RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ

Transkrypt

1 Nadzór pedagogiczny System Ewaluacji Oświaty RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY Starcza Kuratorium Oświaty w Katowicach

2 Wstęp Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów do spraw ewaluacji. Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa: 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. 2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. 3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej. 4. Uczniowie są aktywni. 5. Kształtowane są postawy i respektowane normy społeczne. 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. 7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych. 8. Promowana jest wartość edukacji. 9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki. 10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju. 11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych. 12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi. Ewaluacja ma także na celu ustalenie, czy szkoła spełnia badane wymagania zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia r. Szkoła może spełniać wymagania na poziomie podstawowym i podejmować działania z wysokiego poziomu wymagania. SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 2/24

3 Opis metodologii Badanie zostało zrealizowane w dniach przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład którego weszli wizytatorzy Andrzej Gracki, Grzegorz Wnuk. Badaniem objęto 44 uczniów (ankiety), 47 rodziców (ankieta i wywiad) i 41 nauczycieli (ankieta i wywiady). Przeprowadzono wywiad z dyrektorem placówki, a także obserwacje lekcji i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje następujące obszary działania szkoły: "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej", "Szkoła wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji", "Szkoła, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu zewnętrznego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych". Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi: OZ - Akusz obserwacji zajęć AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień" AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła" APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych" WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 3/24

4 Obraz placówki Szkoła Podstawowa im. Józefa Lompy w Starczy usytuowana jest w jednym budynku razem z Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. Obecnie w oddziałach I-VI uczy się 198 uczniów. Kadra pedagogiczna liczy 31 nauczycieli. W szkole oprócz sal lekcyjnych znajdują się: hala sportowa, biblioteka, w której mieści się Internetowe Centrum Informacji Multimedialnej, pracownia języków obcych, pracownia komputerowa, pracownia dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, klasopracownia muzyczna, świetlica. Na przestrzeni ostatnich kilku lat szkoła uzyskuje wyniki sprawdzianów zewnętrznych w klasie szóstej lepsze od średnich wyników powiatowych, wojewódzkich i krajowych. W latach średni wynik szkoły mieścił się w staninie siódmym (wysokim). Dobrą stroną szkoły jest system monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów (w tym osiągnięć z poprzedniego etapu edukacyjnego), którego efektem są wnikliwe wnioski uzgadniane na spotkaniach zespołów samokształceniowych nauczycieli i wcielane następnie przez nich w życie. W wyniku tego powstała szkolna strategia podnoszenia poziomu wiedzy i umiejętności uczniów odwołująca się do takich pryncypiów, jak: szeroki wachlarz oddziaływań i metod, ciekawe, dobrze zorganizowane zajęcia, różnicowanie zadań dla dzieci i aktywne metody pracy. Nauczyciele dostosowują programy, plany, metody, formy pracy z dziećmi do ich potrzeb oraz je weryfikują, gdy zachodzi konieczność (np. stosują więcej metod aktywnych, kładą większy nacisk na samodzielność uczniów przy rozwiązywaniu zadań lub przeznaczają więcej czasu na ćwiczenia, które sprawiają uczniom trudność). Indywidualizują nauczanie. Wspierają uczniów poprzez zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, rewalidacyjne, rewalidacyjno-wychowawcze oraz rozwijające uzdolnienia i zainteresowania (kółka zainteresowań). Działa szkolny system wspierania uczniów ze względu na ich specjalne potrzeby edukacyjne, który zaspokaja wszystkie rozpoznane potrzeby. W opinii rodziców cechą charakterystyczną dla szkoły jest błyskawiczne, "od ręki", załatwianie formalności związanych z organizacją różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz rzetelność i obowiązkowość nauczycieli, wychowawców i terapeutów. Szkoła odpowiada również na potrzeby i zainteresowania tzw. "ucznia zdolnego". Działają kółka zainteresowań, zespół muzyczny, harcerze i szkolny klub sportowy z kilkoma sekcjami. Dzieci odnoszą sukcesy na polu naukowym (np. w konkursach przedmiotowych z matematyki i języka polskiego), artystycznym i sportowym. Są motywowane przez swoich nauczycieli, szkolny system współzawodnictwa Liga Klas oraz szkolne Oscary Józefinki (jak Józef Lompa). W opinii rodziców i nauczycieli uczniowie bardzo chętnie chodzą do szkoły, dobrze się tu czują, mają poczucie bezpieczeństwa, są aktywni, zaangażowani, mają poczucie, że wiele potrafią, że są silni i dadzą sobie radę. Kiedy kończą III klasę, czyli I etap edukacyjny, są dobrze przygotowani do dalszej nauki. SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 4/24

