Elektrokardiografia: podstawy i interpretacja

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Elektrokardiografia: podstawy i interpretacja"

Tomasz Sokołowski
9 lat temu
Przeglądów:

1 Elektrokardiografia: podstawy i interpretacja

2 Podstawy EKG 1887 rok- Waller dokonał bezpośredniego zapisu potencjałów serca rok- galwanometr strunowy Einthovena pozwolił na rejestrację czynności elektrycznej serca z powierzchni ciała 1910 rok- początek powszechnego stosowania galwanometru w praktyce klinicznej

1901 rok- galwanometr strunowy Einthovena pozwolił na rejestrację

3 Ewolucja aparatury lata XX wieku pierwszy aparat EKG aktualnie

4 Podstawy EKG Wykonanie oraz interpretacja zapisu EKG zostały opisane w sposób jak najbardziej ujednolicony w 6- częściowej publikacji pod wspólnym tytułem Poszukiwanie optymalnej elektrokardiografii w 2007 roku (1 i 2 część) oraz 2009 roku (3-6 część) Opracowanie AHA, ACC oraz HRS

wspólnym tytułem Poszukiwanie optymalnej elektrokardiografii w 2007

5 Odprowadzenia standardowego EKG układ referencyjny ujemny (-)

6 Niestandardowe odprowadzenia EKG Odprowadzenia z prawej strony okolicy przedsercowej V3R- V6R

7 Niestandardowe odprowadzenia EKG V3R-V4R umożliwia rozpoznanie zawału prawej komory serca!

8 Niestandardowe odprowadzenia EKG Widoczny zawał prawej komory w V3R- V6R

9 Niestandardowe odprowadzenia EKG Rejestracja z tylnej ściany klatki piersiowej jest pomocna w ostrych zespołach wieńcowych (prezentacja tętnicy okalającej)

10 Niestandardowe odprowadzenia EKG Rejestracja z tylnej ściany klatki piersiowej jest pomocna w ostrych zespołach wieńcowych (prezentacja tętnicy okalającej)

Niestandardowe odprowadzenia EKG Układ Mason-Likar wykorzystywany w rejestracji ambulatoryjnej i elektrokardiograficznej próbie wysiłkowej Ograniczenie: możliwość

11 Niestandardowe odprowadzenia EKG Układ Mason-Likar wykorzystywany w rejestracji ambulatoryjnej i elektrokardiograficznej próbie wysiłkowej Ograniczenie: możliwość zniekształcenia załamków w porównaniu z układem standardowym, zmniejszenie amplitudy odprowadzeń dotyczy to JEDYNIE odprowadzeń kończynowych- głównie I i avl (zmniejszenie amplitudy QRS)

zniekształcenia załamków w porównaniu z układem standardowym, zmniejszenie amplitudy

12 Powstawanie krzywej EKG Chyba będzie nudne!

13 Układ bodźcotwórczo-przewodzący serca

14 Podstawowe pojęcia Załamki i fale Załamek P- sekwencyjna aktywacja prawego a następnie lewego przedsionka Zespół QRS- proces depolaryzacji komór (jednoczesnej) Fala ST-T- repolaryzacja komór Fala U- repolaryzacja komórek M Odstępy i czasy trwania Odstęp PQ- czas pomiędzy początkiem depolaryzacji prawego przedsionka i początkiem depolaryzacji komór Czas trwania QRS- czas depolaryzacji komór Odstęp QT- czas trwania repolaryzacji komór PP- czas trwania cyklu depolaryzacji przedsionków RR- czas trwania cyklu depolaryzacji komór

czas pomiędzy początkiem depolaryzacji prawego przedsionka i początkiem depolaryzacji komór Czas trwania QRS- czas depolaryzacji

15 Geneza poszczególnych składowych krzywej

16 Geneza poszczególnych składowych krzywej

17 Geneza poszczególnych składowych krzywej

18 Geneza poszczególnych składowych krzywej

19 Dlaczego QRS i T mają podobne wychylenia? depolaryzacja repolaryzacja proces depolaryzacji zawsze przebiega odśrodkowogłówne wychylenie P-QRS dodatnie- wektor skierowany jest do elektrody Czas trwania depolaryzacji warunkuje kierunek wektoraproces elektrycznie odwrotny do depolaryzacji-załamki T są dodatnie

odśrodkowogłówne wychylenie P-QRS dodatnie- wektor skierowany jest do

20 Prawidłowe EKG Nareszcie!

21 Prawidłowe EKG progresja załamka R- ważne!!!

22 Prawidłowe EKG? NIE- przestawione V1- V3- brak progresji załamka R!!!

23 Prawidłowe EKG? Typowa zmiana odprowadzeń: lewa/prawa ręka. Zmianom ulegają praktycznie wszystkie odprowadzenia kończynowe!!! Nie można określić rytmu wiodącego

24 Prawidłowe EKG? Zamiana elektrod lewa/prawa noga nie wywołuje zmian w zapisie EKG. Informacja elektryczna płynąca z obu kończyn jest taka sama.

