WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z FIZYKI Trzec ter wpsu zlcze do USOSu j prowdząc(/y)... grup... podgrup... zespół... seestr... roku kdeckego... studet(k)... SPRAWOZDANIE Z PRACY LABORATORYJNEJ r......... pory wykoo d... jko ćwczee. z obowązujących.. OCENA ZA TEORIĘ dt podejśce (zsdcze) (poprw) 3 OCENA KOŃCOWA dt Uwg do sprwozd: (. Krt tytułow,. Istot ćwcze, 3. Pory, 4. Oprcowe (w ty wykresy), 5. Podsuowe): Proszę drukowć koleją stroę odwroce
. KARTA TYTUŁOWA: ZESTAWIENIE ISTOTNYCH ELEMENTÓW SPRAWOZDANIA (tk ścągwk) ) zw uczel, rodzj zjęć, b) osob prowdzący zjęc, c) grup, podgrup, zespół osob wykoując ćwczee, d) uer ćwcze zgody z uere w skrypce,. OPIS TEORETYCZNY (ISTOTA ĆWICZNIA) e) tytuł ćwcze zgody z tytułe w skrypce, f) dt wyko porów, uer kolejy wykoych porów, lość ćwczeń do wyko, g) ejsce wpsywe oce, h) ejsce uwg osoby prowdzącej zjęc.. Pode celu lub celów ćwcze.. Pode: ) jke welkośc są erzoe w ćwczeu,.3 Ie forcje, które osoby wykoujące ćwczee b) jk etod, uzły z ezbęde do zeszcze. c) jk etod będą wyzcze ch epewośc. 3. KARTA POMIARÓW 3. Wrtośc teoretycze welkośc wyzczych lub określych. 3. Pretry stowsk (wrtośc epewośc). 3.3 Pory uwg do ch wyko, epewośc rzędz porowych (ksyle). 3.4 Dt podps osoby prowdzącej. 4. OPRACOWANIE ĆWICZENIA: ) wyzczee wrtośc średej orz jej epewośc: stdrdowej u, względej u r, rozszerzoej b) sprwdzee poprwośc relcj będącej cele ćwcze (p. czy X=Y+Z lub X/Y=cost). U. c) wykoe wykresu: pode tytułu, opse os, esee puktów porowych z epewośc (lub forcj, że w skl rysuku epewośc e wdć), przyblżee esoych puktów (krzywą odręcze, prostą - etodą regresj lowej z pode rów współczyk korelcj), wyzczee wykrese poszukwych welkośc. 5. PODSUMOWANIE (gdy cele jest wyzczee pretru) 5. Zestwee zokrągloych wrtośc:,0 0, 0 3 3 ) Wyk epewość stdrdow (p. b) Nepewość względ (p. u r ( )=5,7 0 ), u ) wrz z jedostk, c) Wyk epewość rozszerzo (p. =,0 0 3 U ( )=,4 0 3 ) wrz z jedostk, d) Wrtość teoretycz (jeżel jest z) lub wrtośc. 5. Alz rezulttów: ) Wpływ welkośc erzoych bezpośredo lub pretrów stowsk wrtość epewośc wyku końcowego; b) Wpływ rodzju popełych błędów (Grubych, Przypdkowych, Systetyczych) wrtość epewośc względej; c) Relcj wrtośc teoretyczej z przedzłe U lub relcj epewośc rozszerzoej U z wrtoścą pod kąte rodzju popełych błędów (G, P, S); d) Wpływ rodzju popełych błędów (G, P, S) wyk przedstwoe wykresch; e) Wskze spełe bdej relcj p. przez przebeg wykresu f czy stłość wrtośc (Y +Z )/ X. 5.3 Sytez (wosk): ) Pode przyczy popełoych błędów (G,S,P), b) Uwg tet ożlwośc dokłdejszego wyko oprcow ćwcze w przyszłośc, c) Wykze czy cel ćwcze (zostł / e zostł) osągęty.
