Dajmy dzieciom miłość, żeby łez nie było Wanda Chotomska Program wychowawczo profilaktyczny realizowany w latach 2017 2020 Szkoła Podstawowa im. Wandy Chotomskiej w Bogucinie Bogucin, dn. 15.09.2017 r.
Spis treści 1. WPROWADZENIE 2. PODSTAWY PRAWNE 3. OPIS FUNKCJONOWANIA SZKOŁY 4. MODEL ABSOLWENTA SZKOŁY 5. MISJA SZKOŁY 6. WIZJA SZKOŁY 7. REALIZATORZY I UCZESTNICY PROGRAMU 8. OGÓLNE CELE WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNE 9. CELE SZCZEGÓŁOWE 10. KALENDARZ ŚWIĄT I UROCZYSTOŚCI 11. TREŚCI WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNE DO REALIZACJI W KLASACH I III 12. TREŚCI WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNE DO REALIZACJI W KLASACH IV VIII 13. METODY I FORMY REALIZACJI 14. EWALUACJA
1. WPROWADZENIE Wychowanie należy do podstawowych celów polityki edukacyjnej państwa, jest zadaniem rodziny i szkoły, która w swojej działalności musi uwzględniać wolę rodziców, ale także i państwa, do którego obowiązków należy stwarzanie właściwych warunków wychowania. Zadaniem szkoły jest wychowywanie dzieci i młodzieży do wartości. WYCHOWANIE Proces wspomagania dziecka w rozwoju, ukierunkowany na osiągnięcie pełni dojrzałości: fizycznej, psychicznej, społecznej i duchowej, który powinien być wzmacniany i uzupełniany przez działania z zakresu profilaktyki dzieci i młodzieży. PROFILAKTYKA Profilaktyka rozumiana jest jako zapobieganie pojawieniu się i występowaniu niepożądanych zjawisk i procesów, określanych jako patologie życia społecznego oraz promowanie zjawisk alternatywnych w stosunku do tych, które próbuje się wyeliminować. Szkolny Program Wychowawczo - Profilaktyczny został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych szkoły i rodziny. Realizacja Programu Wychowawczo - Profilaktycznego zgodnie z jego założeniami ma doprowadzić do aktywnego rozwoju wszystkich sfer osobowości ucznia i umożliwić mu osiągnięcie dojrzałości. Program przeznaczony jest do realizacji przez wychowawców klas podczas lekcji wychowawczych we współpracy z nauczycielami wszystkich przedmiotów na każdym etapie edukacyjnym i pozostałymi pracownikami szkoły, w zależności od stanu zasobów, potrzeb klasy oraz przy współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym.
2. PODSTAWY PRAWNE Programu Wychowawczo Profilaktycznego: Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe ( Dz.U. z 2017 r., poz. 59) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. Z dnia 28 sierpnia 2015 r., poz. 1249) Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej - art. 72 Konwencja o Prawach Dziecka - art..3, art. 19, art. 33 Ustawa Systemie Oświaty art. 1, 4, 5, 22, 33, 34a, 40 Karta Nauczyciela art. 6 Podstawa programowa Rozporządzenie MEN z dnia 14.02.2017 r. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Statut Szkoły Podstawowej im. Wandy Chotomskiej w Bogucinie 3. OPIS FUNKCJONOWANIA SZKOŁY Szkoła znajduję się w centrum wsi Bogucin w gminie Garbów. Baza szkoły oceniana jest jako dobra. Placówka realizuje wiele projektów, w tym z udziałem Europejskiego Funduszu Społecznego, wzbogacając wyposażenie szkoły w nowoczesne pomoce dydaktyczne i naukowe. W aspekcie realizacji procesu dydaktyczno wychowawczego i zadań z zakresu opieki szkoła spełnia oczekiwania uczniów, rodziców i pracowników szkoły. Dotychczasowe wyniki nauczania, w tym wyniki sprawdzianów zewnętrznych oceniane są wysoko. Co roku poszerzana jest oferta edukacyjna w postaci dodatkowych zadań dla uczniów. Jako placówka oświatowa nasza szkoła jest swoistym ośrodkiem kultury we wsi. Tu odbywają się zebrania wiejskie, warsztaty taneczne, spotkania z ciekawymi ludźmi jak również zajęcia aerobiku. We wszystkich przedsięwzięciach szkołę wspierają rodzice, którzy od lat bardzo aktywnie działają w środowisku, wykazują inicjatywę i tworzą ciepłą atmosferę. Szkoła współpracuje z różnymi podmiotami: Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja, Straż Pożarna, Ośrodek Zdrowia, Gminna Biblioteka Publiczna, Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna, Koło Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszenie Mój Bogucin, Bogucki Klub Sportowy, Klub Sportowy GKS Zawisza, okoliczni przedsiębiorcy.
