Porównanie węgla aktywnego i nanorurek węglowych jako adsorbentów do usuwania 2,4-dichlorofenolu z wody

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Porównanie węgla aktywnego i nanorurek węglowych jako adsorbentów do usuwania 2,4-dichlorofenolu z wody"

Transkrypt

1 Inżyniria i Ochrona Środowiska 2013, t. 16, nr 3, s Andrzj ŚWIĄTKOWSKI*, Krzysztof KUŚMIEREK** Wojskowa Akadmia Tchniczna, Instytut Chmii ul. gn. S. Kaliskigo 2, Warszawa *-mail: a.swiatkowski@wp.pl; **-mail: kkusmirk@wat.du.pl Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu z wody Clm przntowanj pracy było porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu z wody. Do badań wybrano węgil aktywny L2S Cca o powirzchni właściwj 945 m 2 /g oraz wilościnn nanorurki węglow o nimodyfikowanj powirzchni (S BET = 181 m 2 /g). Zbadano zarówno kintykę adsorpcji, jak i adsorpcję w stani równowagi. 2,4-dichlorofnol adsorbował się szybcij na nanorurkach niż na węglu aktywnym, jdnak z o wil mnijszą skutcznością. Po osiągnięciu równowagi (po 2 godzinach) na nanorurkach zaadsorbowało się 19% chlorofnolu, natomiast na węglu aktywnym (po 5 godzinach) prawi 91%. Kintyka przbigała zgodni z modlm psudo II rzędu, współczynniki korlacji R 2 wynosiły powyżj 0,99. Izotrmy adsorpcji 2,4-dichlorofnolu w warunkach statycznych zostały opisan modlm Langmuira. Zastosowano pięć różnych form prostoliniowych równania Langmuira. Uzyskan wysoki wartości współczynników korlacji świadczą o dobrym dopasowaniu modlu tortyczngo do izotrm doświadczalnych. Wartości stałych m są wilokrotni wyższ dla węgla aktywngo niż nanorurk węglowych, co dowodzi, ż 2,4-dichlorofnol adsorbuj się o wil lpij na węglu aktywnym niż na wilościnnych nanorurkach węglowych. Słowa kluczow: 2,4-dichlorofnol, adsorpcja, węgil aktywny, nanorurki węglow Wstęp Związki chloroorganiczn już od szrgu lat stanowią poważn źródło zaniczyszcznia środowiska naturalngo. Szczgólni nibzpiczn są szroko stosowan w rolnictwi chlorowan hrbicydy - pochodn kwasu fnoksyoctowgo (kwas 2,4-dichlorofnoksyoctowy, kwas 2-mtylo-4-chlorofnoksyoctowy) oraz chlorofnol. T ostatni stanowią grupę dziwiętnastu kongnrów różniących się między sobą położnim oraz liczbą atomów chloru w cząstczc. Chlorofnol powstają w wyniku antropognicznj działalności człowika, główni przy oczyszczaniu ścików i dzynfkcji wody chlorm oraz w przmyśl jako odpady procsów tchnologicznych wykorzystujących fnol i chlor, np. podczas produkcji tworzyw sztucznych, barwników czy tż środków ochrony roślin [1]. Wraz z ścikami przmysłowymi mogą dostawać się do glby oraz przd wszystkim do wód podzimnych i powirzchniowych. Obcność chlorofnoli oraz produktów pośrdnich ich rozkładu stwirdzono m.in. w wodzi pitnj przznaczonj dla

2 294 A. Świątkowski, K. Kuśmirk Łodzi, Poznania i Warszawy [2]. Nawt śladowa zawartość chlorofnoli w wodzi z względu na ich intnsywny, niprzyjmny zapach powoduj pogorszni jj walorów spożywczych i moż stanowić poważn zagrożni dla zdrowia człowika. Większość chlorofnoli jst bowim wysoc toksyczna, a niktór z nich są podjrzwan o działani rakotwórcz [1]. Z tgo tż powodu od wilu lat prowadzon są intnsywn badania dotycząc zagadniń związanych z dgradacją i usuwanim chlorofnoli z wody. Obszrn piśminnictwo na tn tmat pokazuj, ż oprócz tzw. mtod pogłębiongo utlniania (Advancd Oxidation Procsss) [3] i dgradacji mikrobiologicznj [4] jdną z najskutcznijszych mtod usuwania chlorofnoli z wody jst ich adsorpcja na różnych adsorbntach. Największą popularnością, z względu na ich wysoką skutczność, ciszą się niwątpliwi adsorbnty węglow, główni węgl aktywn [5-13]. W ostatnich latach obiktm intnsywnych badań stały się równiż nanorurki węglow [14-18]. Clm przprowadzonych ksprymntów było zbadani adsorpcji chlorofnoli, na przykładzi 2,4-dichlorofnolu (2,4-DCP), na węglu aktywnym i wilościnnych nanorurkach węglowych (MWCNT). W pracy porównano obydwa adsorbnty pod względm ich szybkości i skutczności działania. Zbadano kintykę adsorpcji oraz adsorpcję w warunkach równowagowych. 1. Matriały i mtodyka badań Wszystki używan w pracy odczynniki i roztwory charaktryzowały się wysoką czystością. Jako porównywan adsorbnty wykorzystano pylisty węgil aktywny L2S Cca i wilościnn nanorurki węglow o nimodyfikowanj powirzchni (Chngdu Organic Chmical Co. Ltd, Chiny). Charaktrystykę struktury porowatj adsorbntów przprowadzono na podstawi niskotmpraturowych izotrm adsorpcji azotu (rys. 1) wykonanych na aparaci ASAP 2010 (Micromritics, Norcross, USA). Powirzchnia właściwa węgla aktywngo S BET wynosiła 945 m 2 /g, objętość mikroporów V mi = 0,25 cm 3 /g oraz objętość mzoporów V m = 0,20 cm 3 /g. Powirzchnia właściwa nanorurk węglowych wynosiła 181 m 2 /g. Procntową zawartość tlnu związango z powirzchnią adsorbntu wyznaczono za pomocą rntgnowskigo spktromtru dysprsji nrgii (EDS) zintgrowango z lktronowym mikroskopm skaningowym Quanta 3D FEG Dual Bam (DB FEI Company, Hillsboro, USA). Zawartość tlnu wynosiła odpowidnio 3,1 i 2,1% wag. dla węgla aktywngo i wilościnnych nanorurk węglowych. Zarówno węgil aktywny, jak i nanorurki przd użycim zostały wysuszon do stałj masy w tmpraturz 130 C. Eksprymnty adsorpcyjn były prowadzon w kolbach stożkowych. Do każdj kolby wprowadzano po 0,04 dm 3 roztworów 2,4-dichlorofnolu o okrślonym stężniu oraz odpowidnią odważkę węgla aktywngo lub nanorurk, a następni całość miszano na wytrząsarc laboratoryjnj. Kintykę adsorpcji zbadano dla stężnia początkowgo chlorofnolu 1,0 mmol/dm 3 i masy adsorbntu równj 0,05 g. Próbki roztworów analizowano po

3 Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu i 30 minutach oraz koljno po 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 i 8 godzinach. Ilość 2,4-dichlorofnolu zaadsorbowaną w danym czasi ( t ) wyliczono z zalżności: C C V m 0 t t= (1) gdzi: C 0 - stężni początkow, mmol/dm 3 ; C t - stężni po czasi t, mmol/dm 3 ; V - objętość roztworu, dm 3 ; m - masa adsorbntu, g. adsorpcja, cm 3 /g STP L2S Cca 100 adsorpcja dsorpcja 0 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 p/p 0 adsorpcja, cm 3 /g STP MWCNT adsorpcja dsorpcja 0 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 Rys. 1. Izotrmy adsorpcji-dsorpcji azotu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych w tmpraturz 77,4 K Fig. 1. Nitrogn adsorption-dsorption isothrms on L2S Cca activatd carbon and multi- -walld carbon nanotubs at 77.4 K Izotrmy adsorpcji 2,4-dichlorofnolu w warunkach równowagowych wykonano dla szściu różnych stężń początkowych: 0,1; 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 i 2,5 mmol/dm 3. W przypadku nanorurk kolby zawirając po 0,05 g adsorbntu były wytrząsan przz 3 godziny. Kolby zawirając 0,03 g węgla aktywngo wytrząsano przz 6 godzin. Po tym czasi (po 3 lub 6 godzinach) roztwory filtrowano i analizowano ilościowo. Na podstawi wartości stężnia początkowgo (C 0 ) i wyznaczonych stężń równowagowych (C ) adsorbatu w roztworz wyznaczano wilkość adsorpcji: p/p 0