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z FIZYKI Trzec ter wpsu zlcze do USOSu j 30.09.09 r. prowdzący dr ż. Kord ZUBKO grup WTC8FXS podgrup 3 zespół 6 studet Hrodebert EKSPERYMENTATOR seestr let roku kdeckego 08/9 SPRAWOZDANIE Z PRACY LABORATORYJNEJ r 0 RUCH W POLU GRAWITACYJNYM pory wykoo d 3.03.097 jko ćwczee z obowązujących 5 r zgode ze skrypte tet zgode ze skrypte OCENA ZA TEORIĘ 4,5 (DB+) dt 3.0309 podejśce (zsdcze) (poprw) 3... Zdję owe ćwczee OCENA KOŃCOWA w trkce ocey dt 5.04.09 Uwg do sprwozd (. Krt tytułow,. Istot ćwcze, 3. Pory, 4. Oprcowe (w ty wykresy), 5. Podsuowe): tu swoje uwg zpsuje uczycel prowdzący zjęc, proszę zostwć / /3 stroy, to oprcowe oż pobrć z www.wtc.wt.edu.pl, odręcze wykoe uszą być:. Istot ćwcze, 4. Oprcowe (w ty wykresy pperze letrowy), 5. Podsuowe, jeżel zostły wydrukowe szbloy, to odręcze wypełoe uszą być:. Krt tytułow, 3. Krt porów. pożej przedstwoy jest przykłdowy schet wyko sprwozd wrz z uwg prowdzącego zpsy ebesko lub eleet do poprwy zzczoy dodtkowo żółto, to ćwczee zostło poyśle tk, by w oprcowu zlzły sę wszystke stote eleety, które ogą wystąpć w oprcowch ych ćwczeń lbortoryjych.
. OPIS TEORETYCZNY (ISTOTA ĆWICZENIA) r 0. Cele ćwcze jest: wyzczee wrtośc przyspesze zeskego g w ejscu wykoyw dośwdcze, z porów pośredch okresu drgń whdł trktowego jko tetycze; wyzczee chrkterystyk wg sprężyowej etodą regresj lowej poprzez wykoe wykresu zleżośc przeeszcze swobodego końc sprężyy w fukcj zweszoego obcąże.. Wyzcze welkośc (etody poru wyzcz epewośc): długość whdł pod, jko stł stowsk wrz z epewoścą stdrdową; s podwesz do sprężyy pod, jko stł stowsk bez epewośc (by e utrudć oblczeń); okres drgń whdł wyzcz etodą bezpośredego odczytu z epewoścą określą etodą typu B; przeeszcze swobodego końc sprężyy wyzcz etodą bezpośredego odczytu z epewoścą określą etodą typu A.(co przedstw szkc) W etodze bezpośredego odczytu (odchyleowej), wrtość welkośc erzoej określo jest podstwe: czsu stoper, odchyle wskzówk lub wskz cyfrowego rzędz porowego, długośc ljk, przyłoże rzędz porowego do erzoego obektu. Nepewość poru wykoywego tą etodą wyk główe z: ste dopuszczlej systetyczej epewośc rzędz porowego określoego jego klsą dokłdośc; epewośc ksylej określoej dzłką jedostkową urządze logowego lub cyfrowego..3 Ie forcje Oprócz etod bezpośredego odczytu, steją też etody porówwcze: ) różcow, b) przez podstwee, c) zerow ostkow orz c) zerow kopescyj, które e są wykorzyste w ty ćwczeu. W ty pukce oż przedstwć wszelke forcje, które osob ćwcząc uzją z stote. Objętość Opsu Teoretyczego e pow przekrczć stro fortu A4.
