Podstawy Zarządzania

Transkrypt

1 Podstawy Zarządzania Mgr Marcin Darecki TiMO (Zakład Teorii i Metod Organizacji) Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego mdarecki@wz.uw.edu.pl

2 Cykl życia organizacji

3 Cykl życia organizacji Jest to ciąg zmian którym podlega organizacja od jej narodzin, aż do śmierci. W przenośni można więc powiedzieć o: Rodzeniu się Wzroście/Rośnięciu Dojrzałości Starzeniu się Umieraniu Niekiedy - Odrodzeniu R W D S U

4 Czy istnieje możliwość wpływania na naturalny cykl życia organizacji?

5 Cykl życia organizacji wg Gościńskiego Faza przedsiębiorczości Faza odnowy Faza zespołowości Faza formalizacji

6 Wielkość i znaczenie Cykl życia organizacji Rewitalizacja Formalizacja Reanimacja Rozwój Przedsiębiorczość Powstanie Firmy Skostnienie Stagnacja Upadek Rozpad Rezurekcja Inicjacja Czas

7 Wielkość organizacji Cykl życia organizacji wg L. Greinera

8 Co ma wpływ na Cykl Życia Organizacji? Według Greinera: Wielkość organizacji Wiek Tempo rozwoju branży (długość trwania) etapów ewolucji i rewolucji Inne wyznaczniki: Forma własności i sposób zarządzania Dywersyfikacja działalności w układzie produktowym i rynkowym

9 Macierz BCG Przedłużanie życia poprzez marki (wiele/pojawianie się nowych)

10 Wielkość sprzedaży Cykl życia produktu w kontekście organizacji Stabilizacja Wzrost Spadek Rewitalizacja? Inicjacja Degradacja Innowacja Czas

11 Struktura organizacyjna

12 Struktura organizacyjna Początki powstania podstawowych koncepcji sięgają pierwszej połowy XX wieku. Pomimo dynamiki zmian, pierwotne koncepcje nadal znajdują zastosowania. Przydatne są przy projektowaniu skutecznych i sprawnych organizacji. W związku z upływem czasu i stosowaniem ich rozpoznane zostały ograniczenia związane ze stosowaniem poszczególnych koncepcji.

13 Struktura organizacyjna To układ relacji łączących elementy organizacji: Stanowiska pojedyncze role organizacyjne Komórki zespół pracowników podlegający jednemu kierownikowi Inne jednostki organizacyjne grupujące komórki organizacyjne realizujące podobne zadania, lub wykazujące innego rodzaju podobieństwo

14 Funkcje Struktury Stanowi ramy działania organizacji (wykonawcze i zarządcze). Reguluje działania poszczególnych pracowników i zespołów. Wskazuje rozmieszczenie uprawnień i określa zasady podległości. Koordynuje realizacje zadań przez pracowników. Umożliwia osiągnięcie określonego poziomu realizacji potrzeb pracowników. Pozwala na odpowiedni podział zasobów pomiędzy części organizacji. Umożliwia realizację strategii firmy.

15 Struktura wg Mintzberga Jest to zestaw wszystkich sposobów przy użyciu których rozdziela się zadania organizacji między jej różne elementy, a następnie doprowadza do ich skoordynowania tak, by zapewnić sprawne funkcjonowanie organizacji. Teoria opiera się na: Pięciu głównych częściach organizacji Pięciu podstawowych mechanizmach koordynacji Dziewięciu parametrach (charakterystykach projektowych) struktury organizacyjnej Czterech grupach uwarunkowań

16 Struktura wg Mintzberga Części organizacji: Wierzchołek strategiczny Rdzeń operacyjny Linia średnia Technostruktura Personel pomocniczy Mechanizmy koordynacji: Wzajemne dostosowanie Bezpośredni nadzór kierowniczy Standaryzacja przebiegu procesu Standaryzacja wyników Standaryzacja kwalifikacji

17 Elementy (parametry) struktury organizacyjnej wg Mintzberga Specjalizacja Formalizacja Szkolenie i indoktrynacja Departamentalizacja Wielkość jednostek organizacyjnych Planowanie i system kontroli Mechanizmy spajające Pionowa decentralizacja Pozioma decentralizacja

18 Elementy (parametry) struktury organizacyjnej Droga służbowa Rozpiętość i zasięg kierowania Autorytet i odpowiedzialność Centralizacja

19 Wydajność Niska Wysoka Specjalizacja Wpływ oszczędności Wpływ ujemnych ludzkich stron specjalizacji Niska Specjalizacja pracy Wysoka

20 Droga służbowa Zasada, zgodnie z którą nikt nie powinien bezpośrednio podlegać więcej niż jednemu szefowi Logiczna i rozsądna wskazówka do zastosowania w organizacjach prostych W organizacjach złożonych (współczesnych) może prowadzić do usztywnienia i obniżać efektywność organizacji

21 Rozpiętość i zasięg kierowania Rozpiętość określa liczbę podwładnych, którzy bezpośrednio podlegają danemu kierownikowi. Zasięg określa liczbę podwładnych, którzy danemu kierownikowi podlegają zarówno bezpośrednio jak i pośrednio (jest on co najmniej równy rozpiętości). Czynniki określające rozpiętość i zakres: podobieństwo zadań pracowników, złożoność obowiązków, fizyczna bliskość zatrudnionych, stopień obowiązywania standardowych procedur, preferowany przez kierownika styl zarządzania

22 Autorytet formalny i odpowiedzialność Autorytet formalny prawa kierownika do wydawania poleceń i oczekiwania, że zostaną one wykonane Autorytet formalny wiąże się z zajmowanym w organizacji stanowiskiem Delegowanie autorytetu przyznanie pracownikom uprawnienia, ale też zobowiązania/odpowiedzialności za wykonanie zadania

23 Centralizacja i decentralizacja Centralizacja funkcja stopnia przekazywania na niższe szczeble uprawnień decyzyjnych; im organizacja jest bardziej scentralizowana tym wyższy jest szczebel na którym podejmuje się decyzje Decentralizacja przekazywanie uprawnień decyzyjnych na najniższe szczeble organizacji Centralizacja i decentralizacja nie są alternatywą

24 Departamentalizacja Podział wg funkcji Podział wg produktu Podział wg klientów Podział wg terytorium Podział wg procesu

25 Uwarunkowania struktur organizacyjnych wg Mintzberga Wiek i wielkość organizacji System techniczny Otoczenie Władza

26 Uwarunkowania struktury otoczenie strategia historia i kultura STRUKTURA relacje władzy technologia wiek i wielkość organizacji

27 Typy struktur organizacyjnych Wyróżnia się ze względu na ukształtowanie pojedynczych charakterystyk lub całych ich układów: struktury smukłe i płaskie, struktury scentralizowane i zdecentralizowane, struktury sformalizowane i niesformalizowane, struktury proste i złożone.

28 Struktura liniowa Kierownik naczelny Kierownik A Kierownik B Kierownik C Wykonawcy

29 Struktura funkcjonalna Kierownik A Kierownik B Kierownik C Wykonawcy

30 Struktura liniowo - sztabowa Kierownik naczelny Kierownik A Kierownik B Kierownik C Wykonawcy

31 Struktura macierzowa Prezes zarządu Dyrektor marketingu Dyrektor produkcji Dyrektor finansów Dyrektor regionalny Azja MA PA FA Dyrektor regionalny - Europa ME PE FE

32 Struktura organizacyjna a kultura

33 Firma Multicom