4 296 A. Świątkowski, K. Kuśmirk C C V m 0 = (2) gdzi: - ilość 2,4-DCP zaadsorbowana na powirzchni adsorbntu w stani równowagi, mmol/g. Oznacznia ilościow 2,4-dichlorofnolu w roztworach były prowadzon przy użyciu chromatografu ciczowgo Shimadzu LC-20 (Kioto, Japonia) z dtktorm UV-Vis. Zastosowano lucję izokratyczną - faza ruchoma składała się z actonitrylu (40%) i wody zakwaszonj do ph 3,0 kwasm octowym (60%). Prędkość przpływu fazy ruchomj wynosiła 0,15 cm 3 /min, analityczna długość fali λ = 284 nm, kolumna chromatograficzna Phnomnx Luna C 18 (150 2,0 mm, 5 µm). 2. Wyniki i dyskusja Na podstawi uzyskanych wyników oraz obliczonych z wzoru (1) wartości t sporządzono wykrsy t = f(t), obrazując kintykę adsorpcji 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym i wilościnnych nanorurkach węglowych (rys. 2). Równowaga kintyczna w przypadku węgla ustaliła się po około 5 6 godzinach, po tym czasi zaadsorbowało się około 91% 2,4-dichlorofnolu. W przypadku nanorurk procs przbigał o wil szybcij. Równowaga ustaliła się po 2 godzinach, zaadsorbowało się jdnak zaldwi 19% początkowj ilości adsorbntu. 0,8 0,7 0,6 L2S Cca MWCNT t, mmol/g 0,5 0,4 0,3 0,2 0, czas, h Rys. 2. Kintyka adsorpcji 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych Fig. 2. Adsorption kintics of 2,4-dichlorophnol on L2S Cca activatd carbon and multi- -walld carbon nanotubs Do opisu kintyki oraz wyznacznia stałych szybkości procsu zastosowano równania kintyczn psudo I i II rzędu. Równani kintyczn psudo I rzędu jst wyrażon wzorm [19]:

5 Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu 297 k1 log ( t) = log t (3) 2,303 w którym k 1 jst stałą szybkości adsorpcji (1/h) obliczoną z zalżności log( t ) = f(t). Równani kintyczn psudo II rzędu ma postać [20]: t 1 1 = + t (4) k 2 t 2 Stała kintyczna k 2 (g/mmol h) została obliczona z zalżności t/ t = f(t). Wartości stałych szybkości dla równań psudo I i II rzędu oraz współczynniki korlacji R 2 zostały przdstawion w tabli 1. Tabla 1. Stał szybkości równań psudo I i II rzędu opisując adsorpcję 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych Tabl 1. Psudo first- and psudo scond-ordr rat constants for adsorption of 2,4-dichlorophnol on L2S Cca activatd carbon and multi-walld carbon nanotubs Adsorbnt Równani psudo I rzędu Równani psudo II rzędu k 1, 1/h R 2 k 2, g/mmol h R 2 L2S Cca 0,7697 0,9335 0,0644 0,9943 MWCNT 1,4203 0,9589 0,3271 0,9988 Przyjmując za podstawow krytrium wartość współczynnika korlacji, można stwirdzić, ż kintyka adsorpcji 2,4-dichlorofnolu zarówno na węglu aktywnym, jak i nanorurkach węglowych jst opisana lpij modlm psudo II rzędu (R 2 > 0,99) niż I rzędu (R 2 > 0,93). Obliczon wartości stałych szybkości potwirdzają, ż procs przbiga o wil szybcij na nanorurkach niż na węglu aktywnym. Izotrmy adsorpcji 2,4-dichlorofnolu w warunkach równowagowych na węglu aktywnym i nanorurkach węglowych zostały przdstawion na rysunku 3. Do ich matmatyczngo opisu wykorzystano równani Langmuira [21]: bc m = (5) 1 + bc w którym b oznacza wartość stałą, natomiast m maksymalną adsorpcję na powirzchni adsorbntu, mmol/g. Do wyznacznia tych paramtrów zastosowano pięć różnych, stosowanych i opisanych w litraturz [8], form prostoliniowych równania Langmuira (tab. 2). Wyliczon wartości b i m oraz współczynniki korlacji R 2 dla wszystkich wariantów równania izotrmy Langmuira zostały przdstawion w tabli 3.

6 298 A. Świątkowski, K. Kuśmirk 3,0 2,5 L2S Cca, mmol/g 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 0,5 0,4 0 0,2 0,4 0,6 0,8 MWCNT C, mmol/dm 3, mmol/g 0,3 0,2 0,1 0,0 0 0,5 1 1,5 2 2,5 C, mmol/dm 3 Rys. 3. Izotrmy adsorpcji 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych Fig. 3. Adsorption isothrms of 2,4-dichlorophnol onto L2S Cca activatd carbon and multi- -walld carbon nanotubs Tabla 2. Prostoliniow formy równania izotrmy Langmuira oraz zalżności stosowan do wykrślania krzywych [8] Tabl 2. Linar forms of Langmuir isothrm uation and th rlationship usd to plot th curvs [8] Langmuir 1 Langmuir 2 Langmuir 3 Langmuir 4 Langmuir 5 Izotrma Postać prostoliniowa Zalżność = + b C m m m m 1 C 1 1 C = C + vs b 1 = + m b C b C = + b m 1 1 = bm b C vs vs C 1 1 C C C vs 1 C vs

7 Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu 299 Tabla 3. Paramtry równań Langmuira oraz współczynniki korlacji R 2 opisując adsorpcję 2,4-dichlorofnolu na węglu aktywnym L2S Cca i nanorurkach węglowych MWCNT Tabl 3. Langmuir isothrm uation paramtrs and corrlation cofficints R 2 for adsorption of 2,4-dichlorophnol onto L2S Cca activatd carbon and multi-walld carbon nanotubs Izotrma L2S Cca MWCNT m b R 2 m b R 2 Langmuir 1 3,2415 7,3804 0,9992 0, ,0001 0,9944 Langmuir 2 2,7948 9,3177 0,9944 0, ,1069 0,9928 Langmuir 3 2, ,1210 0,8959 0, ,3479 0,9623 Langmuir 4 2,8666 9,0667 0,8958 0, ,1860 0,9623 Langmuir 5 3,2550 7,3457 0,9992 0, ,7730 0,9944 Uzyskan wyniki pokazują, ż adsorpcja 2,4-dichlorofnolu jst dobrz opisana równanim Langmuira i to zarówno na węglu aktywnym, jak i nanorurkach węglowych. Do opisu izotrm doświadczalnych najlpij nadają się równania Langmuira 1 oraz 5, dla których uzyskano najwyższ wartości współczynników korlacji, odpowidnio 0,9992 i 0,9944 dla L2S Cca i MWCNT. Niwil gorsz rzultaty uzyskano dla równania Langmuira 2, dla obydwu przypadków wartości R 2 były wyższ niż 0,99. Do opisu doświadczalnych izotrm adsorpcji 2,4-dichlorofnolu na badanych adsorbntach zdcydowani ni nadają się warianty 3 i 4 równania Langmuira. Współczynniki korlacji zaobsrwowan dla nanorurk były na poziomi 0,96, natomiast dla węgla aktywngo wynosiły zaldwi 0,89. Wyznaczon matmatyczni wartości stałych b są około trzykrotni wyższ w przypadku nanorurk niż węgla aktywngo. Zdcydowani większ różnic zaobsrwowano dla paramtru m, który wyraża maksymalną adsorpcję na powirzchni adsorbntu. Wartości m uzyskan dla węgla aktywngo są kilkanaści razy większ niż t obsrwowan dla nanorurk węglowych. Potwirdza to wnioski, nasuwając się po obsrwacji przdstawionych na rysunku 3 izotrm doświadczalnych, ż 2,4-dichlorofnol adsorbuj się o wil lpij na węglu aktywnym niż na wilościnnych nanorurkach węglowych. Zastosowany węgil aktywny L2S Cca ma o wil większą powirzchnię właściwą niż nanorurki (945 m 2 /g vs. 181 m 2 /g), jdnak około pięciokrotni mnijsza powirzchnia właściwa MWCNT ni tłumaczy tak znaczngo pogorsznia adsorpcji na nanorurkach w porównaniu do węgla aktywngo. Połączni adsorpcji z powirzchnią BET obydwu adsorbntów ni wydaj się do końca prawidłow, równiż z powodu ich odminngo zachowania wobc azotu. Izotrmy adsorpcji-dsorpcji azotu na węglu aktywnym L2S Cca i wilościnnych nanorurkach węglowych w tmpraturz 77,4 K mają zupłni odminny przbig (rys. 1). Podsumowani W pracy dokonano porównania węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu z wody. Uzyskan rzultaty pokaza-

