KONCEPCJA SYSTEMU JAKOŚCI WIBROPRASY DO PRODUKCJI ELEMENTÓW BETONOWYCH

Transkrypt

1 POBLEMY EKSPLOATACJI 173 Grażya JASICA, Małgorzata HEINICH Akademia Góriczo-Huticza, Kraków KONCEPCJA SYSTEMU JAKOŚCI WIBOPASY DO PODUKCJI ELEMENTÓW BETONOWYCH Słowa kluczowe System jakości, iezawodość, wibroprasa, kryteria oceowe. Streszczeie W opracowaiu przedstawioo aalizę systemu jakości wibroprasy pracującej w Zakładach Libet S.A. w Libiążu. Aalizowaa wibroprasa staowi podstawowe ogiwo liii techologiczej służącej do produkcji elemetów betoowych. Zapropoowae kryteria oceowe umożliwiają oceę jakości urządzeia, produkowaych wyrobów, jak rówież wprowadzaych zmia moderizacyjych. 1. Wprowadzeie Problematyka kształtowaia maszy i urządzeń spełiających wysokie wymagaia jakościowe, odpowiadające stadardom Uii Europejskiej, jest w chwili obecej bardzo istota. Zagadieie to dotyczy zwłaszcza pojedyczych złożoych obiektów techiczych takich jak: liie techologicze oraz specjalistyczych urządzeń pracujących w różych gałęziach przemysłu. Wymagaia stawiae tego typu obiektom są coraz wyższe. Potrzebe są maszyy wydajiejsze o wysokiej trwałości i iezawodości, gwaratujące wymagaą jakość uzyskiwaego produktu. Kształtowaie jakości dotyczy wszystkich faz istieia wyrobu i obejmuje: jakość projektową, wytwórczą i eksploatacyją. Aalizowaa w opracowaiu

2 174 POBLEMY EKSPLOATACJI jakość eksploatacyja jest wyikiem rozwiązaia projektowego oraz procesu wytwarzaia. Zadaiem aalizowaego systemu jakości, powio być utrzymaie odpowiediej jakości i iezawodości obiektu badań, gwaratujących wymagaą, zgodą z ormami ISO jakość produkowaego asortymetu wyrobów betoowych. 2. System zapewieia i sterowaia jakością 2.1. Procedury zapewieia jakości wyrobu Przedmiotem badań i aaliz jest wibroprasa pracująca w Zakładach Libet S.A. w Libiążu. Staowi oa podstawowe ogiwo liii techologiczej służącej do produkcji szerokiego asortymetu wyrobów betoowych. Należy dodać, iż produkcja elemetów betoowych przy wykorzystaiu owoczesych liii techologiczych jest dziedzią stosukowo ową, istiejącą w Polsce od około 12 lat. Istote jest zatem doskoaleie systemu jakości. Wibroprasa (firmy OMAG), służąca do produkcji elemetów betoowych, zbudowaa jest z astępujących podzespołów: urządzeń apełiających, lejów ram przestawych, wózków zsypowych, stelaża, urządzeia wibratorowego, urządzeia mocowaia formy i ram przestawych. Jest oa urządzeiem o szeregowej strukturze iezawodościowej. Wystąpieie awarii a którymkolwiek szczeblu struktury powoduje zatrzymaie urządzeia, a co za tym idzie całej liii produkcyjej. Aalizowaa wibroprasa jest urządzeiem wysoko obciążoym eksploatowaym w cyklu okresowo-ciągłym, podlega zatem przyspieszoym procesom zużyciowo-starzeiowym w zakresie podstawowych elemetów roboczych. System zapewieia i sterowaia jakością stosoway w Zakładach Libet S.A. jest ściśle udokumetoway, zgody z wytyczymi orm ISO. Pakiet procedur jakościowych oraz szczegółowe istrukcje uzupełiające zawarte są w Księdze Jakości. Precyzują oe działaia koiecze do uzyskaia i utrzymaia wymagaego poziomu jakości urządzeia, gwaratującego wyrób odpowiadający wymogom ISO. Zakład stosuje 6 procedur dotyczących działań takich, jak zakupy, ocea i dobór poddostawców, ozaczaie wyrobów i sposobu ich idetyfikowaia, sterowaie procesem, przeprowadzaie kotroli i badań, adzór ad systemem oraz postępowaie z wyrobem iezgodym z ormami. Przykładowo algorytm kotroli i badaia wyrobu w fazach dostawy w toku produkcji i badań końcowych obrazuje rys. 1. Każdy etap określoy jest przez system szczegółowych procedur i istrukcji zapewiających ostateczą kotrolę dostarczoych produktów wstępych.

