VII. Wprowadzenie do optymalizacji niezawodności systemu elektroenergetycznego (J. Paska) =, (7.1) =. (7.2)

Transkrypt

1 VII. Wrowadzene do otymalzac nezawodnośc ytemu elektroenergetycznego Ogólne formułowane zagadnena otymalzac nezawodnośc ytemu elektroenergetycznego Przełanek raconalnego kztałtowana ozomu nezawodnośc należy ozukwać na grunce ekonom. Zatoumy natęuącą konwencę termnologczną. Zbór czynnków kładaących ę na użyteczność ytemu odzelmy na dwa rozłączne odzbory: erwzy obemue atrybuty warunkuące kalę, w ake mogą zotać zrealzowane cele ytemu - kombnacę wartośc tych atrybutów nazwemy roduktywnoścą ytemu, drug obemue atrybuty determnuące ozom nezawodnośc - kombnacę ch wartośc nazwemy nezawodnoścą ytemu. Zarówno roduktywność, ak nezawodność ytemu zależy od rozmarów, oobu zakreu użyca różnych zaobów środków w roceach roektowana, budowy oraz ekloatac ytemu. Modele tranformac zaobów środków w ytem o określone roduktywnośc nezawodnośc tanową odowedno tzw. funkce rodukc nezawodnośc, rzy czym tranformaca ta obemue rocey wydatkowana zużywana środków fnanowych, różnego rodzau właścwośc środków rzeczowych, racy ludzke o różnym zakree ozome kwalfkac. Określony ozom nezawodnośc ytemu * można uzykać rzy welu alternatywnych kombnacach wydatkowana (zużywana) zaobów. Dla rzykładu, określoną nezawodność elektrown można oągnąć dzęk wyżzym nakładom nwetycynym (wykorzytane lezych drożzych technolog, materałów t.) lub dzęk wyżzym koztom ekloatacynym (wyoko kwalfkowany wyże łatny eronel, zntenyfkowana roflaktyka lanowa). Krzywa ednakowe nezawodnośc rzedtawa węc wzytke loścowe kombnace n czynnków, warunkuących nezawodność, kutkuące tym amym efektem w otac ozomu nezawodnośc. Żadna z tych kombnac ne et leza od ozotałych, eśl chodz o rezultat a wybór otymalne kombnac zaobów et uwarunkowany dwoma czynnkam: względną efektywnoścą ozczególnych zaobów /lub oobów ch zużywana (w ene wływu na nezawodność), względną wartoścą lub koztem ozczególnych zaobów /lub oobów ch zużywana. Dla ou roblemu otymalne nezawodnośc trzeba ezcze wrowadzć oęce nezawodnośc krańcowe względem zaobów X (gdze X = {X, X 2,..., X n } et wektorem zaobów - środków) oraz rozważyć aekt wartoścowy tranformac zaobów w nezawodność. Nezawodność krańcowa względem zaobów X oue zmany nezawodnośc ytemu, gdy odcza ego roektowana, budowy ekloatac ą dodawane lub odemowane ednotk ozczególnych zaobów. Tak węc, w określonym unkce: δ δx =, (7.) gdze: - nezawodność krańcowa względem -tego zaobu, - nezawodność wyrażona rzez wą marę (wkaźnk nezawodnośc) o fzycznym charakterze (n. energa nedotarczona, czętość rzerw w zalanu), X - -ty zaób; lub, gdy ochodne czątkowe ne tneą: X =. (7.2) W wękzośc rzyadków nezawodność krańcowa malee gdy X rośne, co oznacza, że merzony w kategorach nezawodnośc efekt (rodukt) margnalny dowolnego zaobu malee rzy wzrośce lośc zużywanego (wydatkowanego) zaobu ozotaące bez zman lośc ozotałych zaobów. Dla rzykładu, w elektrown rzy zwękzanu nakładów na odnozene ozomu kwalfkac eronelu, bez modernzac wyoażena /lub wzrotu wydatków na roflaktykę, będą uzykwane coraz mneze rzyroty nezawodnośc. ekt wartoścowy tranformac zaobów uwzględna ę za omocą odowednego modelu wartoścowego. Mamy zatem dwa modele:. Model fzyczny, w zaadze dotychcza rozatrywany, w którym wytęuą: lość wydatkowanych /lub zużywanych zaobów, x = {x, x 2,..., x n }, gdze x et realzacą wektora zaobów X; nezawodność rerezentowana rzez wą marę (wkaźnk nezawodnośc) o fzycznym charakterze, ; funkca nezawodnośc, = r(x); 2. Model wartoścowy, w którym wytęuą: wartość zaobów wydatkowanych /lub zużywanych dla zaewnena nezawodnośc, W(X); wartość nezawodnośc, W() lub kutk ekonomczne nezadowalaącego e ozomu (aty goodarcze /lub ołeczne), S(); funkca celu, określaąca wartość (zyk) lub kozt tranformac zaobów X w nezawodność,

