PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW

Transkrypt

1 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Diagnostyka Laboratoryjna 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: ZAKŁAD BIOCHEMII KLINICZNEJ I MEDYCYNY LABORATORYJNEJ KATEDRY CHEMII I BIOCHEMII KLINICZNEJ 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: : Poznań, ul. Grunwaldzka 6 (Collegium Chemicum) Tel. /Fax tel / fax Strona www chembiochklin.ump.edu.pl sekretariat: barbaras@ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. dr hab. Maria Pioruńska-Stolzmann 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. dr hab. Maria Pioruńska-Stolzmann 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Nazwisko: prof. dr hab. Maria Pioruńska-Stolzmann Tel. kontaktowy: sekretariat Możliwość kontaktu (dni, godz., miejsce): codziennie godz.8-15 przez sekretariat stolzmar@ump.edu.pl Osoba zastępująca: dr n.med. Miłosława Kontakt: codziennie godz.8-15 przez sekretariat mzowczakdrabarczyk@ump.edu.pl 7. Miejsce przedmiotu w programie studiów:

2 Rok: II Semestr: IV 8. Liczba godzin ogółem : 65 liczba pkt.ects: 5 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu ZAKŁAD BIOCHEMII KLINICZNEJ I MEDYCYNY LABORATORYJNEJ Razem: 6 Semestr zimowy liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria 6 S Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu ZAKŁAD BIOCHEMII KLINICZNEJ I MEDYCYNY LABORATORYJNEJ Razem: Semestr letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria B -- S 9. SYLABUS Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Diagnostyka laboratoryjna Lekarski I lekarski studia magisterskie studia stacjonarne polski Rodzaj przedmiotu Obowiązkowy fakultatywny Rok studiów/semestr Liczba godzin zajęć dydaktycznych z podziałem na formy prowadzenia zajęć Założenia i cele przedmiotu I II III IV V VI , w tym: 20 - wykłady, 0 - seminaria, 45, Zna zasady doboru badań laboratoryjnych i potrafi interpretować ich wyniki w różnych sytuacjach klinicznych. Zna wartości krytycznych parametrów laboratoryjnych, wymagające pilnej interwencji terapeutycznej. Wykorzystuje wyniki badań dodatkowych w diagnostyce różnicowej chorób. Proponuje szczegółowe analizy lekarskie dla ustalenia rozpoznania końcowego. Proponuje badania laboratoryjne do monitorowania przebiegu choroby i leczenia. Zna zasady tworzenia programu badań przesiewowych i przeprowadzania badań przesiewowych w profilaktyce chorób.