5 Informacja o placówce Nazwa placówki Patron Typ placówki Miejscowość Ulica Numer 44 SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY Józef Lompa Szkoła podstawowa Starcza Szkolna Kod pocztowy Urząd pocztowy Starcza Telefon Fax Www Regon Publiczność Kategoria uczniów Charakter Uczniowie, wychow., słuchacze 194 Oddziały 11 publiczna Nauczyciele pełnozatrudnieni Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 4.00 Średnia liczba uczących się w oddziale Liczba uczniów przypadających na jednego pełnozatrudnionego nauczyciela Województwo Powiat Gmina Typ gminy Dzieci lub młodzież brak specyfiki ŚLĄSKIE częstochowski Starcza gmina wiejska SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 5/24

6 Obszary badawcze umożliwiające opisanie działań szkoły w zakresie wymagań Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Poziom podstawowy: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Poziom wysoki: Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Poziom podstawowy: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. Poziom wysoki: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Poziom podstawowy: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane Poziom wysoki: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych. W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 6/24

7 Wnioski Mocną stroną szkoły jest system monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów (w tym osiągnięć z poprzedniego etapu edukacyjnego), którego efektem są wnikliwe wnioski uzgadniane na spotkaniach zespołów samokształceniowych nauczycieli i wcielane następnie przez nich w życie. W wyniku tego powstała szkolna strategia podnoszenia poziomu wiedzy i umiejętności uczniów odwołująca się do takich pryncypiów, jak: szeroki wachlarz oddziaływań i metod, ciekawe, dobrze zorganizowane zajęcia, różnicowanie zadań dla dzieci i aktywne metody pracy. Mocną stroną szkoły jest szkolny system wspierania uczniów ze względu na ich specjalne potrzeby edukacyjne, który zaspokaja wszystkie rozpoznane potrzeby. W opinii rodziców cechą charakterystyczną dla szkoły jest błyskawiczne, "od ręki", załatwianie formalności związanych z organizacją różnych form pomocy oraz rzetelność i obowiązkowość nauczycieli, wychowawców i terapeutów. Mocną stroną szkoły jest także odpowiadanie na potrzeby i zainteresowania tzw. "ucznia zdolnego". Oferta zajęć pozalekcyjnych, szeroka i urozmaicona, trafia do zdecydowanej większości uczniów, jak wskazują wyniki przeprowadzonej ankiety. Działają kółka zainteresowań, zespół muzyczny, harcerze i szkolny klub sportowy z kilkoma sekcjami. Dzieci odnoszą sukcesy na polu naukowym, artystycznym i sportowym. Są motywowane przez swoich nauczycieli, szkolny system współzawodnictwa Liga Klas oraz szkolne Oscary Józefinki (jak Józef Lompa). Efektem tzw. mocnych stron (wymienionych wyżej), czyli podejmowanych w szkole działań dydaktycznych i wspierających uczniów są: wysoki poziom efektów kształcenia mierzony wynikami na sprawdzianie zewnętrznym w klasie VI lepszymi niż średnie wyniki powiatowe, wojewódzkie i krajowe (w latach wynik szkoły plasował się w staninie siódmym wysokim), osiągnięcia uczniów w konkursach przedmiotowych i innych oraz w sporcie, przekonanie uczniów, że nauczyciele w nich wierzą, a także opinia rodziców, że można liczyć na radę i wsparcie nauczycieli i wychowawców. SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 7/24

