SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 ZESPÓŁ SZKÓŁ IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W GUBINIE SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI OPRACOWANY NA LATA 2013/ / /2016

2 I. WSTĘP Zapewnienie dziecku wszechstronnego rozwoju i bezpieczeństwa to priorytetowe zadanie, jakie stoi przed rodzicem, szkołą i nauczycielem. Każdy z nas pragnie, by dziecko właściwie się rozwijało, było radosne i szczęśliwe. Możliwe jest to jedynie wtedy, gdy zawsze i wszędzie czuje się bezpiecznie, dlatego też obowiązkiem nas dorosłych jest nie tylko chronić dziecko, gdyż nie zawsze jesteśmy w stanie, ale przede wszystkim systematycznie wdrażać zasady bezpiecznego zachowania w domu, na podwórku, w szkole i na drodze już od wczesnego dzieciństwa. Należy rozwijać umiejętności i kształtować postawy pozwalające na unikanie i pokonywanie niebezpieczeństw w każdym etapie edukacji, dostosowując metody i formy pracy do rozwoju psychicznego i intelektualnego dziecka. Wychowanie jest bowiem ważnym i długotrwałym procesem, a czas spędzony w szkole to jeden z jego etapów. Zdobyta wtedy wiedza i umiejętności istotnie wpłyną na dalsze życie młodych ludzi. Dlatego też ogromne znaczenie w pracy szkoły mają również wszelkie działania wspomagające ich właściwy rozwój na każdym etapie ich życia, między innymi profilaktyka. Profilaktyka to proces wspomagania młodego człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczania i likwidowania czynników, które blokują prawidłowy rozwój i zaburzają zdrowy styl życia. W działaniach profilaktycznych skupiamy się na: 1. PROFILAKTYCE PIERWSZEGO STOPNIA są to działania skierowane do całej społeczności uczniowskiej, do nauczycieli i pracowników szkoły, do rodziców uczniów, mające na celu promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganie zagrożeniom. Realizują ją wszyscy nauczyciele, pracownicy szkoły i rodzice. 2. PROFILAKTYCE DRUGIEGO STOPNIA są to działania skierowane do uczniów o najwyższym ryzyku dysfunkcjonalności, pomagające im w jego redukcji. Tę formę profilaktyki realizują nauczyciele, pedagog szkolny i specjaliści współpracujący ze szkołą. Szkoła jest miejscem, w którym kształtuje się rozwój osobowości człowieka, profilaktykę rozumie się więc jako proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. 2

3 Profilaktyka w szkole ukierunkowana jest na: wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie budowanie poczucia wartości wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju kształcenie umiejętności komunikacyjnych wspieranie w sytuacjach trudnych wychowanie do wartości i podejmowania odpowiedzialnych decyzji wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem P R O F I L A K T Y K A Eliminacja (lub redukcja) Wzmacnianie czynników czynników ryzyka chroniących Czynniki ryzyka: cechy, sytuacje, warunki sprzyjające powstawaniu zachowań ryzykownych Czynniki chroniące: cechy, sytuacje, warunki zwiększające odporność na działanie czynników ryzyka Szkolny Program Profilaktyki opisuje wszelkie działania szkoły o charakterze profilaktycznym w celu przeciwdziałania różnym zagrożeniom występującym w środowisku dzieci i młodzieży naszej szkoły, czyli Zespołu Szkół im. Mikołaja Kopernika w Gubinie. II. PODSTAWY PRAWNE Program profilaktyki opracowano w oparciu o: 1. Statut Szkoły 2. Rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U.z 2009 nr 4, poz 7) 3. Rozporządzenie MEN z dnia 31 stycznia 2002 roku w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz szkół publicznych (Dz. U.z 2002r. Nr 10., poz. 96). 4. Konstytucja RP- Art.72 ust.1 5. Konwencja o Prawach Dziecka (przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989r) 3

