Wychowuj do zdrowia rola koordynatora ds. promocji zdrowia w szkole Paweł F. Nowak
Zdrowy styl życia determinantem społecznie pożądanych wartości potencjał zdrowia zdrowy styl życia aktywność (fizyczna, intelektualna) wysoka jakość życia
Edukacja zdrowotna Kształcenie zdrowotne (wiedza, umiejętności) Wychowanie zdrowotne (osobowość)
Edukacja do zdrowia obejmuje przekazywanie, nabywanie (zwiększanie) lub korektę Świadomości i rozumienia zdrowia Wiedzy o zdrowiu, czynnikach zwiększających jego potencjał i stwarzających ryzyko dla zdrowia Postaw wobec zdrowia swojego i innych Umiejętności niezbędnych dla: kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i radzenia sobie z nowymi sytuacjami, podejmowania właściwych decyzji i wyborów
Wychowanie zdrowotne to nie werbalne przekazywanie wiedzy, lecz: Wytwarzanie nawyków i postaw bezpośrednio lub pośrednio związanych z odnową i doskonaleniem zdrowia fizycznego i psychicznego, Wyrabianie odpowiednich sprawności w tym zakresie.
Cechy nowoczesnego procesu EZ Uczenie się aktywność, zaangażowanie osób uczestniczących w edukacji zdrowotnej Proces całożyciowy, systematyczność oddziaływań oraz ich planowanie Oddziaływanie na jednostki i grupy (osoby zdrowe i chore) w celu zwiększania ich kompetencji Dobrowolność udziału konieczność pełnej akceptacji i zrozumienia w czym się uczestniczy Interdyscyplinarność
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół Ważnym zadaniem szkoły jest edukacja zdrowotna, której celem jest kształtowanie u uczniów nawyku (postaw) dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu. Wychowanie fizyczne pełni ważne funkcje edukacyjne, rozwojowe i zdrowotne. Wspiera rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny oraz zdrowie uczniów i kształtuje obyczaj aktywności fizycznej i troski o zdrowie w okresie całego życia
Dlaczego warto prowadzić WZ w szkołach? Co może zyskać szkoła?
Kogo obejmuje proces wychowania zdrowotnego w środowisku szkolnym? Uczeń Klasa Szkoła (nauczyciele i inni pracownicy) Środowisko lokalne (rodzice)
Szczególnie edukacja zdrowotna potrzebuje liderów Edukacja zdrowotna bez liderów jest procesem mało skutecznym Dlaczego??
Kto może wychowywać do zdrowia? Kto powinien być liderem, koordynatorem? Jakie kompetencje powinien posiadać? Liderem jest osoba ponadprzeciętnie osobiście zaangażowana w swoją pracę i przekonana o jej słuszności na tyle, by wszyscy z najbliższego otoczenia z wysoką motywacją włączyli się w pracę
Kim jest lider? To nie tylko najbardziej kompetentna osoba w określonej dziedzinie, posiadająca autorytet, to ktoś kto ma cechy przywódcze i charyzmatyczną osobowość, dzięki której może sprawnie zjednywać ludzi do wspólnej pracy. To osoba, która opanowała sztukę perswazji, negocjacji i motywowania w bardzo wysokim stopniu.
Lider powinien demonstrować wyłącznie prozdrowotne postawy to oczywista strategia Z badań wynika, że wielu studentów przyszłych nauczycieli wychowania fizycznego prowadzi niezdrowy styl życia, posiada nałogi. Zaledwie 15% nauczycieli wf codziennie uprawia wybraną aktywność rekreacyjną, a około 30% przyznaje, że nie ćwiczy nawet okazjonalnie. Romanowska-Tłłoczko A. Styl życia studentów oceniany w kontekście zachowań zdrowotnych. Hygeia Public Health 2011;46(1):89-93. Madejski E., Majer M., Adamczyk A. Aktywność ruchowa nauczycieli wychowania fizycznego w aspekcie zdrowego stylu życia. Oczekiwania stan rzeczywisty. Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu, 2009;28:277-281.