3 POBLEMY EKSPLOATACJI 175 STAT PN-ISO 9001 Ustaowieie procedury Procedura Umowa Dostarczeie wyrobu Czy wyrób jest pilie potrzeby do produkcji TAK Ozaczeie wyrobu Zapisy dotyczące ozaczeia Play jakości Procedury NIE Kotrola dostarczoego wyrobu Zapisy dotyczące kotroli dostarczoego wyrobu Play jakości Procedury Kotrola i badaia w toku produkcji Zapisy dotyczące kotroli w toku produkcji TAK Czy wykoao wszystkie kotrole i badaia? NIE Zatrzymaie wyrobu Procedury Lista odpowiedzialych za kotrole i badaia Kotrola i badaia końcowe Zapisy dotyczące kotroli i badań końcowych Czy są pozytywe wyiki kotroli badań: dostaw, w toku produkcji, końcowych. TAK NIE Postępowaie z wyrobem iespełiającym wymagań STOP ys. 1. Procedura kotroli i badaia wyrobu W przypadku iezgodości z wymagaiami sprecyzowaymi w ormach, umowach i listach procesów, astępuje poowa weryfikacja. W przypadku zgodości odbywa się zatwierdzeie procesów, dokumetowaie, moitorig.

4 176 POBLEMY EKSPLOATACJI W aalizowaym systemie jakości istoty jest rówież zespół działań korygujących, pokazaych a rys. 2, opisaych szczegółowymi procedurami, stwierdzającymi przyczyy iezgodości, działaia korygujące i ich skuteczość w zakresie poprawy jakości. STAT PN-ISO 9001 eklamacja klietów aporty dotyczące iezgodości wyrobu Ustaowieie procedury Badaie przyczy iezgodości Procedura działań korygujących i zapobiegawczych Wyiki badań (zapisy) Niezgodości procesu, systemu Określeie działań korygujących NIE Podejmowae? Skuteczie? STOP TAK ys. 2. Algorytm działań korygujących Stosowae procedury powiy gwaratować wymagaą jakość, zgodą z zaleceiami orm ISO serii 9000:2000 i audytami certyfikującymi. W wyiku przeprowadzoej aalizy obiektu badań i systemu zapewieia jakości stosowaego w Zakładach Libet S.A. zapropoowao zmiay odośie stosowaej karty iformacyjej, a której powiy być rejestrowae szczegółowe iformacje o przyczyach, rodzajach, postaciach i astępstwach uszkodzeń oraz czasach i sposobach realizowaych apraw. Pozwala to a uzyskaie rzetelych i wiarygodych iformacji a temat awarii zaistiałych w procesie użytkowaia i obsługiwaia. Celowym wydaje się rówież wprowadzeie adzorującego systemu ekspertowego, pozwalającego a kotrolę jakości oraz segregowaie i elimiowaie wadliwych produktów. Praca takiego systemu polegałaby a diagozowaiu jakości produkowaego asortymetu oraz sterowaiu procesem kotroli jakości. System te, jako dokładiejszy od dotychczas stosowaych metod kotrolych, powiie przyieść wymiere korzyści ekoomicze dla przedsiębiorstwa.

5 POBLEMY EKSPLOATACJI 177 Wysoka jakość wyrobów uwarukowaa jest w rozważaym przypadku wysoką jakością i iezawodością liii produkcyjej, w szczególości aalizowaej wibroprasy. Sformułowae poiżej kryteria oceowe oraz przestrzegaie reżimów produkcyjo-techologiczych powiy pozwolić a utrzymaie wysokiej jakości i iezawodości aalizowaego urządzeia, a tym samym zagwaratować wymagaą jakość wyrobu Kryteria oceowe Aalizowaa wibroprasa, będąca podstawowym ogiwem liii techologiczej jest urządzeiem o charakterze uikalym. W rozważaym przypadku, w początkowym okresie eksploatacji realizowae były zmiay moderizacyje mające a celu poprawę jakości i iezawodości. W okresie ormalej eksploatacji, wszelkie zmiay moderizacyje zarówo w procesie eksploatacji, jak i w rozwiązaiach kostrukcyjo-techologiczych powiy mieć a celu utrzymaie osiągiętej wcześiej jakości i iezawodości. Poieważ w aalizowaym przypadku mamy do czyieia z obiektem pojedyczym, moża zastosować model badawczo-oceowy poday w [1]. Zależość fukcyja określająca iezawodość, staowiącą tutaj podstawową miarę jakości dla każdej fazy badań, tj. po dokoaej zmiaie moderizacyjej, ma postać: a j( Tj ) j( T ) = j (1) j j umer fazy badań, T j łączy czas użytkowaia do mometu zakończeia j-tej fazy, iezawodość końcowa gdy j, a j(tj) parametr szybkości zmia iezawodości. Parametry i a jttj) ależy wyzaczyć za pomocą metod statystyczych. Pierwsze przybliżeie otrzymao metodą ajmiejszych kwadratów, co pozwoliło a zacze skróceie procedury obliczeiowej. Dalsze koleje przybliżeia uzyskao posługując się metodą ajwiększej wiarygodości, zgodie ze szczegółowym algorytmem obliczeiowym podaym w [1]. W celu podjęcia decyzji o kotyuacji badań wyzaczay jest doly kres przedziału ufości Dj, dla iezawodości jl,, tj. iezawodości w j-tej fazie i l-tym kroku iteracji: Dj = U1 V (2) jl γ j

