Zofa Petrzak-Fla Mara Bysek Centralne Laboratorum Ochrony Radologcznej Warszawa PODAŻ WYMLAłlB CEZU-37 CEZÜ STABHflEGO PBZEZ DZEC S t r e s z c z e n «Określono zawartość ^'Cs cezu naturalnego w próbkach całodzennego pożywena w wydalnach dsee w wejra 6-7 lat» Próbk poberano w okrese od sty» с sala do grudna '967» Średna zawartość *37cs w dece wynos 26,3 * 4,4 pc/dseńj natomast cezu naturalnego ЗИ - 0 s 6/Ug/dzeń«Pozom ^Cs cezu naturalnego w organzme dzec wylczony na podstawe dasrrch. o wydalanu wynos odpowedno,32 nc 0,4-mg«Summary Detary ntake and urnary excreton of caesum-37 UP.!... -.. a a l.a a» a m. ab.b. l >,».a...ma..» "^59 and stablf^caęaum^n chldren«- The content of ^'Cs and stable 'caesum"was će^ermned a det, urne, and feces 6-7 year-old chldren from Warsaw. The samples collected n the perod from January to December 967. The average content of "*?Cs n det was 26,3-4 e 4pC/ day, and that, of stable caesum was 3, - 0,6 y ug/day. The level of 37cs and stable caesum n the body of chldren,calculated from excreton, wa3,32 nc and 0,4 mg 9 respectvely, f ;.-\
-28 -. WSTĘP Zachowane sę zotopów promenotwórczych wprowadzanych przez człoweka do bosfery w znacznym stopnu zależy od posonu sotopów stablnych tyeh eaaych perwastków w bosferze.określene sotopów stablnych w środowsku człoweka w samym człoweku umożlwa poznane rozmeszczena ch zotopów promenotwórczych w warunkach równowag, jeżel ne podlega,ą one procesow frakcjonowana. Procesow temu podlegają główne zotopy o nższych lczbach masowych f~] do«tychczaa ne stwerdzono.lednoznaczne frakc«jonowana zotopów cezu. Burowna współ.г2* poda.ją, że stneje korelacja mędzy zawartoścą ^'Cs ^^Cs w tkankach»' l«cz zawartość tych* zotopów w tkance mózgowej jest mnejsza«natomast Szahdżanan{]3 J poda.e f że "^Cs ne przechodz do tkank mózgowej, mmo, że obecny jest tam 23 Danych dotyczących pozomu cezu stablnego / w organzme człowoka[2-f{j w produktach żywnoścowych jest bardzo newele Г ЛЪУ Celem nnejszej pracy było węc określene pozomu ^'Cs ^Cs w całodzennym pożywenu wydalnach wybranej grupy dzec, dokonana oceny zawartośc cezu w ch organzme oraz stwerdzene czy stnejące ewentualne frakcjonowane zotopów cezu znajdze potwerdzene przez określene współczynnka dyskrymnacj 0Щ^йЪ^о^т 2. METODYKA POBEBANA PRÖB ANALZ. Badana nad podażą wydalanem cezu prowadzono od styczna do grudna 967 objęto nm sedmoosobową Krupę zdrowych dzec w weku 6-7 lat, meszkających w Domu Dzecka w Warszawe. Próby całkowtego pożywena poberano przez trzy kolejne dn każdego mesąca,a w drugm trzecm dnu poperana pożywena zberano
- 29 - próbk moczu, od każdego dzecka oddzelne«od lutego zberano także dwudobowe próbk kału«próbk pożywena spopelano w pecu w temperaturze ponżej 450 Сf natomast próbk moczu kału mntralzowano na mokro z kwasem azotowym«cez-37 oznaczano metodą sorpcj na złożu fosforo-nollbdenanu amonu Тру Pomar aktywnośc wykonano w układze antykoveyde&cyjnym o begu własnym około 2 mp/mn. Statystyczny błąd standardowy pomaru ne przekraczał 5%» Cez stablny oznaczano metodą aktywacj neutronowej. Po pomarze aktywnośc -"Ca, osad fosforomolbdene.au amonu przenoszono do