4. MODEL ABSOLWENTA SZKOŁY: kulturalny potrafi kulturalnie zachować się w różnych sytuacjach, umie kontrolować własne emocje, nie stosuje przemocy, nie wyśmiewa się ze słabszych uczciwy mówi prawdę, szanuje cudzą własność, dotrzymuje słowa odpowiedzialny - gotów ponosić konsekwencje swoich czynów. Jeżeli trzeba, zwraca się o pomoc do osób z najbliższego otoczenia. Działając w grupie, poczuwa się do odpowiedzialności za efekty jej pracy; postępuje zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny samodzielny - daje sobie radę w domu i szkole współpracujący w grupie potrafi zgodnie współpracować w grupie, łatwo nawiązuje kontakty asertywny potrafi bronić własnego zdania, wyraża własne emocje i postawy tolerancyjny z szacunkiem odnosi się do każdego człowieka, szanuje jego poglądy dobrze przygotowany do następnego etapu kształcenia posiada wiedzę i, które umożliwią mu kontynuowanie nauki na kolejnym etapie kształcenia
5. MISJA SZKOŁY Dajmy dzieciom miłość, żeby łez nie było Wanda Chotomska Słowa patronki naszej szkoły są dla nas inspiracją do podejmowania działań, dających szansę rozwoju wszystkim uczniom oraz zapewniających bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. Zgodnie z naszą misją, dawać miłość, to stwarzać możliwość rozwoju i być wrażliwym na potrzeby innych. Dążymy do tego, aby nasz uczeń potrafił dokonywać świadomych wyborów, był otwarty na środowisko naturalne i społeczne, pewnie poruszał się w określonym systemie wartości przestrzegając jednocześnie norm etycznych. Bardzo ważnym elementem naszej placówki jest wzmacnianie więzi z rodziną pełniącą szczególną funkcję w kształtowaniu osobowości młodego człowieka. Stwarzając możliwość wszechstronnego rozwoju będziemy dążyć do kształtowania postaw obywatelskich z poszanowaniem tradycji, kultury narodowej i regionalnej. Chcemy, aby nasz absolwent był dobrze przygotowany do następnego etapu kształcenia i sprawnie funkcjonował w otaczającym go świecie. 6. WIZJA SZKOŁY Jesteśmy miejscem bezpiecznym i przyjaznym, a nasza działalność ukierunkowana jest na ucznia i jego potrzeby. Nasza szkoła umożliwia wszechstronny rozwój osobowości dziecka promując następujące wartości: rodzina, miłość, bezpieczeństwo, nauka, tolerancja, sprawiedliwość. 7. REALIZATORZY I UCZESTNICY PROGRAMU Program powstał przy współpracy nauczycieli i rodziców Szkoły Podstawowej w Bogucinie. Jest skierowany do wszystkich uczniów szkoły z uwzględnieniem etapów rozwojowych dziecka. Program opiera się na wartościach, które zostały wyłonione podczas spotkań z rodzicami, w wyniku
przeprowadzonych ankiet i obserwacji. 8. OGÓLNE CELE WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNE I. Wszechstronny rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości (w wymiarze fizycznym, psychicznym, społecznym i duchowym). II. Przygotowanie do życia i aktywnego funkcjonowania w grupie i społeczeństwie oraz pokonywanie trudnych sytuacji i świadomego unikania zagrożeń. 9. CELE SZCZEGÓŁOWE zdobycie przez ucznia wiedzy i pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych, kształtowanie u uczniów i wychowanków życiowych, w szczególności samokontroli, radzenia sobie ze stresem, rozpoznawania i wyrażania własnych emocji, kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym, kształtowanie hierarchii systemu wartości, w którym zdrowie należy do jednych z najważniejszych wartości w życiu, wzmacnianie wśród uczniów więzi ze szkołą oraz społecznością lokalną, kształtowanie przyjaznego klimatu w szkole, budowanie prawidłowych relacji rówieśniczych oraz relacji uczniów i nauczycieli, rozwijanie i wzmacnianie psychologicznych i społecznych uczniów, wyposażenie ucznia w niezbędne do współdziałania w zespole, przygotowanie do podejmowania i pełnienia ról społecznych oraz obywatelskich, kształtowanie postaw patriotycznych, kształtowanie postaw i nawyków proekologicznych, przygotowanie uczniów do bezpiecznego funkcjonowania w szkole i poza szkołą, wspieranie nabywania radzenia sobie w sytuacjach trudnych, ryzykownych i konfliktowych, uświadomienie zagrożeń wynikających ze stosowania używek i substancji uzależniających,
