PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM Nr 1 W ZESPOLE SZKÓŁ SAMORZĄDOWYCH NR 1 im. Marii Konopnickiej W LIMANOWEJ SPIS TREŚCI: 1. Podstawa prawna. 2. Wstęp i zagadnienia ogólne programu. 3. Realizatorzy programu. 4. Instytucje wspierające realizacje programu. 5. Cele priorytetowe programu wg klas. 6. Sposoby ewidencjonowania realizacji programu. 7. Sposoby ewaluacji programu.
1. PODSTAWA PRAWNA Podstawę prawną Programu Profilaktyki w Gimnazjum stanowią następujące aktualne dokumenty: 1. Ustawa o systemie oświaty 2. Karta Nauczyciela 3. Podstawa Programowa 4. Statut Szkoły 5. Rozporządzenie o pomocy psychologiczno pedagogicznej 6. Rozporządzenie dotyczące ramowych statutów 2. WSTĘP I CELE OGÓLNE PROGRAMU Instytucja, jaką jest szkoła, ma za zadanie realizować zarówno cele dydaktyczne, jak i wychowawcze. Uczeń ma możliwość przyswojenia odpowiedniej ilości wiedzy, a także zdobycia umiejętności służących do przeciwdziałania sytuacjom, które zagrażają zdrowiu i bezpieczeństwu. Obecny kryzys w rozwoju moralnym młodzieży spowodowany jest właśnie zwiększoną ilością zjawisk zagrażających ich zdrowiu i bezpieczeństwu. Dlatego też rozszerzono konieczność prowadzenia bardziej kompleksowych działań profilaktycznych w szkołach i placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Wprowadzone przez MENiS rozporządzenie z dnia 31.01.2002 r. obliguje szkoły do budowania odrębnego programu szkolnej profilaktyki. Grono pedagogiczne może więc jeszcze raz zastanowić się nad potrzebami i zagrożeniami pojawiającymi się w konkretnej szkole i wyłowić formy bardziej skutecznych działań profilaktycznych. Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Uczniów gimnazjum obejmuje profilaktyka pierwszo, drugo- i trzeciorzędowa. Profilaktyka pierwszorzędowa polega na promocji zdrowia i zapobieganiu zagrożeniom poprzez rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymaganiami życia. Profilaktyka ta ma na celu odroczenie inicjacji i jest kierowana do grupy niskiego ryzyka, czyli osób, które nie podejmują jeszcze zachowań ryzykownych. Profilaktyka drugorzędowa skierowana jest do grupy osób podwyższonego ryzyka tzn. do dzieci ujawniających pierwsze objawy dysfunkcji np.: zapalenie papierosa, reakcje agresywne. Celem działań jest ograniczenie głębokości i czasu trwania dysfunkcji, tworzenie działań, które umożliwiają wycofanie się z dysfunkcji.
Profilaktyka trzeciorzędowa dotyczy osób wysokiego ryzyka, u których rozwinęły się symptomy choroby lub cechy uzależnienia np.: palenie papierosów lub ciągłe ataki agresji. Celem działań na tym etapie jest zablokowanie pogłębiania się procesu chorobowego i degradacji oraz umożliwienie powrotu do normalnego życia w społeczeństwie. Program Profilaktyki Gimnazjum nr 1 w Limanowej opisuje wszystkie najważniejsze cele działania o charakterze profilaktycznym kierowane do uczniów, a także nauczycieli oraz rodziców, uwzględniając potrzeby i możliwości rozwojowe dzieci i młodzieży. Szkolny Program Profilaktyki wraz z Programem Wychowawczym stanowią spójną całość, w której określona jest działalność edukacyjna szkoły. Program profilaktyki szkoły uwzględnia rozpoznane problemy oraz zdiagnozowane potrzeby i oczekiwania uczniów, rodziców i nauczycieli. Działania profilaktyczne podejmowane przez szkołę mają wspierać wszechstronny rozwój młodzieży. W związku z powyższym wybrano najważniejsze zagadnienia, wokół których realizowane będą cele szczegółowe, dostosowane do wieku i potrzeb jego uczestników. Zagadnienia ogólne programu to: 1. Bezpieczna szkoła. 2. Profilaktyka uzależnień. 3. Czas wolny. 4. Przeciwdziałanie agresji. 5. Rola emocji w życiu człowieka.
