RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ NR 4/14/15 przeprowadzony w Specjalnym Ośrodku Szkolno- Wychowawczym w Międzyrzecu Podlaskim w roku szkolnym 2014/2015 Opis ewaluowanego obszaru: Wymogi zewnętrzne: Obszar 3. FUNKCJONOWANIE SZKOŁY W ŚRODOWISKU LOKALNYM Opis tematyki ewaluacji: Sformułowane zagadnienia kluczowe konkretyzowały przedmiot ewaluacji. Celem badań zespołu ewaluacji wewnętrznej było: - uzyskanie informacji na temat zgodności programu z życiem: czy program pasuje do realiów naszego Ośrodka? czy program jest adekwatny do środowiska, w którym działa nasza szkoła? czy program jest zgodny z oczekiwaniami rodziców? czy program jest zgodny z oczekiwaniami nauczycieli? - uzyskanie informacji na temat elastyczności programu: czy metody realizacji konkretnych celów programu są odpowiednie (czy wymagają modyfikacji?) czy są w programie obszary niezrealizowane? - uzyskanie informacji na temat roli rodziców w programie: jaka jest rola rodziców w realizacji programu? Kryteria: - partnerska współpraca nauczycieli i rodziców, - spójność i kompleksowość oddziaływań, - indywidualizacja, podmiotowe traktowanie uczniów, - adekwatność celów i działań do potrzeb uczniów, rodziców i lokalnej społeczności. Źródła i metody badawcze: Kogo pytamy?/jak? Co analizujemy?/ Jak? Co obserwujemy?/jak? Czy program pasuje do realiów naszej szkoły? Czy program jest adekwatny do Uczniowie- test Rodzice- test Nauczyciele- test MOPS- wywiad Rodzice- wywiad Dane dotyczące uczestnictwa uczniów, rodziców w poszczególnych działaniach realizowanych w ramach programu wychowawczego Strategia rozwiązywania Obserwacja aktywności uczniów, rodziców podczas działań realizujących cele i założenia programu wychowawczego
środowiska, w którym działa nasza szkoła Nauczyciele- test problemów społecznych w naszym mieście Czy są w programie obszary niezrealizowane? Jaka jest rola rodziców w realizacji programu? Rodzice- test Nauczyciele- burza mózgów Rodzice- gadająca ściana Nauczycieletermometr Analiza założeń programów klasowych i zapisów w dziennikach Analiza założeń programów klasowych i zapisów w dziennikach Czy głos rodziców jest brany pod uwagę przez nauczycieli? Kiedy jest? Kiedy nie? Dlaczego? Rodzice- ankieta Nauczyciele- pole siłowe Wskazanie próby badawczej: 1. Nauczyciele, Rodzice uczniów z IV i VI ZET oraz wychowanków edukacji przedszkolnej. Termin analizy badania: styczeń- marzec 2015 roku. Na podstawie analizy dokumentów stwierdzono (wyniki i wnioski): ANALIZA TESTU NIEDOKOŃCZONYCH ZDAŃ DLA NAUCZYCIELI DOTYCZĄCEGO REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Nauczycielom rozdano 13 testów, powróciło 9. Z analizy materiału badawczego wynika, iż nauczyciele rozwijają potencjał intelektualny ucznia poprzez stosowanie różnorodnych metod i form pracy oraz atrakcyjnych pomocy dydaktycznych, stymulowanie sfery poznawczej oraz słowno - pojęciowej poprzez ćwiczenia rozszerzające zakres wiedzy o sobie i otaczającym świecie. Punktem wyjścia jest diagnoza potrzeb ucznia. Innymi sposobami rozwijania potencjału intelektualnego uczniów są indywidualizacja wymagań, stosowanie metod aktywizujących, wdrażanie do samodzielności, koła zainteresowań, udział w konkursach, przeglądach, uczestnictwo dzieci w życiu szkoły, wycieczkach, wyjściach, współpracę z rodzicami. Nauczyciele stosują na zajęciach metody problemowe, doświadczenia, konkursy wiedzy, gry i zabawy.