2 VII. Wrowadzene do otymalzac nezawodnośc ytemu elektroenergetycznego Z = W ( * ) W ( X) max, (7.3) K = W ( X ) + S( ) mn, (7.4) rzy ogranczenach tyu: r(x). (7.5) Zadane oane funkcą celu (7.3) et zadanem wyboru otymalnego, w aekce określonego ozomu nezawodnośc *, warantu wydatkowana /lub zużywana zaobów x, zaś zadane (7.4) olega na ozukwanu otymalne nezawodnośc ytemu. Zadana otymalzacyne formułowane zależnoścam (7.3) - (7.5) ą rozwązywalne, gdy wartośc nezawodnośc oraz zaobów mogą być merzone za omocą te ame mary, n. w ednotkach enężnych. Gdy tak ne et, można rozwązywać eden z natęuących roblemów:. Mnmalzaca wartośc zaobów wydatkowanych /lub zużywanych dla oągnęca założonego ozomu nezawodnośc. K=W ( X ) mn, (7.6) rzy ogranczenach: * = r(x, X 2,..., X n ). (7.7) 2. Makymalzaca ozomu nezawodnośc rzy danych lub ogranczonych zaobach. = r(x) max, (7.8) rzy ogranczenach: K* = W(X, X 2,..., X n ). (7.9) Stouąc metodę mnożnków Lagrange a otrzymue ę natęuące warunk tnena ekemum: dla roblemu K dla roblemu 2 gdze: K = cont., dla =, 2,..., n ; (7.0) = cont., dla =, 2,..., n ; (7.) K - kozt krańcowy -tego zaobu, rozumany ako wartoścowa mara rzyrotu wydatkowana /lub zużyca -tego zaobu dla uzykana wzrotu ozomu nezawodnośc o ednotkę. Otymalny ozom nezawodnośc et węc wyznaczony rzez unkt, w którym tounk nezawodnośc krańcowych (margnalnych) do koztów krańcowych ą obe równe. Dla urozczena rzyęto tuta edną rerezentatywną marę dla nezawodnośc, nc ne to ednak na rzezkodze by ozom nezawodnośc wyznaczały wartośc klku wkaźnków. Wymagana co do cągłośc, wyukłośc, wymernośc oraz orównywalnośc funkc nezawodnośc oraz funkc wydatkowana /lub zużyca zaobów ą w raktyce trudne do ełnena. Z owodzenem można ednak rozatrywać zagadnene otymalnego z unktu wdzena nezawodnośc wydatkowana ogranczonych zaobów dla zaokoena ewnych otrzeb. Można wówcza wyróżnć trzy waranty tego roblemu:. Przy określone welkośc zaobów oraz rzy danych ogranczenach techncznych należy makymalzować nezawodność ytemu. 2. Przy określonym wymaganym ozome nezawodnośc ytemu oraz rzy danych ogranczenach techncznych należy mnmalzować wydatkowane /lub zużyce zaobów nezbędnych do uzykana utrzymana nezawodnośc. 3. Należy uzykać taką kombnacę nezawodnośc zużyca zaobów na e oągnęce utrzymane, która makymalzue toeń realzac celów ytemu. zeczywte roblemy otymalzac nezawodnośc ytemów należą do klay roblemów neewnych (rzadko robabltycznych), welowymarowych złożonych, dynamcznych welokryteralnych. Otymalna nezawodność ytemu elektroenergetycznego Zadanem SEE et zaewnene zalana odborców energą elektryczną o wymagane akośc, rzy możlwe nanżzym kozce akcetowalne nezawodnośc dotawy. ówneż w tym rzyadku kozt zaewnena określonego ozomu nezawodnośc zalana ownen być odneony do wartośc nezawodnośc dla odborcy. Dla ytemu elektroenergetycznego zależnośc (7.3) (7.4) można zaać ako: Z (, ) =WS (, ) K za (, ) max, (7.2) K, ) =K (, ) +K (, ) mn, (7.3) ( za gdze: Z(, ) wartość ołeczna (zyk) okrywana zaotrzebowana (oytu) na energę elektryczną z nezawodnoścą, WS(, ) wartość rzedaży energ w lośc rzy nezawodnośc (et to wyraz kłonnośc odborcy do załaty by zużyć energ rzy nezawodnośc e dotawy ), K za (, ) kozty okrywana oytu z nezawodnoścą, K (, ) kozty at wynkaących 2

