RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ Szkoła Podstawowa w Jaśliskach Jaśliska Kuratorium Oświaty w Rzeszowie

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie, czy szkoła spełnia badane wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. Szkoła może spełniać wymagania na poziomie podstawowym i podejmować działania z wysokiego poziomu wymagania. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 2/31

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach od 4. do 17. listopada 2015 roku przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli Justyna Bogaczyk - Zając i Witold Wyskiel. Badaniem objęto 45 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 49 rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 21 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy). Przeprowadzono wywiad indywidualny z dyrektorem placówki, a także obserwacje lekcji i analizę danych zastanych. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje wymagania: - uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej, - szkoła wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji, - szkoła, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Akusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 3/31

4 Obraz placówki Szkoła Podstawowa w Jaśliskach od 1 września 1999 roku wchodzi, wraz z Gimnazjum w skład Zespołu Szkół w Jaśliskach. Do szkoły uczęszcza 132 uczniów (w tym 46% dojeżdżających) z siedmiu miejscowości: Spalona, Daliowa, Szklary, Posada Jaśliska, Wola Wyżna, Wola Niżna i Jaśliska. Bazę lokalową zespołu stanowi samodzielny budynek składający się z 13 sal lekcyjnych, w tym pracownie: matematyczno - przyrodnicza, językowa, humanistczna, artystyczna, 4 sale edukacji wczesnoszkolnej, 2 pracownie komputerowe z dostępem do Internetu, 2 centra multimedialne, świetlica szkolna, biblioteka, stołówka, sala gimnastyczna, sala korekcyjna, pokój nauczycielski, gabinet dyrektora, pokój pedagoga i logopedy szkolnego, szatnie uczniowskie, szatnie do wychowania fizycznego. Szkoła posiada bogatą bazę dydaktyczną. Wyposażona jest w nowoczesne pomoce dydaktyczne (2 tablice interaktywne, 3 projektory multimedialne, laptopy do dyspozycji nauczyciela z dostępem do Internetu i bogaty księgozbiór). Na terenie szkoły znajduje się kompleks boisk sportowych i nowoczesny plac zabaw. W ostatnim czasie zamontowano monitoring w celu poprawienia bezpieczeństwa wśród uczniów i zapobieganiu dewastacji mienia. W szkole rozpoznaje się możliwości i potrzeby uczniów oraz pracuje zarówno z uczniami mającymi trudności w nauce, jak i uczniami zdolnymi. Na bieżąco rozbudowywana jest baza dydaktyczna. Zbiorowość uczniowska nie jest jednolita. Uczniowie pochodzą z rodzin o zróżnicowanym statusie społecznym i różnych stylach wychowania, posiadających różne warunki materialne, lokalowe i społeczne, dlatego często nie wykorzystują swojego potencjału intelektualnego, a praca wychowawcza nie zawsze przynosi oczekiwane rezultaty. W szkole odbywają się zajęcia dodatkowe np.: zuchy, chór, PCK, LOP, SKO kółko taneczne, misyjne, artystyczne, zajęcia sportowe, a w ostatnim czasie wyjazdy na basen. Od lat organizowane są zajęcia podczas ferii (narciarstwo biegowe, rękodzieło). Uczniowie osiągają wiele sukcesów, szczególnie w konkursach artystycznych. Ich osiągnięcia są nagradzane i prezentowane na forum szkoły oraz stronie www. Uczniowie biorą udział w różnych imprezach, projektach oraz przedsięwzięciach środowiskowych w szkole, gminie oraz powiecie. Są to, np. pasowanie na ucznia, czytelnika, apele "Bezpieczne ferie", Dzień Babci i Dziadka, Jasełka szkolne i środowiskowe, kiermasz bożonarodzeniowy i wielkanocny, Zaduszki na Jasielu. Dzięki zaangażowaniu nauczycieli i przy ścisłej współpracy z rodzicami szkoła zapewnia pomoc rzeczową najbardziej potrzebującym np. poprzez akcje charytatywne: Anioły są wśród nas paczki świąteczne dla uczniów szkoły i dzieci z Domu Dziecka w Długiem, zbieranie nakrętek na rzecz chorych dzieci, baterii, makulatury, akcji charytatywnej "Ciastko serca", "Góra Grosza", wyprawka szkolna, dofinansowanie grupowe i indywidualne do wyjazdów edukacyjnych i wycieczek szkolnych. Placówka uczestniczy w programach: "Szklanka mleka", "Owoce i warzywa w szkole", "Książki naszych marzeń", akcji edukacyjnej V Światowy Dzień Tabliczki Mnożenia pod hasłem Młodsi sprawdzają, czy starsi tabliczkę mnożenia znają!, "Nie pal przy mnie, proszę", "Znajdź właściwe rozwiązanie". W tym roku szkolnym placówka dołączyła do programu "Akademia Bezpiecznego Puchatka". W ramach podjętych działań szkoła otrzymała 3 certyfikaty m.in. certyfikat Polskiego Towarzystwa Dysleksji z zakresu realizacji programów wsparcia uczniów w nauce czytania i pisania metoda Ortograffiti, Certyfikat "Bezpieczne wakacje 2015", Certyfikat i licencja "5th Word Multiplication Table Day". Placówka współpracuje z wieloma instytucjami wspierającymi edukację i wychowanie dzieci, np.: PPP w Miejscu Piastowym, OREW w Rymanowie, GOPS w Jaśliskach, Komendą Hufca ZHP w Krośnie, PKO BP, Komendą Miejską Policji w Krośnie i Komisariatem Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 4/31