3. KARTA POMIARÓW DO ĆWICZENIA r 0 Hrodebert EKSPERYMENTATOR, WTC8FXS Zespół oż wykoć jedą Krtę Porów, le wtedy do sprwozd kżd osob ćwcząc us dołączyć czytelą kopę z podpse osoby prowdzącej. 3. Wrtośc teoretycze welkośc wyzczych lub określych: przyspeszee zeske dl Wrszwy g = 9,85 /s (wg GUM, bez uwzględe epewośc). 3. Pretry stowsk: długość whdł d =, epewość stdrdow u(d) = 0,0 ; s kżdego z 9-cu odwżków O = 00 g, bez uwzględe epewośc; epewość stdrdow poru okresu drgń whdł T przy zstosowu stoper elektroczego sprężoego z fotokoórką wyos u(t) = 0,0 s. 3.3 Pory uwg do ch: 3.3. Tbel porów okresu drgń whdł. Nuer próby Okres drgń,00,9 3,09 4,99 5,0 6,98 7,0 8,97 9,03 0,00 Nepewość ksyl porów 0,0 T [s] UWAGI Por czsu wykoo stopere ręczy w zstępstwe uszkodzoego urządze. Nepewość stdrdow zoste wyzczo etodą typu B, gdyż epewość ksyl wyzcze okresu drgń whdł z poocą stoper ręczego sle zleży od czsu rekcj fzjologczych eksperyettor. Klkukrote włączee wyłączee stoper pozwolło określć, że czyośc te zjują ksyle do 0, s. N podstwe osądu eksperyettor jko epewość ksylą przyjęto T = 0, s.
3.3. Tbel porów do testu wg sprężyowej. Nuer próby Przeeszczee swobodego końc Ms podwesz do swobodego końc sprężyy [c] sprężyy [kg] 0,0 0,0,9 0, 3 6,0 0,4 4 9,0 0,6 5,8 0,8 6 4,8,0 7 7,8, 8 0,7,4 9 4,0,6 0 6,0,8 Nepewość ksyl porów 0, e uwzględoo 3.3.3 Uwg: W ty pukce osoby ćwczące ogą zotowć swoje spostrzeże dotyczące wykoywego ćwcze. 3.4 Dt podps osoby prowdzącej 3.03.09 Kord Zubko
4. OPRACOWANIE ĆWICZENIA r 0 4. Wyzczee okresu drgń whdł trktowego jko tetyczego 4.. Wyzczee średego okresu drgń whdł N podstwe dych z tbel 3.3. wyzcz wrtość średą okresu drgń whdł tetyczego: skąd T =,00 s. T = = For zpsu zpew, że dokłdośc poru wyku są tego sego rzędu. T = 0 T 0 [s] () = 4.. Wyzczee epewośc stdrdowej okresu drgń whdł Gdyby okres drgń whdł tetyczego był wyzczy z poocą stoper elektroczego sprzężoego z fotokoórką, to epewość stdrdow wyzczo etodą typu A podstwe dych z tbel 3.3. puktu 4. wyosłby: u( T )=σ T = = (T T ) ( ) = 0 (T T ) = (0 ) 0 skąd u( T ) = 0,0453 s, po zokrągleu do ejsc zczących u( T ) = 0,04 s. [s] () Okres drgń whdł tetyczego był jedk wyzczy w porze bezpośred z poocą stoper ręczego, dltego epewość stdrdow zostł wyzczo etodą typu B. Nepewość ksyl wyzcze okresu z poocą stoper ręczego sle zleży od czsu rekcj fzjologczych eksperyettor. Jko epewość ksylą przyjęto ΔT = 0,0 s. Zkłd, że rozkłd sttystyczy tych wyków chrkter jedorody, wtedy epewość stdrdow: u T skąd u( T ) = 0,3867 s, po zokrągleu jk wyk w () u( T ) = 0,38 s. T [s] (3) 3 4.. Wyzczee epewośc złożoej okresu drgń whdł Poewż do epewośc stdrdowej okresu drgń whdł ją wkłd epewośc wyzczoe ze wzorów () (3), to łącz (złożo) epewość wyos: skąd u c ( T )= σ T + ( Δ T ) = (0,04) +(0,38) (4) 3 u c T = 0,3075 s, po zokrągleu do ejsc zczących, jk w () y u( T ) = 0,3 s. Jk wdć z (3) (4) do epewośc złożoej jwększy wkłd ł epewość ręczego poru czsu.
