Fazy potencjału czynnościowego serca

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Fazy potencjału czynnościowego serca"

Dorota Mazurkiewicz
8 lat temu
Przeglądów:

1 Leki antyarytmiczne

2 Treść Fizjologia rytmu serca Definicja i mechanizmy arytmii Klasyfikacja leków antyarytmicznych Leki antyarytmiczne (mechanizmy i charakterystyka farmakologiczna) Arytmie w praktyce klinicznej - elementy

4 Fazy potencjału czynnościowego serca Faza 0 szybkiej depolaryzacji (napływ Na + do kk) Faza 1 częściowej repolaryzacji (deaktywacja prądu Na + do kk, akt. prądu K + na zew. kk) Faza 2 plateau (akt. wolnego prądu Ca 2+ do kk) Faza 3 repolaryzacji (inaktywacja prądu Ca 2+, akt. prądu K + na zew. kk) Faza 4 rozrusznika (akt. wolnego prądu Na + do kk, zwolnienie prądu K + na zew. kk) automatyzm serca Okres refrakcji (faza 1-3) 0 mv -80mV Faza 0 Faza 1 Faza 4 II I IV Faza 2 III Faza 3

wolnego prądu Ca 2+ do kk) Faza 3 repolaryzacji (inaktywacja prądu Ca 2+, akt. prądu K + na zew.

5 System przewodzący Cel: szybka i zorganizowana depolaryzacja mm komór serca dla prawidłowego wyrzutu krwi z serca Czasy aktywacji przedsionków i komór serca

6 Mechanizmy arytmii serca Typu re-entry - część mm komór jest reaktywowana w wyniku obejścia blokady przewodzenia, poprzez wytworzony patologiczny obwód krążenia pobudzenia, np. dodatkowa droga łącząca przedsionki i komory w zsp. Wolff a- Parkinson a. Częsta przyczyna trzepotania przedsionków, tachykardii nadkomorowej i komorowej Patologiczna aktywność rozrusznika serca, np. w wyniki niedokrwienia Wczesna lub opóźniona depolaryzacja następcza (wytworzenie ektopowych miejsc pobudzenia, może być wywołana przez leki, np. digoksyna)

Częsta przyczyna trzepotania przedsionków, tachykardii nadkomorowej i komorowej Patologiczna aktywność rozrusznika serca, np.

7 Klasyfikacja Vaughan-Williams a Oparta na mechanizmach działanie prawidłowych kk Purkinjego Klasyfikuje leki zgodnie z ich blokującym wpływem na prądy jonowe (Na +, K +, Ca ++ ) i rec. beta adrenergiczne Zalety: Odnosi się do mech. fizjologicznych Pomaga różnicować korzystne i szkodliwe efekty leków

wpływem na prądy jonowe (Na +, K +, Ca ++ ) i rec.

8 Leki antyarytmiczne wg. Vaughan-Williams a Klasa I - Na + - blokery kanałów (bezpośrednie działanie na błony komórkowe) Klasa II Leki sympatykolityczne (blokery rec. beta adr.) Klasa III - Leki wydłużające repolaryzację blokery kanałów K + Klasa IV- blokery kanałów Ca ++ Agoniści rec. purynergicznych Glikozydy naparstnicy

błony komórkowe) Klasa II Leki sympatykolityczne (blokery rec. beta adr.

9 Miejsca działanie klasy I leków antyarytmicznych

10 Klasa I - Blokery kanałów Na+ IA Chinidyna/Prokainamid/Dizopiramid IB - Lidokaina/Meksyletyna/Fenytoina IC - Flekainid/Propafenon 1 2 Wpływa na fazę ERP RRP (efektywne) (względne)

11 Klasa IA blokery kanałów Na + (Prokainamid/Chinidyna/Dizopiramid) Mechanizm działania Hamują przewodnictwo i wydłużają refrakcję (przedsionki, kk His s-purkinjego, mm komór serca) Blokują rec. adr. na obwodzie Działają wagolitycznie Wywierają ujemne działanie inotropowe Zmiany w EKG PR, QRS Toksyczność: gdy QT > 30% lub QT > 0.5 s Dizopiramid: blokada kanałów Ca ++, efekt antycholinergiczny:

adr. na obwodzie Działają wagolitycznie Wywierają ujemne działanie inotropowe Zmiany w EKG PR, QRS