3 Symbol efektów kształcenia zgodnie ze standardami Symbole z Ustawy E.W37, C.W19, E.W37, E.W38, E.W39, E.W38, F.W09, E.W39, E.W40, F.W06, E.W38, E.W01, C.W38, C.U11, E.W03, E.W07, E.W09, E.W14, E.W.17, E.W18, E.W26, E.W27, E.W32, E.W36, E.W39, E.W40, F.W01, F.W03, F.W13, F.W14 D.W03, E.W08, E.W09, E.W24, E.W32,G.W02 E.U28, F.U03, E.U24, E.U28, E.U29, F.U03, E.U24 E.U24 E.U12, E.U14, E.U24, C.U11, E.U18, E.U20, E.U24, E.U26, E.U30, E.U16, EU21, E.U34, OPIS KIERUNKOWYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA WIEDZA (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Zna i rozumie zasady pobierania materiałów biologicznych do badań laboratoryjnych. Zna korzyści i ograniczenia stosowania testów przyłóżkowych, tzw. point-ofcare testing) i badań wykonywanych przy użyciu analizatorów. Zna badania laboratoryjne służące ocenie prawidłowego funkcjonowania poszczególnych układów ludzkiego organizmu. Zna wartości krytycznych parametrów laboratoryjnych wymagające pilnej interwencji terapeutycznej Zna zasady interpretacji wyników badań laboratoryjnych w zależności od rodzaju i zakresu wartości referencyjnych. Zna i rozumie wpływ stylu życia, czynników fizycznych i ksenobiotyków na wyniki badań laboratoryjnych. Zna przyczyny i potrafi zinterpretować odchylenia w panelach badań laboratoryjnych wykonywanych w diagnostyce patologii poszczególnych narządów i układów ludzkiego organizmu (tzw. profile narządowe). Zna i potrafi zinterpretować odrębności w wynikach badań laboratoryjnych w zależności od wieku (w wieku podeszłym). Zna zasady prowadzenia badań przesiewowych w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu chorób. UMIEJĘTNOŚCI (ZGODNIE ZE SZCZEGÓŁOWYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Posiada umiejętność pobierania materiału biologicznego celem wykonania badań laboratoryjnych. Potrafi wykonać i zinterpretować testy szybkiej diagnostyki (tzw. testy przyłóżkowe point-of-care testing ). Potrafi zaplanować i przeprowadzić ocenę czynników ryzyka rozwoju cukrzycy i choroby niedokrwiennej serca (np. u studentów-ochotników). Po uzyskaniu wyniku badania przesiewowego - podejmuje decyzję o dalszym postępowaniu. Potrafi zaproponować szczegółowe analizy lekarskie dla ustalenia ostatecznego rozpoznania. Potrafi przeprowadzić diagnostykę różnicową najczęstszych chorób w oparciu o wyniki badań dodatkowych. Potrafi interpretować wyniki badań laboratoryjnych, korelować je ze stanem klinicznym i innymi badaniami dodatkowymi w najczęstszych patologiach poszczególnych narządów. Proponuje badania laboratoryjne do monitorowania przebiegu choroby i Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:. klinicznego - Ocena formująca. klinicznego - Ocena formująca. klinicznego - Ocena formująca. klinicznego - Ocena formująca. klinicznego klinicznego klinicznego Ocena procesu (wykonanie zadania) ocena diagnostyczna Ocena procesu (wykonanie zadania) ocena diagnostyczna Ocena procesu (wykonanie zadania) ocena formująca klinicznego ocena formująca klinicznego ocena formująca klinicznego ocena formująca

4 D.U17, G.W4, G.W5 G.U2 leczenia. Potrafi korzystać z literatury fachowej i wyszukać standardy/zalecenia ekspertów dotyczące wykorzystania badań laboratoryjnych w praktyce klinicznej KOMPETENCJE SPOŁECZNE (ZGODNIE Z OGÓLNYMI EFEKTAMI KSZTAŁCENIA) Potrafi komunikować się z lekarzem, pielęgniarką i pracownikiem laboratorium w zakresie zlecanych badań laboratoryjnych. Rozumie zasady współpracy lekarza, pielęgniarki, specjalisty promocji zdrowia, i specjalisty d.s. zarządzania w ochronie zdrowia, w programie badań przesiewowych. klinicznego ocena formująca Ocena pracy własnej studenta - samokształcenia Symulacja sytuacji typowych, odgrywanie ról Symulacja sytuacji typowych, odgrywanie ról D.U16 Rozwija potrzebę samokształcenia i zdolność pracy zespołowej. Ocena pracy własnej studenta PUNKTY ECTS 5 TREŚCI MERYTORYCZNE PRZEDMIOTU: Tematyka Morfologia krwi obwodowej. Diagnostyka laboratoryjna niedokrwistości i chorób układu białokrwinkowego. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń hemostazy. Rola badań laboratoryjnych w monitorowaniu leczenia przeciwkrzepliwego. Diagnostyka laboratoryjna klinicznych postaci zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i wodnoelektrolitowej. Białka surowicy, białka ostrej fazy, reakcje ostrej fazy. Diagnostyka biochemiczna procesu zapalnego oraz chorób infekcyjnych. Patobiochemia wątroby. Analizy lekarskie w diagnostyce różnicowej w hepatologii. Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego. Diagnostyka laboratoryjna chorób układu sercowonaczyniowego (w tym ostrych zespołów wieńcowych). Badania laboratoryjne w miejscu opieki nad pacjentem. Diagnostyka laboratoryjna cukrzycy i stanów przedcukrzycowych. Diagnostyka różnicowa zaburzeń lipidowych: wtórne i pierwotne hiperlipoproteinemie. Wpływ stylu życia na wyniki badań laboratoryjnych. Forma (wykłady,seminarium,, zaj.fakultatywne, itp ) Diagnostyka laboratoryjna schorzeń układu moczowego: zakażenie układu moczowego, kamica układu moczowego, kłębuszkowe zapalenia nerek, ostra niewydolność i przewlekła choroba nerek. Diagnostyka laboratoryjna płynów ustrojowych. Patobiochemia nowotworów. Markery nowotworowe. Udział medycyny laboratoryjnej we wczesnym rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia choroby nowotworowej. Dobór i interpretacja wyników badań laboratoryjnych w endokrynologii. Odrębności diagnostyczne wieku podeszłego. LITERATURA PODSTAWOWA: 1. Wykłady z diagnostyki laboratoryjnej i klinicznej aktualizowane co roku. 2.red. Solnica B. Diagnostyka laboratoryjna. Wyd. I PZWL red. Gajewski P. Interna Szczeklika. Medycyna Praktyczna 2016, 2015, 2014, Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wydanie III, Urban & Partner, Wrocław LITERATURA I UZUPEŁNIAJĄCA: Kokot F. i wsp. Badania laboratoryjne. Zakres norm i interpretacja. Wyd. Lek. PZWL, wyd.v, Rene Caquet. 250 badań laboratoryjnych. Kiedy zlecać. Jak interpretować. Wydanie II, PZWL Jacques Wallach. Interpretacja badan laboratoryjnych. Wydanie I, MediPage, Warszawa 2011.