Zasady bezpieczeństwa i właściwego zachowania są wprowadzane, ponieważ umożliwia to dzieciom właściwe, samodzielne funkcjonowanie w grupie rówieśniczej, w domu i miejscu publicznym oraz zapobiega sytuacjom problemowym w których dzieci mogą się znaleźć, a których często sobie nie uświadamiają. Dzieci są wdrażane do dbałości o bezpieczeństwo i własne zdrowie, do unikania zagrożeń. Nauczyciele integrują klasę i uczą współpracy poprzez organizowanie zajęć i zabaw wymagających współpracy, zabaw integrujących grupę, opiekę uczniów nad dziećmi młodszymi i słabszymi, wskazywanie właściwych wzorców zachowania w literaturze, wspólne przeżywanie (wycieczki, imprezy,spacery), rozmowy, miłą i ciepłą atmosferę w grupie. Również poprzez kształtowanie umiejętności zwracania uwagi na drugą osobę, empatii oraz umiejętności oczekiwania na swoją kolej. Dzieci są wdrażane do dbania o własny wygląd i estetykę otoczenia poprzez pochwałę czystego, schludnego wyglądu, rozmowy, historyjki społeczne, podkreślanie walorów zachowania (dbanie o porządek na półce, w szatni, na stoliku), zajęcia, konkursy poświęcone higienie, wspólne porządkowanie i dekorowanie sali. Nauczyciele dbali o systematyczne wyrabianie nawyków higienicznych, trening czystości, kulturę zachowania w miejscach publicznych i w domu. Uczniowie uczestniczyli także w Programach realizowanych w ośrodku, poświęconych tej tematyce. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W NASZYM MIEŚCIE ANALIZA WYWIADU Z PRACOWNIKAMI MIEJSKICH I GMINNYCH OŚRODKÓW POMOCY SPOŁECZNEJ Przeprowadzono wywiad z kierownikami 4 instytucji MOPS/GOPS obejmujących opieką wychowanków SOSW. Z analizy wywiadu wynika, iż problemy społeczne z jakimi spotykają się osoby niepełnosprawne oraz ich rodziny to wysokie koszty rehabilitacji i leczenia, utrudniony dostęp do rynku pracy, bariery architektoniczne, wykluczenie społeczne. Analiza terenu objętego zakresem badań dowodzi o dużej ilości rodzin borykających się z problemami finansowymi. Negatywne zjawiska z jakimi spotykają się dzieci i młodzież niepełnosprawna to dyskryminacja i brak akceptacji ze strony rówieśników, utrudniony dostęp do placówek specjalistycznych. Działania, które zostały podjęte, aby najefektywniej pomóc rodzicom obarczonym problemem niepełnosprawności to dofinansowania do sprzętu
rehabilitacyjnego, pomoc przy składaniu dokumentacji, kwestie dowozu dzieci do placówek. Wśród działań, które instytucje powinny podjąć przedstawiciele MOPS/GOPS wymienili utworzenie placówek specjalistycznych w pobliżu miejsca zamieszkania, zlikwidowanie barier architektonicznych, konsultacje ze specjalistami, akcje społeczne przybliżające problemy osób niepełnosprawnych. ANALIZA TESTU NIEDOKOŃCZONYCH ZDAŃ DLA NAUCZYCIELI STRATEGIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W NASZYM REGIONIE Rozdano 13 testów, powróciło 9. Z analizy materiału badawczego wynika, iż nauczyciele pomagają rodzicom swoich uczniów poprzez pedagogizację, zajęcia otwarte, udzielanie wsparcia w rozwiązywaniu problemów (społecznych, materialnych), zajęcia pozalekcyjne. Nauczyciele wspomagają rozwój społeczny i emocjonalny poprzez motywowanie dzieci, pozytywne wzmacnianie, prowadzenie rozmów na temat problemów, sugerowanie ich rozwiązań, udział w wycieczkach, konkursach, innych wydarzeniach kulturalnych. Nauczyciele umożliwiają uczniom rozwijanie talentów, przedstawianie dorobku artystycznego w bliskim i dalszym środowisku, rozwijanie umiejętności komunikowania się, stwarzanie szansy na odniesienie sukcesu. Kolejną formą wspomagania są wyjścia do miejsc użyteczności publicznej, a także przydzielanie dzieciom obowiązków i odpowiedzialnych funkcji. Współpraca z rodzicami wychowanków polega na usprawnianiu terapii i edukacji ucznia poprzez ujednolicenia oddziaływań wychowawczych i terapeutycznych, wspólne organizowanie imprez i uroczystości,pomoc materialną rodzinom. ANALIZA POLA SIŁOWEGO Pytania postawione podczas badania: Czy głos rodziców jest brany pod uwagę przez nauczycieli? Kiedy tak (dlaczego?)? Kiedy nie (dlaczego?) W badaniu wzięło udział 11 nauczycieli. Z analizy materiału badawczego wynika, iż nauczyciele współpracują z rodzicami przy tworzeniu Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych i systemów wzmocnień, przy poszukiwaniu mocnych stron dziecka, przy