8 300 A. Świątkowski, K. Kuśmirk ły, ż obydwa adsorbnty mogą być stosowan do oczyszczania wody, jdnak z różną skutcznością. 2,4-dichlorofnol adsorbował się szybcij na nanorurkach niż na węglu aktywnym, jdnak skutczność procsu (ilość, która ulgła zaadsorbowaniu) była zdcydowani większa w przypadku węgla aktywngo. Nanorurki mogą być stosowan w sytuacjach, w których czas odgrywa kluczową rolę, gdzi koniczn jst szybki usunięci polutantów z wody. W przypadku gdy czas ni jst istotny, lpszym rozwiązanim jst zastosowani węgla aktywngo, który charaktryzuj się o wil większą skutcznością. Litratura [1] Czaplicka M., Sourcs and transformations of chlorophnols in th natural nvironmnt, Scinc of th Total Environmnt 2004, 322, [2] Michałowicz J., Th occurrnc of chlorophnols, chlorocatchols and chlorinatd mthoxyphnols in drinking watr of th largst citis in Poland, Polish Journal of Environmntal Studis 2005, 14, [3] Pra-Titus M., Garcia-Molina V., Banos M.A., Gimnz J., Esplugas S., Dgradation of chlorophnols by mans of advancd oxidation procsss: a gnral rviw, Applid Catalysis B: Environmntal 2004, 47, [4] Olaniran A.O., Igbinosa E.O., Chlorophnols and othr rlatd drivativs of nvironmntal concrn: proprtis, distribution and microbial dgradation procsss, Chmosphr 2011, 83, [5] Daifullah A.A.M., Girgis B.S., Rmoval of som substitutd phnols by activatd carbon obtaind from agricultural wast, Watr Rsarch 1998, 32, [6] Jung M.W., Ahn K.H., L Y., Kim K.P., Rh J.S., Park J.T., Pang K.J., Adsorption charactristics of phnol and chlorophnols on granular activatd carbons (GAC), Microchmical Journal 2001, 70, [7] Carrott P.J.M., Mourao P.A.M., Ribiro Carrott M.M.L., Goncalvs E.M., Sparating surfac and solvnt ffcts and th notion of critical adsorption nrgy in th adsorption of phnolic compounds by activatd carbons, Langmuir 2005, 21, [8] Hamdaoui O., Naffrchoux E., Modling of adsorption isothrms of phnol and chlorophnols onto granular activatd carbon Part I. Two-paramtr modls and uations allowing dtrmination of thrmodynamic paramtrs, Journal of Hazardous Matrials 2007, 147, [9] Hamd B.H., Chin L.H., Rngaraj S., Adsorption of 4-chlorophnol onto activatd carbon prpard from rattan sawdust, Dsalination 2008, 225, [10] Tsng R.L., Wu K.T., Wu F.C., Juang R.S., Kintics studis on th adsorption of phnol, 4-chlorophnol, and 2,4-dichlorophnol from watr using activatd carbons, Journal of Environmntal Managmnt 2010, 91, [11] Hossain G.S.M., McLaughlan R.G., Sorption of chlorophnols from auous solution by granular activatd carbon, filtr coal, pin and hardwood, Environmntal Tchnology 2012, 33, [12] Kuśmirk K., Sankowska M., Świątkowski A., Kintic and uilibrium studis of simultanous adsorption of monochlorophnols and chlorophnoxy hrbicids on activatd carbon, Dsalination and Watr Tratmnt 2013, in prss, DOI: / [13] Dąbk L., Ozimina E., Pichta-Olś A., Wykorzystani węgla aktywngo i nadtlnku wodoru w oczyszczaniu ścików przmysłowych, Inżyniria i Ochrona Środowiska 2011, 14(2),

9 Porównani węgla aktywngo i nanorurk węglowych jako adsorbntów do usuwania 2,4-dichlorofnolu 301 [14] Yang K., Wu W., Jing Q., Zhu L., Auous adsorption of anilin, phnol, and thir substituts by multi-walld carbon nanotubs, Environmntal Scinc & Tchnology 2008, 42(21), [15] Yang K., Wu W., Jing Q., Jiang W., Xing B., Comptitiv adsorption of naphthaln with 2,4-dichlorophnol and 4-chloroanilin on multiwalld carbon nanotubs, Environmntal Scinc & Tchnology 2010, 44(8), [16] Abdl Salam M., Mokhtar M., Basahl S.N., Al-Thabaiti S.A., Obaid A.Y., Rmoval of chlorophnol from auous solutions by multi-walld carbon nanotubs: Kintic and thrmodynamic studis, Journal of Alloys and Compounds 2010, 500, [17] Toth V.A., Torocsik A., Tombacz E., Laszlo K., Comptitiv adsorption of phnol and 3-chlorophnol on purifid MWCNTs, Journal of Colloid and Intrfac Scinc 2012, 387, [18] Kuśmirk K., Sankowska M., Świątkowski A., Adsorpcja dichlorofnoli z roztworów wodnych na wilościnnych nanorurkach węglowych, Przmysł Chmiczny 2013, 92(7), [19] Lagrgrn S., Thori dr sognanntn Adsorption glostr Stoff, Vtnskapsakad Handling 1898, 24, [20] Ho Y.S., McKay G., Psudo-scond-ordr modl for sorption procsss, Procss Biochmistry 1999, 34, [21] Langmuir I., Th constitution and fundamntal proprtis of solids and liuids, Journal of th Amrican Chmical Socity 1916, 38, Comparison of Activatd Carbon and Carbon Nanotubs as Adsorbnts for th Rmoval of 2,4-dichlorophnol from Watr Adsorption is on of th wll-stablishd and ffctiv tchnius for th rmoval of chlorophnols from natural nvironmnt. Th aim of th prsnt study was to compar th activatd carbon and carbon nanotubs as adsorbnts for th rmoval of 2,4-dichlorophnol from watr. As adsorbnt th activatd carbon L2S Cca (S BET = 945 m 2 /g) and unmodifid multi-walld carbon nanotubs (S BET = 181 m 2 /g) wr chosn. Both th kintic and adsorption uilibria wr invstigatd. Adsorption uantitis wr dtrmind by high- -prformanc liuid chromatography with diod-array dtctor. Th kintic xprimnts wr carrid out for initial concntration of 2,4-dichlorophnol 1.0 mmol/dm 3 and 0.05 g of adsorbnt. Th rsults showd that 2,4-dichlorophnol was adsorbd mor rapidly on carbon nanotubs than onto activatd carbon. Adsorption uilibrium was achivd aftr 2 and about 5-6 hours on carbon nanotubs and activatd carbon, rspctivly. In ordr to invstigat th kintics of adsorption of 2,4-dichlorophnol th constants wr dtrmind in trms of th psudo-first-ordr and psudo-scond-ordr uations. Th psudo-scond-ordr modl fits th xprimntal data uit wll with th corrlation cofficints gratr than Ths rsults indicat that th adsorption systm blongs to th scond-ordr kintic modl. In adsorption isothrm studis, solutions of 2,4-dichlorophnol with diffrnt initial concntrations (0.1, 0.5, 1.0, 1.5, 2.0 and 2.5 mmol/dm 3 ) wr shakn for 3 hours (carbon nanotubs) or 6 hours (activatd carbon). Th adsorption data wr analyzd by a rgrssion analysis to fit th fiv linarizd xprssions of Langmuir isothrm modl. Th valus of th cofficint of corrlation (>0.99) obtaind from Langmuir 1, 2 and 5 xprssions indicat that thr is strong positiv vidnc that th adsorption of 2,4-dichlorophnol on activatd carbon and carbon nanotubs follows th Langmuir isothrm. Th lowr cofficint of corrlation valus for Langmuir 3 and 4 linar xprssions, suggst that it is not appropriat to us this typ of linarization. Significantly highr valus of m dtrmind from th Langmuir plots indicat that th 2,4-dichlorophnol is adsorbd bttr on activatd carbon than multi-walld carbon nanotubs. Kywords: 2,4-dichlorophnol, adsorption, activatd carbon, carbon nanotubs