uświadomienie uczniom zagrożeń wynikających z korzystania ze współczesnych mass mediów 10. KALENDARZ ŚWIĄT I UROCZYSTOŚCI Ślubowanie klasy I, Dzień Edukacji Narodowej, Święto Niepodległości Pasowanie na Czytelnika Andrzejki, Spotkanie opłatkowe Zabawa choinkowa, Dzień Babci i Dziadka, Spotkanie wielkanocne, Rocznica ustanowienia Konstytucji 3 Maja Święto rodziny, Imieniny Patrona, Pożegnanie uczniów klasy VIII, Msza św. na rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, Udział Pocztu Sztandarowego Szkoły w uroczystościach państwowych
11. TREŚCI WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNE DO REALIZACJI W KLASACH I III OBSZAR Zdrowie edukacja zdrowotna Relacje kształtowanie postaw społecznych Kultura wartości, normy, wzory zachowań ZADANIA KLASY I - III zapoznanie z podstawowymi zasadami dbałości o zdrowie własne i innych, zapoznanie z zasadami zdrowego, racjonalnego odżywiania się, higieny osobistej i aktywności fizycznej; przygotowanie do podejmowania działań mających na celu zdrowy styl życia w aspekcie fizycznym i psychicznym; kształtowanie postawy odpowiedzialności za własne zdrowie; rozwijanie podejmowania działań na rzecz ochrony przyrody w swoim środowisku; kształtowanie wytrwałości w działaniu i dążeniu do celu, adekwatnego zachowania się w sytuacjach zwycięstwa i porażki kształtowanie podstawowych komunikacyjnych; rozwijanie formułowania prostych wniosków na podstawie obserwacji i własnych doświadczeń; kształtowanie przestrzegania obowiązujących reguł; kształtowanie nawiązywania i podtrzymywania relacji z rówieśnikami, rozpoznawania ich potrzeb, zgodnej współpracy z innymi, z zachowaniem obowiązujących norm i reguł kultury osobistej; rozwijanie empatii, podejmowania działań mających na celu pomoc słabszym i potrzebującym, rozwiązywania konfliktów i sporów. kształtowanie właściwego komunikowania się w różnych sytuacjach społecznych, dbałość o język i kulturę wypowiadania się; kształtowanie analizy prostych sytuacji wychowawczych, odróżniania dobra od zła; kształtowanie gotowości do uczestnictwa w kulturze, poszanowania tradycji i kultury własnego narodu, a także poszanowania innych kultur i tradycji, określanie swojej przynależności kulturowej poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki, zabytkami i tradycją w środowisku rodzinnym, szkolnym i lokalnym, uczestniczenie w życiu kulturalnym środowiska rodzinnego, szkolnego, lokalnego oraz wydarzeniach organizowanych przez najbliższą społeczność; kształtowanie postaw wyrażających szacunek dla ludzi, niezależnie od religii, statusu materialnego, wieku, wyglądu,
Bezpieczeństwo profilaktyka zachowań ryzykownych (problemowych) poziomu rozwoju intelektualnego i fizycznego oraz respektowanie ich praw, podejmowanie działań w celu zapobiegania dyskryminacji; przygotowanie do radzenie sobie w sytuacjach codziennych wymagających praktycznych, budzenie szacunku dla pracy ludzi różnych zawodów; wstępne kształtowanie postaw wyrażających szacunek do symboli i tradycji narodowych oraz tradycji związanych z rodziną, szkołą i społecznością lokalną; kształtowanie wyrażania własnych emocji w różnych formach ekspresji; kształtowanie poczucia własnej wartości dziecka, podtrzymywanie ciekawości poznawczej, rozwijanie kreatywności i przedsiębiorczości oraz brania odpowiedzialności za swoje decyzje i działania; kształtowanie tolerancji do osób niepełnosprawnych, innej narodowości, wyznania, tradycji kulturowej oraz ich praw. zapoznanie z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa w różnych sytuacjach życiowych, kształtowanie właściwego zachowania się w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia oraz sytuacjach nadzwyczajnych; przygotowanie do bezpiecznego i rozsądnego korzystania z narzędzi i urządzeń technicznych, bezpiecznego organizowania zajęć ruchowych i poruszania się po drogach; przygotowanie do bezpiecznego korzystania ze środków komunikacji, zapobiegania i przeciwdziałania sytuacjom problemowym; kształtowanie utrzymywania ładu i porządku wokół siebie, w miejscu nauki i zabawy.
