Wydział Zamiejscowy SWPS we Wrocławiu Kierunek studiów: psychologia Rok akademicki 2013/2014, semestr zimowy Psychodietetyka/ Psychology and Dietetics Forma: seminarium Liczba godzin: 30 (24 w sali i 6 w e-learningu) dla studentów dziennych/ 18 (12 w sali i 6 w e-learningu) dla studentów zaocznych ECTS: 3 Tryb studiów: stacjonarne/niestacjonarne Wpis do indeksu: wpisy do indeksu będą dokonywane na ostatnich zajęciach Prowadzący Kontakt dla studentów Wymagania; kursy wprowadzające wymagane lub zalecane Mgr Anna Januszewicz anna.januszewicz@swps.edu.pl Prace proszę wysyłać na psychodietetyka@gmail.com Opis kursu: Tematyka zajęć dotyczy zarówno fizjologicznych jak i psychologicznych aspektów odżywiania i aktywności fizycznej. Oscyluje ona głównie wokół roli czynników psychologicznych w zmianie zachowania i kształtowaniu zdrowych nawyków. Zajęcia skierowane są do osób, które chcą dowiedzieć się, na czym powinien polegać zdrowy styl życia, jakie ma on znaczenie dla człowieka i jak go promować oraz wspomagać osoby do niego dążące. Tematyka zajęć dotyczy także problemów osób u których występują nieprawidłowości w odżywianiu (głównie osób otyłych i osób z zaburzeniami odżywania). Zakłada się interaktywny charakter zajęć. Cel zajęć: Słuchacze podczas zajęć zapoznają się z tematyką zachowań zdrowotnych, ich somatycznych oraz psychologicznych uwarunkowań oraz metod wspomagania ich zmiany. Zdobędą podstawową wiedzę na temat chorób związanych z niewłaściwym odżywianiem oraz będą mieli okazję zapoznać się z wiedzą psychologiczną pozwalającą na rozumienie istoty problemów związanych z odżywianiem oraz na skuteczne motywowanie do zmiany. Forma i warunki zaliczenia: Obecność na zajęciach (minimum na 60% godzin), egzamin pisemny i praca na temat praktycznych aspektów zmiany zachowań zdrowotnych. Podstawę obliczenia oceny z zajęć stanowią poniżej wymienione oceny we wskazanych proporcjach: a) 0,6 ocena z pisemnego egzaminu b) 0,4 ocena z pracy pisemnej lub prezentacji/ do uzgodnienia z grupą d) obecność na zajęciach - obecność na minimum 60% godzin zajęć jest warunkiem uzyskania oceny pozytywnej z zajęć; obecność na 100% zajęć stanowi podstawę do podniesienia oceny końcowej o 0,5 stopnia Uwaga! Do puli obecności wliczana jest także aktywność na platformie e-learningowej. Część zajęć odbywa się w formie e-learningowej (6 godzin) a obecność na tych sześciu godzinach będzie weryfikowana na podstawie wykonania sześciu zadań znajdujących się na platformie. Mianowicie: na platformie e-learningowej znajdą Państwo materiały edukacyjne, z którymi należy się zapoznać oraz zadania do wykonania do każdego tematu. Prawidłowe wykonanie
każdego z zadań stanowi potwierdzenie zapoznania się z 1/6 materiału i jest liczone jako obecność na jednej godzinie zajęć (mogą to być też trzy bardziej czasochłonne zadania, wówczas za jedno zadanie liczone są 2 punkty czyli 2 godziny obecności ). Termin wykonania zadań na platformie e-learningowej: <data> TEMATY PISEMNEJ PRACY ZALICZENIOWEJ/ PREZENTACJI USTNEJ 1. Przeprowadź sondaż na temat przekonań ludzi (minimum 20 osób) dotyczących skutecznych metod odchudzania, zasad zdrowego żywienia i znaczenia aktywności fizycznej dla zdrowia i zinterpretuj te przekonania w kontekście wiedzy naukowej. Przygotuj raport z badania. 2. Na podstawie opublikowanych badań i teorii opisz znaczenie stosowania restrykcyjnych diet dla poziomu masy ciała, zdrowia i psychiki człowieka. 3. Napisz projekt programu promującego zdrowe odżywianie i aktywność fizyczną dla wybranej grupy docelowej. Konieczne jest wykorzystanie wiedzy naukowej na temat procesu zmiany zachowań zdrowotnych, uzasadnienie proponowanych metod oddziaływania w kontekście badań naukowych. 4. Zaproponuj własny temat pracy. Możliwość pisania pracy na wybrany przez siebie temat istnieje po uprzedniej akceptacji tematu przez prowadzącą. Wymagania formalne pracy - Liczba stron od 8 do 20. - Przynajmniej pięć pozycji w bibliografii. - Zachowanie standardów edytorskich APA dla naukowego tekstu. - Czcionka 12, podwójna interlinia, prawy margines 3 cm - Termin oddania/zaprezentowania pracy: <termin> Proszę o przesłanie wersji elektronicznej pracy na skrzynkę mailową: psychodietetyka@gmail.com Wymagania dotyczące prezentacji: - Prezentowane treści powinny być przedstawione w kontekście wiedzy naukowej - Prezentacja powinna trwać od 5 do 10 minut i być podparta prezentacją multimedialną - Termin prezentacji: I grupa <data>; II grupa <data> - Proszę przesłać prezentacje mailem przed zaprezentowaniem pracy grupie psychodietetyka@gmail.com