4..3 Wyzczee epewośc rozszerzoej okresu drgń whdł Nepewość rozszerzo okresu drgń whdł wyos gdze współczyk rozszerze k=, stąd U T 0, 6 U T s. k u c T s (5) Otrzy ser porow okresów whdł wykzuje powtrzlość wyków, gdyż speło jest relcj gdze,09,9 =0,8 [s] tost U (T )=0,6 s. T T <U (T ) (6) 4..4 Wyzczee epewośc względej okresu drgń whdł podstwjąc zokrągloe wrtośc y po zokrągleu do ejsc zczących u c,r (T )=0, 065. u c,r (T )= u c (T ) T u c,r (T )= 0,3 =0,065 (8),00 (7)
4. Wyzczee wrtośc przyspesze zeskego Zwązek poędzy okrese whń whdł, jego długoścą przyspeszee zesk: g skąd g = 9,8696 /s gdyż: d - długość whdł, wrtość z puktu 3.; T - okres drgń whdł, wyzczoy w pukce 4..; 4 d [ s ] (9) T 4.. Wyzczee epewośc stdrdowej złożoej bezwzględej przyspesze zeskego u c (g )= [ g d u (d ) ] +[ g T u (T ) ] = [ 4 π T ] +[ u(d ) 4 π d T ] u(t ) 3 czyl stąd g 0,5959 u c [ s u c (g )= [ 4 π ] 0,0 [ s ] (0) +[ 4 π 0, = 0, 00974+0,345436 4] [ ] () 4 s u g 0, c [ ] s [, wtedy g = 9,86 ] s. ], po zokrągleu do ejsc zczących 59 Jk wdć z () wększy wpływ epewość złożoą ręczy por okresu drgń. 4.. Nepewość złożo względ przyspesze zeskego wyos podstwjąc zokrągloe wrtośc y po zokrągleu do ejsc zczących u c,r (g)=0,060. g uc uc, r g () g u c,r (g)= 0,59 =0,06037 (3) 9,87 4..3 Nepewość rozszerzo przyspesze zeskego wyos U ( g)=k u c (g ) [ ] (4) s gdze współczyk rozszerze k=, stąd U ( g)= 0,60=,0 [ ] s. W lzowy przypdku zchodz erówość (5) powo być, z () 9,86 9,8 =0,05 g g tblc <U (g) [ s ] gdyż 9,86960 9,85 =0,05735 [ s ] jest ejsze ż,0 [ s ] co ozcz, że zchodz zgodośc wyzczoej wrtośc przyspesze zeskego z wrtoścą tbelryczą.
4.3 Wyzcze chrkterystyk wg sprężyowej Bdo, jką są leży obcążyć wgę, by osągąć żąde rozcągęce sprężyy. Zwązek poędzy są ugęce sprężyy dy jest: gdze: k g kg kg s s s poweszo do swobodego końc sprężyy (tbel 3.3.); ugęce swobodego końc sprężyy (tbel 3.3.); g przyspeszee grwtcyje (wyzczoe w 4.; k współczyk sprężystośc sprężyy (szuky). k g Zleżość oż przedstwć jko prostą b o chyleu k. g (6) 4.3. Wyzczee chrkterystyk wg etodą jejszych kwdrtów Guss Otrzye pukty eksperyetle z tbel 3.3. orz oblcze pooccze zestw w tbel 4.3.. Tbel 4.3. Nr [c] [kg] 0 0 0 0 0,90 0, 0,58 8,4 0,04 3 6,00 0,4,40 36,00 0,6 4 9,00 0,6 5,40 8,00 0,36 5,80 0,8 9,44 39,4 0,64 6 4,80,0 4,80 9,040,00 7 7,80,,36 36,840,44 8 0,70,4 8,98 48,50,96 9 4,00,6 38,40 576,00,56 0 6,00,8 46,80 676,00 3,4 0 = 33,00 9,0 68,6 48,00,40 = Wrtośc średe =3,30 =0,9 Wykoe tej tbel e jest oblgtoryje, le pozwl szybsze wyszukwe ejsc popełe błędów porowych lub rchukowych. Z tbel wyzcz pretry prostej =ā + b
