Projekt badawczy RYBY Grupa IV Wróbelka Elemelka Rok szkolny 2018/2019 Czas realizacji: 12.11.2018 30.11.2018 Nauczycielka: mgr Barbara Błaż
Skąd ten temat? Podczas schodzenia się dzieci w grupie nauczycielka zauważyła u dzieci duże zainteresowanie rybami. Wtedy też pojawiły się pierwsze pytania dzieci dotyczące ryb: Dlaczego one się chowają? Czemu są takiego koloru? Czy można je zawołać? Czy można je dotknąć? Czy one nas słyszą? Przeglądając Wielką Encyklopedię Ryb Europy J. Reichholfa. uwagę dzieci zwróciła szczególnie żółto-brązowo-zielona o nazwie żabnica. Była tak inna od znanych im ryb, że koniecznie chciały dowiedzieć się o niej jak najwięcej. Ciekawość dzieci postanowiłam zaspokoić poprzez wykorzystanie metody projektu. Rozpoczynając naszą przygodę z projektem uświadomiłam dzieci, że każde z nich może być badaczem. Przypomnieliśmy sobie: Kim jest badacz? Wykorzystałam w tym celu naszą skrzynię skarbów, z której wyjęliśmy lupy i miarki, omówiliśmy do czego one służą. Narzędzia już mieliśmy, a teraz trzeba było rozpisać - czego tak naprawdę chcemy dowiedzieć się o rybach. Powstała siatka pytań i odpowiedzi. ETAP I Przymiarka do tematu i rozpoczęcie Pisemna informacja dla rodziców o rozpoczęciu projektu dotyczącego tematyki Ryby, zamieszczona na tablicy ogłoszeń i w wydarzeniach grupy, w Internecie. Ogłoszenie Co wiedzą dzieci? Siatka tematyczna dotycząca obecnego zasobu wiedzy 1
ETAP II Realizacja projektu Postanowiliśmy dowiedzieć się czegoś więcej o zwierzętach mieszkających w środowisku wodnym. Powstała lista pytań, na które dzieci w trakcie kolejnych zajęć chciały uzyskać odpowiedzi, Ponowna analiza dydaktycznej siatki wstępnej. Jakie cele będą uwzględnione w projekcie? Cele projektu: Aktywne uczestnictwo dzieci i rodziców działaniach dotyczących edukacji przyrodniczej. Motywowanie do dbałości o środowisko wodne. Wyjaśnienie znaczenia ryb w żywieniu i otoczeniu człowieka. Poszukiwanie odpowiedzi z różnych źródeł. Przestrzeganie zasad bezpiecznego zachowania podczas wycieczki. Cele ogólne: Przybliżanie dziecku świata przyrody poprzez obserwację i badanie środowiska. Budowanie więzi emocjonalnej dziecka z otaczającą go przyrodą poprzez podejmowane działania na rzecz środowiska. Kształtowanie właściwych postaw wobec przyrody. Cele szczegółowe: Gromadzi wiedzę o rybach. Wzbogaca dziecięcy słownik o pojęcia związane ze środowiskiem wodnym i rybami. Interesuje się przyrodą, dba o nią. Posługuje się narzędziami badawczymi. Rozwija umiejętność przeprowadzania doświadczeń naukowych, prowadzenia obserwacji i wyciągania wniosków. Rozumie znaczenia jedzenia ryb przez człowieka. Dokonuje działań w kierunku samodzielnego poznawania rzeczywistości przyrodniczej poprzez obserwowanie, eksperymentowanie, eksplorowanie. Zauważa i opisuje zmiany zachodzące w rozwoju ryby. Wymienia zachowania szkodzące środowisku przyrodniczemu. Metody pracy: Metoda projektu Burza mózgów Eksperyment Praca z książką Zabawa badawcza Dziecko ekspertem Prezentacja multimedialna Film edukacyjny Pedagogika zabawy Aktywizujące Wizualizacja Wywiad Elementy metody dobrego startu Pogadanka Obserwacja 2
Praktycznego działania Formy pracy: Z całą grupą z zastosowaniem aktywnych metod pracy Zespołowe Indywidualne, prezentacja swoich wiadomości i umiejętności Treści programowe: Rozpoznawanie wyglądu, kształtu koloru niektórych ryb. Prezentowanie swojej wiedzy i umiejętności. Prowadzenie eksperymentów badawczych określających warunki do życia ryb. Szukanie wsparcia w sytuacjach trudnych. Komunikowanie się z dziećmi i dorosłymi. Współdziałanie z dziećmi w zabawie. Podejmowanie samodzielnej aktywności poznawczej. Przejawianie poczucie własnej wartości. Dostrzeganie emocjonalnej wartości przyrody. Nadawanie znaczenie swym doświadczeniom. Radzenie sobie z pozytywnymi i negatywnymi emocjami Rozkład treści projektu: Sporządzenie wstępnej siatki przygotowawczej Ryby, komunikuje się z dziećmi Informacja dla rodziców o realizacji projektu