25 Podstawowe oznaczenia oraz interpretacja Czy naprawdę takie trudne?

26 Podstawowe kroki analizy zapisu EKG 10 głównych punktów pomocnych we właściwej ocenia zapisu EKG: 1. Ogólne wrażenie na temat zapisu- co jest jego najbardziej uderzająca cechą? 2. Szczegółowa analiza poszczególnych składowych zapisu (załamki, odcinki i odstępy) 3. Jaka jest częstość rytmu serca 4. Jaki jest rytm wiodący a. czy widoczne są załamki P b. czy mają zawsze taka sama morfologię c. czy stosunek załamków P do QRS jest 1:1 d. jakie są zespoły QRS- wąskie czy szerokie 5. Określenie osi serca 6. Czy są obecne cechy przerostu przedsionka/ów lub/i komory (komór) 7. Czy są obecne cechy niedokrwienia lub zawału 8. Teraz trzeba połączyć wszystkie obserwacje w spójną całość 9. Połączyć własne obserwacje z danymi klinicznymi 10. ROZPOZNANIE

27 Zawsze należy pamiętać! Bardzo pomocne jest porównanie aktualnego zapisu z poprzednimi, jeśli jest taka możliwość!!! Daje to możliwość określenia nowych- istotnych dla rozpoznania zmian w zapisie EKG pacjenta.

28 Podstawy Najczęściej stosowanym systemem zapisu jest zapis przy prędkości 25mm/s, w układzie kolumnowym, w którym każda kolumna reprezentuje 2.5 sek fragment EKG- łącznie zapis 10 sekund elektrokardiogramu. Dodatkowo 10- sekundowy ciągły zapis powinien uzupełniać w/w kolumny (najczęściej jest to odprowadzenie V1 i jedno z kończynowych (dla dobrej wizualizacji załamka P, i tym samym ocenie rytmu wiodącego). Zapis z prędkością 25mm/s i cechą 1cm/1mV jest standardem.

29 Standardowy zapis EKG

30 Linijka i cyrkiel są nadal podstawowymi przyrządami analizy częstości i czasu trwania składowych EKG msek ( 60/min)

31 Linijka- określenie częstości załamków P oraz zespołów QRS. Widoczne rozkojarzenie przedsionkowo-komorowe z czynnym rytmem o wąskich zespołach QRS

32 Cyrkiel- określenie częstości załamków P oraz zespołów QRS. Cyrkiel pozwala na określenie częstości załamków P ułatwiając określeniu rytmu wiodącego (w tym przypadku WYDZIAŁ LEKARSKI czynnego ŚLĄSKIEGO UNIWERSYTETU rytmu MEDYCZNEGO o wąskich W KATOWICACH zespołach QRS)

33 Należy jednak pamiętać! Podstawową cechą rytmu zatokowego jest jego niemiarowość!!! To objaw zdrowia!!!

34 Składowe zapisu krzywej oraz pomiar

35 Ocena EKG- prawidłowe załamki, odstępy i odcinki Załamek/odstęp Czas trwania (msek) Załamek P <120 Odstęp PQ Czas trwania zespołu QRS <110 *** Odstęp QT (skorygowany) (metodą Bazetta) Mężczyźni <450 msek *** Kobiety <460 msek *** *** wg ostatniego stanowiska AHA, ACC i HRS (2009) Ważne!!! Jeśli nowo włączony lek (niekoniecznie kardiologiczny) powoduje wydłużenie QTc o >30 msek należy rozważyć jego dalsze stosowanie, jeśli o I >60 K ATmsek- E D R A KONIECZNIE I K L I N I K A KODSTAWIĆ!!! A R D I O LO G I I

36 Ocena EKG- prawidłowe załamki, odstępy i odcinki Załamek/odstęp Częstość rytmu zatokowego Amplituda, kierunek wychylenia 60-90/min Załamek P Załamek Q Do 2.5 mm, w I do 1mm dodatni w I, II, ujemny w avr <40 msek, nie przekracza 25% amplitudy R Zespół QRS Wyrównanie R/S w V3-4 odpr. kończynowe: 5-24 mm odpr. przedsrcowe: 8-24mm Zwrot ujemny V1-2: <35 msek, V5-6: <45 msek