gdze ) ( lbo gdze ) ( (7) orz wyrz woly b (8) ch odchyle stdrdowe: =ā + b b lbo =ā σ = = ( = ) = (9) orz epewość wyrzu wolego b (0) orz współczyk korelcj R () Zkłdjąc, że prost postć b, e postć, otrzyuję wrtośc: pretru =0,6800 kg c orz jego epewośc stdrdowej σ =0,004 kg c ; pretru b= 0,005 kg orz jego epewośc stdrdowej σ b =0,0 kg ; pretru R = 0,99. Brkuje tu podstwe wrtośc do wzorów (7)-(), tk jk było to ()-(5). Końcowy efekt oblczeń przedstw w postc wykresu (rys. ) zzczjąc pukty eksperyetle, ch epewośc porowe, orz wyzczoą prostą. Dl współczyk korelcj zwsze zchodz relcj 0<R <. Dl R (; 0,9) y brdzo slą korelcję puktów porowych względe wyzczoej prostej. Dl R (0,9; 0,7) elbyśy slą korelcję, dl R (0,7; 0,4 ) elbyśy średą korelcję, dl ejszych wrtośc słbą lub jej brk..
4.3. Wyzczee wrtośc współczyk sprężystośc sprężyy Zwązek współczyk sprężystośc sprężyy ze współczyke kerukowy prostej orz przyspeszee grwtcyjy dy jest wyrżee: gdze: - współczyk kerukowy prostej; g - przyspeszee grwtcyje. k= g [ kg (3) s ] Wrtość współczyk sprężystośc sprężyy wyos powo być 9,86 z zokrągle (9)-() z 4.. k=68 9, 87=67,6 [ kg (4) s ] 4.3.3 Wyzczee epewośc złożoej względej (lczo z użyce wg) u c, r k k k k g ug u ug u k u poewż wg dl fukcj klsy y()=c wyoszą, to g k g w w g g c k (5) u c,r (k )= [ u c ( )] +[ u g ( g)] = [ 0, 004 0, 6800 ] +[0, 07] (6) stąd u c,r (k )=0,0753, po zokrągleu u c,r (k )=0,07. Nepewość tą oż też polczyć bez użyc wg, jko loczy epewośc stdrdowej orz wyzczoej wrtośc, logcze jk w 4... 4.3.4 Wyzczee epewośc złożoej bezwzględej czyl stąd k 47, 60 u c [ kg s ] u c (k )= [ k u( ) ] +[ k g u( g) ] = [g u()] +[ u (g )] u c (k )= [9, 87 0,4 ] + [68 0,7] =, 9094 +65,76 [ kg s ] [ kg (7) s ] (8), po zokrągleu u c [ (k )=48 kg.powo być 47 zokrągly przez odrzucee s ] 4.3.5 Nepewość rozszerzo wyos U (k )=k u c (k ) [ kg (9) s ] gdze współczyk rozszerze k=, stąd U (k )=96 [ kg.powo być U(k)=*47=94 s ] Ne jest z wrtość teoretycz współczyk sprężystośc sprężyy, węc e oż sprwdzć, czy wyzczo wrtość jest zgod z wrtoścą tbelryczą.
Chrkterystyk wg sprężyowej = 0,680-0,005 Czy jest, czy? [kg] oś zbyt rzdko ops Ale u()=0 Wykresy leży wykoć zgode z opse w skrypce, uwzględjąc w szczególośc: wykoe wykresów odręcze rkuszch A4 pperu letrowego, ewykoywe wykresów gełdowych - łącze puktów porowych odck, pode tytuły wykresów z pode zcze ewetule użytych sybol, ops os (wrtośc, sybole, jedostk), dobre zkresów zeych tk, by przedstwe fukcje obejowły wększość powerzch wykresu (skle dobrć tk by było wdć stote zleżośc), esee epewośc wrtośc przedstwych wykresch, przyblżee przebegu fukcj krzywą zą z teor lzowego zjwsk: o o odręcze dl fukcj ych ż prost, etodą regresj lowej dl prostych y=+b (esee wykres), wykreślee rodzy porówywych fukcj oddzely rkuszu, wyzczjąc grfcze wrtośc pretrów leży wykrese pozostwć odpowede le pooccze (stycze, secze,, zzczjąc stote pukty przecęć).