5 w Dukli, KM PSP w Krośnie, Stowarzyszeniem Rozwoju Jaślisk i Okolic, Nadleśnictwem Rymanów, Zespołem Karpackich Parków Krajobrazowych w Krośnie. Szkoła stara się zapewnić uczniom dobre warunki do realizacji zadań dydaktyczno - wychowawczych i opiekuńczych, stwarza im możliwość wszechstronnego rozwoju i wyposaża w umiejętności przydatne na dalszym etapie kształcenia. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 5/31

6 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron - Typ placówki Miejscowość Ulica - Numer 170 Szkoła Podstawowa w Jaśliskach Szkoła podstawowa Jaśliska Kod pocztowy Urząd pocztowy Jaśliska Telefon Fax Www - Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 132 Oddziały 7 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 3.00 Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 1.27 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki 13.2 PODKARPACKIE krośnieński Jaśliska gmina wiejska Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 6/31

7 Obszary badawcze umożliwiające opisanie działań szkoły w zakresie wymagań Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Poziom podstawowy: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Poziom wysoki: Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Poziom podstawowy: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. Poziom wysoki: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Poziom podstawowy: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Poziom wysoki: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych. W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 7/31

8 Wnioski 1. Realizacja przez nauczycieli podstawy programowej z uwzględnieniem osiągnięć uczniów na poprzednich etapach edukacyjnych oraz zalecanych warunków i sposobów jej realizacji, a także tworzenie przez nauczycieli sytuacji umożliwiających uczniom rozwiązywanie różnorodnych problemów poznawczych z wykorzystaniem aktywnych metod nauczania wpływa na efekty uczenia się. 2. Systematyczne kształtowanie przez wszystkich nauczycieli umiejętności ponadprzedmiotowych może wpłynąć na sprawniejsze posługiwanie się nimi przez uczniów na kolejnych etapach kształcenia. 3. Działania dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze realizowane są z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb uczących się, dzięki czemu każdy uczeń ma szansę na odniesienie sukcesu. 4. Uwzględnianie przez nauczycieli wyników i wniosków z różnorodnych badań zewnętrznych w planowaniu działań szkoły nie jest praktyką powszechną. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 8/31

9 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Szkoła diagnozuje poziom opanowania wiadomości i umiejetności z poprzedniego etapu kształcenia, a wyniki diagnozy wykorzystuje w celu realizacji podstawy programowej oraz planowania pracy dydaktyczno wychowawczej. Nauczyciele stosują zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, uwzględniając możliwości i potrzeby rozwojowe uczniów. Monitorowanie osiągnięć uczniów ma charakter powszechny. Wdrażane wnioski z analizy osiągnięć uczniów przekładają się na wzrost efektów uczenia się oraz są przydatne na kolejnym etapie edukacyjnym. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Szkoła systematycznie prowadzi diagnozy wstępne uczniów z uwzględnieniem ich osiągnięć z poprzedniego etapu edukacyjnego w celu rozpoznania możliwości dzieci i ich potrzeb edukacyjnych. W szkole prowadzone są diagnozy osiągnięć uczniów na każdym etapie edukacyjnym biorąc pod uwagę: - wyniki badań dojrzałości szkolnej, - testy diagnozujące z poszczególnych przedmiotów na początku klasy czwartej, - wyniki sprawdzianów zewnętrznych (sprawdzian szóstoklasisty, OBUT), - analizę dokumentacji szkolnej, - analizę wyników na świadectwach szkolnych, w przypadku nowych uczniów, - przeprowadzanie przesiewowych badań logopedycznych, - analizę opinii i orzeczeń, - przegląd kart zdrowia, - analizę wyników badań zewnętrznych, - obserwacje zachowań uczniów, - wymianę informacji między nauczycielami, - rozmowy z uczniami, - rozmowy z rodzicami. Wnioski z przeprowadzonych diagnoz służą nauczycielom m.in. do: opracowania programu, ze zwróceniem uwagi na opanowanie tych umiejętności, które uczniowie opanowali słabiej, organizowania ćwiczeń rozwijających czytanie ze zrozumieniem, wprowadzania ćwiczeń na orientację w czasoprzestrzeni historycznej, zacieśniania współpracy w ramach korelacji międzyprzedmiotowej, podjęcia działań dostosowanych Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 9/31