Podejmowanie działań zabawowych inspirujących do podjęcia tematyki projektu: zabawa ruchowe, zabawy umożliwiające wielozmysłowe doświadczenia związane z rybami Tworzenia mapy pojęciowej Ryby, czyli tabeli pytań, hipotez i planowanych działań, zachęcanie do poszukiwania informacji Tworzenie kącika Ryby w sali Postawienie konkretnych pytań na które będziemy poszukiwać odpowiedzi: Czy ryby żyją? Dlaczego ryby są kolorowe? Czy ryby jedzą? Czy ryby piją? Czego potrzebują, aby rosły? Czy ryby chorują? Jak nazywa się sklep, w którym można kupić ryby do hodowli w domu? Gdzie mieszkają ryby? Jak się poruszają? Dlaczego są różnobarwne? Dlaczego potrzebują wody? Czy ryby oddychają? Jak zbudowana jest ryba? Jak szybko ryby rosną? Czy wolno brać ryby do ręki? Jak nazywa się naczynie, w którym można ryby hodować w domu? Gromadzenie i wybór literatury związanej z rybami z pomocą rodziców Utworzenie biblioteczki Ryby morskie i słodkowodne 3
Zajęcia z wykorzystaniem Internetu Czego możemy dowiedzieć się o rybach? Film edukacyjny Ocean, Na dnie Bałtyku - gromadzenie wiedzy Wycieczka na sklepu zoologicznego, bezpośrednia obserwacja ryb Rozmowa z ekspertem rodzicem hodowcą ryb akwariowych Wypowiedzi dzieci na temat ilustracji przedstawiających ryby oraz eksponaty ryb przyniesionych z domu, Zabawa tematyczna Moje akwarium - tworzenie kącika Zabawa badawcza Makrela - oglądanie pod lupą, współdziała w badaniu Zabawa badawcza Rybie jajeczka, poznanie i konsumpcja ikry, Zabawa z chustą animacyjną Plusk z rybką do wody. Eksperyment Ryba surowa, ryba wędzona Nasze twórcze działania: Lepienie ryb z plasteliny, która ryba dłuższa, próbuje mierzyć dłonią Malowanie akwarium, praca zespołowa, respektuje prawa innych do zabawy Szkice ryb, próbuje podpisać swoją rybkę, wykonuje własne eksperymenty językowe Papierowe rybki papieroplastyka Nauka piosenki Wesołe rybki J. Wójcicki, z serii Cztery humory roku Zabawa rytmiczno ruchowa przy piosence Moje rybki, sł. D. Gellner, muz. B. Kolago Słuchanie bajek i opowiadań o rybkach, czytanych i z nagrań CD Kolorowanki, malowanki itp., siedzi prawidłowo przy stoliku Jak smakuje ryba zdrowe odżywianie Zabawa kształtująca spostrzegawczość Gdzie ukryła się ryba, wyszukiwanie w sali przedszkolnej przedmiotów w kształcie ryby lub posiadające w sobie kolory, lub wzory ryb, określa kierunki Dziecko ekspertem - Co jedzą ryby?, obserwacja w przedszkolu i w domu u dzieci posiadających akwarium, przeżywa emocje podczas prezentacji Swobodne wypowiedzi dzieci o swoich historiach z rybami, oczekuje na swoją kolej Prezentacja multimedialna Ryby próby globalnego czytania nazw Zabawa matematyczna Ile rybek w akwarium, przeliczanie bez zakresu Zabawa z elementem biegu i chodu Rybki w sieci Zabawa orientacyjno porządkowa Płyną rybki Zabawy na terenie ogrodu przedszkolnego: orientacyjno porządkowa: Na statku Warunki realizacji projektu: Stworzenie w sali kącika Ryby, stopniowe doposażenie go. Obserwacja dzieci w czasie zajęć i zabaw. Rozmowy indywidualne. Wykonanie różnorodnych prac plastycznych i kart pracy o rybach. Organizowanie zabaw związanych z rybami. Tworzenie przyjaznej atmosfery w trakcie realizacji poszczególnych etapów projektu. Prezentacja swojej wiedzy przed rówieśnikami. Informacja zwrotna od rodziców dotycząca wpływu projektu na poziom wiedzy i umiejętności dzieci ankieta. Ewaluacja projektu: Niezbędne jest przeprowadzenie ewaluacji, aby stwierdzić czy zrealizowany projekt przyniósł wymierne korzyści. W czasie trwania projektu badane będą osiągnięcia dzieci poprzez: 4