alumnowych foremek poddawano aktywacj w rdzenu reaktora Ewa w śwerku k/otwocka«równocześne 2 badanym próbkam aktywowano wzorce ze ścśle określoną loścą cezu stablnego«wzorce przygotowywano w dentyczny sposób лак preparaty.aktywacj poddano także same opakowana«f asa wszystkch opakowań była jednakowa. С»as aktywacj wynosł dogodzn. a strumeń neutronów 2 x 0 "ц/sek cm ^Cs oznaczano na podstawe powstałego Cs«Zawartość "XJs w próbkach określano przez porównane aktywnośc ^Ce próbek 54 z aktywnoścą ^чзв wzorca o odpowednej zawartośc Cs«Jako welkość proporcjonalną do aktywnośc ^Cs a także do zawartośc ^*ce przyjęto ustaloną część powerzchn fotopku o energ 800 KeV. Powerzchnę tę oraz błąd standardowy tej powerzchn oblczono wg me*«tody Covella [6J, wykorzystającej cyfrowy charaker nformacj o wdmach z welokanałowego analzatora am» pltudy.błąd ten ne przekraczał 0%. Do pomaru aktywnośc użyto lcznk scyntylacyjny z kryształem N&J/ r o wymarach ф 2" x,75" pracujący z 400 kanałowym a- nalzatorem ampltudy frny ntertechnque«beżnk znajdował sę w osłone o grubośc 0cm Pb«Przykłado-
- 220- wo przytoczono 3 spektrogray /%s«/ przedstawające wdma promenowana dla próbk pożywena,moosra kału» Zawartość *'Cs "ca w próbkach całodzennego pożywena podaje /Tab./. Pojedyncze wynk są śred* Ala arytmetycznym z trzech oznaczeń«średna roosna 9 zawartość ^'Ce w całodzennym pożywenu wynosła 26,3-4 v 't pcl/dzen, średne meeltesne aaw»r;ł> ee v grancach od 2,0 do 333 pcl/dze&.f?! W porównanu f V) ^ ** do roku 966 [7J posok yf G& w dece tej samej grupy daec obnżył atą dwukrotne«średna roczna sawartość! ^Ca w caodaenym pożywenu wynosła 3#/Ug/dreń, średne nesęezne meścły sę w grascach od 2, do 3»9/Ug/dBeu Zawartość ^Ca w dece dzec wejskch w Japon ocenona na podstawe «unalsy całodzennego pożywena wynosła 8 9 6 «ug/dseń^ dla poascsególnych okręgów zawerała se w grancach od 2,8 do 3 9 O yug/dsań [ö " Zawartość "ce w badaae j przes nas grupe jest nższa w porównanu z daaye japonska. Jednake dane z Japon dotyczą dzec wejskch, a według Yanagty felpozo» "с«w dece populacj wejskej jest około 30$ wyższy nz w dece populacj mejskej. średne kale dzc dobowe or wydalane pózynnk obm zotopów P^*«cezu ^33 w moczu okre lające w kale stosunek dzec lośc oraz współczynnk wydalanych w P^*«kale s do ^33 lo86 okreś- wydalanych w moczu wskazują, że ces wydalany jest główne s moczen /Tab. 5/. Bóżnce mędzy poszczególnym dzećm są raczej newelke«wyjątek stanow A 9 u którego ok»/3 cezu wydalana jest z kałem, Średne współczynnk dla wszystkch dsee P 7r, ^лхх eą jednakowe wynoszą 0,2 t oo6» " Q Ce *
- 22 - Podobne wartośc Łtzo znalezone zostały przez nnych autorów zarówno dla 8 dzec w weku 9 do 4 lat \ r \ 9 jak dla luds dorosłych. Гю, "\ \ш J -(O ЛХ-Т U -J Stosunek ^'Cs / yy Q& w pożywenu w moczu dzec 9 a także współczynnk dyskrymnacj 0^noc a.r) OZ lustruje /fys»2./.chocaż krzywe przebegają ne zawsze równolegle, to jednak średn współczynnk dyskrymnacj O Wocz-poż. ^* s * DlŁc jednośc wynos,04 0,08. Wynk przedstawone w /Tab«2/ na /$ys.2./ wy«* da,ą sę wskazywać, że zotopy cezu ne są frakcjonowane w organśme człoweka elmnowane są z nego w ten