5. PODSUMOWANIE ĆWICZENIA r 0 5. Zestwee wrtośc 5.. Zestwee wrtośc przyspesze zeskego ) Wyk epewość stdrdow (ożlwe są trzy rówowże sposoby zpsu, wystrczy podć jede): przyspeszee zeske jest rówe 9,87 s -, epewość stdrdow poru 0,59 s -, g=9,87 s -, u(g)=0,59 s - powo być 9,86 g=9,87(59) s - lub g = 9,87(0,59) s - b) Nepewość względ (ożlwe są dw rówowże sposoby zpsu, wystrczy podć jede): epewość względ poru 0,060 c, g 0,060 u r c) Wyk epewość poszerzo (ożlwe są trzy rówowże sposoby zpsu, wystrczy podć jede): przyspeszee zeske jest rówe 9,87 s -, epewość rozszerzo poru, s -, g=9,87 s -, U(g)=,0 s - g=(9,87,0) s - d) Wrtość teoretycz dl Wrszwy g = 9,85 s - wyzczo przez GUM. Dl wygodego odczytyw wyk porów oblczeń leży podwć w jedostkch, dl których wrtość lczbow zwrt jest w przedzle od 0,0 do 000, dodjąc do sybolu odpowedej jedostk włścwy przedrostek.. Zestwee wrtośc oż tkże pokzć w fore tbel z zchowe fory zpsu wrtośc jedostek r przedstwoych powyżej. 5.. Zestwee wrtośc współczyk sprężystośc sprężyy: Powyżej przedstwoo zestwee tylko dl wyzczego przyspesze zeskego. Nleży sę zstowć, czy lepej jest wykoć oddzele zestwee dl przyspesze grwtcyjego współczyk sprężystośc, czy jedą łączą?
5. Oce rezulttów Nleży sę zstowć, czy lepej jest wykoć oddzele lzy dl przyspesze grwtcyjego współczyk sprężystośc, czy jedą łączą? Tu przedstwoo lzę tylko dl wyzczego przyspesze zeskego. 5.. Wpływ welkośc erzoych bezpośredo lub pretrów stowsk epewość wyku końcowego. W przypdku przyspesze grwtcyjego (wzór ) u c (g )= [ g d u (d ) ] +[ g T u (T ) ] = 0,0097+0,3454 s wdć, że jwększy wpływ epewość złożoą epewość poru bezpośredego z użyce stoper ręczego, zcze ejszą epewość wyzcze długośc whdł. W przypdku chrkterystyk wg... 5.. Wpływ rodzju popełych błędów (Grubych, Przypdkowych, Systetyczych) wrtość epewośc względej. W przypdku przyspesze grwtcyjego (wzór 3) g uc uc, r g 0,060 g wdć, że epewość względ jest ejsz od wrtośc 0,.czyl %. W przypdku wyko 0-cu porów stow to, że wpływ błędów grubych wyk końcowy e jest zczący. W przypdku chrkterystyk wg... 5..3 Relcj wrtośc wyzczoej, teoretyczej przedzłu (wrtość wyzczo +/- epewość rozszerzo) pod kąte rodzju popełych błędów (G, P, S). W przypdku przyspesze grwtcyjego (wzór 5) g g tblc <U (g ) [s ] czyl 0,057 <,8 wdć, że zchodz zgodośc wyzczoej wrtośc przyspesze zeskego z wrtoścą tbelryczą, czyl wpływ błędów grubych systetyczych wyk końcowy e jest zczący. W przypdku chrkterystyk wg... 5..4 Wpływ rodzju popełoych błędów (G, P, S) wyk przedstwoe wykresch. W przypdku chrkterystyk wg chrkter rozkłdu puktów porowych wokół wyzczoej prostej orz wrtość współczyk korelcj R =0,99 blsk (wzór ) śwdczą, że e popełoo błędów grubych. Wyzczee stłej b=-0,005 [kg] różej od zer wskzuje popełee błędów systetyczych. Ich wpływ e jest wdoczy wykrese (jest zcze ejszy od wrtośc pojedyczego cężrk 0,00 [kg]), przez co ożey uzć, że e jest zczący.
