związane z tematyką bezpieczeństwa (wskaźnik: przynajmniej 3 razy w m-cu) I Opis tak We wszystkich miesiącach znajdują się wpisy dotyczące bezpieczeństwa. IX 10; X 14; XI 7; XII 4; I 7; II 9; III 7; IV 6 (razem 64 wpisy) Wpisy odbywają się systematycznie, jednakże dotyczą w większości zasad bezpieczeństwa dotyczących zabawy w ogrodzie przedszkolnym (50 wpisów) Nie ma żadnych wpisów dotyczących bezpieczeństwa w łazience, szatni, wychodzenia do ogrodu przedszkolnego(w sensie bezpieczna droga do ogrodu), zasad przebywania w grupie. 5 S t r o n a
II III IV tak We wszystkich miesiącach znajdują się wpisy dotyczące bezpieczeństwa. IX 12; X 5; XI 8; XII 3; I 5; II 7; III 4; IV 4 (razem 48 wpisów) Wpisy odbywają się systematycznie, jednakże prawie połowa wpisów dotyczy zasad bezpieczeństwa w zakresie bezpiecznej zabawy w ogrodzie przedszkolnym i w sali (zabawa, ćwiczenia gimnastyczne) (22 wpisy). Nie ma żadnych wpisów dotyczących bezpiecznego przebywania w łazience, szatni, bezpiecznej drogi do ogrodu przedszkolnego. tak We wszystkich miesiącach znajdują się wpisy dotyczące bezpieczeństwa. IX 8; X 6; XI 4; XII 3; I 3; II 5; III 3; IV 3 (razem 35 wpisów) Wpisy odbywają się systematycznie, są zróżnicowane. Nie ma żadnych wpisów dotyczących bezpiecznego przebywania w łazience, szatni, bezpiecznej drogi do ogrodu przedszkolnego tak We wszystkich miesiącach znajdują się wpisy dotyczące bezpieczeństwa. IX 10; X 11; XI 6; XII 4; I 4; II 5; III 5; IV 7 (razem 51 wpisów) Wpisy odbywają się systematycznie, są zróżnicowane. Nie ma żadnych wpisów dotyczących bezpiecznego przebywania w szatni, bezpiecznej drogi do ogrodu przedszkolnego Wyniki badań ankietowych dla nauczycieli pokazały, że stosowanych jest wiele form pracy z dzieckiem.nauczyciele wymienili 15 form: 1) Pogadanki 2) Rozmowa kierowana 3) Spotkania z przedstawicielami służb specjalnych (policjant, strażak, ratownik medyczny) 4) Organizowanie dni specjalnych (np. Dzień Budowlańca, Dzień Maszynisty) 5) Zabawy dydaktyczne 6) Zabawy tematyczne 7) Zabawy ruchowe 8) Praca z obrazem 9) Praca z tekstem 10) Prace plastyczne 11) Historyjki obrazkowe 12) Prezentacje multimedialne 13) Próbna ewakuacja 14) Zabawy umuzykaniające 15) Karty pracy Ponadto w trakcie zajęć poruszana jest różnorodna tematyka: bezpieczeństwo na drodze oraz w środkach komunikacji miejskiej, numery alarmowe, znaki drogowe, bezpieczeństwo w sali i ogrodzie przedszkolnym, poznanie specyfiki pracy służb specjalnych, pierwsza pomoc 6 S t r o n a
przedmedyczna, poznanie specyfiki pracy niebezpiecznych zawodów tj budowlaniec, maszynista, ustalenie kodeksu grupy, odgrywanie scenek wzywania pomocy, wcielanie się w role, poznanie zasad bezpiecznego zachowania się w razie pożaru, próbna ewakuacja, uwrażliwienie na niebezpieczeństwa kryjące się w domu, lesie ze strony owadów i zwierząt, kształtowanie zdolności do wybieranie bezpiecznych zabaw oraz uświadamianie dzieci, aby nie rozmawiały z nieznajomymi, nie otwierały drzwi obcym, wzbogacanie wiedzy dotyczącej prawidłowego reagowania w razie wypadku. Odpowiedź na pytanie kluczowe: Działania wychowawczo dydaktyczne w zakresie bezpieczeństwa odbywają się w każdej grupie wiekowej, co najmniej 3 razy w miesiącu, a więc można je uznać za systematyczne. Nauczyciele deklarują stosowanie 15 form pracy z dzieckiem, a więc można je uznać za różnorodne. Powyższa analiza świadczy o spełnieniu kryteriów. Stopień znajomości zasad bezpieczeństwa poprzez wychowanków przedszkola Wykorzystano wyniki badań ankietowych dla rodziców oraz quizu dla dzieci Wyniki badań ankietowych dla rodziców (Tab. 3) wskazują, że zdecydowana większość rodziców uważa, że ich dzieci wiedzą jak się zachować w sytuacjach niebezpiecznych, oraz deklarują, że informacje na temat bezpieczeństwa, które dzieci przyswoiły w przedszkolu są przez nich sprawdzane w domu. Tab. 4 Deklaracje rodziców dotyczące znajomości zasad bezpieczeństwa przez dzieci N=58 Pytanie Odpowiedź TAK Odpowiedź NIE Odpowiedź NIE WIEM Czy wg Państwa dzieci wiedzą jak się zachować w sytuacjach niebezpiecznych? 47 10 1 Czy sprawdzacie Państwo informacje n/t bezpieczeństwa, które dziecko przyswoiło w przedszkolu 47 11 - Rodzice również w większości podejmują współpracę z nauczycielami w zakresie rozwijania zainteresowań dzieci tematyką bezpieczeństwa, bo aż 32 osoby wskazały odpowiedź czasami, a 5 rodziców odpowiedziało, że często współpracują z nauczycielami Większość badanych rodziców (34 osoby) uważa, że istnieje potrzeba edukacji rodziców w tym zakresie. 7 S t r o n a