Wpływ chemii powierzchni węgli aktywnych na adsorpcję kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego

Wpływ chemii powierzchni węgli aktywnych na adsorpcję kwasu 2,4-dichlorofenoksyoctowego Inżyniria i Ochrona Środowiska 2016, 19(2), 255-263 p-issn 1505-3695 Enginring and Protction of Environmnt -ISSN 2391-7253 is.pcz.pl/124/indx/czasopismo_inzyniria_i_ochrona_rodowiska.html DOI: 10.17512/ios.2016.2.8

Bardziej szczegółowo

OPIS RÓWNOWAGI SORPCJI BARWNIKÓW AZOWYCH DIRECT ORANGE 26 I REACTIVE BLUE 81 NA TANIM SORBENCIE ROŚLINNYM

OPIS RÓWNOWAGI SORPCJI BARWNIKÓW AZOWYCH DIRECT ORANGE 26 I REACTIVE BLUE 81 NA TANIM SORBENCIE ROŚLINNYM Procdings of ECOpol DOI: 1.2429/proc.214.8(2)7 214;8(2) Elwira TOMCZAK 1 i Pawł TOSIK 1 OPIS RÓWNOWAGI SORPCJI BARWNIKÓW AZOWYCH DIRECT ORANGE 26 I REACTIVE BLUE 81 NA TANIM SORBENCIE ROŚLINNYM SORPTION

Bardziej szczegółowo

Wpływ modyfikacji chemicznej lotnego popiołu węglowego na adsorpcję jonów ołowiu(ii) w obecności jonów kadmu(ii) w układzie jedno- i dwuskładnikowym

Wpływ modyfikacji chemicznej lotnego popiołu węglowego na adsorpcję jonów ołowiu(ii) w obecności jonów kadmu(ii) w układzie jedno- i dwuskładnikowym Inżyniria i Ochrona Środowiska 2016, 19(1), 81-95 p-issn 1505-3695 Enginring and Protction of Environmnt -ISSN 2391-7253 http://is.pcz.pl/124/indx/czasopismo_inzyniria_i_ochrona_rodowiska.html DOI: 10.17512/ios.2016.1.7

Bardziej szczegółowo

Farmakokinetyka furaginy jako przykład procesu pierwszego rzędu w modelu jednokompartmentowym zawierającym sztuczną nerkę jako układ eliminujący lek

Farmakokinetyka furaginy jako przykład procesu pierwszego rzędu w modelu jednokompartmentowym zawierającym sztuczną nerkę jako układ eliminujący lek 1 Matriał tortyczny do ćwicznia dostępny jst w oddzilnym dokumnci, jak równiż w książc: Hrmann T., Farmakokintyka. Toria i praktyka. Wydawnictwa Lkarski PZWL, Warszawa 2002, s. 13-74 Ćwiczni 6: Farmakokintyka

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja 4-chlorofenolu z roztworów wodnych na mieszanych adsorbentach: węgiel aktywny - nanorurki węglowe

Adsorpcja 4-chlorofenolu z roztworów wodnych na mieszanych adsorbentach: węgiel aktywny - nanorurki węglowe Inżyniria i Ochrona Środowiska 2015,. 18, nr 3, s. 373-383 Krzyszof KUŚMIEREK 1, Andrzj ŚWIĄTKOWSKI 1, Władysław KAMIŃSKI 2 1 Wojskowa Akadmia Tchniczna, Insyu Chmii ul. gn. S. Kaliskigo 2, 00-908 Warszawa

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA OBCIĄŻENIOWA

CHARAKTERYSTYKA OBCIĄŻENIOWA Opracowani: dr inż. Ewa Fudalj-Kostrzwa CHARAKTERYSTYKA OBCIĄŻENIOWA Charaktrystyki obciążniow są wyznaczan w ramach klasycznych statycznych badań silników zarówno dla silników o zapłoni iskrowym jak i

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja barwników organicznych na węglach aktywnych otrzymanych z porolniczych i poprodukcyjnych materiałów odpadowych

Adsorpcja barwników organicznych na węglach aktywnych otrzymanych z porolniczych i poprodukcyjnych materiałów odpadowych Justyna Kaźmirczak-Raźna a Piotr Nowicki a * Wojcich Franus b Robrt Pitrzak a a Uniwrsytt im. Adama Mickiwicza Poznań; b Politchnika Lublska Adsorption of organic dys onto activatd carbons obtaind from

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja 2,4,6-trichlorofenolu na węglu aktywnym z roztworów wodno-metanolowych

Adsorpcja 2,4,6-trichlorofenolu na węglu aktywnym z roztworów wodno-metanolowych Inżynieria i Ochrona Środowiska 213, t. 16, nr 3, s. 313-321 Lidia DĄBEK 1 *, Krzysztof KUŚMIEREK 2 **, Andrzej ŚWIĄTKOWSKI 2 *** 1 Politechnika Świętokrzyska, Katedra Inżynierii i Ochrony Środowiska al.

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE REGRESJI LOGISTYCZNEJ DO OKREŚLENIA PRAWDOPODOBIEŃSTWA SPRZEDAŻY ZASOBU MIESZKANIOWEGO

ZASTOSOWANIE REGRESJI LOGISTYCZNEJ DO OKREŚLENIA PRAWDOPODOBIEŃSTWA SPRZEDAŻY ZASOBU MIESZKANIOWEGO ZASTOSOWANIE REGRESJI LOGISTYCZNEJ DO OKREŚLENIA PRAWDOPODOBIEŃSTWA SPRZEDAŻY ZASOBU MIESZKANIOWEGO Łukasz MACH Strszczni: W artykul przdstawiono procs budowy modlu rgrsji logistycznj, którgo clm jst wspomagani

Bardziej szczegółowo

Szeregowy obwód RC - model matematyczny układu

Szeregowy obwód RC - model matematyczny układu Akadmia Morska w Gdyni Katdra Automatyki Okrętowj Toria strowania Mirosław Tomra Na przykładzi szrgowgo obwodu lktryczngo składającgo się z dwóch lmntów pasywnych: rzystora R i kondnsatora C przdstawiony

Bardziej szczegółowo

Komitet Główny Olimpiady Fizycznej, Waldemar Gorzkowski: Olimpiady fizyczne XXIII i XXIV. WSiP, Warszawa 1977.