5 WARUNKI UZYSKANIA ZALICZENIA PRZEDMIOTU: Spełnienie założeń i celów przedmiotu. Zaliczenie ćwiczeń: Test umiejętności. Ocena podsumowująca. Ocena pozytywna przy uzyskaniu 64% możliwych do zdobycia punków. Egzamin z przedmiotu w systemie OLAT : Test umiejętności. Ocena podsumowująca. Ocena pozytywna przy uzyskaniu 66% poprawnych odpowiedzi. 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Tematyka wykładów Morfologia krwi obwodowej część 1. Diagnostyka laboratoryjna niedokrwistości. Morfologia krwi obwodowej część 2. Leukocyty krwi obwodowej. Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń hemostazy. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Dr hab. n. med. Dorota Formanowicz Dr hab. n. med. Ewa Wysocka Dr n. med. Karolina Wyszomirska Wykład 1. Wykład 2. Wykład 3. Wykład 4. Wykład 5. Wykład 6. Wykład 7. Wykłady - Semestr letni Tematyka wykładów Diagnostyka biochemiczna procesu zapalnego oraz chorób infekcyjnych. Diagnostyka laboratoryjna klinicznych postaci zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i wodnoelektrolitowej. Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego. Diagnostyka laboratoryjna chorób układu sercowonaczyniowego (w tym ostrych zespołów wieńcowych). Diagnostyka laboratoryjna cukrzycy i stanów przedcukrzycowych. Diagnostyka różnicowa zaburzeń lipidowych: wtórne i pierwotne hiperlipoproteinemie. Diagnostyka laboratoryjna schorzeń układu moczowego. Ostra i przewlekła choroba nerek. Udział medycyny laboratoryjnej we wczesnym rozpoznawaniu i monitorowaniu leczenia choroby nowotworowej. Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Dr n. med. Miłosława Dr n. med. Waldemar Myszka Dr n. med. Waldemar Myszka Dr hab. n.med. Ewa Wysocka Prof. dr hab. Maria Pioruńska-Stolzmann Dr hab. n. med. Dorota Formanowicz Dr n. med. Miłosława Ćwiczenie 1. Ćwiczenie 2. Ćwiczenia - Semestr letni Tematyka ćwiczeń Diagnostyka laboratoryjna niedokrwistości analiza przypadków klinicznych Analiza przypadków klinicznych zaburzeń RKZ i wodno-elektrolitowych. Osoba odpowiedzialna lek.med. Alicja Płóciniczak Dr n. med. Waldemar Myszka