Wyniki quizu dla dzieci (Załącznik nr 5), w którym wzięło udział 61 wychowanków pokazują, że zdecydowana większość z nich zna zasady prawidłowego reagowania w sytuacjach niebezpiecznych oraz normy bezpiecznego zachowania się w codziennych sytuacjach kiedy przebywają w przedszkolu. We wszystkich badanych wskaźnikach znajomość zasad wykazuje ponad 80% wychowanków. Tab. 5 Posiadana przez dzieci wiedza dotycząca bezpieczeństwa i prawidłowego reagowania w sytuacjach niebezpiecznych Pytania do quizu N=61 N Dzieci odpowiadają na pytania za pomocą symboli (np. kolorowych kartek). Do wyboru są trzy odpowiedzi: prawda, fałsz, nie wiem PRAWDA (liczba) PRAWDA (%) FAŁSZ NIE WIEM 1.Numer na policję to 997 53 86% 5 3 2.numer do straży pożarnej to 998 55 90% 2 4 3.Numer na pogotowie to 999 55 90% 3 3 4.Numer alarmowy do wszystkich służb to 112 58 95% 3-5. W przedszkolu czujesz się bezpiecznie 59 96% - 2 6. Podczas próbnej ewakuacji należy szybko wyjść z przedszkola 7. Sygnał 3 gwizdków (można zaprezentować) oznacza, że należy zakończyć natychmiast wykonywaną czynność i ustawić się do wyjścia 8. Ważne jest, aby w sytuacji niebezpiecznej wykonywać polecenia osoby dorosłej 60 98% 1-51 84% 4 6 53 86% 2 6 9. Kiedy jesteś w przedszkolu, możesz sam wychodzić z sali bez pozwolenia 2 59 (96%) - 10. W czasie wyjść poza salę (np. do ogrodu, do łazienki, do szatni, na wycieczkę) należy pilnować się swojej pani i grupy 58 95% - 3 11. Czy Twoja grupa to.(podać nazwę)? 61 100% - - 12. Kiedy jesteś w przedszkolu czekasz aż ktoś z rodziny Cię odbierze i wtedy wychodzisz z przedszkola. 61 100% - - 8 S t r o n a
WNIOSKI I REKOMENDACJE Wnioski 1) W przedszkolu podejmuje się różnorodne i skuteczne działania zapewniające bezpieczeństwo w placówce. Większość rodziców oceniła warunki bezpieczeństwa na poziomie bardzo dobrze i dobrze, jednak 2 osoby wskazały odpowiedź wystarczająco. 2) W przedszkolu obowiązują różnorodne procedury reagowania w przypadku zagrożeń, a pracownicy deklarują znajomość tych procedur. Jednak w żadnym protokole z posiedzeń Rady Pedagogicznej nie ma zapisu o zapoznaniu/przypomnieniu zasad postępowania w sytuacji niebezpiecznej dla wszystkich pracowników. 3) Działania wychowawczo dydaktyczne prowadzone w placówce w zakresie bezpieczeństwa są systematyczne z zastosowaniem różnorodnych form pracy z dzieckiem. Jednak przeważają działania związane z zapoznawaniem, utrwalaniem zasad bezpiecznej zabawy w ogrodzie przedszkolnym, a bardzo rzadko realizowane są zagadnienia związane z zasadami bezpieczeństwa podczas przebywania w innych częściach placówki tj łazienka, szatnia, podczas posiłków, na korytarzu. 4) Większość dzieci zna zasady bezpiecznego zachowania w sytuacjach zagrożeń co świadczy o skuteczności stosowanych metod wychowawczo dydaktycznych. Jednak 10 rodziców swierdziło, że ich dziecko nie wie jak zachować się w sytuacji niebezpiecznej, a jeden z rodziców stwierdzi, że nie wie. 5) Rodzice w większości stwierdzili (34 osoby), że istnieje potrzeba edukacji rodziców w zakresie bezpieczeństwa Rekomendacje 1) Podczas zebrania organizacyjnego z rodzicami wskazane jest omówienie działań (zabezpieczeń) jakie prowadzone są w przedszkolu, które w znacznym stopniu wpływają na zwiększenie bezpieczeństwa w placówce, aby wszyscy rodzice byli świadomi o poziomie bezpieczeństwa. 2) Na każdej Radzie Organizacyjnej (z wszystkimi pracownikami) zostaną przypomniane wszystkie procedury lub pracownicy zostaną zobowiązani do indywidualnego zapoznania ZA 3) Każda z nauczycielek zaplanuje i wykorzysta przynajmniej 3 różnorodne działania wychowawczo dydaktyczne w zakresie bezpieczeństwa zwłaszcza w grupach dzieci młodszych, 4) Podczas zebrań i spotkań indywidualnych każda z nauczycielek będzie komunikować rodzicom realizowane i planowane działania związane z bezpieczeństwem oraz umiejętności dzieci w tym zakresie. 5) W kolejnym roku szkolnym zorganizowane zostaną warsztaty dla rodziców z zakresu bezpieczeństwa, które poprzedzone zostaną przeprowadzeniem badania ankietowego, aby jak najlepiej poznać oczekiwania rodziców w tym zakresie. 9 S t r o n a