8 Wyniki ewaluacji Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole realizuje się podstawę programową, uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Nauczyciele I etapu edukacyjnego przekazują nauczycielom II etapu edukacyjnego informację o wiadomościach i umiejętnościach uczniów, np. wyniki badania prowadzonego przez Instytut Badań Edukacyjnych Kompetencje trzecioklasisty oraz wyniki diagnoz własnych. Ponadto przeprowadza się w klasie IV diagnozy umiejętności dzieci, tzw. na wejściu i wywiady z rodzicami. Na tej podstawie nauczyciele dostosowują programy, plany, metody, formy pracy z dziećmi do ich potrzeb oraz je weryfikują, gdy zachodzi konieczność (np. stosują więcej metod aktywnych, kładą większy nacisk na samodzielność uczniów przy rozwiązywaniu zadań lub przeznaczają więcej czasu na ćwiczenia, które sprawiają uczniom trudność). Indywidualizują nauczanie. Wspierają uczniów poprzez zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, rewalidacyjne, rewalidacyjno-wychowawcze oraz rozwijające uzdolnienia i zainteresowania (kółka zainteresowań). Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Nauczyciele monitorują osiągnięcia uczniów. Na podstawie wniosków z analizy osiągnięć uczniów nauczyciele podejmują działania, które koncentrują się na doskonaleniu umiejętności uczniów poprzez zastosowanie szerokiego wachlarza oddziaływań i metod. Priorytetem są dobrze zorganizowane lekcje, ciekawe zadania dla dzieci i aktywne metody pracy. W efekcie na przestrzeni kilku ostatnich lat uczniowie uzyskują wysokie wyniki sprawdzianu zewnętrznego w klasie VI, lepsze od średnich wyników powiatowych, wojewódzkich i krajowych. Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. W szkole realizuje się podstawę programową, uwzględniając osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Nauczyciele I etapu edukacyjnego (klasy I-III) przekazują nauczycielom II etapu edukacyjnego (klasy IV-VI) informację o wiadomościach i umiejętnościach uczniów, np. wyniki badania prowadzonego przez Instytut Badań Edukacyjnych Kompetencje trzecioklasisty oraz wyniki diagnoz własnych. Ponadto przeprowadza się w klasie IV diagnozy umiejętności dzieci, tzw. na wejściu i wywiady z rodzicami. Na tej podstawie nauczyciele dostosowują programy, plany, metody, formy pracy z dziećmi do ich potrzeb oraz je weryfikują, gdy zachodzi konieczność (np. stosują więcej metod aktywnych, kładą większy nacisk na samodzielność uczniów przy rozwiązywaniu zadań lub przeznaczają więcej czasu na ćwiczenia, które sprawiają uczniom trudność). Indywidualizują nauczanie. Wspierają uczniów poprzez zajęcia SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 8/24

9 dydaktyczno-wyrównawcze, korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, rewalidacyjne, rewalidacyjno-wychowawcze oraz rozwijające uzdolnienia i zainteresowania (kółka zainteresowań). Plan działań Pomocna dłoń realizowany w klasie IV wspiera dzieci rozpoczynające naukę w II etapie edukacyjnym. Dzieci mobilizuje także szkolna Liga Klas system współzawodnictwa w nauce, sporcie, zachowaniu (klasy IV-VI) oraz Józefinki, nagrody za osiągnięcia w kilku kategoriach. Wszystkie te działania wynikające z analizy osiągnięć uczniów są skuteczne i przynoszą pozytywne efekty w postaci wysokich wyników na sprawdzianie zewnętrznym szóstoklasistów, konkursach przedmiotowych i innych. Do tych pozytywnych skutków zaliczyć należy również mały odsetek gorszych ocen z zachowania oraz duży odsetek uczniów biorących aktywny udział w życiu szkoły, np. konkursach i imprezach sportowych. Ankietowani uczniowie wyrazili zadowolenie ze swoich osiągnięć szkolnych: m.in. wyników w nauce, osiągnięć matematycznych, sukcesów w sporcie i konkursach (AMS) (patrz wykres 1o). Wykres 1o SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 9/24