Samoocena przygotowania zawodowego do pełnienia roli propagatora zdrowego stylu życia. Wyniki badań - liderzy edukacji zdrowotnej w opolskich szkołach 2010 (n=307 nauczycieli z 37 szkół woj. Opolskiego, Populacja składała się z 250 kobiet oraz 57 mężczyzn, zaś w całej badanej grupie 27 osób było nauczycielami wychowania fizycznego.
Rola wychowawców klas w edukacji zdrowotnej w opinii nauczycieli
Rola wychowania fizycznego w edukacji zdrowotnej w opinii nauczycieli
Najlepiej przygotowani nauczyciele do pełnienia roli edukatora zdrowia w szkole według badanych
Nauczyciele promotorami zdrowego stylu życia? Liderzy edukacji zdrowotnej w szkole w opinii badanych nauczycieli
Nauczyciele wychowania fizycznego w edukacji zdrowotnej wykorzystany czy niewykorzystany potencjał?
Ewolucja poglądów na istotę wychowania fizycznego kształtowanie ciała wychowanie przez ciało kształtowanie ciała i wychowanie wychowanie w trosce o ciało wychowanie do wartości ciała
Co jest celem lekcji wychowania fizycznego? Celem edukacji fizycznej jest kształtowanie postaw wobec kultury fizycznej jako ważnego czynnika wpływającego na stosunek człowieka do własnego ciała, zdrowia oraz stymulatora wielu innych, ważnych dla rozwoju społecznego, zawodowego i intelektualnego aspektów osobowości (A. Krawański 2006)
Uważasz się za dobrego nauczyciela wf? To przyznaj, ile osób namówiłeś do systematycznej aktywności fizycznej
Opinia uczniów nt. pojawiania się informacji o zdrowiu podczas lekcji wychowania fizycznego Badania własne 2010 (n=1544 maturzystów z dwudziestu jeden szkół ponadgimnazjalnych województw śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego)
Nauczyciel wychowania fizycznego jako wzór zdrowego stylu życia dla badanych maturzystów Badania własne 2010 (n=1544 maturzystów z dwudziestu jeden szkół ponadgimnazjalnych województw śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego)
Ranga przedmiotu Co może zyskać nauczyciel wychowania fizycznego wpisując się w rolę edukatora zdrowia? Prestiż zawodowy Przychylność rodziców Skuteczność oddziaływania Satysfakcja
Z badań wynika, iż dzieci dużo wiedzą i potrafią, dlaczego nie podejmują właściwych decyzji? Polskie szkoły dużo uczą ale niewielkim stopniu skupiają się na wychowaniu Wychowanie zdrowotne to proces kształtowania/ korygowania postaw prozdrowotnych
Postawa składa się z trzech wzajemnie powiązanych komponentów poznawczy behawioralny emocjonalny
Metody zmiany postaw Przekazywanie wychowankom gotowych wzorów postaw Organizowanie aktywności wychowanków w celu nabywania przez nich doświadczeń
Przekazywanie informacji jako metoda zmiany postaw Wpływ źródła informacji na zmianę postaw Wpływ formy informacji na zmianę postaw
Organizacja działań jako sposób zmiany postaw Dyskusja jako metoda zmiany postaw Przekonywanie jako metoda zmiany postaw Wykorzystywanie jednostronnej argumentacji Wykorzystywanie dwustronnej argumentacji Organizacja działań niewerbalnych
Metody wychowawcze w kształtowaniu postaw prozdrowotnych wpływu sytuacyjnego zadaniowa (metody aktywizujące) wpływu społecznego bezpośredniego oddziaływania (karanie, nagradzanie, perswazja) wpływu osobistego pozytywnej argumentacji zdrowotnej, hedonistycznej kierowania samowychowaniem przeżycia współuczestniczącego
Metoda dawania dobrego przykładu Metoda oddziaływań pośrednich nazywana również modelowaniem, uczeniem się przez obserwację lub naśladownictwo Wychowankowie w różnym stopniu upodobniają się do swych wychowawców i nauczycieli. Sama osoba wychowawcy jest ważniejsza w procesie wychowania niż najbardziej starannie przemyślany system oddziaływań pedagogicznych
Dziękuję za uwagę dr Paweł F. Nowak Katedra Metodyki Wychowania Fizycznego Wydział Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechnika Opolska e-mail: p.nowak@po.opole.pl