10 do indywidualnych predyspozycji rozwojowych uczniów, monitorowania realizacji podstawy programowej, organizacji zajęć wyrównawczych, przydzielania dodatkowych zadań dla uczniów zdolnych, zwracania uwagi na bezpieczeństwo uczniów. Szkoła podejmuje działania dydaktyczne i wychowawcze wynikające z analizy osiągnięć uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego poprzez m.in.: - udział w akcji edukacyjnej V Światowego Dnia Tabliczki Mnożenia organizowanego pod hasłem Młodsi sprawdzają, czy starsi tabliczkę mnożenia znają! oraz uzyskanie Certyfikatu i licencji "5th Word Multiplication Table Day", - uczestnictwo w programie edukacyjno - terapeutycznym rekomendowanym przez Polskie Towarzystwo Dysleksji "Ortograffiti" oraz uzyskanie certyfikatu Polskiego Towarzystwa Dysleksji z zakresu realizacji programów wsparcia uczniów w nauce czytania i pisania metodą "Ortograffiti", - organizację zajęć z narciarstwa biegowego zarówno na zajęciach jak i w czasie pozalekcyjnym. Dzięki temu szkoła osiąga sukcesy w zawodach sportowych oraz zwiększyła się liczba uczniów podejmujących aktywność fizyczną w czasie pozalekcyjnym. Uczniowie wskazują różne sukcesy szkolne, z osiągania których są szczególnie zadowoleni. (Wykres 1o). Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 10/31

11 Wykres 1o Obszar badania: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Różnorodność wykonywanych działań przez uczniów na lekcjach pozwala na wykorzystanie nabytych wiadomości i umiejętności, określonych w podstawie programowej dla szkoły podstawowej. Nauczyciele stwarzali różnorodne sytuacje, dzięki którym uczniowie mogli rozwiązywać problemy i uczyć się. Zadania wykonywane przez uczniów na lekcji pozwalają na wyjaśnianie własnymi słowami omawianych pojęć, porównywanie i wnioskowanie na bazie zapamiętywanych informacji, stosowanie wiedzy w sytuacjach typowych, rozwiązywanie problemów. Ponadto uczniowie mieli możliwość demonstrowania nabytej wiedzy, przywoływania z pamięci pojęć, faktów, stosowania wiedzy i umiejętności w sytuacjach nietypowych, formułowania opinii wraz z uzasadnieniem (Tab.1). Zdecydowana większość uczniów (36/41) uważa, że na Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 11/31

12 zajęciach lekcyjnych ma możliwość wykorzystania wiadomości i umiejętności, które nabyli na lekcjach wcześniejszych (Wykres 1j). Wykres 1j Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: Zadania wykonywane przez uczniów na lekcji pozwalają im na: [OZ] (10390) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi 1 zapamiętywanie faktów, definicji, wykonywanie powtarzalnych procedur (np. demonstrowanie nabytej wiedzy, przywoływanie z pamięci pojęć, faktów, terminów, metod, modeli), 2 zastosowanie umiejętności i pojęć (np. wyjaśnianie własnymi słowami omawianych pojęć, porównywanie i wnioskowanie na bazie zapamiętywanych informacji, stosowanie wiedzy w sytuacjach typowych), Częstość Procent 2 / / / / 0 3 rozumowanie, używanie dowodów, argumentowanie na podstawie analizy faktów (np. rozwiązywanie problemów, dokonywanie uogólnień, rozwiązywanie problemów), 4 złożone rozumowanie, dokonywanie analizy struktury ze wskazaniem na związki pomiędzy jej poszczególnymi elementami (np. stosowanie wiedzy i umiejętności w sytuacjach nietypowych, budowanie teorii, formułowanie sądów i opinii wraz z uzasadnieniem). 5 / / / / 66.7 Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 12/31