Komitet Główny Olimpiady Fizycznej, Waldemar Gorzkowski: Olimpiady fizyczne XXIII i XXIV. WSiP, Warszawa 1977. XXV OLMPADA FZYCZNA (1974/1975). Stopiń, zadani doświadczaln D Źródło: Nazwa zadania: Działy: Słowa kluczow: Komitt Główny Olimpiady Fizycznj, Waldmar Gorzkowski: Olimpiady fizyczn XX i XXV. WSiP, Warszawa

Bardziej szczegółowo

ADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH

ADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA

Bardziej szczegółowo

ADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM

ADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM ADSORPCJA PARACETAMOLU NA WĘGLU AKTYWNYM CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest analiza procesu adsorpcji paracetamolu na węglu aktywnym. Zadanie praktyczne polega na spektrofotometrycznym oznaczeniu stężenia

Bardziej szczegółowo

Ocena przydatności torfu do usuwania chlorofenoli z roztworów wodnych

Ocena przydatności torfu do usuwania chlorofenoli z roztworów wodnych OCHRONA ŚRODOWISKA Vol. 35 2013 Nr 2 Krzysztof Kuśmierek, Lidia Dąbek, Władysław Kamiński, Andrzej Świątkowski Ocena przydatności torfu do usuwania chlorofenoli z roztworów wodnych Chlorowane związki organiczne,

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Podstaw Biofizyki

Laboratorium Podstaw Biofizyki CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu oraz wyznaczenie równania izotermy Freundlicha. ZAKRES WYMAGANYCH WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI: widmo absorpcyjne, prawo Lamberta-Beera,

Bardziej szczegółowo

ADSORPCJA SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH NA PYLISTYCH WĘGLACH AKTYWNYCH

ADSORPCJA SUBSTANCJI POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH Z ROZTWORÓW WODNYCH NA PYLISTYCH WĘGLACH AKTYWNYCH Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2008) DAGMARA KOWALCZYK Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA SUBSTANCJI

Bardziej szczegółowo

Elektroniczne systemy bezpieczeństwa mogą występować w trzech rodzajach struktur. Są to struktury typu: - skupionego, - rozproszonego, - mieszanego.

Elektroniczne systemy bezpieczeństwa mogą występować w trzech rodzajach struktur. Są to struktury typu: - skupionego, - rozproszonego, - mieszanego. A. Cl ćwicznia Clm ćwicznia jst zapoznani się z wskaźnikami nizawodnościowymi lktronicznych systmów bzpiczństwa oraz wykorzystanim ich do optymalizacji struktury nizawodnościowj systmu.. Część tortyczna

Bardziej szczegółowo

Badania nad sorpcją jonów ołowiu(ii) z roztworów wodnych na popiele lotnym z energetycznego spalania i współspalania biomasy

Badania nad sorpcją jonów ołowiu(ii) z roztworów wodnych na popiele lotnym z energetycznego spalania i współspalania biomasy Inżyniria i Ochrona Środowiska 2017, 20(1), 71-81 p-issn 1505-3695 Enginring and Protction of Environnt -ISSN 2391-7253 https://ios.is.pcz.pl/ DOI: 10.17512/ios.2017.1.6 Lidia RECZEK 1, Magdalna M. MICHEL

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja fenoli z roztworów wodnych na pylistych węglach aktywnych

Adsorpcja fenoli z roztworów wodnych na pylistych węglach aktywnych Inżynieria i Ochrona Środowiska 2016, 19(2), 217-226 p-issn 1505-3695 Engineering and Protection of Environment e-issn 2391-7253 is.pcz.pl/124/index/czasopismo_inzynieria_i_ochrona_rodowiska.html DOI:

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu

Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Adsorpcja błękitu metylenowego na węglu aktywnym w obecności acetonu Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zbadanie procesu adsorpcji barwnika z roztworu, wyznaczenie równania izotermy Freundlicha oraz wpływu

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METODY GRAFÓW WIĄZAŃ DO MODELOWANIA PRACY ZESPOŁU PRĄDOTWÓRCZEGO W SIŁOWNI OKRĘTOWEJ

ZASTOSOWANIE METODY GRAFÓW WIĄZAŃ DO MODELOWANIA PRACY ZESPOŁU PRĄDOTWÓRCZEGO W SIŁOWNI OKRĘTOWEJ Chybowski L. Grzbiniak R. Matuszak Z. Maritim Acadmy zczcin Poland ZATOOWANIE METODY GRAFÓW WIĄZAŃ DO MODELOWANIA PRACY ZEPOŁU PRĄDOTWÓRCZEGO W IŁOWNI OKRĘTOWEJ ummary: Papr prsnts issus of application

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Oznaczanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru

Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego Wpływ stężenia kwasu na szybkość hydrolizy estru ćwiczenie nr 25 opracowała dr B. Nowicka, aktualizacja D. Waliszewski Zakres zagadnień obowiązujących do

Bardziej szczegółowo

Perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce

Perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce Anna urczak Zachodniopomorska Szkoła Biznsu w Szczcini Prspktywy rozwoju rolnictwa kologiczngo w Polsc Strszczni W artykul wyjaśniono istotę rolnictwa kologiczngo Następni szczgółowo omówiono zasady, na

Bardziej szczegółowo

PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH ADSORPCJA

PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH ADSORPCJA KIiChŚ PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH Ćwiczenie nr ADSORPCJA Cel ćwiczenia Cele ćwiczenia jest wyznaczenie izoter adsorpcji kwasu octowego na węglu aktywny. Wprowadzenie Adsorpcja jest

Bardziej szczegółowo

Termodynamika. Część 10. Elementy fizyki statystycznej klasyczny gaz doskonały. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ

Termodynamika. Część 10. Elementy fizyki statystycznej klasyczny gaz doskonały. Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Trodynaika Część 1 Elnty fizyki statystycznj klasyczny gaz doskonały Janusz Brzychczyk, Instytut Fizyki UJ Użytczn całki ax2 dx = 1 2 a x ax2 dx = 1 2a ax2 dx = a a x 2 ax2 dx = 1 4a a x 3 ax2 dx = 1 2a

Bardziej szczegółowo

2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów

2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,

Bardziej szczegółowo

Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06

Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.

Bardziej szczegółowo

Przetwarzanie sygnałów biomedycznych

Przetwarzanie sygnałów biomedycznych Prztwarzani sygnałów biomdycznych dr hab. inż. Krzysztof Kałużyński, prof. PW Człowik- najlpsza inwstycja Projkt współfinansowany przz Unię Europjską w ramach Europjskigo Funduszu Społczngo Wykład XI Filtracja

Bardziej szczegółowo

Analiza danych jakościowych

Analiza danych jakościowych Analiza danych jakościowych Ccha ciągła a ccha dyskrtna! Ciągła kg Dyskrtna Cchy jakościow są to cchy, których jdnoznaczn i oczywist scharaktryzowani za pomocą liczb jst nimożliw lub bardzo utrudnion.