5.3 Wosk Nleży sę zstowć, czy lepej jest wykoć oddzele sytezy dl przyspesze grwtcyjego współczyk sprężystośc, czy jedą łączą? Tu przedstwoo sytezę tylko dl wyzczego przyspesze zeskego. 5.3. Wpływ popełoych błędów (G, P, S) wyk Uwzględjąc: uwgę z puktu 4..3, ż otrzy ser porow okresów whdł wykzuje powtrzlość wyków, wszystke uwg z puktu 5. - Oce rezulttów, zleżość wyk porów okresu drgń whdł są podstwą do wyzcze przyspesze grwtcyjego, przyspeszee grwtcyje jest podstwą do wyzcze chrkterystyk wg, w obu przypdkch w epewośc złożoej douje epewość poru czsu leży przyjąć, że: e popełoo błędów grubych systetyczych, epewośc wyków zleżą główe od błędów przypdkowych (poru czsu) są łe. 5.3. Uwg tet ożlwośc dokłdejszego wyko oprcow ćwcze w przyszłośc (edoskołośc wykją z dzłń eksperyettor, przyrządów porowych, etod porowych, erzoych obektów): Cele podese dokłdośc porów okresu whdł leży wyelowć udzł eksperyettor z poru czsu zstąpć go pore utotyczy o ejszej epewośc. Zwększe lośc porów z użyce stoper ręczego e podese dokłdośc porów, tylko wydłuży ch czs orz czs oprcow. 5.3.3 Wykze czy cel ćwcze (zostł / e zostł) osągęty: Cele ćwcze: wyzczee wrtośc przyspesze zeskego, wyzczee chrkterystyk wg sprężyowej, zostły osągęte gdyż uzysko wyk obrczoe kceptowlą epewoścą wskzo przyczyy ch powst.
A) Przykłdowy schety wyko ego PODSUMOWANIA 4. OPRACOWANIE, (w który uzysko stępujące wrtośc zleżośc) X-średe 4,89535 N X-,354965 N u(x-średe) 3,5354 N X- 7,335465 N X-teoretycze 5 N orz wykoo wykres V(/t), esoo epewośc porowe, proksyowo go etodą jejszych kwdrtów Guss 5. PODSUMOWANIE 5. ZESTAWIENIE (welkośc zokrągloych) X-średe 4,8 N X-,3 N u(x-średe) 3,5 N X- 7,3 N U(X-średe) 7,0 N X = X- - X- 6,0 N u r (X-średe) 0,4 X-teoretycze 5,0 N 5. ANALIZA ) u(x-średe) pochodz jedye z bezpośredego poru sły, e oż węc wskzć wrtośc któr wosł jwększy wkłd do epewośc b) u r (X-średe) wększe od 0, co przy wykou 30 porów wskzuje popełee błędów przypdkowych lub grubych, e wyklucz jedk błędów systetyczych c) wrtość teoretycz leży do przedzłu X-średe +/- U(X-średe), co wskzuje łe błędy systetycze d) różc wrtośc skrjych wyków X jest ejsz od epewośc rozszerzoej, co wskzuje ly udzł błędów grubych e) lz wykresu - wykres V(/t) jest przyblżoy lą prostą (R = 0.98), e wdć błędów grubych, błąd systetyczy ewelk (wsp. b e rów sę 0) 5.3 SYNTEZA ) Przy wyzczu welkośc X popełoo kceptowle błędy systetycze orz przypdkowe. Wykły oe główe z epewośc rzędz porowego - otooetru. b) Podesee dokłdośc poru oż osągąć poprzez zejszee epewośc poru sły. c) Cel ćwcze wyzczee pretru X zostł osągęty gdyż podo przyczyy rodzje występow błędów.
