QUINOA SUPERFOOD. Wydział Rolnictwa i Biotechnologii

Transkrypt

1 QUINOA SUPERFOOD

2 tekst: dr hab. inż. Krzysztof Gęsiński zdjęcia: Wikipedia, archiwum własne KOMOSA RYŻOWA NOWE MOŻLIWOŚCI Pochodzenie komosy ryżowej Quinoa czyli komosa ryżowa (Chenopodium quinoa Willd) jest jedną z najstarszych uprawnych roślin świata. Na terenie krajów andyjskich uprawia się ją już od około 5 tysięcy lat. Jest gatunkiem należącym do klasy dwuliściennych i rodziny Chenopodiaceae, podobnie jak burak cukrowy i szpinak. Rozkwit jej uprawy dokonał się w czasie trwania imperium Inków. To święte zboże Inków określane było matką zbóż, ponieważ zapewniało wyżywienie nawet w latach, kiedy warunki pogodowe były szczególnie niekorzystne. Komosa ryżowa pochodzi z Ameryki Południowej z Ekwadoru, Peru i Boliwii, później została sprowadzona do Argentyny i Chile. Uprawiana była przez Indian amerykańskich. Z uwagi na duże zainteresowanie możliwości uprawy tego gatunku są dziś analizowane w wielu krajach na całym świecie. Komosa ryżowa ma wiele zalet. Jej potencjał wynika z dużej tolerancji na stresy abiotyczne: wykazuje wysoki poziom odporności na niekorzystne czynniki, takie jak zasolenie gleby, susza, mróz, choroby i szkodniki, jest również silnie konkurencyjna w stosunku do większości chwastów. Może tolerować ph gleby od 4,8 do 9,5. Dzięki możliwościom mikoryzowym, czyli symbiozie z grzybami glebowymi, maksymalizuje wykorzystanie trudno dostępnych składników odżywczych. Właściwości odżywcze Komosa ryżowa charakteryzuje się również wysoką wartością pokarmową, wyższą niż gatunki powszechnie uprawiane. Dotyczy to zarówno dużej ilości wartościowego białka (13,5%), tłuszczu (6%), węglowodanów (58,3%), popiołu (1,2%) oraz witamin, jak i odpowiednich proporcji tych składników. Nasiona komosy ryżowej zawierają również znaczne ilości składników mineralnych, zwłaszcza fosforu, potasu i magnezu, ale także wapnia, sodu, żelaza (50% więcej niż zboża), miedzi, manganu i cynku. Największą zaletą tego gatunku jest jednak wysoka jakość białka. Charakteryzuje się ono dobrze zbilansowaną zawartością niezbędnych aminokwasów egzogennych, szczególnie dużo jest w nim lizyny i tryptofanu, nie zawiera glutenu i jest antyalergiczne z wysoką biodostępnością. W związku z tym nasiona komosy mogą być alternatywą dla białka pochodzenia zwierzęcego. Dlatego są wartościowym produktem w diecie wegetarian. Komosa ryżowa jest również dobrym źródłem witamin: B (ryboflawiny i kwasu foliowego, tiaminy), E (tokoferoli), C oraz D. Charakteryzuje się również dużą ilością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (omega 3 i omega 6), ale także kwasu linolenowego, oleinowego i linolowego. Dzięki temu spożywanie komosy przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu, w związku z czym zmniejsza się ryzyko zachorowania na miażdżycę i inne choroby układu krążenia. Na uwagę zasługuje również niski indeks glikemiczny (IG = 35) komosy ryżowej. Wynika to z tego, że w skład węglowodanów wchodzą głównie węglowodany złożone, a udział cukrów prostych jest niewielki. Gatunek ten jest również dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który dodatkowo obniża poziom glukozy we krwi, dlatego produkty z komosy ryżowej mogą spożywać cukrzycy. Ze względu na to, że nie zawiera glutenu, produkty z tej rośliny mogą być spożywane przez osoby chore na celiakię. Interesujące wydają się najnowsze wyniki badań naukowych wskazujące na możliwości wykorzystywania tej rośliny w zapobieganiu nowotworom. Wynika z nich, że wyciągi z jej nasion, kiełków i liści hamują proliferację komórek raka szczurzej prostaty. Komosa ma więc potencjalne działanie antynowotworowe. Wykorzystanie w sztuce kulinarnej Nasiona tego gatunku z uwagi na specyficzny smak można wykorzystywać zarówno do przygotowywania dań głównych, jak i deserów. Mogą zastąpić ryż, kasze, ziemniaki czy makarony, ale również być składnikiem zup, gulaszu czy sałatek. Nasiona mają też zastosowanie w piekarnictwie jako dodatek do chleba w różnej postaci, np. całych nasion prażonych, moczonych, a przede wszystkim uzyskanej z nich mąki. Takie zastosowanie daje różne korzyści: wzbogaca pieczywo w wysokowartościowe składniki odżywcze, poprawia jego cechy fizyczne, poprawia objętość, a także przedłuża świeżość i tym samym przydatność konsumpcyjną. Nasiona można wykorzystać do wypieku ciasteczek, a w postaci prażonej jako dodatek do jogurtu. Ziarno