Bardziej szczegółowo

4. WYZNACZENIE IZOTERMY ADSORPCJI METODĄ ECP

4. WYZNACZENIE IZOTERMY ADSORPCJI METODĄ ECP 4. WYZNACZENIE IZOTERMY ADSORPCJI METODĄ ECP Opracował: Krzysztof Kaczmarski I. WPROWADZENIE W chromatografii adsorpcyjnej rozdzielanie mieszanin jest uwarunkowane różnym powinowactwem adsorpcyjnym składników

Bardziej szczegółowo

Fizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński

Fizyka promieniowania jonizującego. Zygmunt Szefliński Fizyka prominiowania jonizującgo ygmunt Szfliński 1 Wykład 10 Rozpady Rozpady - warunki nrgtyczn Ściżka stabilności Nad ściżką znajdują się jądra prominiotwórcz, ulgając rozpadowi -, zaś pod nią - jądra

Bardziej szczegółowo

Rozwiązanie równania różniczkowego MES

Rozwiązanie równania różniczkowego MES Rozwiązani równania różniczkowgo MES Jrzy Pamin -mail: jpamin@l5.pk.du.pl Instytut Tchnologii Informatycznych w Inżynirii Lądowj Wydział Inżynirii Lądowj Politchniki Krakowskij Strona domowa: www.l5.pk.du.pl

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek

Bardziej szczegółowo

dx/dt = k x (1) Wyznaczanie stałej szybkości eliminacji i okresu półtrwania furazydyny w modelu zawierającym sztuczną nerkę jako układ eliminujący lek

dx/dt = k x (1) Wyznaczanie stałej szybkości eliminacji i okresu półtrwania furazydyny w modelu zawierającym sztuczną nerkę jako układ eliminujący lek 1 Matriał tortyczny do ćwicznia dostępny jst w oddzilnym dokumnci Farmakokintyka jako dyscyplina widzy, jak równiż w książc: Hrmann T., Farmakokintyka. Toria i praktyka. Wydawnictwa Lkarski PZWL, Warszawa

Bardziej szczegółowo

WPŁYW CHARAKTERU CHEMICZNEGO POWIERZCHNI WĘGLA AKTYWNEGO NA ADSORPCJĘ FENOLI Z WODY

WPŁYW CHARAKTERU CHEMICZNEGO POWIERZCHNI WĘGLA AKTYWNEGO NA ADSORPCJĘ FENOLI Z WODY Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (26) EWA LORENC-GRABOWSKA, GRAŻYNA GRYGLEWICZ Politechnika Wrocławska, Wydział Chemiczny ul. Gdańska 7/9, 5-344 Wrocław WPŁYW CHARAKTERU CHEMICZNEGO POWIERZCHNI

Bardziej szczegółowo

TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI

TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI Ćwiczenie nr 7 TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawami teorii procesów transportu nieelektrolitów przez błony.

Bardziej szczegółowo

Ekscytony Wanniera Motta

Ekscytony Wanniera Motta ozpatrzmy oddziaływani lktronu o wktorz falowym bliskim minimum pasma przwodnictwa oraz dziury z obszaru blisko wirzcołka pasma walncyjngo. Zakładamy, ż oba pasma są sfryczni symtryczn, a ic kstrma znajdują

Bardziej szczegółowo

Sorpcja chromu Cr(VI) w obecności kwasu benzoesowego na wybranych węglach aktywnych

Sorpcja chromu Cr(VI) w obecności kwasu benzoesowego na wybranych węglach aktywnych Inżynieria i Ochrona Środowiska 213, t. 16, nr 3, s. 341-351 Ewa OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Środowiska i Biotechnologii Instytut Inżynierii Środowiska ul. Brzeźnicka 6a,

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA

POLITECHNIKA GDAŃSKA POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ Ćwiczenia laboratoryjne CHEMIA I TECHNOLOGIA MATERIAŁÓW BARWNYCH USUWANIE BARWNIKÓW ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁU TEKSTYLNEGO Z WYKORZYSTANIEM

Bardziej szczegółowo

2009 ZARZĄDZANIE. LUTY 2009

2009 ZARZĄDZANIE. LUTY 2009 Wybran zstawy gzaminacyjn kursu Matmatyka na Wydzial ZF Uniwrsyttu Ekonomiczngo w Wrocławiu w latach 009 06 Zstawy dotyczą trybu stacjonarngo Niktór zstawy zawirają kompltn rozwiązania Zakrs matriału w

Bardziej szczegółowo

Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej

Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej WPROWADZENIE Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną techniką analityczną, stosowaną

Bardziej szczegółowo

Przykład 1 modelowania jednowymiarowego przepływu ciepła

Przykład 1 modelowania jednowymiarowego przepływu ciepła Przykład 1 modlowania jdnowymiarowgo przpływu cipła 1. Modl przpływu przz ścianę wilowarstwową Ściana składa się trzch warstw o różnych grubościach wykonana z różnych matriałów. Na jdnj z ścian zwnętrznych

Bardziej szczegółowo

1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym

1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm

Bardziej szczegółowo

ZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA DYFUZJI WODY W KOSTKACH MARCHWI OD TEMPERATURY POWIETRZA SUSZĄCEGO

ZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA DYFUZJI WODY W KOSTKACH MARCHWI OD TEMPERATURY POWIETRZA SUSZĄCEGO Inżynieria Rolnicza 5(13)/211 ZALEŻNOŚĆ WSPÓŁCZYNNIKA DYFUZJI WODY W KOSTKACH MARCHWI OD TEMPERATURY POWIETRZA SUSZĄCEGO Marian Szarycz, Krzysztof Lech, Klaudiusz Jałoszyński Instytut Inżynierii Rolniczej,

Bardziej szczegółowo

Kierunek: Elektrotechnika wersja z dn Promieniowanie optyczne Laboratorium

Kierunek: Elektrotechnika wersja z dn Promieniowanie optyczne Laboratorium Kirunk: Elktrotchnika wrsja z dn. 8.0.019 Prominiowani optyczn Laboratorium Tmat: OCENA ZAGROŻENIA ŚWIATŁEM NIEIESKIM Opracowani wykonano na podstawi: [1] PN-EN 6471:010 zpiczństwo fotobiologiczn lamp

Bardziej szczegółowo

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014 VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:

Bardziej szczegółowo

DYNAMICZNA ELIMINACJA DRGAŃ MECHANICZNYCH

DYNAMICZNA ELIMINACJA DRGAŃ MECHANICZNYCH LABORATORIUM DYNAMIKI MASZYN Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Instytut Mchaniki Stosowanj Zakład Wibroakustyki i Bio-Dynamiki Systmów Ćwiczni nr 3 Cl ćwicznia: DYNAMICZNA ELIMINACJA DRGAŃ MECHANICZNYCH

Bardziej szczegółowo

Zjawiska powierzchniowe

Zjawiska powierzchniowe Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym

Bardziej szczegółowo

WPŁYW STÓP PROCENTOWYCH W USA I W STREFIE EURO NA STOPY PROCENTOWE W POLSCE I. STOPY PROCENTOWE W GOSPODARCE OTWARTEJ.

WPŁYW STÓP PROCENTOWYCH W USA I W STREFIE EURO NA STOPY PROCENTOWE W POLSCE I. STOPY PROCENTOWE W GOSPODARCE OTWARTEJ. Ewa Czapla Instytut Ekonomii i Zarządzania Politchnika Koszalińska WPŁYW STÓP PROCENTOWYCH W USA I W STREFIE EURO NA STOPY PROCENTOWE W POLSCE I. STOPY PROCENTOWE W GOSPODARCE OTWARTEJ. Stopy procntow

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Półprzewodniki Dielektryki Magnetyki Ćwiczenie nr 11 Badanie materiałów ferromagnetycznych

Laboratorium Półprzewodniki Dielektryki Magnetyki Ćwiczenie nr 11 Badanie materiałów ferromagnetycznych Laboratorium Półprzwodniki Dilktryki Magntyki Ćwiczni nr Badani matriałów frromagntycznych I. Zagadninia do przygotowania:. Podstawow wilkości charaktryzując matriały magntyczn. Związki pomiędzy B, H i

Bardziej szczegółowo

Ocena porównawcza silników dwupaliwowych o zapłonie samoczynnym w układach napędowych zbiornikowców LNG

Ocena porównawcza silników dwupaliwowych o zapłonie samoczynnym w układach napędowych zbiornikowców LNG NAFTA-GAZ styczń 2012 RO LXVIII Andrzj Adamkiwicz, Czary Bhrndt Akadmia Morska w Szczcini Ocna porównawcza silników dwupaliwowych o zapłoni samoczynnym w układach napędowych zbiornikowców LNG Wprowadzni

Bardziej szczegółowo

Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej

Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej W analizie ilościowej z zastosowaniem techniki HPLC wykorzystuje się dwa możliwe schematy postępowania: kalibracja zewnętrzna sporządzenie

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Energoelektroniki i Maszyn Elektrycznych LABORATORIUM POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Elktrotchniki i Automatyki Katdra Enrgolktroniki i Maszyn Elktrycznych LABORATORIUM SYSTEMY ELEKTROMECHANICZNE TEMATYKA ĆWICZENIA MASZYNA SYNCHRONICZNA BADANIE PRACY W SYSTEMIE

Bardziej szczegółowo

BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY).

BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY). BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY). Wprowadzenie: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to grupa związków zawierających

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 CHROMATOGRAFIA GAZOWA WPROWADZENIE DO TECHNIKI ORAZ ANALIZA JAKOŚCIOWA

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PARAMETRÓW OŚRODKA SPRĘŻYSTO-LEPKIEGO NA KONWERGENCJĘ POWIERZCHNIOWĄ PROSTOKĄTNEGO CHODNIKA NA PODSTAWIE BADAŃ MODELOWYCH

WPŁYW PARAMETRÓW OŚRODKA SPRĘŻYSTO-LEPKIEGO NA KONWERGENCJĘ POWIERZCHNIOWĄ PROSTOKĄTNEGO CHODNIKA NA PODSTAWIE BADAŃ MODELOWYCH Górnictwo i Goinżyniria Rok 32 Zszyt 1 28 Agniszka Maj* WPŁYW PARAMETRÓW OŚRODKA SPRĘŻYSTO-LEPKIEGO NA KONWERGENCJĘ POWIERZCHNIOWĄ PROSTOKĄTNEGO CHODNIKA NA PODSTAWIE BADAŃ MODELOWYCH 1. Wstęp Obsrwacj

Bardziej szczegółowo

Kuratorium Oświaty w Lublinie

Kuratorium Oświaty w Lublinie Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed

Bardziej szczegółowo

Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy

Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy Granulowany Węgiel Aktywny z łupin orzechów kokosowych BT bitumiczny AT antracytowy Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym. Węgiel

Bardziej szczegółowo

Politechnika Wrocławska. Procesy Chemiczne. Ćw. W3 Adsorpcja z roztworów na węglu aktywnym. Kinetyka procesu. Opracowane przez: Ewa Lorenc-Grabowska

Politechnika Wrocławska. Procesy Chemiczne. Ćw. W3 Adsorpcja z roztworów na węglu aktywnym. Kinetyka procesu. Opracowane przez: Ewa Lorenc-Grabowska Politechnika Wrocławska Procesy Chemiczne Ćw. W3 Adsorpcja z roztworów na węglu aktywnym. Kinetyka procesu pracowane przez: Ewa Lorenc-Grabowska Wrocław 2011 PRCESY CEMICZNE I. ADSRPCJA Adsorpcją określany

Bardziej szczegółowo

Automatyzacja Procesów Przemysłowych

Automatyzacja Procesów Przemysłowych Automatyzacja Procsów Przmysłowych Tmat: Układ rgulacji zamknięto-otwarty Zspół: Kirunk i grupa: Data: Mikuś Marcin Mizra Marcin Łochowski Radosław Politowski Dariusz Szymański Zbigniw Piwowarski Przmysław

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH

Bardziej szczegółowo

OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC

OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC OZNACZENIE JAKOŚCIOWE I ILOŚCIOWE w HPLC prof. Marian Kamiński Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska CEL Celem rozdzielania mieszaniny substancji na poszczególne składniki, bądź rozdzielenia tylko wybranych

Bardziej szczegółowo

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle

Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle 231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 760 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 59 2013

ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 760 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 59 2013 ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 760 FINANSE, RYNKI FINANSOWE, UBEZPIECZENIA NR 59 2013 KAROL MAREK KLIMCZAK SYMULACJA FINANSOWA SPÓŁKI ZA POMOCĄ MODELU ZYSKU REZYDUALNEGO Słowa kluczow:

Bardziej szczegółowo

PROTOKÓŁ POMIAROWY LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW ELEKTRYCZNYCH Grupa Podgrupa Numer ćwiczenia

PROTOKÓŁ POMIAROWY LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW ELEKTRYCZNYCH Grupa Podgrupa Numer ćwiczenia PROTOKÓŁ POMAROWY LABORATORM OBWODÓW SYGNAŁÓW ELEKTRYCNYCH Grupa Podgrupa Numr ćwicznia 4 Nazwisko i imię Data wykonania ćwicznia Prowadzący ćwiczni 3. Podpis 4. Data oddania 5. sprawozdania Tmat CWÓRNK

Bardziej szczegółowo

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych

Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 OZNACZANIE CHLORKÓW METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ Z TIOCYJANIANEM RTĘCI(II)

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ

WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ Wprowadzenie Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną technika analityczną, stosowaną

Bardziej szczegółowo

Lidia Dąbek*, Ewa Ozimina* UTLENIANIE ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH ZAADSORBOWANYCH NA WĘGLACH AKTYWNYCH

Lidia Dąbek*, Ewa Ozimina* UTLENIANIE ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH ZAADSORBOWANYCH NA WĘGLACH AKTYWNYCH Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 41, 2009 r. Lidia Dąbek*, Ewa Ozimina* UTLENIANIE ZANIECZYSZCZEŃ ORGANICZNYCH ZAADSORBOWANYCH NA WĘGLACH AKTYWNYCH OXIDATION OF ORGANIC CONTAMINANTS ADSORBED

Bardziej szczegółowo

KOMORA DO BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKÓW EKSHALACJI RADONU

KOMORA DO BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKÓW EKSHALACJI RADONU PRACE NAUKOWE GIG GÓRNICTWO I ŚRODOWISKO RESEARCH REPORTS MINING AND ENVIRONMENT Kwartalnik Quartrly 3/2003 Wojcich Koza, Jan Skowronk, Stanisław Chałupnik KOMORA DO BADAŃ WSPÓŁCZYNNIKÓW EKSHALACJI RADONU

Bardziej szczegółowo

TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II

TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II Czas trwania testu 120 minut Informacje 1. Proszę sprawdzić czy arkusz zawiera 10 stron. Ewentualny brak należy zgłosić nauczycielowi. 2. Proszę rozwiązać

Bardziej szczegółowo

ADAPTACYJNA ANALIZA POWŁOK ZDOMINOWANYCH GIĘTNIE O ZŁOŻONYM OPISIE MECHANICZNYM

ADAPTACYJNA ANALIZA POWŁOK ZDOMINOWANYCH GIĘTNIE O ZŁOŻONYM OPISIE MECHANICZNYM Mgr inż. Magdalna ZIELIŃSKA DOI: 10.17814/mchanik.2015.7.320 Uniwrsytt Warmińsko-Mazurski w Olsztyni, Wydział Nauk Tchnicznych Dr hab. inż. Grzgorz ZBOIŃSKI Instytut Maszyn Przpływowych PAN w Gdańsku ADAPTACYJNA

Bardziej szczegółowo

Woltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach

Woltamperometryczne oznaczenie paracetamolu w lekach i ściekach Analit 6 (2018) 45 52 Strona czasopisma: http://analit.agh.edu.pl/ Woltamperometryczne oznaczenie lekach i ściekach Voltammetric determination of paracetamol in drugs and sewage Martyna Warszewska, Władysław

Bardziej szczegółowo

Opracowanie wyników Aneks do instrukcji 1.Oznaczanie stałej i stopnia dysocjacji metodą kolorymetryczną

Opracowanie wyników Aneks do instrukcji 1.Oznaczanie stałej i stopnia dysocjacji metodą kolorymetryczną Opracowanie wyników Aneks do instrukcji 1.Oznaczanie stałej i stopnia dysocjacji metodą kolorymetryczną 1. Sporządzić wykres E = f(λ) dla 2 roztworów HCl i określić długość fali pomiarowej 2. Sporządzić