6 178 POBLEMY EKSPLOATACJI U 1-γ γ V j kwatyl rozkładu ormalego rzędu 1-γ, poziom ufości, wariacja iezawodości w j-tym etapie badań. Badaia ależy zakończyć, gdy: Dj w (3) w wymagaa iezawodość. Uproszczoy algorytm obliczeiowy pokazuje schemat rys. 3. Badaie obiektu Obliczaie wartości początkowych oszacowań parametrów przy j ( T j ) pomocy metody ajmiejszych kwadratów Dokoywaie zmia moderizacyjych Iteracyje obliczaie oszacowań parametrów i a j przy pomocy ( T j ) metody ajwiększej wiarygodości Koiec badań Obliczaie wartości fukcji: a j ( T j ) j ( T i ) = j Czy Dj w Obliczaie wariacji: VA j ( T j ) Obliczaie dolego kresu przedziału ufości: Dj = jl U VA 1 y j( T j ) ys. 3. Uproszczoy algorytm wyzaczaia fukcji iezawodości

7 POBLEMY EKSPLOATACJI 179 W zależości od liczby uszkodzeń i liczby wprowadzoych zmia moderizacyjych będą wyzaczae dodatkowo astępujące wskaźiki: średi czas trwaia aprawy: 1 T = t (4) N N liczba apraw w aalizowaym okresie, Σt suma czasów apraw. wskaźik przestoju: K p T = (5) T + T T średi czas aprawy, T średi czas poprawej pracy między uszkodzeiami. wskaźik gotowości: T, T jw. K g T = (6) T + T W przypadku aalizowaej wibroprasy, jako istote kryteria oceowe, ależy rówież uwzględić: kryterium bezpieczeństwa użytkowaia oraz kryterium ochroy środowiska. Kryteria te mają tutaj duże zaczeie z uwagi a złożoość budowy obiektu i charakter procesu eksploatacji. Hałas oraz drgaia wyikające z charakteru procesu produkcyjego, przeoszące się bezpośredio z urządzeia a użytkowika, staowią zagrożeie dla zdrowia człowieka. Zapyleie jest z kolei czyikiem wpływającym egatywie a środowisko aturale. Uwzględieie wyżej wymieioych czyików powio być regulowae poprzez odpowiedie przepisy i procedury zgode z wymogami orm ISO. Proces projektowy oraz iezbęde zabiegi moderizacyje, p. stosowaie warstw izolacyjych elimiujących egatywy wpływ drgań czy też ograiczeia w zakresie częstotliwości bezpośrediego kotaktu człowieka z urządzeiem będą optymalizowały proces eksploatacji. Wybór wariatu optymalego może być dokoyway za pomocą metody APEKS uwzględiającej zarówo jakościowe, jak i ilościowe kryteria oceowe [2]. W celu wyzaczeia wartości fukcji iezawodości oraz podaych powyżej wskaźików ależy prowadzić: aalizę uszkodzeń i przyczy ich powstawa-

8 180 POBLEMY EKSPLOATACJI ia, aalizę i oceę procesu obsługiwaia, wprowadzaie zmia moderizacyjych, zbieraie i przetwarzaie iformacji eksploatacyjej. 3. Podsumowaie Przeprowadzoa aaliza obiektu badań oraz systemu jakości stosowaego w Zakładach Libet S.A. pozwoliła a zapropoowaie zmia w systemie ewidecjoowaia zdarzeń o awaryjości obiektów oraz metodyki badawczo- -oceowej, stosowaej w przypadku iespełieia przez obiekt aalizowaej klasy wymagań jakościowych. Zapropoowae kryteria oceowe umożliwiają oceę jakości aalizowaej wibroprasy, produkowaych wyrobów, jak rówież realizowaych przedsięwzięć moderizacyjych, Bibliografia 1. Cyga Z., Heirich M., Jasica G. i i.: Sterowaie eksploatacyje systemów techiczych. PWN, Warszawa Szybka J., Pilch.: APEKS metoda wspomagająca oceę jakości działań. Materiały XXXIV Zimowej Szkoły Niezawodości. Szczyrk ecezeci: Władysław LENKIEWICZ, Ja SZYBKA The aalysis of quality system of vibropress workig i Libet S.A. Factory Summary I the paper is preseted the aalysis of quality system of vibropress workig i Libet S.A. Factory i Libiąż. The vibropress is the mai part of techological lie for beto elemets productio. The method proposed here let uprisig the quality of object ad products.