B) Przykłdowy schety wyko ego PODSUMOWANIA 4. OPRACOWANIE wykoo wykres wykres J(r ), esoo epewośc porowe, proksyowo go etodą jejszych kwdrtów Guss, orz wykoo tbelę wrtośc (t) 5. PODSUMOWANIE 5. ZESTAWIENIE wyk porów zostły zebre: wykrese Rys. zleżość oetu bezwłdośc od kwdrtu proe trczy J(r ) w tbel Tb. zleżośc współczyk polryzcj od tepertury (t) 5. ANALIZA ) lz wykresu: wykres J(r ) jest przyblżoy lą prostą o współczyku R = 0.98 co ozcz brdzo dobrą zbeżość proksycj; wykrese e wdć błędów grubych, błąd systetyczy jest ewelk gdyż wsp. b e rów sę wrtośc J 0, tylko jest od ej o 4,5 % ejszy, błędy przypdkowe porów są ewelke, gdyż wszystke prostokąty ozczjące epewośc porowe są przecęte prost proksyującą. b) lz tbel: wrtośc współczyk polryzcj są oco zblżoe do sebe, dopero 4 cyfr zcząc róż sę, ozcz to, że względe różce ędzy por e są gorsze ż 0,%. 5.3 SYNTEZA ) Przy wyzczu... popełoo łe błędy systetycze orz kceptowle błędy przypdkowe. Wykły oe z epewośc rzędz porowych:... Ne popełoo błędów grubych. b) Podesee dokłdośc poru oż osągąć poprzez zejszee epewośc poru... c) Cel ćwcze wyzczee... zostł osągęty gdyż podo przyczyy rodzje występow błędów.
Błędy Przypdkowe, Systetycze Grube wykresch Błąd przypdkowy: to turl tedecj do przyjow przez welkośc erzoe wyków z pewego zkresu, e jedej wrtośc; - jeżel wszystke wyk ją tą są wrtość, to zczy, że posługujey sę zbyt ło precyzyjy rzędze ; - zeloe trfe ją ejszy błąd przypdkowy ż ebeske, są brdzej skupoe ch epewość stdrdow będze ejsz. Błąd systetyczy: choć zeloe trfe są brdzej skupoe ż ebeske, to jedk cele było trfee w środek trczy, przedzł (wrtość śred +/- epewość rozszerzo) e będze zwerł w sobe wrtośc teoretyczej (środk trczy) lub epewość rozszerzo będze wększ od różcy ędzy zerzoy wrtośc skrjy (od rozrzutu) Błąd gruby: pojedyczy wyk różący sę zcze od ser porów, jego wrtość leży odrzucć by e wpływł wyzcze pretry, etpe porów te por leży powtórzyć.
Nepewośc stdrdowe, rozszerzoe względe wykresch Nepewość stdrdow ( rozszerzo) ł błąd przypdkowy, brk błędu grubego, oże błąd systetyczy. Nepewość stdrdow ( rozszerzo) duż błąd przypdkowy, brk błędu grubego, oże błąd systetyczy. Nepewość stdrdow ( rozszerzo) duż błąd przypdkowy gruby, oże błąd systetyczy. Błąd systetyczy e wpływ wrtość epewośc stdrdowej rozszerzoej. Nepewość rozszerzo U(Z) = k * u(z) powstje z epewośc stdrdowej, w etodze A współczyk k=. Nepewość względ u r (Z) = u(z) / Z powstje z lorzu epewośc stdrdowej wrtośc średej.
Nepewośc stdrdowe, rozszerzoe względe wykresch Wrtośc średe w obu przypdkch są tke se, występuje podoby błąd systetyczy, brk błędu grubego. Nepewość względ ł błąd przypdkowy ły. Nepewość względ duż błąd przypdkowy duży. Nepewość względ u r (Z) = u(z) / Z powstje z lorzu epewośc stdrdowej wrtośc średej.