SYLLABUS. Historia języka polskiego. Kierunek: filologia polska. specjalność: nauczycielska / dziennikarska

Transkrypt

1 SYLLABUS Lp. Element Opis 1 2 Nazwa przedmiotu/ modułu Typ przedmiotu/ modułu Historia języka polskiego obowiązkowy 3 Instytut Instytut Nauk Humanistyczno-Społecznych i Turystyki 4 5 Kod przedmiotu/ modułu Kierunek, specjalność, poziom i profil PPWSZ-FP s Kierunek: filologia polska specjalność: nauczycielska / dziennikarska poziom : studia pierwszego stopnia profil : praktyczny 6 Forma studiów stacjonarne niestacjonarne 7 Rok studiów, semestr Rok I, semestr 1 8 Forma zajęć i liczba godzin dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela i studentów Stacjonarne: Wykłady 15 godzin Niestacjonarne: Punkty ECTS 9 (wg planu studiów) 1 Nakład pracy studenta bilans punktów ECTS 10 Forma aktywności studenta Obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich, w tym: Obciążenie studenta Studia stacjonarne Studia niestacjonarne Godz.:17 ECTS: 0,3 godz.:

2 Udział w wykładach (godz.) 15 Udział w ćwiczeniach/ seminariach/ zajęciach praktycznych/ praktykach zawodowych (godz.) Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem (godz.) - 2 Udział w egzaminie (godz.) - Obciążenie studenta związane z nauką samodzielną, w tym: Samodzielne studiowanie tematyki zajęć/ przygotowanie się do ćwiczeń (godz.) Przygotowanie do zaliczenia/ egzaminu (godz.) Wykonanie prac zaliczeniowych (referat, projekt, prezentacja itd.) (godz.) Obciążenie studenta w ramach zajęć związanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym Godz.: 25 ECTS: 0,8 godz.: Godz.: - ECTS: - godz.: Suma (obciążenie studenta na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich oraz związane z nauką samodzielną) Godz.: 42 ECTS: 1 godz.: Nauczyciel akademicki odpowiedzialny za przedmiot/ moduł (egzaminujący) Nauczyciele akademiccy prowadzący przedmiot/ moduł Wymagania (kompetencje) wstępne Założenia i cele przedmiotu Dr Krzysztof Waśkowski Dr Krzysztof Waśkowski Wiedza z gramatyki historycznej i opisowej języka polskiego, jak też podstawowe informacje z zakresu historii literatury (głównie dla okresów: średniowiecze, renesans, barok, oświecenie). Celem wykładów jest zapoznanie studentów z szerokim spektrum przemian polszczyzny we wszystkich jej podsystemach, zapoznanie z przyczynami przeobrażeń polskiego systemu językowego w

3 poszczególnych okresach rozwojowych (przyczyny zewnątrz- i wewnątrzjęzykowe) oraz omówienie sposobu funkcjonowania języka w określonych dobach rozwojowych (od okresu przedpiśmiennego do dziś). Refleksje planuje się osadzić na szerokim tle historycznym, kulturowym i społecznym. Opis efektów w zakresie: Odniesieni e do kierunkow ych efektów kształceni a Odniesienie do obszarowych WIEDZY W1 Student zna i rozumie pojęcia związane z językoznawstwem diachronicznym. Zna również historię dyscypliny oraz głównych jej przedstawicieli. K_W01 K_W02 K_W03 H1P_W01 H1P_W03 H1P_W04 H1P_W01 H1P_W03 H1P_W05 W2 Student zna różne periodyzacje dziejów języka polskiego, potrafi odnieść je do osi czasu, wie, jakie są charakterystyczne cechy poszczególnych dób rozwojowych. K_W08 H1P_W06 H1P_W07 H1P_W08 15 Efekty W3 Student zna czynniki sprawcze ewolucji, tzn. doskonalenia się polszczyzny w określonych dobach rozwojowych. K_W01 H1P_W09 H1P_W01 H1P_W03 UMIEJĘTNOŚCI U1 Student umie omówić zmiany językowe w określonym tekście; potrafi analizować materiał leksykologiczny pod kątem zmienności i stabilności, potrafi zgromadzić materiał analityczny. K_U01 H1P_U01 H1P_U09 H1P_U10 U2 Student zna podstawowe zabytki polszczyzny i potrafi scharakteryzować ich główne cechy językowe. K_U03 K_U04 H1P_U02 H1P_U03 H1P_U10 H1P_U13 H1P_U03 H1P_U09 H1P_U12 KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH K1 Student zdaje sobie sprawę z rangi badań K_K03 H1P_K03