Obserwacja zachowania dzieci w sytuacjach zadaniowych Rozmowy z dziećmi podczas zajęć Wystąpienie przed grupą Badania ankietowe wśród rodziców. Wyniki ankiet skierowanych do rodziców: W okresie 12.11.2018 30.11.2018 dzieci czteroletnie z grupy IV Wróbelka Elemelka realizowały projekt badawczy Ryby. Po zakończeniu projektu przeprowadzono wśród rodziców badanie w oparciu o kwestionariusz ankiety opracowany przez Barbarę Błaż. Dzięki tym badaniom uzyskano informacje na temat jakości pracy realizowanego projektu. Ankietę wypełniło 21 osób. Pytanie 1. Czy Państwa zdaniem dziecko powinno być zapoznane z tematyką Ryby 25 20 15 10 tak - 21 osób raczej tak - 0 osób nie - 0 osób 5 0 tak raczej tak nie Źródło: badania własne Wszyscy ankietowanie podali, czyli 21 osób uważa, że dziecko powinno być zapoznawane z tematyką Ryby Pytanie 2. Czy zaproponowane działania w ramach projektu były ciekawe dla Państwa dziecka 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 tak raczej tak nie tak - 19 osób raczej tak - 2 osoby nie - 0 osób Źródło: badania własne 19 osób uważa, że zaproponowane działania były ciekawe, 2 2 osoby określiły jako raczej tak. 5
Pytanie 3. Czy Państwa dziecko dzieliło się wrażeniami z zajęć realizowanych w ramach projektu 16 14 12 10 8 6 4 2 0 tak raczej tak nie tak -14 osób raczej tak - 7 osób nie - 0 osób Źródło: badania własne Zdecydowana większość rodziców podała, na także dzieci dzieliły się wrażeniami dotyczącymi realizacji projektu, 14 osób. Natomiast 7 osób podały, że dzieci raczej tak, czyli nie zawsze dzieliły się wrażeniami. Pytanie 4. Czy w życiu codziennym Państwa dziecko wykazuje zainteresowanie rybami 14 12 10 8 6 4 tak - 12 osób raczej tak - 5 osób nie - 4 osoby 2 0 tak raczej tak nie Źródło: badania własne Wyniki ankiety wskazują, że 12 badanych podało, iż dzieci interesują się rybami, 5 że ich dzieci raczej tak wykazują zainteresowanie. Natomiast 4 nie dostrzegło zainteresowania u swojego dziecka. Pytanie 5. Czy według Państwa realizowany projekt wpłynął na poziom wiedzy i postawy Waszego dziecka 6
14 12 10 8 6 4 tak - 13 osób raczej tak - 8 osób nie - 0 osób 2 0 tak raczej tak nie Źródło: badania własne Wszyscy rodzice uważają, że realizowany projekt przyczynił się do wzrostu zainteresowania i poziomu wiedzy dzieci, w tym 8 badanych określiło to jako raczej tak. Wnioski: Analiza przedstawionych badań wskazuje na to, że zdecydowana większość rodziców jest zadowolona z realizacji projektu Ryby. 1. Pozytywnie oceniają realizowany projekt 2. Zauważają zainteresowanie dziecka tematyką projektu 3. Włączyli się aktywnie w przygotowanie dziecka do bycia ekspertem. 4. Wspomagali wyposażenie kącika Ryby 5. Dostrzegają wzrost poziomu wiedzy. Kącik tematyczny Ryby Kolorowe rybki 7
Rybki z pomponów - zabawa kreatywne Poszukiwanie wiedzy w książce Film edukacyjny Na dnie Bałtyku Jak smakuje ryba zdrowe odżywianie Wiedza o rybach z Internetu Badanie ryby 8
Przedstawienie zdobytej wiedzy: Dziecko ekspertem Etap III Zakończenie projektu Działania podsumowujące: prezentacja swoich wiadomości i pomocy na forum grupy, umieszczenie prac plastycznych na gazetce galerii prac, wykorzystanie zrobionych przez dzieci kolorowych rybek do zabaw teatralnych, korzystanie w zabawie z układanki Ryby. Swobodne korzystanie z książek i czasopism przyniesionych przez dzieci z domu. Efekty z realizacji projektu: Efekty realizacji projektu Ryby Dla dziecka: Dla rodzica: Dla nauczyciela: Wzbogaciły wiedzę na temat ryb i warunków, Współdziałanie z przedszkolem, Gromadzenie wiedzy na temat zaangażowania w jakich żyją, Współuczestniczenie rodziców w realizację Chętniej jedzą potrawy w projekcie, poprzez projektu, z ryb, wspomaganie Szukanie rozwiązań Prezentowały swoją swojego dziecka, w uatrakcyjnieniu działań wiedzę Duże zaangażowanie z dziećmi Chętnie angażowały się w realizację Analiza i obserwacja w zabawy i zajęcia, projektu. dziecięcych umiejętności, Integrowały się Interesowanie się Podnoszenie jakości pracy z rówieśnikami, wydarzeniami w przedszkola. Uczyły się współpracy przedszkolu. Promowanie przedszkola i współdziałania. na forum ogólnopolskim. Po zakończeniu projektu mogę stwierdzić, że temat ten jest udanym pomysłem na projekt badawczy z uwagi na możliwości wykonywania badań na materiale jakim są ryby, realizowane działania zachęciły dzieci do jedzenie potraw z ryb. Realizacja i opracowanie projektu: mgr Barbara Błaż 9