PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU (ĆWICZENIA LABORATORYJNE) CHEMIA KLINICZNA dla studentów III roku kierunku analityka medyczna semestr V (zimowy) Katedra i Zakład Chemii Klinicznej i Diagnostyki Laboratoryjnej, Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach 1. Ćwiczenia organizacyjne (zapoznanie studentów ze sposobem zaliczania ćwiczeń. Przedstawienie regulaminu pracowni, omówienie bezpieczeństwa pracy z materiałem biologicznym. Zasady obsługi sprzętu pomiarowego i innych urządzeń laboratoryjnych. Zasady posługiwania się pipetami automatycznymi). 2. Metody kontroli jakości badań laboratoryjnych. Rodzaje błędów laboratoryjnych i przyczyny ich powstawania. Sposoby wyznaczania wartości prawidłowych. Kontrola precyzji i dokładności metody pomiarowej. Oznaczanie stężenia albuminy surowicy krwi. 3. Metody oznaczania stężenia białka całkowitego w surowicy krwi i płynach ustrojowych. Oznaczanie stężenia białka całkowitego w surowicy krwi metodą biuretową i refraktometryczną. 4. Oznaczanie stężenia białka metodą spektrofotometryczną. Metody oznaczania stężenia fibrynogenu. Pomiar stężenia fibrynogenu metodą vonclausa. 5. Profile białkowe płynów ustrojowych. Elektroforeza na octanie celulozy jako metoda frakcjonowania białek surowicy krwi. 6. Metody immunochemiczne w diagnostyce chorób nowotworowych. Oznaczanie stężenia swoistego antygenu stercza w surowicy krwi metodą immunoenzymatyczną. 7. Kolokwium z tematu: kontrola jakości, białka 8. Metody oznaczania parametrów równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowozasadowej we krwi. Oznaczanie stężenia sodu w surowicy krwi przy użyciu elektrody jonoselektywnej. 9. Niebiałkowe składniki azotowe w surowicy i w moczu w ocenie funkcji nerek. Oznaczanie stężenia kreatyniny.
10. Metody oznaczania drobnocząsteczkowe związki azotowych w płynach ustrojowych. Oznaczanie stężenia mocznika w surowicy krwi. 11. Oznaczanie stężenia kwasu moczowego w surowicy krwi. Kolokwium. 12. Enzymologia kliniczna metody statyczne i kinetyczne oznaczania aktywności enzymów, ogólne założenia optymalizacji i standaryzacji oznaczeń, dobór warunków optymalnych, inhibitory i aktywatory reakcji enzymatycznych. Oznaczanie aktywności aminotransferazy alaninowej w surowicy krwi. 13.Wiarygodność analityczna oznaczeń enzymów. Oznaczanie aktywności cholinoesterazy w surowicy krwi. 14. Metody laboratoryjne w diagnostyce różnicowej chorób wątroby. Oznaczanie stężenia gamma-glutamylotranspeptydazy (metoda z zastosowaniem -glutamylo-pnitroanilidu). Kolokwium. 15. Odróbki ćwiczeń praktycznych.