6 Ćwiczenie 3. Ćwiczenie 4. Ćwiczenie 5. Ćwiczenie 6. Ćwiczenie 7. Ćwiczenie 8. Ćwiczenie 9. Ćwiczenie 10. Ćwiczenie 11. Ćwiczenie 12. Ćwiczenie 13. Analizy lekarskie w diagnostyce różnicowej w hepatologii. Badania laboratoryjne w miejscu opieki nad pacjentem (POCT). Ocena ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Diagnostyka laboratoryjna i analiza przypadków klinicznych dyslipoproteinemii. Wpływ stylu życia na wyniki badań laboratoryjnych. Dietoterapia w zapobieganiu i leczeniu wybranych jednostek chorobowych. Diagnostyka laboratoryjna płynów ustrojowych i wydalin. Analiza przypadków klinicznych schorzeń układu moczowego. Analiza przypadków klinicznych ostrej i przewlekłej choroby nerek. Analiza przypadków klinicznych choroby niedokrwiennej serca. Diagnostyka różnicowa procesu zapalnego i chorób infekcyjnych. Dobór i interpretacja badań laboratoryjnych w zaburzeniach hemostazy. Dobór i interpretacja wyników badań laboratoryjnych w endokrynologii. Odrębności wyników laboratoryjnych wieku podeszłego. Dr n. med. Miłosława Dr n. med. Alicja Brożek Dr hab. n. med. Ewa Wysocka Dr n.med. Kalina Maćkowiak Dr hab. n.med. Dorota Formanowicz Dr hab. n. med. Dorota Formanowicz Dr n. med. Waldemar Myszka Dr n.med. Miłosława Dr n.med. Karolina Wyszomirska Dr n.med. Karolina Wyszomirska Dr n.med. Miłosława 11. Organizacja zajęć: Zajęcia na II roku odbywają się zgodnie z planem zajęć z Dziekanatu. Wykłady odbywają się w poniedziałki w godzinach: 11:30 13:00 w semestrze zimowym (3x) i w semestrze letnim (7x) w sali Czarnej ul. Święcickiego 6. Zajęcia zblokowane odbywają się dla wyznaczonych grup studenckich od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 11:00 (Collegium Wrzoska, s.407, 408 i 413) oraz w czwartki w godzinach 15:00 18:00 i piątki w godzinach 13:30 16:30. Aktualny podział grupy studenckiej na stronie internetowej jednostki : REGULAMIN ZAJĘĆ:

7 1. Przedmiot diagnostyka laboratoryjna i kliniczna jest realizowany w semestrze IV drugiego roku studiów lekarskich, w ilości 65 godzin w przeliczeniu na każdego studenta (20 godzin wykładów i 45 godzin ćwiczeń). 2. Ćwiczenia odbywają się w wyznaczonych przez Dziekanat blokach, codziennie w godzinach od 8:00 do 11:00 oraz w godzinach popołudniowych w pierwszym i drugim tygodniu zajęć: - w czwartki: w godz. 15:00 18:00 oraz - w piątki, w godz. 13:30 16: Każdy student otrzymuje szczegółowy program ćwiczeń w wyznaczonej przez Zakład podgrupie. 4. Warunkiem zaliczenia ćwiczeń jest uzyskanie 64% (tj. 14 pkt.) z 22 możliwych do zdobycia punktów, na które składają się: 2 x 1 pkt. z analizy przypadków na ch XII i XIII oraz maks. 20 pkt. z testu końcowego. Do testu, który odbędzie się ostatniego dnia zajęć mogą przystąpić tylko studenci po zaliczeniu wszystkich ćwiczeń. 5. Obecność na wszystkich zajęciach jest obowiązkowa. W szczególnych przypadkach student może mieć 1 nieobecność usprawiedliwioną. Usprawiedliwienie nieobecności należy zgłaszać w sekretariacie (mgr Barbara Strzelczyk, tel , Coll.Chemicum). 6. Do egzaminu może przystąpić student, który uzyskał zaliczenie przedmiotu oraz po zakończeniu cyklu wykładów. 7. Egzamin końcowy odbywa się w systemie OLAT, próg zaliczenia egzaminu 66% (terminy zostaną podane na stronie www). 8. Studentom, którzy zaliczą zgodnie z harmonogramem i uzyskają więcej niż 85% z możliwych do zdobycia punktów (tj. 19 pkt. i więcej), przysługuje premia podwyższająca ocenę końcową z przedmiotu o pół stopnia. Premia doliczana jest do oceny uzyskanej tylko w pierwszym terminie zaliczenia i egzaminu. 9. Przed rozpoczęciem ćwiczeń studenci poznają aktualne przepisy BHP. 10. Po zaliczeniu przedmiotu student otrzymuje 5 punktów ECTS. PROGRAM ZAJĘĆ: w załączeniu program zajęć dla każdego studenta (DL PROGRAM ) PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne wiedza i umiejętności z zakresu: anatomii, histologii, cytofizjologii i embriologii, biologii medycznej, chemii i biochemii, fizjologii oraz elementy patofizjologii, patomorfologii, mikrobiologii i immunologii umożliwiające zrozumienie zagadnień omawianych na poszczególnych ch, zgodnie z podanymi w