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych

Bardziej szczegółowo

WPŁYW ph ROZTWORU WODNEGO NA WIELKOŚĆ SORPCJI KWASU FTALOWEGO

WPŁYW ph ROZTWORU WODNEGO NA WIELKOŚĆ SORPCJI KWASU FTALOWEGO Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (6) EWA KSYCIŃSKA-RĘBIŚ, ZYGMUNT DĘBOWSKI Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 6a, 42- Częstochowa WPŁYW ph

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4. Realizacja programowa dwupołożeniowej regulacji temperatury pieca elektrycznego

Ćwiczenie 4. Realizacja programowa dwupołożeniowej regulacji temperatury pieca elektrycznego Ćwiczni 4 Ralizacja programowa dwupołożniowj rgulacji tmpratury pica lktryczngo. Cl ćwicznia Clm ćwicznia jst zaznajomini z podstawami rgulacji obiktów ciągłych na przykładzi strowania dwupołożniowgo komputrowgo

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ

WYDZIAŁ CHEMICZNY POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ KATEDRA TECHNOLOGII CHEMICZNEJ. Laboratorium PODSTAWY TECHNOLOGII CHEMICZNEJ WYDZIAŁ CHMICZNY POLITCHNIKI WARSZAWSKIJ KATDRA TCHNOLOGII CHMICZNJ Laboratorium PODSTAWY TCHNOLOGII CHMICZNJ Instrukcja do ćwiczenia pt. OCZYSZCZANI POWITRZA Z LOTNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Prowadzący:

Bardziej szczegółowo

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia

Bardziej szczegółowo

d[a] = dt gdzie: [A] - stężenie aspiryny [OH - ] - stężenie jonów hydroksylowych - ] K[A][OH

d[a] = dt gdzie: [A] - stężenie aspiryny [OH - ] - stężenie jonów hydroksylowych - ] K[A][OH 1 Ćwiczenie 7. Wyznaczanie stałej szybkości oraz parametrów termodynamicznych reakcji hydrolizy aspiryny. Chemiczna stabilność leków jest ważnym terapeutycznym problemem W przypadku chemicznej niestabilności

Bardziej szczegółowo

5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ

5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ 5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ Opracował: Krzysztof Kaczmarski I. WPROWADZENIE Sprawność kolumn chromatograficznych określa się liczbą

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ

Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ Wprowadzenie Ćwiczenie IX KATALITYCZNY ROZKŁAD WODY UTLENIONEJ opracowanie: Barbara Stypuła Celem ćwiczenia jest poznanie roli katalizatora w procesach chemicznych oraz prostego sposobu wyznaczenia wpływu

Bardziej szczegółowo

lim lim 4) lim lim lim lim lim x 3 e e lim lim x lim lim 2 lim lim lim Zadanie 1 Wyznacz dziedziny następujących funkcji: log x x 6x

lim lim 4) lim lim lim lim lim x 3 e e lim lim x lim lim 2 lim lim lim Zadanie 1 Wyznacz dziedziny następujących funkcji: log x x 6x Tmat : Funkcj jdnj zminnj Zadani Wyznacz dzidziny następujących funkcji: ) f ) f 5) log 6 ) f ) f 7 Zadani Oblicz granic funkcji: log f 5 6) f 7 8 ) ) ) 8 7 ) 5) 6) 7) 8) 9) 5 5 7 7 7 6 0) 6 ) ) 9) 0)

Bardziej szczegółowo

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach 1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

Bardziej szczegółowo

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja

imię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGI REAKCJI KOMPLEKSOWANIA

RÓWNOWAGI REAKCJI KOMPLEKSOWANIA POLITECHNIK POZNŃSK ZKŁD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENI PRCOWNI CHEMII FIZYCZNEJ RÓWNOWGI REKCJI KOMPLEKSOWNI WSTĘP Ważną grupę reakcji chemicznych wykorzystywanych w chemii fizycznej i analitycznej stanowią

Bardziej szczegółowo

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia

a) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia 1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm

Bardziej szczegółowo

Ubezpieczenie w razie poważnego zachorowania. Maj 2012

Ubezpieczenie w razie poważnego zachorowania. Maj 2012 LifProtct Ubzpiczni w razi poważngo zachorowania. Maj 2012 Nasz plan ubzpiczniowy dotyczący poważnych zachorowań stanowi najbardzij komplksową ochronę tgo typu dostępną w Irlandii. Podniśliśmy jakość polisy

Bardziej szczegółowo

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej

Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Spektrofotometryczne wyznaczanie stałej dysocjacji czerwieni fenolowej Metoda: Spektrofotometria UV-Vis Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie studenta z fotometryczną metodą badania stanów równowagi

Bardziej szczegółowo

Dr hab. Andrzej GIERAK Prof. UJK Kielce, Instytut Chemii Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Dr hab. Andrzej GIERAK Prof. UJK Kielce, Instytut Chemii Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach Dr hab. Andrzej GIERAK Prof. UJK Kielce, 2019.01.30 Instytut Chemii Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach OPINIA O rozprawie doktorskiej Pani mgr Marzeny Czubaszek pt. Adsorpcja barwników z roztworów

Bardziej szczegółowo

DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU

DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU DEZYNFEKCJA WODY CHLOROWANIE DO PUNKTU PRZEŁAMANIA WPROWADZENIE Ostatnim etapem uzdatniania wody w procesie technologicznym dla potrzeb ludności i przemysłu jest dezynfekcja. Proces ten jest niezbędny

Bardziej szczegółowo

Rys. 1. Chromatogram i sposób pomiaru podstawowych wielkości chromatograficznych

Rys. 1. Chromatogram i sposób pomiaru podstawowych wielkości chromatograficznych Ćwiczenie 1 Chromatografia gazowa wprowadzenie do techniki oraz analiza jakościowa Wstęp Celem ćwiczenia jest nabycie umiejętności obsługi chromatografu gazowego oraz wykonanie analizy jakościowej za pomocą

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 7. Wyznaczanie stałej szybkości oraz parametrów termodynamicznych reakcji hydrolizy aspiryny.

Ćwiczenie 7. Wyznaczanie stałej szybkości oraz parametrów termodynamicznych reakcji hydrolizy aspiryny. 1 Ćwiczenie 7. Wyznaczanie stałej szybkości oraz parametrów termodynamicznych reakcji hydrolizy aspiryny. Chemiczna stabilność leków jest ważnym terapeutycznym problemem W przypadku chemicznej niestabilności

Bardziej szczegółowo

Wpływ strategii powierzchniowej obróbki laserowej na jej efektywność

Wpływ strategii powierzchniowej obróbki laserowej na jej efektywność MECANIK NR 1/2015 23 Wływ stratgii owirzchniowj obróbki lasrowj na jj ktywność Inlunc o lasr surac tratmnt stratgy on its icincy JOANNA RADZIEJEWSKA JACEK WIDŁASZEWSKI Przdstawiono wyniki badań ksrymntalnych

Bardziej szczegółowo

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA

SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według

Bardziej szczegółowo

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej

Bardziej szczegółowo

Opracowanie metodyk METODYKA OZNACZANIA KWASU ASKORBINOWEGO,

Opracowanie metodyk METODYKA OZNACZANIA KWASU ASKORBINOWEGO, Zakład Przechowalnictwa i Przetwórstwa Owoców i Warzyw Opracowanie metodyk METODYKA OZNACZANIA KWASU ASKORBINOWEGO, KWASU JABŁKOWEGO I KWASU CYTRYNOWEGO W JABŁKACH, GRUSZKACH I BRZOSKWINIACH Autorzy: dr

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR TECHNICZNY

INFORMATOR TECHNICZNY INFRMATR TECHNICZNY YTEMY RURWE PE - WDA - KANALIZACJA P.P.H.U. MIL-pol sp. z o.o. 42-0 Częstochowa ul. partańska 8/10 http://www.milo-pol.pl, -mail: milo@milo-pol.pl tl./fax +48 34 362 72 11, 362 83 12

Bardziej szczegółowo