13 Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Działania edukacyjne podejmowane przez nauczycieli są na ogół spójne z najważniejszymi umiejętnościami opisanymi w podstawie programowej oraz zalecanymi warunkami i sposobami jej realizacji. Część nauczycieli nieregularnie kształtuje wszystkie umiejętności ponadprzedmiotowe. Większość nauczycieli systematycznie umożliwia uczniom doskonalenie umiejętności czytania (Wykres 1j), uczenia się (Wykres 2j), a także komunikowania się w języku ojczystym (Wykres 3j). Natomiast mniej niż połowa ankietowanych nauczycieli regularnie kształtuje umiejętność formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych (Wykres 4j) myślenie matematyczne (Wykres 5j), umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji (Wykres 6j) oraz umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi (Wykres 7j) i pracy zespołowej (Wykres 8j). Z obserwacji zajęć wynika, że wszystkie najważniejsze umiejętności opisane w podstawie programowej dla danego etapu edukacji były, z różną częstotliwością, kształtowane u uczniów. Na lekcjach uwzględniane były wybrane zalecane warunki i sposoby realizacji ustalone dla danych zajęć edukacyjnych m.in. poprzez: obserwowanie i mierzenie oraz prowadzenie doświadczeń, wykorzystywanie przedmiotów codziennego użytku, zapewnienie uczniom możliwości czynnego udziału w zdobywaniu wiedzy matematycznej, umożliwienie zespołowego odkrywania związków i zależności matematycznych, rozbudzanie i wspieranie zainteresowań muzycznych, wykorzystywanie instrumentów, kształtowanie elementarnych sposobów poznawania świata. Ponadto zajęcia zintegrowane prowadzone były w sali lekcyjnej składającej się z części edukacyjnej i rekreacyjnej, wyposażonej w pomoce dydaktyczne i przedmioty potrzebne do zajęć. Inne zalecane warunki i sposoby realizacji nauczyciele zaliczają do grupy systematycznie wykorzystywanych na lekcjach (Tab.1). Wykres 1j Wykres 2j Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 13/31

14 Wykres 3j Wykres 4j Wykres 5j Wykres 6j Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 14/31

15 Wykres 7j Wykres 8j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z zalecanych sposobów i warunków realizacji podstawy programowej wykorzystuje Pan/i systematycznie? [WNPO] (7392) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 mobilizowanie uczniów do generowania własnych pomysłów, rozwiązań 2 organizowanie pozalekcyjnych form nauki 3 przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym 4 uczenie się dzieci poprzez zabawę 5 wykorzystanie mediów edukacyjnych 6 wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktyce 7 zadbanie o infrastrukturę (uczenie się i zapewnie bezpieczeństwa) Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 15/31

16 Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. W szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia z uwzględnieniem indywidualnych możliwości rozwojowych. Wszyscy nauczyciele na bieżąco indywidualnie oraz w zespołach uczących w danym zespole klasowym, stosują różnorodne formy monitorowania nabywania wiedzy i umiejętności przez uczniów. Powszechnie stosują m. in.: ocenianie (bieżące, podsumowujące), sprawdzanie poprawności wykonywanych zadań, zadawanie pytań oraz stwarzanie uczniom możliwości ich stawiania, podsumowanie ćwiczeń przez uczniów, zbieranie od nich informacji zwrotnych. Nauczyciele monitorują przyrost wiedzy uczniów, opracowując indywidualne diagnozy z uwzględnieniem jego możliwości rozwojowych, wykorzystują różne narzędzia diagnostyczne. W czasie zajęć lekcyjnych prowadzą obserwacje zachowań uczniów, wzajemnie wymieniają się informacjami i spostrzeżeniami. Przeprowadzane są testy sprawnościowe oraz wytrzymałościowe w celu monitorowania postępu uczniów na danym etapie rozwoju, gromadzona jest dokumentacja osiąganych wyników sportowych (Wykres 1w). W czasie obserwowanych lekcji wystąpiły ww. sposoby monitorowania (Tab. 1). Wnioski sformułowane w wyniku analizy i monitorowania osiągnięć uczniów, służą do podejmowania i wdrażana adekwatnych działań w szkole m.in. do: - dostosowania warsztatu pracy do potrzeb i możliwości uczniów, - zmiany stosowanych metod i form pracy, - doskonalenia własnego warsztatu pracy, - organizacji zajęć dodatkowych dla uczniów o różnych potrzebach edukacyjnych, - rozwiązywania zadań sprawiających uczniom trudność, - angażowania uczniów do aktywnego udziału w zajęciach lekcyjnych, - zwiększenia częstotliwości kontaktów z rodzicami (Wykres 1o). Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 16/31

