t i L i T i

Transkrypt

1 Planowanie oparte na budowaniu modelu struktury przedsięwzięcia za pomocą grafu nazywa sie planowaniem sieciowym. Stosuje się do planowania i kontroli realizacji założonych przedsięwzięć gospodarczych, technicznych i organizacyjnych przy założeniu racjonalnego wykorzystania zasobów (np. duże inwestycje, remonty kapitalne, uruchomienie produkcji nowego wyrobu, zorganizowanie dużej imprezy) W wyniku zastosowania tych metod otrzymujemy: ustalony program działania (tj. określenie co, gdzie, w jakiej kolejność i za pomocą jakich środków ma być wykonany plan) ustalenie terminów rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych czynności oraz czasu realizacji całego przedsięwzięcia 1

2 Wskazywanie sposobów i miejsc możliwej minimalizacji kosztów podejmowanych przedsięwzięć Podejmowanie prób skracania czasu przebiegu procesu Możliwość precyzyjnego ustalania zapotrzebowania na siłę roboczą, maszynogodziny, materiały (w ściśle określonym czasie, optymalizacja zużycia) Sposób optymalnego planowania przebiegu pracy Wśród modeli sieciowych wyróżnić można: sieci deterministyczne wszystkie czynności maja ściśle określony czas trwania i musza być zrealizowane, sieci probabilistyczne cześć lub wszystkie czynności realizowane są z określonym prawdopodobieństwem, sieci alternatywno - decyzyjne możliwy jest wybór czynności, które będą realizowane 2

3 Najbardziej znane metody sieciowe: CPM - critical path method - metoda ścieżki krytycznej, przydatna przy analizowaniu procesów powtarzalnych, w których zadania mają stały czas trwania i znane terminy realizacji model deterministyczny PERT - Programm Evaluation and Review Technique - program oceny i przeglądu programu; przydatna przy analizowaniu procesów niepowtarzalnych, w których można jedynie w przybliżeniu określić okres realizacji i terminy zakończenia zadań model probabilistyczny LESS - Least Cost Estimating and Scheduling ocena najmniejszych kosztów i harmonogramowanie PERT każdemu działaniu przypisuje się cztery szacunki czasu: Optymistyczny warunki idealne Najbardziej prawdopodobny warunki normalne Pesymistyczny złe warunki Oczekiwany obliczany na podstawie analizy prawdopodobieństwa trzech pozostałych CPM jeden szacunek czasu dla każdego działania 3

4 Podstawowa metoda analizy deterministycznego modelu sieciowego przedsięwzięcia jest CPM (Critical Path Method). CPM powstała na przełomie lat 1956/1957 w koncernie du Pont de Nemours (USA), jako efekt pracy zespołu różnych specjalistów, którym zlecono opracowanie metody planowania robót remontowych i przeglądowych w dużym zakładzie przemysłu chemicznego PRZEDSIĘWZIĘCIE zorganizowane działanie ludzkie, zmierzające do osiągnięcia określonego celu, zawarte w skończonym przedziale czasu, z wyróżnionym początkiem i końcem, zrealizowane przez skończona liczbę osób, środków technicznych, energii, materiałów środków finansowych i informacji CZYNNOŚĆ - dowolnie wyodrębniona część przedsięwzięcia o określonym czasie trwania, kosztach, realizowana za pomocą określonych środków CZYNNOŚĆ POZORNA szczególny typ czynności, które nie zużywają czasu (jej czas trwania jest równy zeru) ani środków Czynności tworzące sieciowy model przedsięwzięcia musza być usytuowane względem siebie w oparciu o związki logiczne, przyczynowo - skutkowe lub następstwa czasowe. ZDARZENIE - moment czasu określający rozpoczęcie lub zakończenie jednej lub wielu czynności. Mówimy, ze zdarzenie zaszło, jeżeli zostały zakończone wszystkie czynności, dla których to zdarzenie jest zdarzeniem końcowym 4

5 i numer zdarzenia, i = 1, 2, 3,... t i najwcześniejszy możliwy moment zaistnienia zdarzenia i T i najpóźniejszy dopuszczalny moment zaistnienia zdarzenia i L i - zapas czasu dla zdarzenia i t i i L i T i i t i L i T i 5