EGZAMIN: <data> Spotkanie 1: 1) Znaczenie odżywiania i aktywności fizycznej w życiu człowieka (wykład interaktywny) Zdrowe odżywianie i aktywność fizyczna wybór czy konieczność? Choroby dietozależne współczesnego świata. Wiek głodnych kobiet kanon piękna. Spotkanie 2: 2) Psychologia jedzenia (wykład interaktywny) Psychologiczne uwarunkowania żywienia Społeczny kontekst jedzenia Rola jedzenia w cyklu życia Spotkanie 3: 3) Podstawowe zasady zdrowego odżywiania i uprawiania aktywności fizycznej (wykład interaktywny) Mody żywieniowe a medycyna oparta na faktach Zasady racjonalnego odżywiania Zalecenia dotyczące aktywności fizycznej Spotkanie 4: 4) Uwarunkowania zachowań zdrowotnych dlaczego dobre chęci nie wystarczą? (wykład interaktywny) Psychodietetyka nowa dziedzina, nowe możliwości Czynniki wspomagające i utrudniające zmianę zachowań zdrowotnych Spotkanie 5 6) Problem nadwagi i otyłości podejście psychologiczne (wykład interaktywny) Problemy osób z nadwagą i otyłością Przyczyny nadmiernego jedzenia Rodzinne uwarunkowania nadwagi i otyłości 7) Psychologia odchudzania część 1 (warsztat) Motywacja do zmiany Wybór zindywidualizowanego sposobu odchudzania Niepowodzenia w odchudzaniu Odchudzanie dzieci 8) Praca z pacjentem - wspomaganie procesu zmiany sposobu odżywiania (warsztat) Sztuka komunikacji Wywiad motywujący Warsztat jako forma pracy z pacjentem z nadwagą i otyłością Spotkanie 6 i 7
9) Promocja zdrowego stylu życia w społeczeństwie (wykład interaktywny) Społeczne mity na temat odchudzania Polityka prozdrowotna i socjodemograficzne czynniki nadwagi i otyłości Prezentacja prac studentów, dyskusje w grupie Zajęcia 7 grupa I Zajęcia 8 grupa II TEMATYKA ZAJĘĆ ELEARNINGOWYCH 10) Psychologiczne aspekty aktywności fizycznej (elerning) Wpływ aktywności fizycznej na funkcjonowanie psychologiczne i społeczne Psychologia sportu i aktywności fizycznej 11) Dieta, aktywność fizyczna i typowe problemy psychologiczne różnych grup ludności (elearning) Dieta, aktywność fizyczna i funkcjonowanie psychiczne osób niepełnosprawnych Dieta, aktywność fizyczna i funkcjonowanie psychiczne kobiet w ciąży i karmiących Dieta, aktywność fizyczna i funkcjonowanie psychiczne osób starszych. Praktyczne aspekty pracy z osobami starszymi Problemy związane z odżywianiem u dzieci i młodzieży 12) Zaburzenia odżywiania (elearning) Specyfika różnych zaburzeń odżywiania Uzależnienie od jedzenia mit czy rzeczywistość? Literatura podstawowa: Baumeister, R. F, Heatherton, T. F. i Tice M. D. (2000). Utrata kontroli. Jak i dlaczego tracimy zdolność samoregulacji. Warszawa: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Bąk Sosnowska, M. (2005). Psychologiczne uwarunkowania niepowodzeń w odchudzaniu. Annales Academiae Medicae Silesiansis, 59, 324 327 Kozłowska Wojciechowska, M. (2004). Nowa piramida żywienia. Warszawa: Prószyński i S-ka. Łuszczyńska, A. (2007). Nadwaga i otyłość: Interwencje psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN Łuszczyńska, A. (2004). Zmiana zachowań zdrowotnych. Gdańsk: GWP Ogińska Bulik, N. (2004). Psychologia nadmiernego jedzenia. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Literatura uzupełniająca: Abraham, C., & Michie, S. (2008). A taxonomy of behavior change techniques used in interventions. Health Psychology, 27, 379-387.
Aronson, E. i Wieczorkowska, G. (2001). Kontrola naszych myśli i uczuć. Warszawa: Santorski. Bomba J., Jóżefik B. (2003). Leczenie anoreksji i bulimii psychicznej: co, kiedy, komu? Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Kraków. Gauntlett-Gilbert, J., Grace, C. (2008). Przezwyciężanie problemów z wagą. Przewodnik samopomocy w oparciu o techiniki poznawczo-behawioralne. Gdynia: Alliance Press Januszewicz, A. & Luszczynska, A. (2011). Czy teoria jest stosowana w praktyce? Aplikacje modeli zachowań zdrowotnych w programach prewencji otyłości wśród dzieci i młodzieży realizowanych w Polsce w latach 2005-2009. Przeglad Psychologiczny. 54, 13-26. Jarzębowska, M. (2010). Krótka bajka o odchudzaniu z happy endem. Lublin: Wydawnictwo Psychoedukacja. Łuszczyńska, A. (2011). Psychologia sportu i aktywności fizycznej: zagadnienia kliniczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN Pliska, M. (2008). Psychologia żywienia. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo SGGW. Safron, M., Cislak, A., Gaspar, T., & Luszczynska, A. (2011). Effects of school-based interventions targeting obesity-related behaviors and body weight change: A systematic umbrella review. Behavioral Medicine, 37, 15-25. DOI: 10.1080/08964289.2010.543194 Stice, E., Shaw, H., & Marti, C. N. (2006). A meta-analytic review of obesity prevention programs for children and adolescents: The skinny interventions that work. Psychological Bulletin, 132, 667-691. Wegner, D. M., (1994). Ironic processes of mental control. Psychological Review, Vol 101(1), 34 52