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU (ĆWICZENIA LABORATORYJNE) CHEMIA KLINICZNA dla studentów III roku kierunku analityka medyczna semestr VI (letni) Katedra i Zakład Chemii Klinicznej i Diagnostyki Laboratoryjnej, Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, 1. Metody laboratoryjne w ocenie gospodarki węglowodanowej. Jakość analityczna oznaczeń glukozy. Oznaczanie stężenia glukozy we krwi metodą enzymatyczną. 2. Badania laboratoryjne w diagnostyce cukrzycy i jej powikłań. Standaryzacja oznaczeń białek glikowanych. Oznaczanie stężenia hemoglobiny glikowanej (metoda spektrofotometryczna z kwasem tiobarbiturowym). 3. Oznaczanie stężenia fruktozoaminy (metoda z użyciem nitrobłękitu tetrazolinowego) 4. Oznaczanie stężenia glukozy przy użyciu elektrochemicznych analizatorów glukozy. 5. Kolokwium z tematu: węglowodany 6. Oznaczanie stężenia triacylogliceroli w surowicy krwi (metoda enzymatyczna). 7. Metody analityczne oznaczanie stężeń lipidów i lipoprotein w materiale biologicznym. Oznaczanie stężenia cholesterolu frakcji LDL w surowicy krwi. 8. Oznaczanie stężenia cholesterolu całkowitego w surowicy krwi (metoda enzymatyczna). 9. Oznaczanie stężenia cholesterolu frakcji HDL w surowicy krwi. 10. Kolokwium z tematu: lipidy 11. Metody analityczne stosowane w ocenie zaburzeń gospodarki lipidowej i lipoproteinowej. Oznaczanie stężenia apolipoproteiny B w surowicy krwi (metoda immunoturbidymetryczna). 12. Metody oznaczania laboratoryjnych czynników ryzyka miażdżycy oraz choroby niedokrwiennej serca. Metoda ultraczuła oznaczania stężenia białka C-reaktywnego w surowicy krwi. 13. Metody oznaczania laboratoryjnych markerów zawału mięśnia sercowego. Immunochemiczna metoda oznaczania troponiny I mięśnia sercowego (ctni) w surowicy krwi. Analityczne czynniki interferujące w testach troponinowych.
Porównywalność testów troponinowych. Metody zmniejszające lub eliminujące wpływ przeciwciał interferujących. 14. Odróbkowe ćwiczenia praktyczne. Kolokwium zaliczeniowe z tematu CHNS. 15. Egzamin praktyczny. Zalecana literatura: 1. C. A. Burtis, E.R. Ashwood.: Tietz textbook of Clinical Chemistry. An Inprint of Elsevier Science, 1999. 2. Angielski S., Jakubowski Z., Dominiczak M.H. (red.): Biochemia kliniczna. Perseusz, Gdańsk 2006. 3. Sitkiewicz D. Biochemia kliniczna i diagnostyka laboratoryjna chorób układu krążenia. Onipharma 2007. 4. Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W. (red.): Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Volumed, Urban & Partner, Wrocław 2009. 5. Hughes J., Jefferson A. Chemia kliniczna. To proste. Elsevier, Urban & Partner, Wrocław 2010. 6. Kokot F. Gospodarka wodno-elektrolitowa i kwasowo-zasadowa w stanach fizjologii i patologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005. Regulamin zajęć: Student powinien być przygotowany do tematu ćwiczenia rozpisanego na dany dzień oraz posiadać utrwaloną wiedzę z materiału obowiązującego na ćwiczeniach wcześniejszych. Na każdych zajęciach praktycznych, student musi uzyskać zaliczenie z wykonanej pracy laboratoryjnej oraz przedłożyć pisemne w zeszycie laboratoryjnym sprawozdanie z przebytego ćwiczenia. W ciągu semestru obowiązują kolokwia cząstkowe z poszczególnych bloków tematycznych. O wynikach kolokwium studenci informowani są w formie ustnej lub mailowej przez prowadzącego ćwiczenia. Na koniec semestru, każdy student zobowiązany jest do zdania egzaminu praktycznego w zakresie znajomości i poprawności wykonania losowo wybranego badania laboratoryjnego. Zaliczenie ćwiczeń oraz egzaminu praktycznego jest podstawą do przystąpienia do egzaminu końcowego z przedmiotu.
Konsultacje indywidualne z prowadzącymi: dr hab. n.med. Katarzyna Komosińska-Vassev - wtorek 10:00 12:00 dr n.med. Agnieszka Jura-Półtorak - wtorek 10:00 12:00 dr hab. n.med. Katarzyna Winsz-Szczotka - poniedziałek 10:00 11:00