6 Czas najkrótszy (najwcześniejszy moment zaistnienia zdarzenia o numerze 'i'), jest to najdłuższy czas przejścia od zdarzenia pierwszego do zdarzenia 'i'- tego. Czas najdłuższy (najpóźniejszy moment zaistnienia zdarzenia), jest to różnica pomiędzy czasem krytycznym a najdłuższym czasem przejścia od tego zdarzenia do zdarzenia końcowego. Czynność dowolnie wyodrębniona część projektu charakteryzująca się czasem trwania i zużywaniem środków. Czynności przedstawiamy przy pomocy strzałek (wektorów) łączących zdarzenia. Kierunek strzałki przedstawia zależności między czynnościami. Czynność charakteryzuje para wskaźników i-j, gdzie i jest numerem zdarzenia, w którym czynność się rozpoczyna, a j numerem zdarzenia w którym czynność się kończy. Czynność pozorna szczególny typ czynności, które nie zużywają czasu (jej czas trwania jest równy zeru) ani środków. Służą jedynie do przedstawienia zależności między czynnościami. Czynności pozorne przedstawiamy przy pomocy strzałek (wektorów) przerywanych. 6

7 Zdarzenia początkowe nie mają czynności poprzedzających Zdarzenia końcowe nie mają czynności następujących po nich Wykres sieciowy może mieć kilka początkowych i kilka końcowych zdarzeń i wówczas łączy się je czynnościami pozornymi w jedno zdarzenie początkowe i jedno zdarzenie końcowe 7

8 Dane zdarzenie nie może nastąpić, dopóki nie zakończą się wszystkie czynności prowadzące do niego i warunkujące zajście tego zdarzenia Żadna kolejna czynność nie może się rozpocząć, dopóki nie zaistnieje zdarzenie kończące czynności poprzedzające Wektory czynności powinny być skierowane z lewej strony do prawej Wykres sieciowy nie powinien mieć obiegów zamkniętych, tj. pętli łączących dwukrotnie te same zdarzenia Strzałki obrazujące czynności nie powinny się przecinać 8

9 Dwa zdarzenia mogą być połączone tylko jedną czynnością. Jeżeli kilka czynności wykonywanych jest równolegle pomiędzy dwoma zdarzeniami to należy wprowadzić czynności pozorne Zdarzenia i czynności powinny być odpowiednio uporządkowane, tzn. każdy poprzednik ma mieć mniejszy numer lub wcześniejszą literę od następnika (zatem numerując zdarzenia należy zwracać uwagę na to, by zdarzenie wcześniejsze miało mniejszy numer i < j). Wymóg ten wyklucza wystąpienie cyklu (tzn. sytuacji, gdy wychodząc z jednego wierzchołka i poruszając się po krawędziach, można do tego samego wierzchołka wrócić) 9

10 ŚCIEŻKA KRYTYCZNA najdłuższa pod względem czasu trasa przechodząca przez sieć. Wyznacza ona cały czas realizacji czy datę zakończenia całości zamierzenia LUZ CZASOWY w jakim przedziale na osi czasu należy spodziewać się zakończenia wszystkich czynności dla których dane zdarzenie jest zdarzeniem końcowym ZAPAS CAŁKOWITY luz czasowy jaki pozostaje po odjęciu od odcinka czasu, czasu trwania danej czynności ZAPAS CZASU - ilość czasu, z jaką wykonanie danej czynności może być opóźnione bez wywierania wpływu na datę zakończenia całego projektu 1. Zdefiniowanie celu projektu i czasu jego realizacji 2. Wyodrębnienie listy czynności Ustalenie logicznego następstwa poszczególnych czynności Określenie parametrów czynności (czas, nakład, itp.) Czynność Poprzednik Czas trwania a 1 b 2 c a, b 3 d a, b 4 e c, d 2 f e 3 g e 1 10

11 3. Wygenerowanie wykresu Gantta (graficznej interpretacji listy czynności) 4. Budowa diagramu sieciowego 5. Wyznaczenie ścieżki krytycznej Interpretacja wyników Najkrótszy czas realizacji projektu Najpóźniejszy możliwy termin rozpoczęcia i zakończenia zadań Zapas czasu Oczekiwany czas trwania czynności 11

12 Wydłużenie czasu realizacji którejkolwiek czynności krytycznej skutkuje wydłużeniem czasu trwania całego przedsięwzięcia. Wydłużanie czasu realizacji czynności niekrytycznych do pewnego momentu nie wpływa na przebieg przedsięwzięcia, lecz powyżej pewnej wartości powoduje zmianę przebiegu ścieżki krytycznej i wzrost czasu trwania całości przedsięwzięcia. Dzięki znajomości ścieżki krytycznej decydent ma możliwość na skoncentrowanie na niej uwagi oraz ewentualne wpływanie na czas realizacji przedsięwzięcia poprzez odpowiednia alokacje mocy produkcyjnych 12