12 Klasa IB (Lidokaina/Meksyletyna/Fenytoina) Mechanizm działania Słaby wpływ na tkankę nie uszkodzoną automatyzmu kk Purkinjego ( okresu efektywnej repolaryzacji - ERP) progu migotania komór serca Hamują przewodnictwo, po większych dawkach Hamują późną depolaryzację następczą po digoksynie Zmiany w EKG: niewielki QT

repolaryzacji - ERP) progu migotania komór serca Hamują przewodnictwo, po

13 Klasa IC (Flekainid, Propafenon) Mechanizm działania (najsilniej blokują kanały sodowe) Hamują patologiczny automatyzm ektopowy Hamują przewodnictwo w węźle AV i komorach serca, też potencjał czynnościowy Ujemne działanie inotropowe (Propafenon) Wydłuża okres refrakcji przewodnictwa w przedsionkach i komorach serca - Propafenon Zmiany w EKG PR, QRS QT (Propafenon)

też potencjał czynnościowy Ujemne działanie inotropowe (Propafenon) Wydłuża okres refrakcji

14 Klasa IC (Flekainid) Zastosowanie: np. tachykardia komorowa, trzepotanie przedsionków Kinetyka t 1/2 = 13 godz. Interakcje lekowe Powoduje wzrost stężenia digoksyny Amiodaron podwyższa poziom flekainidu

15 Klasa II - blokery efektywną refrakcję przewodzenia w węźle AV - arytmie re-entry w węźle AV - w tachykardiach przedsionkowych, kontrolują szybkość przewodnictwa do komór Redukują arytmie związane z wysiłkiem fizycznym (wywołane katecholaminami) W badaniach klinicznych: - redukują ryzyko ponownego zawału serca i nagłej śmierci sercowej po zawale serca (hamują przebudowę serca)

związane z wysiłkiem fizycznym (wywołane katecholaminami) W badaniach klinicznych: - redukują

16 Klasa II (Propranolol) Zastosowanie Tachykardie komorowe (re-entry, ektopowe) Tachykardia zatokowa (tyreotoksykoza) Tachykardie komorowe wywołane przez wysiłek Kinetyka t 1/2 = 3 godz. Interakcje lekowe Werapamil Hipotensja, Blok serca Spadek czynności lewej komory serca (ujemne działanie inotropowe)

wywołane przez wysiłek Kinetyka t 1/2 = 3 godz.

17 Klasa III (blokery kanałów K + ) Mechanizm Przedłużają repolaryzację Przedłużają trwanie potencjału czynnościowego Kurczliwość nie jest zmieniona lub lekko zwiększona Leki Amiodaron (80% migotania przedsionków) Dronedaron (20% migotania przedsionków) Sotalol Bretylium N-acetyl Prokainamid Vernakalant (!) Ibutylid

lub lekko zwiększona Leki Amiodaron (80% migotania przedsionków) Dronedaron

18 Amiodaron - Dronedaron Nasila hamowanie w węźle AV (efekt na ostro ) Stosowany w stanach nagłych i dla profilaktyki Arytmie nadkomorowe i komorowe Stosowany doustnie i dożylnie Dawki nasycające i podtrzymujące T1/2 54 dni B. duża objętość dystrybucji Kumuluje się Metabolizowany w wątrobie

komorowe Stosowany doustnie i dożylnie Dawki nasycające i podtrzymujące

19 Dronedaron: nowe działanie niepożądane. Badanie PALLAS (przerwane w 2011) wykazało dwukrotny wzrost śmiertelności z przyczyn zdarzeń sercowo-naczyniowych (udar mózgu, zatory naczyniowe, niewydolność serca) w grupie leczonej dronedaronem. Lek przeciwskazany w III i IV okresie CHF. Vernakalant - nowa nadzieja leczenia migotania przedsionków serca. Jak wykazano w badaniu AVRO (2010) vernakalant jest wyraźnie skuteczniejszy niż amiodaron (51,7% vs 5,2%) w przywracaniu SR w ciągu 90 minut od podania. Podobnie jak inne leki z grupy III hamuje prądy potasowe, przedłużając okres repolaryzacji. Różni się od innych leków grupy III tym, że siła jego działania blokującego kanały K+ rośnie ze wzrostem akcji serca.

leczonej dronedaronem. Lek przeciwskazany w III i IV okresie CHF. Vernakalant - nowa nadzieja leczenia migotania przedsionków serca.