8 programie wymaganiami. Przygotowanie do zajęć zgodnie z podanymi w programie wymaganiami. Wymagania końcowe pytania testowe i problemowe, z uzasadnieniem prawidłowej odpowiedzi. Student powinien opanować ze zrozumieniem zasady doboru właściwych badań laboratoryjnych w najczęstszych sytuacjach klinicznych, interpretację ich wyników oraz zaplanowanie podstawowej diagnostyki różnicowej. 12. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu (testowy w systemie OLAT) Egzamin z przedmiotu Diagnostyka Laboratoryjna odbywa się w formie testu z treści objętych programem przedmiotu, zgodnie z Regulaminem Studiów, w terminie uzgodnionym z kierownikiem Zakładu i starostą roku. Student zalicza egzamin przy uzyskaniu 66% poprawnych odpowiedzi. Studentom, którzy zaliczyli zajęcia zgodnie z harmonogramem i uzyskali 19 pkt. w pierwszym terminie zaliczenia, przysługuje premia podwyższająca ocenę końcową z egzaminu o pół stopnia. Zgodnie z Regulaminem Studiów, student ma prawo do dwukrotnego poprawienia oceny niedostatecznej z egzaminu. Zaliczenie kryterium zaliczenia obecność na zajęciach oraz uzyskanie pozytywnej oceny z treści objętych programem ćwiczeń. Celem uzyskania zaliczenia student przystępuje do testu wielokrotnego wyboru, z pisemnym uzasadnieniem wybranej odpowiedzi (min.64% możliwych do uzyskania punktów). Zgodnie z Regulaminem Studiów student ma prawo do dwukrotnego poprawienia niezaliczonego testu. 13. Literatura: Zalecana literatura: 1.Wykłady z diagnostyki laboratoryjnej i klinicznej aktualizowane co roku. 2.red. Solnica B. Diagnostyka laboratoryjna. Wyd. I PZWL red. Gajewski P. Interna Szczeklika Medycyna Praktyczna 2016, 2015, 2014, Dembińska-Kieć A., Naskalski J.W. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wydanie III, Urban & Partner, Wrocław Kokot F. i wsp. Badania laboratoryjne. Zakres norm i interpretacja. Wyd. Lek. PZWL,wyd.V, Studenckie koło naukowe Opiekun koła: dr n. med. Waldemar Myszka Tematyka: Członkowie Koła, pod opieką asystentów, mają możliwość czynnego uczestniczenia w badaniach naukowych prowadzonych przez Zakład (badania dotyczą czynników ryzyka chorób sercowo naczyniowych, patobiochemii choroby nowotworowej) lub realizacji samodzielnie zgłaszanych projektów badawczych w ramach Studenckiego Towarzystwa Naukowego. Dodatkową aktywność Koła stanowi doskonalenie umiejętności praktycznego zastosowania badań laboratoryjnych w diagnostyce lekarskiej. Miejsce spotkań: spotkania Koła odbywają się 1-2 razy w miesiącu w salach

9 dydaktycznych Katedry Chemii i Biochemii Klinicznej ul. Grunwaldzka 6 (CollegiumChemicum). Istnieje również możliwość uczestniczenia w dyżurach lekarskich pełnionych przez Opiekuna Koła (na Oddziale Chorób Wewnętrznych oraz w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym). Informacje dotyczące dat i miejsca spotkań umieszczane są na stronie internetowej Koła Naukowego: / 15. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora 16. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych)