Podstawy zarządzania Dr Janusz Sasak Definicja procesu zarządzania Ciągłe lub cykliczne wykonywanie działań kierowniczych ujmowanych w cztery podstawowe funkcje planowanie, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie Elementy planowania Pomysł Gromadzenie informacji Programowanie (ustalenie celów i środków do ich realizacji) Bilansowanie i optymalizacja treści Zestawienie i uzgadnianie 1
Elementy organizowania Grupowanie czynności pracowników w komórki, zespoły, wydziały Podział zadań, pracy, narzędzi i materiałów Kształtowanie więzi służbowej Delegowanie i podział uprawnień Dobór i rozstawienie kadr kierowniczych Elementy przewodzenia Informowanie i instruowanie Mierzenie wkładu pracy i wyników Ocena i rozwój kadr Wyznaczenie wynagrodzeń i premii Bodźce poza płacowe Kształtowanie stosunków międzyludzkich Elementy kontrolowania Identyfikacja celów i zadań Ustalenie mierników Ustalenie procedur kontroli Pomiar i porównanie z wzorcami Formułowanie wniosków Kontrola pośrednia 2
Czynności międzyfunkcyjne Kształtowanie struktur Komunikowanie się Nadzorowanie Koordynowanie Model procesu zarządzania PLANOWANIE ORGANIZO- WANIE KONTROL- OWANIE PRZEWO- DZENIE Role kierownicze Interpersonalne Informacyjne Decyzyjne 3
Role interpersonalne Reprezentant Przywódca Łącznik Role informacyjne Obserwator Propagator Rzecznik Role decyzyjne Przedsiębiorca Przeciwdziałający zakłóceniom Dysponent zasobów Negocjator 4
Umiejętności kierownicze Koncepcyjne Społeczne Techniczne Cechy menedżera (wg Bednarskiego) Zdolność do zmian Umiejętność uczenia się od innych Otwartość Przedsiębiorczość Znajomość języków obcych Zdolność do współpracy Otwarcie na postęp, wiedzę i innowacje Nurty w zarządzaniu Klasyczny i Behawioralny Systemowy 5
Nurty klasyczny Człowiek traktowany instrumentalnie, bierny wykonawca zadań motywowany za pomocą bodźców materialnych Nurty behawioralny Człowiek istota społeczna motywowana głównie przez stosunki interpersonalne, i bodźce niematerialne Nurty systemowy Człowiek racjonalny, stale dokonuje wyborów na podstawie rachunku korzyści motywowany zarówno przez bodźce materialne jak i niematerialne 6
Nurt klasyczny i Kierunek tylorowski (1915) Kierunek administracyjny {fayolowski}} (1925) Szkoła uniwersalistyczna {szkoła procesu zarządzaniania}(1940) Szkoła empiryczna (1950) Teoria biurokracji Nowa fala w zarządzaniu Nurt klasyczny i Szkoła uniwersalistyczna proces zarządzania ma charakter uniwersalny Szkoła empiryczna studiowanie przypadków, sukcesów Nurt klasyczny i Teoria biurokracji - formalny system zasad - bezosobowość stosunków w organizacji - podział pracy - hierarchiczna struktura organizacyjna - sformalizowany system przyjmowania i awansowania pracowników - legalny charakter władzy kierowników 7
Nurt klasyczny i Nowa fala badanie roli jednostek i zespołów, autonomia, przedsiębiorczość, innowacyjność, Nurt klasyczny i Nowa fala model typu Z firmy japońskie typ j firmy amerykańskie typ a podejście mieszane typ z (IBM, HP, The Proctle & Gamble Co) Nurt klasyczny i Nowa fala dążenie do doskonałości: terminowość ścisły kontakt z klientami autonomia i przedsiębiorczość maksymalizowanie wydajności bezpośrednie podejście do kierowania specjalizacja w tym co firma robi najlepiej możliwie prosta struktura organizacyjna utrzymanie odpowiedniego stopnia centralizacji 8
Nurt psycho-socjologiczny socjologiczny Kierunek psychologiczny (1925) Kierunek socjologiczny (1925) Kierunek systemów społecznych (1935) Nurt psycho-socjologiczny socjologiczny Kierunek psychologiczny zjawiska interpersonalne, zadowolenie z pracy, procesy komunikacyjne, konflikty Nurt psycho-socjologiczny socjologiczny Kierunek socjologiczny problemy interpersonalne, stosunki między grupami, style kierowania, wpływ struktur na zachowania ludzi 9
Nurt psycho-socjologiczny socjologiczny Kierunek systemów społecznych wywodzi się z kierunków behawioralnego i systemowego gra organizacyjna Nurt systemowy Kierunek badań operacyjnych (1935) Kierunek systemowy (1950) Kierunek cybernetyczny (1950) Kierunek sytuacyjny (1968) Nurt systemowy Kierunek badań operacyjnych modelowanie matematyczne, heurystyczne i sytuacyjne, teoria gier, budowa modelu procesów i relacji 10
Nurt systemowy Kierunek cybernetyczny wykorzystanie modeli cybernetycznych w zarządzaniu produkcją, zatrudnieniem i zapasami Nurt systemowy Kierunek systemowy koncepcje systemów otwartych, podsystemów, entropii i synergii jako efektu współpracy zespołowej Nurt systemowy Kierunek sytuacyjny rozwinięcie koncepcji systemowej organizacja to system, ważne są zasady mówiące o funkcjonowaniu w różnych warunkach zewnętrznych, wewnętrznych i różnych sytuacjach 11