4 III. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO W skład Zespołu Szkół im Mikołaja KOPERNIKA w Gubinie wchodzą Szkoła Podstawowa nr 1 oraz Gimnazjum nr 1z Oddziałami Integracyjnymi. Łącznie w zespole jest 18 oddziałów, w tym: w szkole podstawowej są: klasa O, nauczanie zintegrowane oraz klasy IV- VI w gimnazjum na każdym poziomie klasa integracyjna Nasi uczniowie to dzieci i młodzież w wieku od 5 do 16, a nawet sporadycznie do 18 lat. Taka rozbieżność wieku nastręcza wiele problemów, które wynikają z różnic w rozwoju psychologicznym, emocjonalnym i społecznym dziecka, wpływu środowiska rodzinnego i rówieśniczego. Ponadto wielu uczniów wychowuje się w rodzinach niespełniających swojej roli wychowawczej- są to rodziny rozbite, rodzice samotnie wychowujący dzieci, rodziny zastępcze. Wiele rodzin boryka się z problemami materialnymibezrobocie, niskie zarobki lub praca za granicą. W naszej szkole uczą się również wychowankowie Powiatowego Domu Dziecka w Gubinie a także uczniowie z orzeczeniami o kształceniu specjalnym w klasie integracyjnej. Z tego też względu istnieją warunki sprzyjające powstawaniu różnego rodzaju dysfunkcji w życiu społecznym. Szczególnie dotyczy to uczniów starszychmłodzież, która żyje w świecie pełnym zagrożeń, łatwo ulega wpływom grup rówieśniczych i środowiska. Znajduje się ona w fazie dojrzewania, okresie buntu przeciwko dorosłym i w poszukiwaniu autorytetów wzoruje się na idolach, ukazywanych w środkach masowego przekazu. Trzeba więc umiejętnie prowadzić działania profilaktyczne, które muszą być dostosowane do tak zróżnicowanej grupy uczniów- w młodszych klasach szkoły podstawowej nacisk kładziony jest na promowanie zdrowego stylu życia i zapewnianie bezpieczeństwa, w starszych klasach i gimnazjum dochodzą do tego różnego rodzaju zagrożenia i problemy związane z zachowaniami ryzykownymi. Na podstawie obserwacji uczniów, ankiet dla uczniów, rodziców i nauczycieli oraz analizy dokumentów szkolnych zidentyfikowano następujące obszary zagrożeń występujących wśród dzieci: agresja słowna, fizyczna i wandalizm, palenie papierosów spożywanie alkoholu i próby używania narkotyków, wagary i brak motywacji do nauki 4

5 IV. CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Na podstawie powyższych ustaleń w naszym programie profilaktycznym będą realizowane następujące cele ogólne: 1. Promowanie zdrowego stylu życia i zasad bezpieczeństwa w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych 2. Przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym i używaniu przez młodzież używek i substancji psychoaktywnych 3.. Dążenie do lepszych wyników w nauce i zmniejszenia liczby wagarów Celom ogólnym podporządkowane są cele szczegółowe i zadania, które będą realizowane w ramach zajęć lekcyjnych, na godzinach wychowawczych oraz zajęciach pozaszkolnych, według ustalonego planu. 5

6 V. SPOSOBY REALIZACJI, METODY, FORMY Treści Szkolnego Programu Profilaktyki w większości realizowane będą na godzinach wychowawczych, apelach szkolnych i poszczególnych przedmiotach. Można je realizować również podczas szkolnego festynu, zajęć pozalekcyjnych, wycieczkach czy zajęciach terenowych. Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do realizacji celu, mogą to być: spotkania, prelekcje, warsztaty, konkursy, pogadanki, pokaz z instruktażem, multimedialne programy edukacyjne, wycieczki, inscenizacje, prezentacje, ćwiczenia praktyczne, metoda projektów, inscenizacyjna, gry dydaktyczne, dyskusje dydaktyczne, burze mózgów, dramy, wywiady itp. Formą realizacji będzie też propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy. Zadania Programu opierać się będą na współpracy z instytucjami: Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Gubinie Pełnomocnik ds. rozwiązywania problemów alkoholowych przy Urzędzie Miejskim Komisariat Policji w Gubinie Sąd Rejonowy w Krośnie Odrzańskim kuratorzy sądowi NFZ Ośrodek Terapii GRUNWALD w Gubinie MOPS i GOPS Inne osoby: psycholog, lekarz, dietetyk, kosmetyczka itp. Realizacja Szkolnego Programu Profilaktycznego przewidziana jest na okres trzech lat. Ma on charakter otwarty, może być modyfikowany i dostosowywany wg potrzeb i środków. VI. PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W wyniku działań profilaktycznych uczeń: - potrafi poradzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, zna konsekwencje zażywania środków psychoaktywnych, narkotyków, palenia, picia i wpływu używek na własne zdrowie, - prowadzi zdrowy styl życia, - potrafi ocenić swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie - ma poczucie opieki i bezpieczeństwa ze strony szkoły. 6