bywa używane również do wyrobu napoju alkoholowego zwanego chicha. Jest to narodowy napój Indian andyjskich. Młode rośliny można spożywać w postaci sałatek podobnie jak szpinak. Zarówno cała roślina, jak i nasiona mogą również stanowić cenną paszę w żywieniu zwierząt (przeżuwaczy oraz trzody chlewnej). Badania na UTP Zastosowanie komosy ryżowej jest bardzo szerokie, a skłaniają do tego jej wysokie walory, które powinny być doceniane również w Polsce. Na UTP trwają prace mające na celu doskonalenie tego gatunku i poprawę jego plonowania. Pierwsze eksperymenty dotyczyły dostosowania agrotechniki tego gatunku do warunków klimatyczno-glebowych Polski (Gęsiński 2012), a także hodowli nowych odmian, które zostały z sukcesem potwierdzone (Lema- -Rumińska i in. 2018). Próby agrotechnicznych możliwości uprawy komosy ryżowej na zieloną masę pokazały, że materiał ten jest również niezwykle wartościowy i może być wykorzystany do skarmiania przeżuwaczy w postaci suszu jako dodatku paszowego, ale także kiszonki (Gęsiński 2019, Podkówka i in. 2018). Badano także wpływ saponin z komosy ryżowej na monowarstwę lipidową skóry, a wyniki ukazały potencjał zastosowania tych związków w funkcjonalnych preparatach kosmetycznych i farmaceutycznych (Jurek i in. 2019). Interesujące wyniki badań otrzymano również na podstawie analizy właściwości skrobi komosy ryżowej. Okazuje się, że pozwalają one na możliwość zastosowania skrobi komosy ryżowej w technologii żywności w zamian za skrobię pszenną, do której jest najbardziej podobna, co wykazano w pracach z 2019 roku (Pycia i in. 2019). Dodatkową zaletą przemawiającą za szerszym wykorzystaniem nie tylko skrobi, ale także mąki z komosy ryżowej jest brak silnego alergenu jakim jest gluten. W związku z tym komosa może być doskonałym składnikiem diet bezglutenowych. Tym bardziej, że mąka pszenna dodawana jest do wielu produktów jako wypełniacz, co niestety całkowicie eliminuje je w spożyciu przez osoby chore na celiakię. Problem ten jest bardzo poważny, a można go bardzo łatwo rozwiązać zastępując pszenicę komosą ryżową. Najnowsze badania pokazują, że komosa ryżowa może być doskonałym źródłem błonnika pokarmowego. Zawiera nawet 18-20% całkowitego błonnika pokarmowego (TDF), w którym stosunek frakcji rozpuszczalnej do nierozpuszczalnej jest bliski 1:2. Wysoka zawartość białka z odpowiednim składem frakcyjnym i stosunkowo niska aktywność inhibitorów proteaz (trypsyny i chymotrypsyny) obserwowana w badanych odmianach komosy ryżowej dowodzi potencjalnie wysokiej wartości biologicznej białka. Badania pokazują również, że nasiona komosy ryżowej mogą być też dobrym źródłem związków fenolowych o działaniu przeciwrodnikowym i przeciwutleniającym (Sobota i in. 2020). Badania nad tym gatunkiem na UTP trwają nadal, jest bowiem szereg tematów, które trzeba wyjaśnić i problemów, które wymagają rozwiązania. Literatura: Gęsiński K., 2019: Effect of foliar micronutrient fertilization, seeding rate and seed coating on vegetative characteristics and green matter yield of Quinoa (Chenopodium quinoa Willd.). Acta Sci. Pol., Agricultura, 18(1), Jureka I., Góral I., Gęsiński K., Wojciechowski K., 2019: Effect of saponins from quinoa on a skin-mimetic lipid monolayer containing cholesterol. Steroids, 147, Pycia K., Gęsiński K., Jaworska G., Barczak B., 2019: Comparative analysis of selected physicochemical properties of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.), maize, wheat and potato starch. Journal of Central European Agriculture, 20(2), Lema-Rumińska J., Miler N., Gęsiński K., 2018: Identification of new polish lines of Chenopodium quinoa (Willd.) by spectral analysis of pigments and a confirmation of genetic stability with SCoT and RAPD markers. Acta Sci. Pol. Hortorum Cultus, 17(1), Podkówka Z., Gęsiński K., Podkówka L., 2018: The influence of additives facilitating ensiling on the quality of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) silage. Journal of Central European Agriculture, 19(3), Gęsiński K., (2012): Biologiczne i agrotechniczno-użytkowe uwarunkowania uprawy komosy ryżowej (Chenopodium quinna Willd.). Rozprawy nr 157. Wyd. Uczel. UTP Bydgoszcz. Sobota A., Świeca M., Gęsiński K., Wirkijowska A., Bochnak J., 2020: Yellow coated quinoa (Chenopodium quinoa Willd) physicochemical, nutritional, and antioxidant properties. Journal of the Science of Food and Agriculture, Vol.100(Iss.5),