3. REALIZATORZY PROGRAMU Realizatorami programu są: wszyscy nauczyciele w ramach zajęć edukacyjnych i pozalekcyjnych, wychowawcy, pedagog szkolny, psycholog szkolny, logopeda szkolny, nauczyciele świetlicy i biblioteki szkolnej, opiekunowie kół zainteresowań i organizacji szkolnych, pielęgniarka szkolna, asystent romski 4. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE REALIZACJE PROGRAMU Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna, Miejska Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Komisariat Policji, Sąd i kuratorzy sądowi, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Organizacje i Stowarzyszenia 5. CELE PRIORYTETOWE PROGRAMU WG KLAS Klasa I Cel główny nr 1: Rola emocji w życiu człowieka. Cele szczegółowe: A. Uczeń zna sposoby radzenia sobie ze stresem. B. Uczeń jest zdolny rozpoznawać różne emocje i jest świadom ich oddziaływania na siebie i innych. Cel główny nr 2: Dysponowanie czasem wolnym. Cele szczegółowe: A. Świadomy wybór sposobów spędzania wolnego czasu, ze szczególnym zwróceniem uwagi na aktywność fizyczną. B. Umiejętne i bezpieczne korzystanie z Internetu, telefonów komórkowych i telewizji. C. Ćwiczenie zachowań asertywnych.
Klasa II Cel główny: Przeciwdziałanie agresji. Cele szczegółowe: A. Uczeń wie, jakie są skutki zachowań agresywnych. B. Uczeń zna sposoby rozwiązywania konfliktów. C. Uczeń potrafi efektywnie współpracować w grupie. D. Uczeń zna sposoby zapobiegania chorobom nowotworowym, wie,jak unikać kontaktu z substancjami rakotwórczymi, zdrowa żywność- zdrowe odżywianie, dba o prawidłowa masę ciała, szkodliwość korzystania z solarium i nadmiernego przebywania na słońcu. Klasa III Cel główny: Profilaktyka uzależnień. Cele szczegółowe: Uczeń jest świadomy zagrożeń i skutków różnych uzależnień: lekomania, narkotyki, dopalacze, alkoholizm, przedwczesna aktywność seksualna. Formy i sposoby realizacji celów: Założone cele będą realizowane w różnych formach, na lekcji wychowawczej, przedmiotowej, na wycieczkach podczas udziału w różnych inicjatywach artystycznych o tematyce profilaktycznej w zależności od inicjatywy nauczycieli, rodziców i uczniów. 6. SPOSOBY EWIDENCJONOWANIA REALIZACJI PROGRAMU klas. Ewidencjonowanie realizacji programu profilaktycznego będzie miało odzwierciedlenie w dokumentacji wychowawców poszczególnych
Przykład podany jest poniżej: Nagłówek: Realizacja programu profilaktycznego szkoły podstawowej w roku szkolnym (wstawić odpowiednią datę). Data: Forma realizacji: Osoba/y prowadząca/e: Temat/omówione zagadnienie: (lekcja, wycieczka, rozmowa ) (wychowawca, rodzic, pedagog) bezpieczne przekraczanie drogi pedagogizacja rodziców ) ćwiczenia praktyczne. Ewaluacja programu będzie przebiegała w następujący sposób: 1. Ustalenie programu przez radę pedagogiczną. 7. SPOSOBY EWALUACJI PROGRAMU 2. Konsultacja programu z rodzicami. Dołączenie ich sugestii w formie załącznika. 3. Konsultacja programu z uczniami. Dołączenie ich sugestii w formie załącznika. 4. Realizacja działań w I półroczu. 5. Wychowawcy przedstawiają koordynatorowi podsumowanie Realizacja programu profilaktycznego szkoły podstawowej w roku szkolnym (wstawić odpowiednią datę) spis zgodny ze sposobem ewidencjonowania zawartym w punkcie 7, na tydzień przed radą podsumowującą kończący się semestr. 6. Koordynator przedstawia wnioski na radzie podsumowującej kończącego się półrocza z realizacji programu. Rada pedagogiczna (w wyznaczonym czasie) analizuje wnioski i wnosi poprawki, które następnie konsultowane są z rodzicami i uczniami. 7. Realizacja działań w II półroczu. Pozostałe czynności powtarzają się co pół roku. Do czasu utworzenia nowego programu wychowawczego lub zakończenia przebiegu aktualnego. 8. Ponadto do ewaluacji analizowane będą:
a) Udział uczniów w realizowanych działaniach profilaktycznych. b) Liczba uczniów działających w zajęciach pozalekcyjnych i organizacjach uczniowskich. c) Liczba uczniów uczestniczących w akcjach o charakterze profilaktycznym. 9. W ewaluacji wykorzystane być mogą: a) Badania ankietowe uczniów, rodziców i nauczycieli. b) Obserwacje zachowań uczniów. 10. Program profilaktyki będzie modyfikowany i uzupełniany w zależności od aktualnych potrzeb. Program profilaktyki Gimnazjum Nr 1 został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców w dniu 31 sierpnia 2015 r. oraz przyjęty przez Radę Pedagogiczną Gimnazjum Nr 1 i Samorząd Uczniowski.