10 Obszar badania: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej i wykorzystują je podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. Świadczą o tym dane zebrane podczas obserwacji zajęć. W czasie trwania lekcji pojawiały się zadania polegające zarówno na zapamiętywaniu lub przywoływaniu z pamięci pojęć, faktów, terminów, jak również na wyciąganiu wniosków z otrzymanych informacji, rozumowaniu, argumentowaniu i rozwiązywaniu problemów. Do wykonywania niektórych zadań wykorzystywano wcześniej zdobytą przez uczniów wiedzę i umiejętności (OZ). Potwierdzili to sami uczniowie w ankiecie, stwierdzając, że jest to praktykowane na wszystkich bądź na większości lekcji (AMS) (patrz wykres 1j). Wykres 1j Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji. Nauczyciele jak wynika z ankiety (AN) dają swoim uczniom na wszystkich lub na większości lekcji możliwość kształtowania najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego w szkole podstawowej opisanych w podstawie programowej. Do umiejętności tych należą: czytanie, myślenie naukowe, myślenie matematyczne, umiejętność pracy zespołowej, umiejętność odkrywania swoich zainteresowań i przygotowania do dalszej edukacji, umiejętność uczenia się jako sposób zaspokajania naturalnej ciekawości świata, umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym, zarówno w mowie, jak i piśmie. Obserwacje zajęć potwierdziły, że najważniejsze umiejętności opisane w podstawie programowej dla szkoły podstawowej były SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 10/24

11 kształtowane podczas lekcji. Zaobserwowano także, że na zajęciach są uwzględniane zalecane warunki i sposoby realizacji ustalone dla danego przedmiotu nauczania. Na przykład nauczyciel języka polskiego w czasie lekcji doskonalił umiejętność uczniów komunikowania się z innymi ludźmi, nauczyciel matematyki umożliwiał uczniom samodzielne odkrywanie związków i zależności trójkątów, a nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej doskonalił z dziećmi umiejętności czytania, pisania i analizowania informacji (OZ, WNPO). Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. W szkole monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz. Z zebranych w ankiecie (AN) informacji wynika, że monitorowanie osiągnięć uczniów przebiega w różny sposób. Nauczyciele stosują ocenianie bieżące i podsumowujące (klasówki, testy, sprawdziany), sprawdzają, czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie i w jaki sposób wykonują zadanie, proszą uczniów o podsumowanie ćwiczenia, zbierają od nich informacje zwrotne, zadają pytania i stwarzają możliwość zadawania pytań, wykorzystują różne narzędzia diagnostyczne, posługują się też indywidualną dokumentacją ucznia i stosują elementy oceniania kształtującego (patrz wykres 1w). Obserwacje zajęć potwierdziły, że nauczyciele monitorują osiągnięcia uczniów. Zauważono, że zwracają uwagę na te elementy wypowiedzi ucznia, które były nieprawidłowe, sprawdzają, czy uczniowie dobrze zrozumieli treść zadania i w jaki sposób je wykonują, stwarzają uczniom możliwość zadania pytania i sami je zadają (OZ). Systematycznie prowadzone są badania osiągnięć edukacyjnych uczniów: na wejściu w klasie IV i testy z poszczególnych przedmiotów we wszystkich klasach na zakończenie roku szkolnego. Przeprowadza się badanie kompetencji trzecio- i piątoklasistów organizowane przez Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie. Także sprawdziany próbne w klasie VI (CKE i OPERON). Wyniki tych wszystkich badań są poddawane analizie (WNO). W efekcie wyciągane są wnioski, które następnie nauczyciele wcielają w życie. Prowadzą m.in. kółka zainteresowań i zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze. Stosują indywidualizację pracy na lekcji. Wprowadzają nowe metody, formy i środki nauczania, korzystają chętnie z metod aktywnych. Modyfikują plany pracy i kryteria oceniania. Dostosowują wymagania edukacyjne do potrzeb uczniów. Różnicują stopień trudności zadań, stosują powtórzenia partii materiału i ćwiczą zadania, które sprawiają dzieciom trudności. Zachęcają uczniów do poszerzania swojej wiedzy i udziału w konkursach. Sami doskonalą swoje umiejętności zawodowe na szkoleniach, kursach i studiach podyplomowych (AN) (patrz wykres 1o). Tak więc dążenia koncentrują się na doskonaleniu umiejętności uczniów poprzez zastosowanie szerokiego wachlarza oddziaływań i metod. Priorytetem powiedzieli nauczyciele są dobrze zorganizowane lekcje, ciekawe zadania dla dzieci i aktywne metody pracy. SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 11/24