3 Błażej Błaszak Szereg zastosowań kulinarnych komosy wręcz przyprawia o zawrót głowy, przez co miałem problem z wyborem czy przygotować przepis na coś słodkiego, czy raczej kierować się w stronę potraw wytrawnych. Sugerując się podjętą przeze mnie ostatnio próbą bycia samowystarczalnym w jak największym stopniu (wypiek domowego pieczywa na zakwasie, szczerze polecam!), postanowiłem pójść w stronę potraw wytrawnych, związanych z szeroko pojętym ciastem. Tak więc po długim namyśle uznałem, że może byłby to ciekawy zamiennik za pizzę. Klasyczna pizza na cieście drożdżowym już gościła na moim stole, pizza z kalafiora również, więc dlaczego nie... pizza z komosy ryżowej. Chciałbym zaproponować zatem przepis na pizzę a la' prosciutto z komosy ryżowej. Danie powiedziałbym średnio czasochłonne, trudność w przygotowaniu jest niska. Potrawa będzie zapewniała dużą ilość energii, więc jest idealna na obiad, ale również do przygotowania w gronie znajomych. Przy lekkim zmodyfikowaniu i dbałości o składniki mogłaby powstać w wersji bezglutenowej. PIZZA A LA PROSCIUTTO Z KOMOSY RYŻOWEJ Ciasto: 1 szklanka komosy ryżowej 2 szklanki wody 1 jajko 1 łyżka mąki (opcjonalnie) Sól, pieprz, suszone oregano g sera żółtego startego (najlepszy będzie dobrze rozpuszczający się) Sos pomidorowy: 1 puszka pomidorów 1 mała cebula 2 ząbki czosnku sól, pieprz, oregano, bazylia suszona 1 łyżka oliwy 1 łyżka octu Dodatki: g mozzarelli prosciutto crudo (lub inna, ulubiona wędlina) rukola Komosę ryżową opłukać pod bieżącą wodą, następnie gotować według przepisu podanego na opakowaniu (1 szklanka komosy ryżowej w 2 szklankach wody z dodatkiem soli). Po około minutach gotowania odcedzić i pozwolić lekko ostygnąć komosie. Następnie przenieść ją do kielicha blendera i zblendować. Po zblendowaniu komosy przenieść ją do miski, dodać całe jajko, sól i pieprz do smaku oraz starty ser, dobrze wymieszać powinna wyjść lepka masa, ale zachowująca kształt, jeżeli ciasto będzie zbyt wilgotne dodać mąkę i ponownie wymieszać. Nagrzać piekarnik do temperatury 180 C. Na blachę wyłożoną papierem do pieczenia rozprowadzić ciasto z komosy, w taki sposób, aby powstał płaski, dość zbity placek. Następnie spód pizzy podpiec przez około 20 minut. Kiedy spód pizzy będzie się podpiekał przygotować sos. Na patelni rozgrzać oliwę, dodać pokrojoną w kostkę cebulę i zeszklić, dodać pokrojony w plasterki czosnek, chwilę smażyć na wolnym ogniu. Kolejno dodać pomidory z puszki i prużyć, mieszając od czasu do czasu, aż większość wody wyparuje. Następnie doprawić solą, pieprzem i bazylią oraz zblendować na gładki sos. Jeżeli sos będzie bez wyrazu można dodać odrobinę octu. Podpieczony, wciąż gorący spód pizzy posmarować sosem pomidorowym, ułożyć w równych odstępach plastry mozzarelli oraz prosciutt crudo. Tak przygotowaną pizzę ponownie włożyć do piekarnika i piec przez minut, aż ser dobrze się rozpuści. Pizzę wyjąć z piekarnika, ozdobić rukolą i niezwłocznie serwować.