17 Wykres 1o Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 17/31

18 Wykres 1w Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 18/31

19 Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru Treść pytania: W jaki sposób nauczyciel monitoruje nabywanie wiedzy i umiejętności przez każdego ucznia podczas lekcji? Proszę zaznaczyć wszystkie zachowania nauczyciela, które wystąpiły na tej lekcji. [OZ] (6884) Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6 Tab.1 Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent 1 Sprawdza, czy uczniowie właściwie zrozumieli. 6 / / 0 2 Sprawdza, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania. 6 / / 0 3 Zadaje pytania. 5 / / Prosi uczniów o podsumowanie. 5 / / Wykorzystuje techniki badawcze. 1 / / Pyta uczniów, co sądzą o jego sposobie przekazywania wiedzy. 0 / 6 0 / Stwarza uczniom możliwość zadania pytania. 2 / / Inne, jakie? 0 / 6 0 / 100 W wymaganiu "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Wdrażane wnioski wynikające z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przekładają się na widoczne efekty uczenia się oraz pozwalają uczniom osiągać sukcesy w różnych konkursach i zawodach sportowych. Skuteczność podejmowanych działań jest widoczna w poziomie opanowania umiejętności opisanych w podstawie programowej. Systematyczna analiza wyników sprawdzianu szóstoklasisty oraz wdrażanie przez nauczycieli wynikających z nich wniosków ma przełożenie na wyraźny wzrost wyniku w skali staninowej szkoły, z 5 stanina w 2013 r. do 7 stanina w 2015 r. W roku szkolnym 2014/2015 w nowej formule sprawdzianu szkoła z języka polskiego uzyskała 78,7%, a z matematyki 63,2%. Ogólny średni wynik sprawdzianu wyniósł 71,2%, co plasuje szkołę w 7 staninie. Wynik z języka angielskiego 76% mieści się w 5 staninie. Widoczny jest znaczny wzrost wyników w obszarach: pisanie, odbiór wypowiedzi i korzystanie z informacji. Wynik sprawdzianu w 2015 roku plasuje szkołę w 22% szkół z najwyższymi wynikami w Polsce. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 19/31

20 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: Nauczyciele podejmują celowe czynności pozwalające na rozpoznanie możliwości psychofizycznych, potrzeb rozwojowych oraz sytuacji społecznej uczniów oraz prowadzą różnorodne działania wspomagające rozwój uczniów adekwatnie do ich zdiagnozowanych potrzeb poprzez m.in. indywidualizację procesu nauczania. W szkole realizowane są odpowiednie do potrzeb działania służące przezwyciężaniu trudności związanych z sytuacją społeczną wychowanków. Wsparcie otrzymywane w szkole odpowiada oczekiwaniom większości uczniów i rodziców. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Nauczyciele podejmują celowe działania pozwalające na rozpoznanie możliwości psychofizycznych, potrzeb rozwojowych oraz sytuacji społecznej uczniów. Nauczyciele wskazują różne, stosowane w szkole, metody rozpoznawania możliwości, potrzeb, sposobów uczenia się oraz sytuacji społecznej każdego ucznia (analizę wyników diagnoz na wstępie, obserwacje uczniów w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, analizę opinii i orzeczeń PPP, rozmowy z uczniami, rodzicami i innymi nauczycielami, ankietowanie rodziców, konsultacje z pedagogiem oraz znajomość sytuacji rodzinnej i potrzeb z racji zamieszkania w tej samej miejscowości). Pozwalają one na zdefiniowanie różnorodnych potrzeb poznawczych, społecznych i emocjonalnych wychowanków (m.in.: uznania, szacunku, akceptacji i przynależności do grupy, pochwały, docenienia ze strony nauczyciela, miłości, rozwoju zainteresowań, akceptacji samego siebie). Systematyczność prowadzonego rozpoznania zauważa większość ankietowanych rodziców (31/44), którzy często uczestniczą w rozmowach z nauczycielami o potrzebach ich dzieci (Wykres 1j) oraz możliwościach ich rozwoju (36/44) (Wykres 2j).Także z wypowiedzi dyrektora wynika, że w szkole regularnie rozpoznaje się uczniów wymagających wsparcia ze względu na: niepełnosprawność intelektualną w stopniu lekkim, słabe słyszenie, zagrożenie niedostosowaniem społecznym, szczególne uzdolnienia, specyficzne trudności w uczeniu się, zaburzenia komunikacji językowej, przewlekłą chorobę, zaistnienie sytuacji kryzysowych lub traumatycznych, niepowodzenia edukacyjne, zaniedbania środowiskowe związane z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny oraz powrotu z zagranicy. Wszystkim zaproponowano odpowiednie formy wsparcia, ale nie wszyscy rodzice chcą z nich korzystać. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 20/31