12 Wykres 1o SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 12/24

13 Wykres 1w SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 13/24

14 W wymaganiu "Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań dydaktyczno-wychowawczych. Wdrażane wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Szkoła uzyskuje wyniki sprawdzianów zewnętrznych w klasie VI lepsze od średnich wyników powiatowych, wojewódzkich i krajowych. W latach średni wynik szkoły mieścił się w staninie siódmym (wysokim). Biorąc pod uwagę wskaźnik łatwości sprawdzianu, w roku 2014 sprawdzian okazał się dla uczniów szkoły łatwy, podczas gdy dla uczniów z całego województwa śląskiego był umiarkowanie trudny. Średni wynik szkoły był wówczas najlepszym wśród szkół ze 167 miast i gmin województwa śląskiego. W okresie zaznaczył się wyraźnie wzrost efektów kształcenia we wszystkich standardach wymagań (czytanie, pisanie, rozumowanie, korzystanie z informacji, wykorzystanie zdobytej wiedzy) największy w standardzie rozumowanie o 21% i standardzie wykorzystanie wiedzy w praktyce o 25%. W roku 2015 średni wynik szkoły plasuje się w staninie piątym (średnim). Wobec tego rada pedagogiczna przyjmuje do realizacji Plan doskonalący efektywność kształcenia w roku szkolnym 2015/2016 (ADZ). Uczniowie osiągają również innego typu sukcesy edukacyjne. Bardzo chętnie biorą udział w rozmaitych konkursach i zawodach sportowych. Na przestrzeni trzech ostatnich lat odnoszą sukcesy w przedmiotowym konkursie matematycznym. W roku szkolnym 2012/13 uczeń został laureatem tego konkursu. W bieżącym roku szkolnym szkoła ma swego przedstawiciela w finale konkursu przedmiotowego nie tylko z matematyki, ale również z języka polskiego. Ponadto uczniowie zdobywają nagrody i wyróżnienia w innych konkursach, np. w roku szkolnym 2015/2016 w powiatowych konkursach: recytatorskim, muzycznym, czytelniczym, kultury słowa, w turnieju tenisa stołowego, igrzyskach w piłce nożnej oraz koszykówce dziewcząt i chłopców. Nauczyciele stwierdzili, że sukcesem jest również to, iż dzieci bardzo chętnie chodzą do szkoły, dobrze się tu czują, mają poczucie bezpieczeństwa, są aktywne, zaangażowane, mają poczucie, że wiele potrafią, że są silne i dadzą sobie radę. Kiedy kończą III klasę, czyli I etap edukacyjny, są dobrze przygotowane do dalszej nauki. Nauczyciele za duży sukces uważają także postępy dzieci z orzeczeniami poradni psychologiczno-pedagogicznej, bowiem w szkole otwierają się, komunikują z kolegami, odnajdują w grupie i znajdują przyjaciół (WN). SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 14/24