12. TREŚCI WYCHOWAWCZO PROFILAKTYCZNE DO REALIZACJI W KLASACH IV VIII Obszary ZADANIA Klasa IV Klasa V Klasa VI Klasa VII Klasa VIII Zdrowie edukacja zdrowotna Relacje kształtowanie postaw społecznych Nabycie podstawowej wiedzy na temat stresu. Nabywanie gromadzenia i porządkowania wiedzy o sobie. postaw otwartych na poszukiwanie pomocy oraz porady. postaw prozdrowotnych poprzez promowanie aktywnego i zdrowego stylu życia. właściwej komunikacji, stanowiącej podstawę współdziałania. asertywnego wyrażania podejmowania i realizacji zachowań prozdrowotnych. Prezentowanie sposobów pokonywania własnych słabości oraz akceptowania ograniczeń i niedoskonałości. rozumienia innych, która sprzyja efektywnej współpracy. Wyzwalanie chęci do działania na rzecz innych osób w celu poprawy ich sytuacji rozpoznawania własnych cech osobowości. konstruktywnego obrazu własnej osoby, np. świadomości mocnych i słabych stron. właściwej postawy wobec zdrowia i życia jako najważniejszych wartości. Doskonalenie i wzmacnianie zdrowia fizycznego. współpracy w dążeniu do osiągnięcia celu. Uwrażliwianie na różne obszary ludzkich problemów i potrzeb poprzez krzewienie postawy proaktywnej, w której uczeń przejmuje inicjatywę, ale też odpowiedzialność za swoje działania, decyzje. świadomego wyznaczania sobie konkretnych celów. Podnoszenie poczucia własnej wartości poprzez określanie osobistego potencjału. świadomości własnego ciała z uwzględnieniem zmian fizycznych i psychicznych w okresie dojrzewania. wchodzenia w interakcje z ludźmi w sposób zapewniający zadowolenie obydwu stron. szukania wyznaczania sobie celów krótko- i długoterminowych. ustalania priorytetów. oceny własnych możliwości. świadomości dotyczącej wykorzystania ruchu w życiu człowieka jako skutecznego sposobu dbania o zdrowie psychiczne. poszukiwania takich rozwiązań, które stwarzają korzyści dla obydwu stron. dostrzegania
Kultura wartości, normy i wzory zachowań Bezpieczeństwo profilaktyka własnych potrzeb. wrażliwości na potrzeby i trudności innych ludzi. postawy szacunku i zrozumienia wobec innych osób. Budowanie atmosfery wzajemnego szacunku w społeczności szkolnej. Zapoznanie z rolą zainteresowań w życiu człowieka. Uwrażliwianie na kwestie moralne, np. mówienia prawdy, sprawiedliwego traktowania. pozytywnego stosunku do procesu kształcenia. potrzeby uczestnictwa w kulturze. Redukowanie agresywnych zachowań (wolontariat). poczucia przynależności do grupy (samorząd uczniowski, klub, drużyna, wspólnota). świadomości dotyczącej roli osób znaczących i autorytetów. zainteresowań i pasji uczniów. Budowanie samoświadomości dotyczącej praw, wartości, wpływów oraz postaw. wyrażania własnych emocji. właściwego zachowania się z uwzględnieniem sytuacji i miejsca. prowadzenia rozmowy potrzeby udzielania pomocy (wolontariat). komunikacyjnych: wyrażanie własnych opinii, przekonań i poglądów. świadomości roli i wartości rodziny w życiu człowieka. samorządności. Rozwój zainteresowań, poszerzenie autonomii i samodzielności krytycznego myślenia w kontekście analizy wpływów rówieśników i mediów na zachowanie. Dokonywanie analizy postaw, wartości, norm społecznych, przekonań i czynników które na nie wpływają. szacunku dla kultury i dorobku narodowego Dostarczanie wiedzy na temat osób i instytucji inspiracji, rozwijanie własnej kreatywności. odpowiedzialności za siebie i innych (wolontariat). Popularyzowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. pozytywnego stosunku do procesu kształcenia i samokształcenia, zaangażowania w zdobywanie wiedzy i. takich cech jak: pracowitość, odpowiedzialność, prawdomówność, rzetelność