21 Wykres 1j Wykres 2j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. Szkoła prowadzi różne działania wspomagające rozwój uczniów adekwatnie do ich zdiagnozowanych potrzeb. Wg dyrektora przygotowując ofertę szkoły branych jest pod uwagę wiele czynników. To m.in.: - potrzeby i zainteresowania uczniów, - wyniki badań PPP, - osiągnięcia uczniów w konkursach i zawodach sportowych, - wyniki sprawdzianu po VI klasie, - sugestie rodziców, - potrzeby środowiska. Wnioski płynące z rozpoznania potrzeb i możliwości uczniów są w różnorodny sposób wykorzystywane przez nauczycieli (Tab.1). Dyrektor wskazuje rożne działania podejmowane w ramach wspierania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. To m.in.: - organizacja zajęć rozwijających uzdolnienia (chór, basen, zajęcia sportowe, kółko taneczne, kółko misyjne (teatralne), kółko plastyczne, kółka przygotowujące do konkursów), - prowadzenie zajęć dydaktyczno - wyrównawczych, - organizacja zajęć specjalistycznych (rewalidacyjne, korekcyjno - kompensacyjne, logopedyczne, Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 21/31

22 socjoterapeutyczne), - działalność drużyny zuchowej i harcerskiej, - funkcjonowanie Szkolnej Kasy Oszczędności, Ligi Ochrony Przyrody, - indywidualizacja metod i form pracy z uczniami. Wg dyrektora wszyscy uczniowie uczestniczą w przynajmniej jednej formie zajęć pozalekcyjnych. W opinii większości rodziców (39/44) oferta zajęć pozalekcyjnych jest dostosowana do potrzeb ich dzieci (Wykres 1j). Zdaniem uczniów (32/41) zajęcia oferowane przez szkołę są interesujące (Wykres 2j). Wykres 1j Wykres 2j Typ pytania: Pytanie otwarte Treść pytania: Które z Pana/i działań na lekcji wynikały z wcześniejszego rozpoznania potrzeb, możliwości poszczególnych uczniów? Proszę podać przykłady. [WNPO] (7959) Tab.1 Numer Treść odpowiedzi 1 dostosowanie metod pracy do możliwości uczniów 2 wykorzystywanie materiałów źródłowych 3 zadawanie pytań pomocniczych 4 rozbudzanie zainteresowań uczniów 5 stosowanie pochwał 6 wzmacnianie u uczniów poczucia własnej wartości 7 wykorzystywanie kart pracy 8 udzielanie pomocy uczniom 9 zastosowanie aktywnych metod pracy 10 organizacja pracy zespołowej 11 stopniowanie trudności Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 22/31

23 W wymaganiu "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Podejmowane przez większość nauczycieli działania w zakresie indywidualizacji procesu nauczania są na ogół adekwatne do potrzeb uczniów. Nauczyciele stosują zróżnicowane metody indywidualizacji procesu nauczania odnoszące się do uczniów o różnym potencjale edukacyjnym. Na obserwowanych zajęciach starali się indywidualizować proces edukacyjny poprzez m.in.: - dostosowanie stopnia trudności zadań do predyspozycji intelektualnych uczniów, - różnicowanie stopień trudności ćwiczeń indywidualnych jak i grupowych oraz zadania domowego, - dobór metod i form pracy do możliwości uczniów, - stosowanie pochwał, - celowy dobór uczniów do grup zadaniowych, - różnicowanie poleceń dla uczniów, - dostosowanie tempa pracy, - pomoc uczniom słabiej sobie radzącym z wykonywaniem ćwiczeń, - formułowanie pytań w sposób zrozumiały dla uczniów, - umożliwienie prezentacji nabytych umiejętności przez uczniów zdolnych, - pozwalanie na swobodny dobór przez uczniów zastosowanych metod badawczych. Ponadto motywowali wszystkich uczniów do angażowania się w proces uczenia się, a także poprzez osobisty przykład, kształtowali pożądane społecznie postawy. Uczniowie (35/41) uważają, że są wspierani przez nauczycieli mogąc uczestniczyć we wszystkich zajęciach, w których chcą brać udział (Wykres 1j) oraz poprzez rozmowy z uczącymi o tym jak radzić sobie z trudnościami w nauce (Wykres 2j) i upewnianie się nauczycieli, że zrozumieli tematykę poruszaną na lekcjach (Wykres 3j). Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 23/31