7 PRZEMOC, AGRESJA, STRES VII. CELE I ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Eliminowanie przejawów agresji i przemocy w szkole Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Uwrażliwienie na przejawy agresji i przemocy w środowisku szkolnym i pozaszkolnym. Podnoszenie kultury słowa i eliminowanie wulgaryzmów ze słownika ucznia Zapoznać uczniów z ich prawami i obowiązkami, regulaminem szkolnym, Statutem Szkoły Kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych Dostarczyć uczniom wiedzy na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Zwiększenie umiejętność radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Reagować na przejawy agresji i przemocy oraz wulgarny język Wyciąganie konsekwencji za postępowanie niezgodne z zapisami zawartymi w dokumentacji zachowania. Zespoły wychowawcze Zapisy w zeszytach uwag, arkuszach obserwacji Lekcje wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe. Zajęcia socjoterapeutyczne, grupy wsparcia, warsztaty psychoedukacyjne, TZA lub inne (wg potrzeb) Koła zainteresowań, SKS-y, zajęcia artystyczne, świetlica szkolna, grupy teatralne - wicedyrektor - wychowawcy - pedagodzy szkolni - terapeuta pedagogiczny Nawiązanie właściwych relacji nauczyciel- uczeń, nauczycielrodzic, dziecko- rodzic Włączać rodziców w organizację imprez Utrzymywać stały kontakt z rodzicami Pedagogizacja rodziców. Szkolenia dla nauczycieli

8 NIKOTYNIZM, NARKOMANIA, ALKOHOL CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Promowanie zdrowego stylu życia Podnoszenie świadomości uczniów w zakresie szkodliwego wpływu środków uzależniających na życie. Dostarczyć uczniom i rodzicom wiedzy na temat konsekwencji brania, picia, palenia, stosowania środków psychoaktywnych. Wzmacniać w uczniach umiejętność zachowań asertywnych. Gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. profilaktyki uzależnień (ulotki, materiały propagandowe). Lekcje wychowawcze, warsztaty na tematy związane z problemami dojrzewania, używania środków psychoaktywnych - pedagog SP-1 i G-1, - wychowawcy - pielęgniarka Uświadamianie znaczenia więzi emocjonalnych w rodzinie, roli poszczególnych członków rodziny Zmniejszanie rozmiaru zjawiska picia, palenia, brania wśród dzieci i młodzieży szkolnej. Zapobieganie ryzykownym zachowaniom. Obserwować uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, dyskotek szkolnych. Reagować na wszelkie zachowania niezgodne z regulaminem szkoły Spektakle teatralne o tematyce profilaktycznej dla młodszych dzieci oraz zajęcia warsztatowe dla młodzieży gimnazjalnej Happeningi, pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy, dotyczące uzależnień, ankiety Niedopuszczanie do przebywania na terenie szkoły osób obcych. Powiadamianie rodziców o zaobserwowanych nieprawidłowych zachowaniach Pedagogizacja rodziców- pomoc w nawiązaniu kontaktów z właściwymi instytucjami 8