i wytrwałość. Umacnianie więzi ze społecznością lokalną. postaw opartych na pozytywnych aspektów działania zespołowego poprzez docenienie różnic zdań i wiedzy, doświadczeń, specjalizacji, kompetencji (mediacje). potrzeby ciągłego doskonalenia siebie jako jednostki, członka rodziny i społeczeństwa. Popularyzowanie wiedzy o różnicach kulturowych oraz rozwijanie korzystania z niej w kontakcie z przedstawicielami innych narodowości. Popularyzowanie wiedzy i rozwijanie świadomości na temat zasad humanitaryzmu. poczucia odpowiedzialności społecznej poprzez podejmowanie działań na rzecz lokalnej społeczności. Propagowanie wiedzy na temat prawnych i
zachowań ryzykownych (problemowych) poprzez uczenie sposobów rozwiązywania problemów. Budowanie atmosfery otwartości i przyzwolenia na dyskusję. Uświadamianie zagrożeń wynikających z korzystania z nowoczesnych technologii informacyjnych. Zwiększanie wiedzy na temat środków uzależniających i zagrożeń z nimi związanych. troski o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi. w sytuacji konfliktu podstawy negocjacji i mediacji. identyfikowania przyczyn własnego postępowania. poczucia osobistej odpowiedzialności, zachęcanie do angażowania się w prawidłowe i zdrowe zachowania. Doskonalenie rozpoznawania symptomów uzależnienia od komputera i Internetu. świadczących pomoc w trudnych sytuacjach. Budowanie atmosfery wsparcia i zrozumienia w sytuacji problemowej oraz promowanie rzetelnej wiedzy mającej na celu zredukowanie lęku. radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami oraz z zachowaniami agresywnymi. świadomości dotyczącej prawa do prywatności, w tym do ochrony danych osobowych oraz ograniczonego zaufania do osób poznanych w sieci. odpowiedzialności za dokonywane wybory i postępowanie. Dostarczenie wiedzy z zakresu prawa dotyczącego postępowania w sprawach nieletnich. Przeciwdziałanie ryzykownym zachowaniom seksualnym. reagowania w sytuacjach kryzysowych, niesienia pomocy dotkniętym nimi osobom oraz minimalizowania ich negatywnych skutków. lepszego rozumienia siebie poprzez poszukiwanie i udzielanie odpowiedzi na pytania: Kim jestem? Jakie są moje cele i zadania życiowe? moralnych skutków posiadania, zażywania i rozprowadzania środków psychoaktywnych. wykorzystywania elementów negocjacji i mediacji w sytuacji rozwiązywania konfliktów. Utrwalanie oceny konsekwencji podejmowanych działań dla siebie i dla innych określanie alternatywnych rozwiązań problemu. prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu podstawy negocjacji i mediacji.
13. METODY I FORMY REALIZACJI Realizacja programu odbywać się będzie w ramach: zajęć przedmiotowych zajęć z wychowawcą zajęć wychowania do życia w rodzinie zajęć prowadzonych przez pedagoga, pielęgniarkę zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych okazjonalnych spotkań z rodzicami uczniów w szkole. w ramach edukacji pedagogicznej (pedagogizacja rodziców) imprez organizowanych na terenie szkoły imprez charytatywnych Formy pracy: oddziaływanie werbalne (rozmowy, pogadanki, wykład) dyskusje tematyczne (dzielenie się doświadczeniami), wskazanie postaw (wzorców) pozytywnych zajęcia grupowe, zespołowe grupy fokusowe
14. EWALUACJA Program wychowawczo - profilaktyczny poddawany jest ustawicznej ewaluacji i weryfikacji według potrzeb ma charakter otwarty. FORMY EWALUACJI: obserwacja (wychowawcy klas) ankieta dla uczniów ankieta dla rodziców wywiad (Dyrektor Szkoły, Rada Rodziców) rozmowa z uczniami rozmowa z rodzicami analiza dokumentów obserwacja i ocena zachowań Program zatwierdzony na zebraniu Rady Rodziców w dniu 15 września 2017r.