4 diachronicznych we współczesnej lingwistyce. K2 Student zna wartość wiedzy historycznojęzykowej dla poczucia tożsamości społecznej i narodowej. K_K05 H1P_K Treści Stosowane metody dydaktyczne 1. Historia języka polskiego jako dziedzina językoznawstwa oraz jej przedstawiciele (w tym historia języka a gramatyka historyczna); główne współczesne ośrodki badań nad dziejami języka polskiego. 2. Metody badań historycznojęzykowych. 3. Pochodzenie języka polskiego oraz periodyzacja jego dziejów. 4. Przyczyny rozwoju polszczyzny w poszczególnych dobach. 5. Rozwój grafii i ortografii. 6. Rola łaciny w polszczyźnie dawnych wieków. 7. Słowniki i źródła do badań dziejów polszczyzny; pierwsze traktaty gramatyczne, narodziny językoznawstwa. 8. Rozwój polskiego systemu leksykalnego (rola etymologii w badaniach historycznojęzykowych, dziedzictwo prasłowiańskie, leksyka staro- średnio- i nowopolska, zapożyczenia). 9. Onomastyka. 10. Frazeologia historyczna. 11. Dialektologia historyczna. 12. Najważniejsze zabytki języka polskiego. 13. Pochodzenie polskiego języka literackiego. wykład informacyjny, wykład z prezentacją multimedialną Efekt Sposób weryfikacji efektów W1 18 Metody weryfikacji efektów (w odniesieniu do poszczególnych efektów) W2 W3 U1 U2 K1 K2 19 Kryteria oceny osiągniętych efektów dst student potrafi zgromadzić materiał dotyczący określonego zagadnienia i umie go sklasyfikować z pomocą wykładowcy, jednak analizy pod kątem zmienności nie są pogłębione i obciążone błędem. W minimalnym stopniu posługuje się terminologią lingwistyczną. dst+ student potrafi zgromadzić materiał dotyczący określonego zagadnienia i umie go sklasyfikować pod opieką wykładowcy, próbuje pogłębiać analizy w oparciu o wiedzę historycznojęzykową. Potrafi wskazać elementy zmienne i stabilne, lecz w umiarkowanym stopniu

5 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu/ modułu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu / zaliczenia z oceną Wykaz literatury podstawowej Wykaz literatury uzupełniającej posługuje się terminologią lingwistyczną. db - student potrafi zgromadzić materiał dotyczący określonego zagadnienia i umie go sklasyfikować; zauważa elementy zmienne i stabilne, próbuje wskazać ich uzasadnienie w oparciu o wiedzę historycznojęzykową. Próbuje odnosić się do tradycji badań diachronicznych, w umiarkowanym stopniu posługuje się terminologia lingwistyczną (w tym historycznojęzykową). db+ - student potrafi samodzielnie zgromadzić materiał dotyczący określonego zagadnienia i samodzielnie go sklasyfikować. Bezbłędnie wskazuje elementy zmienne i stabilne, próbuje wskazać przyczyny zaobserwowanych zjawisk. Potrafi wybrać metodę analizy materiału. Opiera się na wiedzy historycznojęzykowej, dość sprawnie posługuje się terminologią dyscypliny. bdb - student potrafi samodzielnie zgromadzić materiał dotyczący określonego zagadnienia i samodzielnie go sklasyfikować. Potrafi wybrać określoną metodę do analizy i swój wybór potrafi uzasadnić. Potrafi wskazać cechy materiału, omówić go pod kątem zmienności i stabilności, przy czym swoje wnioski uzasadnia bezbłędnie, dąży do wskazania przyczyn zjawisk, swoje analizy opierając zarówno na materiale, jak i na literaturze przedmiotu. Sprawnie posługuje się terminologią językoznawstwa. Praca pisemna. Bajerowa I., 2005, Zarys historii języka polskiego , Warszawa. Bajerowa I. 1969, Strukturalna interpretacja historii języka, Język Polski", R. 49, s Borawski S., 2002, Wprowadzenie do historii języka polskiego, Warszawa. Klemensiewicz Z., 2007, Historia języka polskiego, Warszawa (możliwe inne wydania). Rozprawy o historii języka polskiego, 2005, red.: S. Borawski, Zielona Góra. Bajerowa I., 1964, Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław. Janokowiak L. A. 1997, Prasłowiańskie dziedzictwo leksykalne we współczesnej polszczyźnie ogólnej, Warszawa. Janowska A., Pastuchowa M., 1995, Niebezpieczna kompetencja, Poradnik Językowy 1995, z. 4. Kleszczowa K., 2012, Tajemnice dynamiki języka, Katowice (wybrane artykuły). Matuszczyk B., 2006, Słownik języka polskiego S. B. Lindego. Warsztat leksykografa, Lublin.

6 23 Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk zawodowych Pawelec R., 20013, Dzieje sztuki. Leksemy i pojęcia, Warszawa. Taszycki W., Co to jest dialektologia historyczna, w: Rozprawy i studia polonistyczne, t. II, s Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, 2003, red.: W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Warszawa. Walczak B., 1999, Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław. Waśkowski K., 2015, Powstanie naukowego obrazu zwierząt i jego konsekwencje dla polskiej leksyki animalistycznej przełomu XVIII i XIX wieku, Prace Językoznawcze, T. XVII / 4, s Waśkowski K., 2014, Synkretyczna perspektywa oglądu danych w badaniach historii słownictwa. Rozważania na przykładzie leksyki animalistycznej, Linguarum Silva, T.3: Zmienność stałość różnorodność w dawnej i współczesnej polszczyźnie, red.: B. Mitrenga, Katowice, s