3 VII. Wrowadzene do otymalzac nezawodnośc ytemu elektroenergetycznego z nedotateczne nezawodnośc, K(, ) łączny (ołeczny) kozt okrywana oytu z nezawodnoścą. W zależnoścach (7.2) (7.3) oyt et funkcą nezawodnośc a welkośc ekonomczne ą wartoścam rocznym lub umam wartośc zdykontowanych za cały weloletn okre analzy. Z warunku konecznego na tnene ekemum wynka, że dz dws za za = 0 =, = 0 = (7.4) co oznacza, że rzy otymalne nezawodnośc zachodzą odowedne równośc krańcowych (margnalnych) welkośc ekonomcznych. W raktyce zwykle oma ę zależność oytu na energę elektryczną od nezawodnośc e dotawy (zakłada ę neelatyczność oytu względem nezawodnośc). Przy założenu, że ozom nezawodnośc et rerezentowany rzez wkaźnk zaewnena energ EI luacą dla zależnośc (7.3) et ry. 7.. K K o zt łączny ( ołe czny) - K D o tawca K za 0 I II ot = III O dborca - K =EI y. 7.. Całkowte (ołeczne) kozty nezawodnośc: K - kozt, - ozom nezawodnośc, rerezentowany rzez wkaźnk EI, ot otymalny ozom nezawodnośc, = - ozom nezawodnośc, rzy którym natęue zrównane koztu zaewnena nezawodnośc z koztem at wynkaących z nedotatecznego e ozomu, I obzar efektywnośc dzałań dla orawy nezawodnośc, II obzar ośredn, III - obzar neefektywnośc dzałań dla orawy nezawodnośc Wyżzy ozom nezawodnośc ocąga za obą ronące kozty zaewnena nezawodnośc kozty u dotawcy, kutkue zaś maleącym koztem zeroko rozumanych at u odborcy, wynkaących z nedotateczne nezawodnośc. Zetawene ze obą tych dwóch kategor ekonomcznych rowadz do określena otymalnego ozomu nezawodnośc lub otymalne wartośc rerezentatywne dla nezawodnośc (w dane analze) welkośc charakteryzuące SEE ako całość lub ego odytem (n. rezerwa czy margne mocy). Otymalny ozom nezawodnośc ot oznacza mnmum łącznego koztu K: ot za : = 0 = = (7.5) ne okrywa ę z ozomem nezawodnośc, rzy którym natęue zrównane ę koztu zaewnena nezawodnośc = = = : K za = K (7.6) Na ry. 7. można wyróżnć trzy obzary: I obzar efektywnośc dzałań dla orawy nezawodnośc, w którym dzałana te kutkuą maleącym koztem łącznym a temo adku koztu at et wyżze od zybkośc naratana koztu zaewnena nezawodnośc, II obzar ośredn, w którym kozt łączny rośne neznaczne, III - obzar neefektywnośc dzałań dla orawy nezawodnośc z coraz zybzym wzrotem koztu łącznego. Cele dzałań w dzedzne nezawodnośc ytemu elektroenergetycznego ą natęuące: Utrzymane tneącego ozomu nezawodnośc ytemu. Identyfkaca roektów nwetycynych wnozących nabardze totny wkład w zaewnene lub orawę nezawodnośc ytemu. Zdefnowane określene loścowych mar (wkaźnków) nezawodnośc dla celów lanowana rozwou ytemu. Zaewnene, że arametry ytemu w rzyzłośc ełną wymagana co do ego nezawodnośc. Wartoścowane nezawodnośc w kategorach koztów at wywołanych rzerwam ogranczenam w dotawe energ elektryczne. 3