9 BRAK MOTYWACJI DO NAUKI, WAGARY CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Osiąganie lepszych wyników nauce. Zwiększenie zdolności i motywacji do osiągania lepszych wyników w nauce. Uatrakcyjnianie lekcji poprzez stosowanie aktywnych metod nauczania. Stosować aktywizujące metody nauczania. Aktywizować uczniów. Prowadzić koła zainteresowań, umożliwić zdobycie nowych umiejętności wg potrzeb młodzieży. Prezentować osiągnięcia uczniów. Rozpoznać problemy rozwojowe uczniów. Zorganizować formę doskonalenia zawodowego nauczycieli nt. metod aktywizujących w nauczaniu, motywowania uczniów do nauki. Informacja w holu szkoły o zajęciach pozalekcyjnych, czasie trwania, terminie spotkań. Elementy motywacji w systemie oceniania. Konkursy przedmiotowe, czytelnicze i sportowe. Konkurs KLASA BEZ WAGARÓW - dyrektor - wicedyrektor - nauczyciele przedmiotowi. - wychowawcy - pedagog SP-1 - pedagog G-1 - terapeuta Eliminowanie zjawiska wagarów i niesystematycznego uczęszczania do szkoły. Systematycznie rozliczać nieobecności przez wychowawcę, ścisła współpraca wychowawcy z pedagogiem, Współpracować z sądem, UM Nagrody na koniec roku szkolnego. Monitorowanie absencji uczniów. Rejestr uczniów z opinią PPP i monitorowanie realizacji zaleceń. Spotkania z rodzicami, rozmowy, wywiadówki profilaktyczne 9

10 ZDROWY STYL ŻYCIA I BEZPIECZEŃSTWO UCZNIÓW CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Zwiększenie bezpieczeństwa dzieci w szkole i poza szkołą Propagowanie zdrowych form spędzania czasu wolnego Kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia fizycznego i psychicznego Edukacja seksualna Wyrabiać nawyki bezpiecznej zabawy na boisku szkolnym i placu zabaw itp. Pokazywać alternatywne sposoby spędzania czasu Zapoznawać uczniów ze zdrowym stylem życia - rola aktywności fizycznej Ukazywać niebezpieczeństwa związane z niewłaściwym żywieniem (bulimia, anoreksja, otyłość) Poznawanie metod radzenia sobie z negatywnymi emocjami Uświadamianie spraw związanych z seksualnością człowieka Pogadanki na lekcjach wychowawczych, spotkania z policją, Strażą Miejską, Realizowanie program Bezpieczna droga do szkoły, Dyżury nauczycieli Zajęcia pozalekcyjne, imprezy szkolne i pozaszkolne-zajęcia sportowe, kółka zainteresowań, wycieczki, zielone szkoły itp. Realizacja programów: szklanka mleka, owoc w szkole, lekcje wychowawcze, spotkania z dietetykiem, lekarzem, kosmetyczką Gazetki tematyczne, ulotki, Lekcje w ramach WDŻ, spotkania z lekarzem, realizacja programu Między nami kobietkami - pedagog SP-1 - pedagog G-1 - pielęgniarka - wychowawcy Uświadomienie rodzicom, opiekunom znaczącej roli w procesie wychowania, troski i zapewnienia opieki rodzicielskiej. Wzmacniać współpracę z rodzicami uczniów w celu zapewnienia im bezpieczeństwa i realizacji wszelkich celów profilaktycznych Spotkania z wychowawcą, Poradnictwo, program Postaw na rodzinę, warsztaty umiejętności wychowawczych, Szkoła dla rodziców 10

11 VIII. EWALUACJA Ocenie poddawane są następujące elementy: - realizacja programów profilaktycznych, - realizacja zaleceń zawartych w opiniach PPP, - realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas, - pedagogizacja rodziców na spotkaniach z wychowawcami klas, - diagnozowanie i monitorowanie przyczyn zachowań ryzykownych, - diagnoza i monitorowanie więzi z rodzicami, opieki dorosłych, zainteresowania nauką i własnym rozwojem, aktywności, ciekawości poznawczej, praktyk religijnych, zakorzenienia w tradycji społeczności szkolnej i szacunku dla jej norm. Ewaluacji Szkolnego Programu Profilaktyki, obok bieżącego monitorowania dokonuje się w trakcie posiedzeń Rady Pedagogicznej podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Podstawa do formułowania ocen będą narzędzia opracowane przez zespoły diagnozujące daną dziedzinę życia szkoły: sprawozdania, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze, wykresy. 11