24 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 24/31

25 Obszar badania: Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. Prowadzone są odpowiednie do potrzeb działania służące przezwyciężaniu trudności związanych z sytuacją społeczną wychowanków. Szkoła podejmuje szereg działań na rzecz przezwyciężania trudności wynikających ze społecznej sytuacji uczniów. Można do nich zaliczyć m.in.: - udzielanie pomocy materialnej, - dofinansowanie zakupu podręczników, - bezpłatne posiłki dla uczniów wymagających tej formy pomocy, - dofinansowanie wycieczek, - wsparcie psychologiczne i pedagogiczne rodziny w sytuacjach trudnych, - uwzględnianie potrzeb dzieci chorych, - uwzględnianie sytuacji domowej i społecznej w kontekście odrabiania zadań, oceny postępów w nauce, - motywowanie i wskazywanie właściwych wzorców, - współpracę z instytucjami pomagającym uczniom np. GOPS. Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. Wsparcie otrzymywane w szkole odpowiada potrzebom większości uczniów i rodziców. Zdaniem większości uczących się (36/41) nauczyciele motywują ich do nauki, wskazując, że mogą nauczyć się nawet trudnych rzeczy (Wykres 1j) oraz wierzą w ich możliwości (Wykres 2j). Większość rodziców uważa, że wychowawca (Wykres 3j) i nauczyciele uczący ich dzieci (Wykres 4j) służą im radą i wsparciem w sytuacjach trudnych. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 25/31

26 Wykres 1j Wykres 2j Wykres 3j Wykres 4j Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 26/31

27 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole dokonywana jest analiza wyników sprawdzianu szóstoklasisty i ewaluacji wewnętrznej. Na podstawie opracowanych wniosków i rekomendacji nauczyciele organizują konsultacje dla uczniów, dostosowują plany pracy, stosują indywidualizację pracy z uczniem, modyfikują formy i metody pracy. Działania podejmowane na podstawie wniosków są systematycznie monitorowane, a wyniki są pomocne przy wprowadzaniu zmian w planowanych i bieżących działaniach nauczycieli oraz szkoły. Opracowane na tej podstawie wnioski są wykorzystywane do wprowadzania modyfikacji w planowaniu oraz w organizacji pracy szkoły. W ograniczonym zakresie wykorzystywane są wyniki badań zewnętrznych do wprowadzania projakościowych modyfikacji. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Analiza wyników sprawdzianu szóstoklasisty prowadzi do formułowania uogólnionych wniosków i rekomendacji, które służą do wskazywania konkretnych działań edukacyjnych podejmowanych w szkole. Wnioski sformułowane na podstawie analizy wyników sprawdzianu odnoszą się do problemów uczniów związanych m.in. z: - charakteryzowaniem i ocenianiem postępowania bohaterów, - odczytywaniem sensu utworu, - wyszukiwaniem informacji, - interpretacją i zastosowaniem funkcji językowych w tekstach słuchanych i czytanych, - uzupełnianiem dialogów brakującą wypowiedzią, - zastosowaniem środków językowych, - umiejętnością rozumienia tekstów czytanych poprzez określanie głównej myśli tekstu, - selekcjonowaniem informacji oraz określaniem kontekstu sytuacyjnego, - określaniem głównej myśli tekstu, - wykonywaniem działań na ułamkach zwykłych i dziesiętnych, liczbach całkowitych, - porównywaniem różnicowym i ilorazowym liczb naturalnych, - obliczeniami z geometrii, - zastosowaniem wzorów na objętość. W związku z powyższym podjęto następujące działania związane z procesem uczenia się: Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 27/31