15 Wymaganie: Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia poprzez obserwacje, rozmowy z uczniami, podczas których dzieci mówią o swoich problemach, rozmowy z rodzicami, ankietowanie uczniów i rodziców, wymianę informacji i spostrzeżeń podczas spotkań zespołów samokształceniowych nauczycieli, analizowanie opinii i orzeczeń wydawanych dzieciom przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Kilkoro uczniów wsparto dodatkową opieką nauczyciela współorganizującego kształcenie. Opracowano dla nich indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne (IPET). Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, rewalidacyjne i rewalidacyjno-wychowawcze oraz koła zainteresowań są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb. Nauczyciele rozmawiają z uczniami, jak mają radzić sobie z trudnościami w nauce. Dostosowują wymagania do możliwości i potrzeb niektórych uczniów. Stosują indywidualizację pracy na lekcji. Świetlica szkolna organizuje pomoc w odrabianiu lekcji. Organizowane jest dla dzieci dożywianie. Wszyscy uczniowie, bez względu na status finansowy rodziców, biorą udział w wycieczkach szkolnych i imprezach wyjazdowych. W opinii rodziców potrzeby dzieci są zaspokajane od ręki, a nauczyciele bardzo rzetelnie podchodzą do swoich obowiązków i poświęcają dzieciom dużo czasu. Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia W szkole rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia poprzez obserwacje, rozmowy z uczniami, podczas których dzieci mówią o swoich problemach, rozmowy z rodzicami (AR) (patrz wykres 1j), ankietowanie uczniów i rodziców, wymianę informacji i spostrzeżeń podczas spotkań zespołów samokształceniowych nauczycieli, analizowanie opinii i orzeczeń wydawanych dzieciom przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną (WNO). W bieżącym roku szkolnym poinformował dyrektor potrzebę wsparcia rozpoznano u 20 uczniów. Dzieci wymagają pomocy ze strony szkoły ze względu na niepełnosprawność, dysfunkcje (dysleksja), wady wymowy, zaburzenia, problemy rozwojowe i emocjonalne oraz gorszą sytuację materialną rodziny. Dla sześciorga uczniów uruchomiono program wspierania ze względu na specjalne potrzeby edukacyjne, dla jednego ucznia indywidualny program zajęć rewalidacyjno-wychowawczych (AD). SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 15/24

16 Wykres 1j Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, korekcyjno-kompensacyjne, logopedyczne, rewalidacyjne i rewalidacyjno-wychowawcze oraz koła zainteresowań są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb. Jeden uczeń objęty jest nauczaniem indywidualnym, drugi realizuje zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze. Kilkoro uczniów wsparto dodatkową opieką nauczyciela współorganizującego kształcenie. Opracowano dla nich indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne (IPET). Świetlica szkolna organizuje pomoc w odrabianiu lekcji. Nauczyciele dostosowują wymagania do możliwości i potrzeb niektórych uczniów. Stosują indywidualizację pracy na lekcji i organizują pomoc koleżeńską w nauce, gdy ktoś z klasy zachoruje lub ma gorsze wyniki. Szkoła posiada też ofertę dla uczniów przejawiających uzdolnienia i zainteresowania: działają liczne kółka zainteresowań, harcerstwo, zespół muzyczny i SKS (Szkolny Klub Sportowy). Szkoła tworząc swoją ofertę, kieruje się takimi priorytetami, jak: wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów (w latach poprzednich realizacja projektów Europejskiego Funduszu Społecznego), indywidualizacja nauczania, zapewnienie adekwatnej do potrzeb pomocy psychologiczno-pedagogicznej, rozwijanie zainteresowań uczniów i umożliwianie im osiągnięcie sukcesu, wsparcie uczniów zdolnych, różnorodność działań opiekuńczo-wychowawczych (w tym urozmaicone zajęcia świetlicowe). Ze wskazań rodziców i uczniów w ankiecie wynika, że zajęcia pozalekcyjne odpowiadają na potrzeby uczniów (AR) (patrz wykres 1j) i są adekwatne do ich zainteresowań (AMS) (patrz wykres 2j). SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 16/24