4 VII. Wrowadzene do otymalzac nezawodnośc ytemu elektroenergetycznego Ocena at ekonomcznych owodowanych zawodnoścą ytemu elektroenergetycznego et w zczególnośc nezbędna dla analzy alternatywnych lanów rozwou ytemów ecowych. Celowość odemowana nwetyc odnozących nezawodność ytemu można ocenć na odtawe relac koztów odzewanych korzyśc. Narzędzem w tak rozumanym lanowanu rozwou ytemu et analza kozt korzyść, znana ako wartoścowane nezawodnośc (VB - value-baed relablty aroach). Zaadncze kładnk wartoścowana nezawodnośc to (ry. 7.2): - Identyfkaca alternatywnych roektów. - Ocena koztów katałowych oeracynych (zwązanych z dzałanam utrzymuącym lub odnozącym nezawodność ytemu). - Oblczene wkaźnków nezawodnośc dla lanowanych uktur ytemu. - Ocena koztów at wywołanych rzerwam ogranczenam w dotawe energ elektryczne. - ankng alternatywnych roektów od względem łącznych koztów rozwązana. Ocena koztów katałowych Identyfkaca alternatyw Ocena koztów oeracynych Kozt łączny ankng alternatyw Oblczene wkaźnków nezawodnośc Całkowte kozty rzerw Kozty at dotawcy Dane ytemu, oeracyne nezawodnoścowe Kozty at odborcy Badana anketowe u odborców y Ogólna dea wartoścowana nezawodnośc Do uzeregowana warantów rozwou lub ekloatac ytemu używa ę koztów całkowtych. Całkowty kozt (zdykontowany) et określony zależnoścą: K = K za + K = K I + K e + K ne (7.7) gdze: K - całkowty kozt warantu, K I - nakłady nwetycyne warantu, K e - kozty oeracyne (ekloatacyne), K ne - kozt nedotarczone energ. Pozukue ę zatem warantu, który ma mnmalne kozty kładaące ę z koztów at u odborców w wynku rzerw ogranczeń oraz nezbędnych nakładów nwetycynych koztów ekloatacynych w całym weloletnm okree ekloatac. Kozty zawodnośc ch wyznaczane Itotnym elementem, który wartoścue waranty rozbudowy, modernzac ekloatac ytemu elektroenergetycznego ą aty wynkaące z rzerw ogranczeń dotawy energ elektryczne do odborców, które zotały określone w równanu (7.7) ako kozt nedotarczone energ. Straty te ą trudne do ozacowana, oneważ ne ma rote zależnośc mędzy energą nedotarczoną a atam goodarczym (zkodam) ake onee odborca. Zależy to od welu czynnków, do ważnezych można zalczyć zmenną ntenywność dzałana odborcy. Dla rzykładu może to być: w rzemyśle faza roceu technologcznego, rodza zmany, ora roku; w handlu ntenywność zakuów lub rzedaży, w goodartwach domowych owązane z nnym czynnkam zewnętrznym, cza rzerwy, td. Można zatem owedzeć, że ne zawze wytęue lna korelaca mędzy energą nedotarczoną a atam goodarczym odborcy. Ta ama wartość nedotarczone energ w różnych okreach dzałana rzedębortwa może wywoływać różne aty goodarcze. Te aty goodarcze ownna rerezentować wartość nedotarczone energ elektryczne ozacowana rzez odborcę w zeroko zakroonych badanach anketowych (ry. 7.2). Odborca udzela odowedz na zereg ytań, w tym na ytane: aką umę małby ochotę załacć, żeby w danych warunkach unknąć rzerwy zalana? Zwykle utalana w ten oób wartość energ nedotarczone tanow e wartość krańcową dla rzerwy o określonym czae trwana, w danych warunkach racy ytuac rzedębortwa - w nnych warunkach aty rzy te ame energ nedotarczone mogą być zuełne nne. Mmo tych zazeżeń odczuwa ę otrzebę take zgrubne mary aką et wkaźnk wartośc nedotarczone energ (Interruted Energy ement ate - IE) w lteraturze olke nazwany 4