28 omawiane są techniki wykonywania ćwiczeń, zwiększono ilość ćwiczeń ze słuchania, np. na dobieranie odpowiednich reakcji do sytuacji, kładzie się nacisk na rozwiązywanie większej liczby zadań wieloetapowych oraz doskonalących słabiej opanowanych przez uczniów umiejętności. Obszar badania: Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W szkole dokonywana jest analiza wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji w celu planowania i podejmowania odpowiednich działania edukacyjnych. Monitorowanie podejmowanych działań wynikających z analizy egzaminów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej następuje na posiedzeniach rady pedagogicznej i zespołów przedmiotowych. Nauczyciele wymieniają się informacjami na temat uzyskanych wyników, na bieżąco analizują skuteczność podejmowanych działań oraz wdrażają wnioski i rekomendacje z analizy wyników sprawdzianu. Dyrektor, w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego, przeprowadza hospitacje zajęć lekcyjnych, diagnozuje efekty nauczania, analizuje prowadzoną dokumentację nauczania. Wyniki monitorowania wpłynęły m.in. na: - doskonalenie procesu dydaktyczno wychowawczego, - indywidualizację procesu nauczania i wychowania, - zmianę form i metod pracy, - zwiększenie liczby godzin z języka polskiego w klasie V i matematyki w klasie VI, - organizację zajęć dydaktyczno- wyrównawczych, - zwiększenie liczby ćwiczeń usprawniających daną umiejętność, - organizację kółka przygotowującego do sprawdzianu szóstoklasisty z języka angielskiego, - dostosowanie planu lekcji (lekcje z języka polskiego i matematyki prowadzone w czasie optymalnym dla uczniów), - organizację zajęć pozalekcyjnych dla uczniów zdolnych, - promowanie osiągnięć uczniów wśród rodziców, w środowisku lokalnym oraz na stronie internetowej szkoły, - zakup pomocy dydaktycznych, - stosowanie na zajęciach lekcyjnych oceniania kształtującego, - wdrażanie uczniów w proces uczenia się. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 28/31

29 W wymaganiu "Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych. Szkoła planując działania edukacyjne wykorzystuje przede wszystkim wyniki badań wewnętrznych. Wykorzystywanie wyników badań zewnętrznych nie jest w szkole powszechne. Prawie wszyscy nauczyciele deklarują, że znają wyniki badań zewnętrznych (Wykres 1j). Jednakże z analizy ich wypowiedzi wynika, że znajomość zewnętrznych wyników badań, z wyjątkiem sprawozdania OKE, wyników OBUT, nie ma charakteru powszechnego (wykres 1o). Przykłady adekwatnych do wymagania badań wymieniają tylko pojedynczy nauczyciele (badania PIRLS i IBE). Przywoływane wyniki innych badań (sprawdzianu szóstoklasisty, sprawdzianów przeprowadzanych przez wydawnictwa pedagogiczne WSiP, Operon, Nowa Era), na których znajomość powołują się nauczyciele, stanowią wewnętrzną formę diagnozowania uczniów. Nieliczni nauczyciele wskazali adekwatne przykłady badań (i ich wyniki) powstałe na zlecenie innych instytucji niż szkoła, działających na rzecz edukacji i rozwoju uczniów i niedotyczących uczniów danej placówki. Wykres 1j Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 29/31

30 Wykres 1o Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. Szkoła w ograniczonym zakresie wykorzystuje wyniki badań zewnętrznych do planowania swoich działań. Wg dyrektora nauczyciele zapoznają się z wynikami badań zewnętrznych w zakresie kształcenia, np. raporty badań i diagnoz umiejętności matematycznych piątoklasistów "DUMa" przeprowadzonych przez IBE. Jego zdaniem nauczyciele klas I - III wykorzystywali metodę opracowaną przez IBE zwaną Bąbel Matematyczny, np. poprzez opowiadanie bajek matematycznych (umożliwiło to uczniom w zabawny i aktywny sposób rozwiązywanie działań w zakresie liczenia). Stosowanie tej metody deklaruje tylko jeden nauczyciel. Brak znajomości przez większość nauczycieli wyników badań zewnętrznych powoduje, że nie są one powszechnie wykorzystywane w planowaniu procesów edukacyjnych, choć dyrektor wskazuje na ich wykorzystanie do kształtowania wyobraźni oraz rozwijania umiejętności matematycznych uczniów. Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 30/31

31 Raport sporządzili Witold Wyskiel Justyna Bogaczyk-Zając Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: Szkoła Podstawowa w Jaśliskach 31/31