20 Klasa IV (diltiazem, werapamil) (Mechanizm działania) CCB hamują typ L kanałów Ca 2+, w mechanizmie podobnym do blokady kanałów sodowych przez leki grupy I.

21 Werapamil Wydłuża przewodnictwo stanu czynnego i stan refrakcji w węźle AV, hamuje falę nawracającą (re-entry). Stosowany w stanach ostrych i jako profilaktyka Stosowany doustnie i dożylnie Arytmie nadkomorowe (ale nie arytmie komorowe- zapaść sercowo-naczyniowa!) Nie stosować dożylnie z beta blokerami (blok serca) T1/2 6-8 godzin

22 Adenozyna Poza klasyfikacją Vaughan Williams a (klasa V?) Nukleotyd purynowy (pobudza rec. adenozynowe - hyperpolaryzacja kk) Zwalnia przewodnictwo przez węzeł AV W stanach nagłych Hamowanie tachyarytmii nadkomorowych, diagnoza tachyarytmii komorowych Bolus dożylny T1/2 < 2-10 s

23 Digoksyna Mechanizm działania Hamowanie Na-K ATPazy Efekt inotropowo-dodatni Wzrost napięcia n. błędnego Zmiany w EKG Wydłużenie odc. PR Obniżenie odcinka ST Skrócenie odcinka QT

24 Digoksyna Zastosowanie: tachyarytmie nadkomorowe Kinetyka t 1/2 = (35-48 godz.) Interakcje Warfaryna- PT stężenia Digoksyny Chinidyna, amiodaron, werapamil wydolności nerek, wydalania kanalikowego (spironolakton) ryzyka arytmii przy K +, Ca ++

25 Efekty pro-arytmiczne leków antyarytmicznych (Torsade de Pointes - napady wielokształtnego częstoskurczu komorowego, balet serca) Klasa IA Chinidyna 2-8% Prokainamid 2-3% Disopiramid 2-3% Klasa III d,l-sotalol 1-5% d-sotalol 1-2% Amiodaron < 1%

26 Iwabradyna blokuje kanały f węzła zatokowoprzedsionkowego. Powoduje to zwolnienie depolaryzacji spoczynkowej (prąd rozrusznikowy), które przejawia się zwolnieniem rytmu zatokowego w spoczynku, jak i wysiłku. ( Prąd If jest mieszanym prądem Na+ K+, skierowanym do wewnątrz, aktywowanym przez hiperpolaryzację i modulowanym przez czynność układu autonomicznego). Iwabradyna nie wpływa na siłę skurczu serca, krążenie obwodowe, metabolizm cholesterolu ani trójglicerydów.

27 Wernakalant jest lekiem przeciwarytmicznym działającym głównie na mięsień przedsionków, powodującym wydłużenie refrakcji przedsionków oraz zwolnienie tempa przewodzenia impulsów w sposób zależny od częstości rytmu (wpływ leku na refrakcję i przewodzenie impulsów tłumi zjawisko re-entry). Lek blokuje przewodzenie prądów jonowych we wszystkich fazach potencjału czynnościowego mięśnia przedsionków, w tym prąd jonów potasu właściwy dla komórek mięśnia przedsionków (np. opóźniony prąd prostowniczy IKur [ang. ultra-rapid delayed rectifier] oraz prądy jonów potasowych zależne od acetylocholiny). Blokuje także kanały I to i IK Ach oraz kanał sodowy. Celowany wpływ na mięsień przedsionków (AF - zalecenie klasy IA) skojarzony z zablokowaniem późnej fazy prądu sodowego wskazuje na to, że wernakalant cechuje się niskim potencjałem proarytmicznym.

28 Ibutylid (klasa III) It does have action on the slow sodium channel and promotes the influx of sodium through these slow channels. This drug increases action potential duration as its primary mechanism of action, so-called class III effect, largely by blocking the rapid component of the cardiac delayed rectifier potassium current, IKr. Although potassium current seems to play a role, their interactions are complex and not well understood. Ibutilide s unique mechanism works by an activation of a specific inward sodium current, thus producing its therapeutic response in which a prolonged action potential increases myocytes cardiac refractoriness in case of atrial fibrillation and flutter.

Podobne dokumenty

Farmakologia leków antyarytmicznych Marzena Dworacka

Farmakologia leków antyarytmicznych Marzena Dworacka Leczenie zaburzeń rytmu dzisiaj Ogranicza się stosowanie leków antyarytmicznych, a zwiększa się znaczenie leków modyfikujących przebieg choroby leżącej