4 Aleksandra Wantowska Komosa ryżowa jest produktem kompletnym, ponieważ dostarcza węglowodany, pełnowartościowe białko oraz tłuszcz. Dla mnie, jako osoby codziennie uprawiającej sport i o zwiększonym zapotrzebowaniu na witaminy i minerały, jest ona świetnym elementem diety, ze względu na obecność lizyny aminokwasu ważnego dla wzrostu i odnowy tkanek. Dużą zaletą jest również szybki czas przygotowania komosy. Według mnie jej delikatny smak przejmuje smaki pokarmu, z którym ją podajemy, dlatego dobrze smakuje na słodko i w wersji wytrawnej. Można z niej przyrządzić sałatki, upiec ciasteczka, śniadaniowe kasze na słodko lub potraktować jako węglowodan do obiadu zamiast kaszy, ryżu lub makaronu. Moim zdaniem komosa ryżowa stanowi bez wątpienia cenny składnik zdrowej diety, który można wykorzystywać w kuchni na wiele sposobów. SAŁATKA Z KOMOSĄ RYŻOWĄ Porcje 2 Gotowe w 15 minut pół szklanki komosy ryżowej ok 100 g 1 duży burak ćwikłowy pół papryki czerwonej 100 g fasoli czerwonej garść pestek dyni Sos: łyżka miodu pszczelego łyżka soku z cytryny 2 łyżki oliwy z oliwek Dodatki: pieczywo pełnoziarniste Komosę ryżową płuczemy pod bieżącą wodą, wsypujemy do rondelka, zalewamy szklanką wody i gotujemy pod przykryciem, aż kasza wchłonie cały płyn (ok. 10 min.). Odstawiamy do wystygnięcia pod przykryciem! Buraki i paprykę kroimy w małą kosteczkę. Wsypujemy do miseczki komosę, pestki dyni oraz warzywa. Delikatnie mieszamy. W kubku przygotowujemy sos. Mieszamy wszystkie składniki, aż do uzyskania jednolitej konsystencji. Polewamy sosem sałatkę i delikatnie mieszamy całość. Podajemy z pieczywem pełnoziarnistym.

5 Beata Szalkowska Była to moja pierwsza styczność z komosą. Zawsze chciałam zjeść bezmięsnego burgera, a teraz miałam na to okazję. Sam smak bardzo pozytywnie mnie zaskoczył, tak samo konsystencja zrobionych burgerów. Czy wiesz, że... NASA testuje przydatność komosy ryżowej jako składnika diety kosmonautów. BURGER Z KOMOSY RYŻOWEJ Porcje 1 Kcal 721 Gotowe w 60 minut 80 g komosy 1 cebula 1 ząbek czosnku 1 jajko 20 g mąki 2 łyżki bułki tartej 1 orkiszowa bułka 2 łyżki jogurtu 1/4 zielonego chili 2 liście sałaty garść świeżej mięty Gotuj komosę 20 minut. Odsącz. Podsmaż na patelni cebulę, chili i czosnek na oleju, a potem dodaj do mąki z rozmąconym jajkiem. Wrzuć komosę, wymieszaj, uformuj burgera i obtocz w bułce tartej. Wstaw do lodówki na 30 minut, a potem smaż, aż zrobią się złote. Ułóż na bułce sałatę i burgera, a na wierzchu resztę wymieszanych składników.