37 Ocena EKG- prawidłowe załamki T Mężczyżni 40 r.ż. Odprowadzenia V2 i V3 pozostałe Nieprawidłowe przemieszczenie p.j 2,0 mm 1,0 mm Mężczyźni < 40 r.ż. V2 i V3 2,5 mm Kobiety Mężczyźni 40 r.ż. i kobiety V2 i V3 pozostałe V3R i V4R 1,5 mm 1,0 mm 0,5 mm Meżczyźni <30 r.ż. V3R i V4R 1,0 mm Mężczyźni i kobiety V7 V9 0,5 mm Obniżenie odcinka ST Mężczyźni i kobiety V2 i V3 pozostałe 0,5 mm 1,0 mm

38 Linia izoelektryczna Linia łącząca odcinki PQ. Linią izoelektryczną nie jest odcinek T-P!!! Wyjątek: zawał przedsionka oraz zapalenie osierdzia- obniżenie odcinka PQ (jak o tym pomyśleć?- klinika pacjenta)

39 Oznaczanie osi serca Czy naprawdę to takie trudne?

40 Oznaczanie osi serca Trójkąt Einthovena W oparciu o bipolarne : I, II, III 3-osiowy system -120 o 6-osiowy system +150 o Osiowy system referencyjny W oparciu o bipolarne : I, II, III, i avr, avl, avf

41 Oznaczanie osi serca nazwa Oś prawidłowe -30 do 90 Umiarkowane w lewo Znaczne w lewo > -45 Umiarkowane w prawo -30 do -45 <120 Znaczne w prawo

42 Przykłady osi serca

43 Przykłady osi serca

44 Przykłady osi serca

45 Powiększenie prawego przedsionka Kryteria: 1. Wzrost amplitudy P 2.5mm w II 2. i/lub 1.5mm w V1 3. Prawidłowy czas trwania 4. Cechy nieprawidłowości prawej komory

46 Powiększenie lewego przedsionka Kryteria: 1. Czas trwania 120 msek w I i II 2. Załamek dwugarbny 3. Prawidłowa amplituda 4. Dwufazowy P w V1 z fazę ujemną >40 msek

47 Powiększenie prawej komory Kryteria: V1: R/S 1 R 7 mm q <2mm Zwrot ujemny 35 msek Kryteria: V5-6: R/S 1 R mm <5mm S 7mm R V1+ SV5/V6 >10.5mm Prawogram patologiczny

48 Powiększenie lewej komory Kryteria: R I + S III>25mm R avl >11mm S V1 + R V5-6 35mm (Sokolow-Lyon) R V5-6 >26mm R avl + S V3 >28mm (M) lub >20mm (K) (wskaźnik Cornell) Lewogram patologiczny

49 Powiększenie lewej komory Kryteria: R I + S III>25mm R avl >11mm S V1 + R V5-6 35mm (Sokolow-Lyon) R V5-6 >26mm R avl + S V3 >28mm (M) lub >20mm (K) (wskaźnik Cornell) Lewogram patologiczny

50 Zachowanie się odcinka ST Określamy: 1. Wielkość obniżenia/uniesienia 2. Kierunek (poziomy, skośny w górę lub dół) 3. Nachylenie

51 51

52 częstotliwość < >100 Rytm zatokowy arytmie Bradykardia zatokowa prawidłowy Tachykardia Przy >120 może częstoskurcz zatokowy częstotliwość < >100 Przedsionek Łącze a-v komory Rytmy zastępcze Rytmy przyspieszone (czynne) częstoskurcze 52

53 Rytm zatokowy 53

54 Sinus arrhythmia- niemiarowość 54

55 55

56 Sinus tachycardia 56

57 57

58 PAC 58

59 59

60 60

61 avnrt reentry tachy 61

62 avrt 62

63 eat 63

64 64

65 65

66 Wide complex tachy 66

67 vt 67

68 vt 68

69 vt 69

70 Ev bigemini 70

71 FlA 71

72 FlA 72

73 73

74 FlA 5:1 74

75 75

76 76

77 FA brady widoczna fala f 77

78 AF rapid 78

79 79

80 80

81 Ev bigemini 81

82 Ev bigemini 82

83 vt 83

84 Rytm komorowy czynny 84

85 Rytm wezlowy czynny 85

86 wpw 86

Podobne dokumenty

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 6 elektrod przedsercowych V1 do V6 4 elektrody kończynowe Prawa ręka Lewa ręka Prawa noga Lewa noga 1 2 Częstość i rytm Oś Nieprawidłowości P Odstęp PQ Zespół QRS (morfologia,