sam sposób. fmując» ze półokres bologe snego wydalana *'Cs jest tak a, wylczono zawartość tych zotopów cezu w cele dseel /Tab,3/, w oparcu o dane o wydalanu w/g następującej zależnoścs 0,693 E u gdze : q - zawartość cezu w organzme w nc lub mg T^- bologczny półokres wydalana w dnlaeh E u - lość wydalanego cezu w moczu w nc lub mg Ef» lość с л zu wydalanego w kale w nc lub mg Półokres bologcznego wydalana T^ określono w/g eksperymentalnego wzoru McCraw[2j średna zawartość cezu-37 grupy złożonej z sed» morga dzec wynos,32-0,02 nc dla poszczególnych dzec zawera sę w grancach od,09 do,54 ncl«średna zawartość cezu-33 dla tej grupy wynos 0,4-0,0 mg. W/g Yamagaty średna Г3П zawartość cezu naturalnego w organzme standardowego człoweka wynos,4mg. /zakres z prawdopodobeństwem 95 procent 0,5-4,mg/» wynk uzyskane przez nas są znaczne nższe, wynka to
- 222- prawdopodobne stąd, te nasze dane odnossą se. do dzec, a ponadto pozom cecu w dece był nżejy w porównanu do dety japońskej» Zarówno rezultaty uzyskane przez nas jak przez Zamagatę wyraźne odbegają od danych zawartych w Raporce CHP M ^ 7 w/g którego zawartość ceau w organzme standardowego człoweka wynos mnej nż 0,0 ag*" Lteratura» H.J» U.Bowen, :race Elements n Bochemstry,Academc Press»London,966,35«2«.V*Burovna,D.G.Pleshmaa,V*P.Nesterow,M.H»Shmtke,.A.Skulsky: Nature 205«?,965. 3. L.T.Szahdżanan : Radóbołoga, 7,850,967* 4* N*7amagata: J.Radaton Research, 3,9,962. 3. S.Jaokowska : XVX nternatonal Dary Congress,B, 253-259,966» 6. D.P.Covell : Anal.Chem. 3,785 t 4959. 7. Z.Petrzak-Pls :Nukleonka,5,693,970.. 8. Z.Petrzak-Els:»ukleonka, 4,027,970. 9«D.P.GeMl,J.U.Wbeeler : Health Physcs, 4,293,968, 0. M-Fu.ta. J.wamoto,M.Kondo,A.Xab*j Health Physcs. 6, 85, 969. * GJH*Ward,J.E # Johneon: Am* Jour.ChxuNutr. 2,49,968* 2. T.FJcCraw t HSL 64,28,965* 3* N.Yaaagata :J.Radaton research, 3,58,962*" 4«Report of Coomtte on Permssble Dos«for nternal Radaton, CBP, Publcaton 2. Pergamon Press, 960.
- 223- Tablca Zawartość ' yf GB ceeu stablnego w całodzennym pożywenu dzec w roku 96?«Pata pober&aa próbek Styczeń Marzec 37, " "**! Zawartość t 35 Cs / wg/dzeńl Czerwec Łlpleo.Serpeń. Wrzeseń Paźdzernk Lstopad Grudzeń Średna 5,*0,5!
- 224 - - _ Ol со о и s ) 3 H и Ръ KN И Sr О К\ w, t P S3-9 t L cv +3 r* r- r* r- <M o o o o o o UN KN О Ol KN f CÜ OJ О О О О О О Н +3 + +8 4- + 8 *? '. «о о о о о о O st Ol СО О- О г г г О г 4-4- 4-4- 4-J 4- ' СЧ П) г UN V0 UN о + о V0 vo <9 UN о о о о о о + 4-4- 4-4- 4- O С Ol Ol Ol OJ Ol УО r m fl) O r O O Ol" *"* ot *N J^*T- 4-4- 4-g 4-4- 4-6 4- CO (V Л (Л (JN 4 Л t^n 00 CO VO VO ŁO C^^ oj r* o n oj c\ T" s 9 t ł s f r а. 3! N 9 O ft MV O KN T- m Ъ к * s t to 3 у Я ОД «со
Tablca 3* ncjały. HK AK! ^! MJ SJ gy ' Wek! lata' " "**" " " " " 6 «6 ' 7 7 7 7 7 Płeć! Ź И 3 M M M u ż Ъ~ л 2,8/з;/2 +«s*** / s dn Г - - - - - - - ' 3 34 54 34 5*. «-!. nc,30,09 *5 & *p4,5,8 t ~ -. L. 9 0 3 3 9 9 mg 9 0,3 0,2 O 9 4 8 0,5, 0,? 8 0,5 * O 9 4 чя lfer#doa ä,32* 0,02! 0,4 -СИ * Zawartość ^Ce ^Cs w określona, na podetawłf danych o dzeol w roku 96?
юооо * лж» Mężna promenowana neutronam r*eaktoponym próbek: 2moceu3. kodu.
С««ч 9 ез Sa