6 Krzysztof Siejbik W firmie, w której pracuję, odpowiadam również za projekty technologii innowacyjnych produktów i obecnie pracuję nad komosą quinoa przy okazji często z niej korzystam przygotowując drugie śniadania. W mojej propozycji znajdują się: kawałki kiwi, miód w zagęszczonym syropie z czerwonej porzeczki oraz wiórki czekolady gorzkiej 90% w dowolnych ilościach, bazą zawsze jest 40 g suchego ziarna komosy, wcześniej przepłukanego wodą, aby pozbyć się saponin. Quinoa zapewnia uczucie sytości, a dodatkowe składniki niwelują dość specyficzny smak komosy, który szybko może się nudzić. Czy wiesz, że... Rok 2013 ONZ ogłosiło Międzynarodowym Rokiem Komosy Ryżowej, aby promować uprawę, hodowlę i spożycie tej rośliny. DRUGIE ŚNIADANIE Z KOMOSĄ W ROLI GŁÓWNEJ 40 g komosy ryżowej, opłukanej i ugotowanej 1 kiwi miód w zagęszczonym syropie z czarnej porzeczki gorzka czekolada Komosę ryżową wymieszać z pokrojonym w kostkę kiwi, polać łyżką miodu i posypać gorzką czekoladą.

7 Karolina Wdzięczna Komosa jako składnik do naleśników ma specyficzny, zbożowy smak. Jest wyczuwalna również w zapachu, pomimo użytych dodatków. Jest dość sycąca, więc można najeść się już jednym naleśnikiem. Doskonale może też pasować do naleśników słonych. Czy wiesz, że... Quinoa zawiera komplet aminokwasów egzogennych oraz nie zawiera glutenu. W Polsce spotkać można powszechnie występującą krewną komosy ryżowej - komosę białą. Młode pędy tego pospolitego chwastu charakteryzuje wysoka zawartość białka, co sprawiło, że był chętnie wykorzystywany jako jarzyna. Badania archeologiczne dowodzą, że dawniej wykorzystywano także jego nasiona do sporządzania tzw. głodowego chleba. NALEŚNIKI Z KOMOSĄ 1 szklanka przepłukanej komosy ryżowej białej 1/4 szklanki mąki ziemniaczanej 1 jajko 1 szklanka mleka roślinnego lub krowiego 1 łyżka oleju kokosowego + trochę do smażenia 1 łyżka miodu 0,5 łyżeczki proszku do pieczenia szczypta soli Komosę wrzucić do kielicha blendera i zmielić. Wymieszać ją z resztą składników (płyn dolewać stopniowo, żeby nie rozrzedzić ciasta za bardzo). Polać patelnie minimalną ilością oleju (np. koksowego) i smażyć naleśniki na złoty kolor. Podawać na świeżo, w wersji na słodko lub wytrawnie.

8 Zuzanna Połczyńska Moje odczucie co do quinoi: w tym przepisie jest dość wyczuwalna, ale nie przesadnie. Bułki są mięciutkie i nadają się do jedzenia od razu po upieczeniu! Czy wiesz, że... Quinoa ma duże zdolności adaptacji do nowych środowisk. Obecnie w wielu krajach na całym świecie, także w Polsce, prowadzi się prace nad introdukcją tego gatunku. Powoduje to wzrost bioróżnorodności i powstawanie nowych odmian przystosowanych do nowych warunków klimatyczno-glebowych. Z jednego kwiatostanu komosy ryżowej można zebrać nawet do 0,5 kg nasion! BUŁKI BURACZANE Z QUINOA 2 średnie buraki pół cebuli czerwonej 1 szklanka ugotowanej komosy 2 łyżeczki pestek dyni 2 łyżeczki pestek słonecznika posiekana natka pietruszki ząbek czosnku mąka ziemniaczana mielony len bułka tarta do panierki przyprawy (tymianek, sezam, majeranek, kolendra, nasiona kopru włoskiego, kmin, cynamon) sól i pieprz do smaku Buraki ugotuj, wystudź i zetrzyj na tarce na małych oczkach. Czerwoną cebulę posiekaj w kostkę i zeszklij na oleju. Do buraków dodaj wcześniej ugotowaną quinoę, dodaj mąki ziemniaczanej, dodaj przyprawy (tymianek, sezam, majeranek, kolendrę, nasiona kopru włoskiego, kminu i cynamon). Dodaj pestki słonecznika, pestki dyni i posiekany czosnek. Następnie dodaj mielony len i posiekaną natkę. Wymieszaj masę. Uformuj jednakowe kulki. Obtocz w bułce tartej. Lekko spłaszcz tworząc bułki i włóż do piekarnika. Piekarnik powinien mieć temperaturę 180 o C i powinno piec się 25 min. Najlepiej smakują z samym masłem.