rozwiązywaniu trudnych sytuacji związanych z funkcjonowaniem ucznia. Nauczyciele uważają iż nie zawsze stanowiska nauczyciela i rodzica wobec tego samego problemu są zbieżne, zgodne. Niektórzy nauczyciele sygnalizują brak współpracy rodziców przy realizacji zadań z IPET-u oraz zaniedbania ucznia przez rodziców. ANALIZA TERMOMOETRU W badaniu wzięło udział 11 nauczycieli. Pytanie Jaka jest rola rodziców w realizacji programu wychowawczego? Odczucia badanych nauczycieli dotyczące roli rodziców w realizacji programu wychowawczego są umiarkowane. ANALIZA BADANIA GADAJĄCA ŚCIANA JAKA JEST ROLA RODZICÓW W REALIZACJI PROGRAMU W badaniu wzięło udział 10 rodziców. Z analizy materiału badawczego wynika, iż rodzice wykazują niskie zainteresowania konkretnymi zagadnieniami z programu wychowawczego, ale zauważają potrzebę ścisłej współpracy. Podkreślają, iż relacje między nauczycielami a rodzicami są oparte na współpartnerstwie. Wskazują, że pracownicy ośrodka zapewniają pomoc i wsparcie w opiece i wychowaniu ich dzieci, organizują szereg rozwijających działań. PODSUMOWANIE, REKOMENDACJA: Ewaluacja przeprowadzona w oparciu o analizę danych uzyskanych poprzez różne metody badawcze skierowane do nauczycieli, rodziców, uczniów oraz pracowników MOPS i GOPS a także dokumentacji szkolnej pozwoliła na następujące podsumowanie: Nauczyciele rozwijają potencjał intelektualny ucznia poprzez stosowanie różnorodnych metod i form pracy oraz atrakcyjnych pomocy dydaktycznych, wykorzystują ćwiczenia rozszerzające zakres wiedzy o sobie i świecie. Zasady bezpieczeństwa i właściwego zachowania są wprowadzane, ponieważ umożliwia to dzieciom właściwe, samodzielne funkcjonowanie w grupie rówieśniczej, w domu i miejscu publicznym oraz zapobiega sytuacjom problemowym, w których dzieci mogą się znaleźć, a których często sobie nie
uświadamiają. Nauczyciele integrują klasę i uczą współpracy, wdrażają uczniów do dbania o własny wygląd i estetykę otoczenia. Nauczyciele współpracują z rodzicami przy tworzeniu Indywidualnych Programów Edukacyjno- Terapeutycznych i systemów wzmocnień, przy poszukiwaniu mocnych stron dziecka, przy rozwiązywaniu trudnych sytuacji związanych z funkcjonowaniem ucznia. Rodzice podkreślają, iż relacje między nauczycielami a rodzicami są oparte na współpartnerstwie. Wskazują, że pracownicy ośrodka zapewniają pomoc i wsparcie w opiece i wychowaniu ich dzieci, organizują szereg rozwijających działań. Nauczyciele pomagają rodzicom swoich uczniów poprzez pedagogizację, zajęcia otwarte, udzielanie wsparcia w rozwiązywaniu problemów (społecznych, materialnych), zajęcia pozalekcyjne. Nauczyciele wspomagają rozwój społeczny i emocjonalny poprzez motywowanie dzieci, pozytywne wzmacnianie, prowadzenie rozmów na temat problemów, sugerowanie ich rozwiązań, udział w wycieczkach, konkursach, innych wydarzeniach kulturalnych. Pracownicy MOPS i GOPS podkreślają, iż problemy społeczne z jakimi spotykają się osoby niepełnosprawne oraz ich rodziny to wysokie koszty rehabilitacji i leczenia, utrudniony dostęp do rynku pracy, bariery architektoniczne, wykluczenie społeczne. Analiza terenu objętego zakresem badań dowodzi o dużej ilości rodzin borykających się z problemami finansowymi. Negatywne zjawiska z jakimi spotykają się dzieci i młodzież niepełnosprawna to dyskryminacja i brak akceptacji ze strony rówieśników, utrudniony dostęp do placówek specjalistycznych. WNIOSKI: 1. Zabiegać o współpracę rodziców przy realizacji zadań z IPET-u. 2. Niwelowanie zaniedbań ucznia przez rodziców. 3. Zapoznanie rodziców ze wszystkimi zagadnieniami z programu wychowawczego. 4. Wśród działań, które instytucje powinny podjąć (przedstawiciele MOPS/GOPS) utworzenie placówek specjalistycznych w pobliżu miejsca zamieszkania, zlikwidowanie barier architektonicznych, konsultacje ze specjalistami, akcje
społeczne przybliżające problemy osób niepełnosprawnych.