5 VII. Wrowadzene do otymalzac nezawodnośc ytemu elektroenergetycznego równoważnkem goodarczym nedotarczone energ elektryczne oznaczony k a, który omnożony rzez energę nedotarczoną dae ozacowane at goodarczych. Wytarczalność toowana tego wkaźnka wynka m.n. tąd, że każda orawa nezawodnośc układu elektroenergetycznego natęue kokowo. Na rzykład rześce z ednoonnego zalana odborcy na dwuonne owodue orawę nezawodnośc rzędu klkudzeęcu razy. Oznacza to znaczne złagodzene wymagań co do dokładnośc w ozacowanu at goodarczych owodowanych rzerwam zalana - w welu rzyadkach mogą wytarczyć tylko wartośc rzyblżone. Badana analzy rowadzone dla gru odborców dotarczaą nformac o koztach na rzerwę/zakłócene a ne o koztach na kw mocy wyłączone lub ogranczone, czy na kw h energ nedotarczone. Są one natęne rzetwarzane do otac kozt/kw lub kozt/(kw h) odawane dla wyróżnonych gru odborców charakterytycznych wartośc czau trwana rzerwy w zalanu. Dla rzykładu w badanach rzerowadzonych w latach 80-tych rzez Unverty of Sakatchewan dla Kanady wyróżnono 7 gru odborców: welcy odborcy, rzemył, handel uług, rolnctwo, goodartwa domowe, ntytuce rządowe użytecznośc ublczne, bura budynk; oraz 5 charakterytycznych wartośc czau trwana rzerwy w zalanu: mn, 20 mn, h, 4h, 8 h. Otrzymane wartośc określaą tzw. ektorową funkcę koztu at odborcy (SCDF - Sector Cutomer Damage Functon) mogą być wykorzytane do analz na trzecm ozome herarchcznym SEE - HL III. Nowze badana zotały wykonane w Welke Brytan na obzarze trzech ółek dyybucynych (Manweb, MEB, Norweb) w okree od aźdzernka 992 do marca 993. W ch efekce określono SCDF dla czterech wyróżnonych gru odborców: goodartwa domowe, handel uług, rzemył, welcy odborcy (owyże 8 MW) oraz edmu charakterytycznych wartośc czau trwana rzerwy: rzerwa chwlowa, mn., 20 mn., h, 4 h, 8 h, 24 h. Zetawono e w tablcy 7.. Cza rzerwy Go. domowe Tablca 7.. SCDF w Welke Brytan (UK, 992) SCDF, GBP/(kW h) Handel Przemył uług Welcy odborcy Go. domowe SCDF P, GBP/kW Handel uług Przemył Welcy odborcy chwla - 0,46 3,02,07-0,99 6,5 6,74 mn. - 0,48 3,3,07 -,02 6,47 6,74 20 mn. 0,06,64 6,32,09 0,5 3,89 4,27 6,86 h 0,2 4,9,94,36 0,54 0,65 25,26 7,8 4 h,44 8,3 32,59,52 3,72 39,04 72,22 8,86 8 h - 37,06 53,36,7-78,65 20, 9,7 24 h - 47,58 67,0 2,39-99,98 50,38 3,35 SCDF, GBP/(kW h) - kozty at rzyadaące na kw h energ zużywane w cągu roku rzez rzecętnego odborcę ektora; SCDF P, GBP/kW - kozty at rzyadaące na kw zczytowego zaotrzebowana na moc rzecętnego odborcy ektora Zwązek omędzy SCDF SCDF P z tablcy 7. et natęuący: SCDFP SCDF =, (7.8) 8760m gdze m et średnm rocznym tonem obcążena ektora. Do analz na drugm ozome herarchcznym SEE - HL II (wytwarzane rzeył łączne) trzeba dyonować zunfkowaną funkcą koztu at odborców (CCDF - Comote Cutomer Damage Functon), która określa kozty at, w wynku rzerw ogranczeń w zalanu, odborców ewnego obzaru [$/(kw h), zł/(kw h)] w funkc czau trwana zakłócena. Dla e zbudowana ą otrzebne funkce SCDF wyróżnonych gru odborców udzały tych gru w zaotrzebowanu na energę. Można także dokonać dale dące agregac określć kozty rzyadaące na zakłócene na ednotkę energ nedotarczone. = SCDF = P, CCDF SCDF,, (7.9) 8760m gdze: - ektor (grua) odborców zalanych z rozatrywanego odytemu (węzła), n - lczba ektorów odborców w rozatrywanym obzarze, m - średn roczny toeń obcążena ektora, - roczne zużyce energ rzez ektor. W rzyadku trudnośc z określenem wartośc tona obcążena dla każdego ektora można ołużyć ę zależnoścą urozczoną CCDF = SCDF P, 8760 gdze m et tonem obcążena rozatrywanego obzaru. m, (7.20) 5