9 Dominika Majer Danie to można traktować jako dodatek do głównego posiłku, jako zamiennik ziemniaków lub makaronu. Można dodać ulubione warzywa i/lub mięso i zabierać taki posiłek ze sobą do pracy lub na uczelnię w formie LunchBoxu. Zdaję sobie sprawę, że na zdjęciu nie wygląda to zbyt apetycznie, ale zapewniam, że było pyszne! Czy wiesz, że... Saponiny zawarte w nasionach komosy ryżowej nadają jej gorzkawy smak. Usuwa się je po zbiorze poprzez specjalną obróbkę lub płukanie w ciepłej wodzie. Obniżają walory smakowe, ale nadają quinoi właściwości przeciwzapalne, przeciwalergiczne i immunostymulujące. KOMOSA RYŻOWA Z OLIWKAMI I SUSZONYMI POMIDORAMI komosa ryżowa suszone pomidory w zalewie oliwki sól i pieprz Komosę ryżową należy ugotować zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Oliwki i suszone pomidory pokroić. Wszystko ze sobą połączyć i wymieszać. Przyprawić według uznania, można dodać łyżkę oleju z suszonych pomidorów.

10 Paula Tymińska Komosa ryżowa mimo swoich wielu właściwości odżywczych nie gości zbyt często na polskich stołach. Wiele osób nie spotkało się z nią wcześniej, więc nie wie, w jak prosty i szybki sposób można ją przyrządzić, a wielka szkoda, gdyż można ją nazwać królową wśród super foods. Komosa jako jeden z niewielu produktów roślinnych stanowi źródło pełnowartościowego białka. Stało się to dla mnie inspiracją do stworzenia przepisu bez mięsa. Dodatkowe źródło białka stanowi ciecierzyca oraz mozzarella. Jest to przepis idealny dla osób aktywnych fizycznie i dbających o sylwetkę, gdyż komosa będąca jego podstawą nie zawiera dużo tłuszczu. Przedstawiony przeze mnie przepis jest idealny dla osób, które nie lubią spędzać dużo czasu w kuchni i brudzić dużej ilości naczyń. Potrzebna będzie tylko patelnia i naczynie żaroodporne. Myślę, że nawet osoby, które uważają, że nie mają talentu kucharskiego świetnie dadzą sobie radę z przygotowaniem tego dania. ZAPIEKANKA Z KOMOSĄ RYŻOWĄ I CIECIERZYCĄ komosa ryżowa 150 g olej do smażenia pół cebuli 2 ząbki czosnku pomidory z puszki krojone koncentrat pomidorowy papryka czerwona 1 sztuka ciecierzyca z puszki (1/2 opakowania) rukola do posypania ser mozzarella przyprawy (bazylia, oregano, papryka wędzona, papyka ostra, czosnek suszony, sól, pieprz) Pokroić w kostkę pół cebuli i dwa ząbki czosnku i podsmażyć na oleju do zarumienienia. Dodać pokrojoną w paski paprykę i pół puszki ciecierzycy (bez wody) i podsmażyć razem. Zalać puszką pomidorów krojonych, dodać 1 łyżkę koncentratu i doprawić przyprawami do smaku. Opłukać pod bieżącą wodą komosę ryżową, przełożyć na dno naczynia żaroodpornego i zalać sosem pomidorowym z warzywami. Przykryć naczynie i zapiekać przez min., aż do napęcznienia komosy i wchłonięcia sosu. Wyjąć z piekarnika, położyć na powierzchni pokrojoną mozzarellę i zapiekać bez przykrycia przez kolejne 5 min. Podawać posypane liśćmi rukoli.