17 Wykres 1j Wykres 2j W wymaganiu "Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. W szkole są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia. Jako argument za tą tezą można wskazać wyniki obserwacji zajęć. Zauważono bowiem, że na lekcjach nauczyciele udzielają mniejszej lub większej pomocy uczniom pracującym w grupach, przydzielają zadania łatwiejsze i trudniejsze, dają wskazówki, odpowiadają na pytania i zadają pytania pomocnicze, wydłużają czas na samodzielne czytanie i pisanie dzieci w młodszych klasach (OZ). Rozmawiają też z uczniami, jak mają oni radzić sobie z trudnościami w nauce. Potwierdzeniem tego są wyniki ankiety, w której mniej więcej dwie trzecie uczniów przyznało, że rozmowy takie prowadzą z nimi wszyscy nauczyciele (jeżeli nie wszyscy, to większość z nich) (w przybliżeniu jedna trzecia badanych nie ma kłopotów w nauce) (AMS) (patrz wykres 1j). SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 17/24

18 Wykres 1j Obszar badania: Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. Szkoła pomaga przezwyciężyć trudności uczniów wynikające z ich sytuacji społecznej. Organizuje, na przykład, tzw. dożywianie. Realizowane są zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, logopedyczne, korekcyjno-kompensacyjne, rewalidacyjne i rewalidacyjno-wychowawcze. Jeden uczeń objęty jest nauczaniem indywidualnym. Kilkoro uczniów wsparto dodatkową opieką nauczyciela współorganizującego kształcenie. Opracowano dla nich indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne (IPET). Świetlica szkolna organizuje pomoc w odrabianiu lekcji. Współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną jest systematyczna. Organizowane są zajęcia profilaktyczne (warsztaty, prelekcje) dla uczniów oraz ich rodziców. Wszystkie dzieci, bez względu na status finansowy rodziców, biorą udział w wycieczkach szkolnych i imprezach odbywających się poza szkołą. W opinii rodziców potrzeby dzieci są zaspokajane od ręki, a nauczyciele bardzo rzetelnie podchodzą do swoich obowiązków i poświęcają dzieciom dużo czasu. W szkole panuje przyjazna atmosfera, wszystkie dzieci czują się tu bardzo dobrze. Nie ma wyróżniania, ten lepszy, ten gorszy oświadczyli rodzice. SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 18/24

19 Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole odpowiada ich potrzebom. Dowodem potwierdzającym ten sąd są wyniki ankiet. Prawie wszyscy ankietowani rodzice podzielają opinię, że w trudnych sytuacjach można liczyć na radę i wsparcie nauczycieli i wychowawców (AR) (patrz wykresy 1j-2j). Natomiast uczniowie dali w ankietach wyraz swemu przekonaniu, że nauczyciele w nich wierzą i zachęcają do nauki, przekonując, że można nauczyć się nawet trudnych rzeczy (AMS) (patrz wykresy 3j-4j). Wykres 1j Wykres 2j SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 19/24