6 VII. Wrowadzene do otymalzac nezawodnośc ytemu elektroenergetycznego W analzach SEE na ozomach HL I (tylko wytwarzane) HL II et wykorzytywany wkaźnk globalny, znany ako wkaźnk wartośc nedotarczone energ (IE), w Polce zaś określany manem goodarczego równoważnka nedotarczone energ elektryczne. Ma on wymar USD/(kW h), zł/(kw h) omnożony rzez wartość oczekwaną energ nedotarczone LOEE/EENS/EUE dae ocenę koztu ołecznego at wynkłych z nedotateczne nezawodnośc. W odobnym charakterze, choć nacze nazwany, arametr IE et wykorzytywany w modelach do lanowana rozwou oceny odytemu wytwórczego (WSP III - ELECTIC, ICUS) oraz wytęue w wyrażenach na kozty margnalne (krańcowe). Natomat arametr wytęuący do 2000 r. w wyrażenu na cenę zakuu energ od wytwórców w ool u ngl Wal - VOLL arametr wytęuący w wyrażenu na ednotkową cenę ofertową łaconą wytwórcom w roekce olkego ytemowego ofertowego rynku energ elektryczne (SOEE) - KNZ - kozt neokrytego zaotrzebowana (ownno być racze: wartość neokrytego zaotrzebowana - WNZ) ą marą oddaącą, ocenoną rzez odborców, wartość energ elektryczne w ytuac e braku. Jet to zatem cena krańcowa, którą odborca kłonny byłby załacć w warunkach ekemalnych. Do wyznaczena IE można wykorzytać funkce CCDF lub SCDF. Potęowane można rowadzć do dwóch kroków: Krok : Wyznaczene wkaźnka wartośc nedotarczone energ w funkc czau rzerwy - IE(t ). lub CCDF( t ) IE( t ) =, (7.2) t m SCDF( t ) IE ( t ) = IE( t ) = IE ( t ) k, (7.22) tm gdze: k - wółczynnk wagowy, n.: względne roczne zużyce energ (nalee), względna lczba odborców, względne obcążene zczytowe. Krok 2: Wyznaczene wartośc oczekwane wkaźnka - IE. IE = T gr t = 0 IE( t t (7.23) )( ) gdze: (t ) - rawdoodobeńtwo wytęowana rzerw o czae trwana t, T gr cza granczny w akm ownno zotać rzywrócone zalana (w Welke Brytan wymaga ę aby w czae 24 godzn zotało rzywrócone zalane - w Polce ownno to być odowedno: 48 h, 36 h 24 h; zgodne z założonym w rozorządzenu rzyłączenowym harmonogramem). Możlwą do wykorzytana wartoścą orentacyną dla goodarczego równoważnka nedotarczone energ elektryczne et tounek roduktu kraowego brutto (PKB) do zużyca energ elektryczne ogółem (EE) - w Statytyce elektroenergetyk olke odawana et odwrotność te relac (EE/PKB). Tak wyznaczone wartośc wkaźnka wartośc nedotarczone energ elektryczne (k a IE) ą natęuące (w PLN/(MW h) cenach 2005 r.): 995 r r r r r r Zgodne z rozorządzenem taryfowym odborcy rzyługue bonfkata za każdą ednotkę nedotarczone energ elektryczne, w wyokośc ęcokrotne ceny energ za okre, w którym wytąła rzerwa. Tak węc uznano, że tnee roorconalna relaca mędzy wyokoścą at wywołanych rzerwą w dotawe energ a loścą nedotarczone energ. Kozt tych at rzyadaący na ednotkę nedotarczone energ zotał ocenony ako ęć razy wyżzy od e ceny. Straty wytęuące u odborcy, wynkaące z rzerw ogranczeń dotawy energ elektryczne ą trudne do ozacowana z owodu braku tałego modelu zależnośc omędzy nedotarczoną energą a atam oneonym rzez odborcę. Jedną ze toowanych metod et metoda anketowa, która ozwala na ozacowane at owodowanych ne dotarczenem energ elektryczne do odborcy na uzykane nformac o wartośc nezawodnośc dotawy energ dla odborcy. Jednym z celów roektu TELSS dla PSE S.. było tworzene odtaw do toowana w PSE S.. odeśca wartoścowana nezawodnośc. Dla realzac tego celu zotała oracowana ecalna anketa, wzorowana na dośwadczenach amerykańkego EPI. Odborców odzelono na dwa ektory: mezkanowy oraz rzemyłowo - handlowy. Proekt ten wykonał w latach kerowany rzez J. Pakę zeół z Poltechnk Warzawke Poltechnk Śląke. 6