11 Maciej Myszkiewicz Komosy nie spożywałem do tej pory. Uprawiam sport i myślę, że wkomponuję ją w dietę ze względu na wysoką zawartość węglowodanów i magnezu, co jest bardzo ważne, głównie w sportach wytrzymałościowych. Ponadto komosa ma wiele możliwości zastosowania w potrawach i na pewno wykorzystam jej wszechstronność w swojej diecie. Lekkość potrawy i dodatkowa duża zawartość pełnowartościowego białka, może wpłynąć regeneracyjnie na organizm. Czy wiesz, że... Nasiona komosy ryżowej należy wypłukać przed ugotowaniem, żeby pozbyć się kwasu fitowego, który obniża wchłanianie się cennych metali żelaza i magnezu, w przewodzie pokarmowym. SAŁATKA Z KOMOSY RYŻOWEJ Z GRANATEM, PISTACJAMI I PIECZONYM KURCZAKIEM szklanka komosy ryżowej pół granatu 100 g suszonych wiśni 50 g pistacji natka pietruszki pół limonki mięta 5 łyżek oliwy z oliwek 500 g kurczaka przyprawy (czosnek, sól, pieprz, wędzona słodka papryka) Gotowaną komosę ryżową zmieszać z ziarnami granatu, suszonymi wiśniami, pistacjami, posiekaną natką pietruszki i dressingiem limonkowym z mięty i oliwy z oliwek, doprawić świeżo zmielonym czarnym pieprzem i solą morską. Pierś kurczaka doprawić czosnkiem, solą, pieprzem i wędzoną papryką. Piec w 180 o C przez 30 minut.

12 Dominika Majer Sałatkę nazwałam najwygodniejszą na świecie, ponieważ zrobiłam ją ze składników, które akurat miałam w lodówce. Wszystkie składniki mogą być wymienne. Można dodać wędlinę lub kurczaka. Ser feta zamienić na starty ser żółty, a warzywa wymienić na swoje ulubione. Myślę, że w czasach koronawirusa taka dowolność składników i różne kombinacje jest bardzo istotna. NAJWYGODNIEJSZA SAŁATKA ŚWIATA komosa ryżowa ser feta jajko papryka ogórek konserwowy sól, pieprz, olej szczypiorek rzeżucha Komosę ugotować według instrukcji na opakowaniu. Warzywa pokroić w kostkę i wszystko razem wymieszać. Przyprawić według uznania.

13 Komosa ryżowa, czyli quinoa zaliczana jest współcześnie do tzw. superfoods, czyli żywności o wyjątkowo bogatym składzie ilościowym i jakościowym oraz niezwykle pozytywnym wpływie na zdrowie człowieka. Potrawy z komosą ryżową nie bez przyczyny są ostatnio bardzo modne wśród osób świadomie odżywiających się. Ta roślina o starożytnym rodowodzie zawiera wiele cennych składników, ale na pierwszy plan wysuwa się komplet aminokwasów egzogennych, których typowym podstawowym źródłem dla większości ludzi jest mięso. Wysokie stężenie flawonoidów w nasionach dodatkowo stanowi o wysokim potencjale przeciwrodnikowym. Jeśli dodamy do tego brak glutenu, niski indeks glikemiczny i właściwości przeciwnowotworowe, przestanie nas dziwić fakt coraz większej popularności tej rośliny jako elementu codziennej diety. Wspaniałe właściwości komosy ryżowej zostały docenione na całym świecie, a Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła nawet rok 2013 Międzynarodowym Rokiem Komosy Ryżowej, aby promować jej uprawę i spożycie. UniwersytetTechnologicznoPrzyrodniczy Warto wiedzieć, że na naszym uniwersytecie dr hab. inż. Krzysztof Gęsiński z Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii prowadzi prace hodowlane nad uzyskaniem nowych odmian, które dawałyby wysoki plon w naszym klimacie, a także bada możliwości wykorzystania komosy ryżowej jako paszy dla zwierząt, czy w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym. Oddajemy w Państwa ręce broszurę z przepisami na potrawy zawierające komosę ryżową stworzonymi i zrealizowanymi przez studentów drugiego roku studiów magisterskich na kierunku Technologia Żywności i Żywienie Człowieka na Wydziale Rolnictwa i Biotechnologii. Studenci przygotowali potrawy w czasie światowej pandemii koronawirusa COVID-19 w ramach zaliczenia zdalnego jednego z tematów na przedmiocie Mało znane warzywa i rośliny sadownicze prowadzonym przez dr inż. Alicję Tymoszuk i dr inż. Natalię Miler. Ze względu na narodową kwarantannę i ograniczone możliwości przemieszczania się, założeniem zadania było to, że potrawy przygotowane mają być z produktów, które są dostępne w naszych spiżarniach. W efekcie powstały interesujące pomysły na odżywcze, zdrowe, smaczne, ale i nietypowe dania. Zachęcamy do ich samodzielnego przyrządzenia! Niech ta publikacja pozostanie pamiątką po pełnym wyzwań czasie izolacji i zdalnych zajęć, ale także dowodem na to, że pomimo ograniczeń warto pozostać twórczym i z radością realizować swoje pasje!