20 Wykres 3j Wykres 4j SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 20/24

21 Wymaganie: Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania: W szkole analizuje się wyniki zewnętrznego sprawdzianu w klasie VI oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Na przykład biorąc za podstawę wnioski z analizy egzaminu zewnętrznego w VI klasie, nauczyciele podjęli działania polegające m.in. na ćwiczeniu słabszych umiejętności, na zachęcaniu dzieci do pracy i poszerzania wiadomości, choćby poprzez zainicjowanie szkolnych konkursów języka angielskiego, ortograficznego Gżegżółka i interdyscyplinarnego Omnibus. Wykorzystywano w większym stopniu indywidualizację nauczania i różnicowanie wymagań. Dokładano starań, by dzieci były bardziej aktywne, stosowano więc różnorodne bodźce, formy i metody, jak: praca w grupach, burza mózgów, mapy mentalne, projekty edukacyjne. Każdy nauczyciel przygotowuje plan działań i zadań poprawiających wyniki nauczania. Na spotkaniach zespołów samokształceniowych nauczyciele uzgadniają zasady współpracy i korelacji międzyprzedmiotowej, planują też doraźną pomoc dla uczniów, którzy mają kłopoty z nauką. Nauczyciele wykorzystywali w swojej pracy dydaktycznej wyniki badań trzecioklasistów i piątoklasistów przeprowadzone na próbie ogólnopolskiej przez Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie oraz sprawozdania z ogólnopolskich wyników sprawdzianu zewnętrznego opracowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną w Warszawie. Wnioski wyprowadzone z tych badań zewnętrznych nie ograniczały się tylko do podnoszenia kompetencji uczniów, ale również dotyczyły doskonalenia nauczycieli, stwarzania optymalnych warunków do uczenia się, współpracy z rodzicami i unowocześniania bazy dydaktycznej. Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. W szkole analizuje się wyniki sprawdzianu zewnętrznego w klasie VI oraz wyniki ewaluacji wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania. Na przykład biorąc za podstawę wnioski z analizy egzaminu zewnętrznego w VI, klasie nauczyciele podjęli działania polegające m.in. na ćwiczeniu słabszych umiejętności (stwierdzono bowiem, że piętą achillesową jest pisanie: ortografia i interpunkcja, że pewien problem stanowi również rozwiązywanie zadań matematycznych z treścią i czytanie ze zrozumieniem użytkowych tekstów w języku angielskim), na zachęcaniu dzieci do pracy i poszerzania wiadomości, choćby poprzez zainicjowanie szkolnych konkursów języka angielskiego, ortograficznego Gżegżółka i interdyscyplinarnego Omnibus. Na lekcjach przerabiano zadania, które wypadły SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 21/24

22 gorzej, a później sprawdzano, czy dzieci już opanowały sztukę ich rozwiązywania. Wykorzystywano w większym stopniu indywidualizację nauczania i różnicowanie wymagań. Dokładano starań, by dzieci były bardziej aktywne, stosowano więc różnorodne bodźce, formy i metody, jak: praca w grupach, burza mózgów, mapy mentalne, projekty edukacyjne. Sięgnięto po e-podręczniki nową formę nauczania. Zrealizowano więcej wycieczek przedmiotowych, chcąc, by uczniowie przyswajali wiedzę nie tylko w ławce szkolnej, ale również doświadczając i przeżywając to, o czym była mowa na zajęciach. W roku szkolnym 2014/2015 przeprowadzono w szkole, w ramach projektu Efektywna ewaluacja w praktyce, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej, ewaluację wewnętrzną, której celem było zebranie danych na temat jakości działań nauczycieli pobudzających aktywność uczniów. Stwierdzono m.in., że uczniowie są zaangażowani w zajęcia, jeśli stworzy się im sprzyjające warunki, np. gdy uczestniczyć będą w doświadczeniach, eksperymentach i zabawach oraz pracować w grupach według metody, którą lubią, a na lekcji panować będzie spokojna, przyjazna atmosfera i nauczycielem występującym w roli partnera zamiast w roli mentora. Wnioski te są obecnie wprowadzane w życie podczas codziennych zajęć (AD, ADZ, WNO). Obszar badania: Działania podejmowane na podstawie wniosków ze sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych oraz wniosków z ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej są przez szkołę lub placówkę monitorowane i analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane W szkole monitoruje się realizację zadań wynikających z analizy sprawdzianów zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej. Monitorowanie przebiega na poziomie każdej klasy. Nauczyciele, których dotyczą wnioski z analizy sprawdzianu zewnętrznego i ewaluacji wewnętrznej, systematycznie sprawdzają poziom umiejętności uczniów danej klasy i dokonują porównania z wynikami badań wcześniejszych. Następnie przekazują informację uczniom o ich mocnych i słabych stronach. Organizowane są m.in. próbne sprawdziany zewnętrzne (CKE, OPERON). Każdy nauczyciel przygotowuje plan działań i zadań poprawiających wyniki nauczania i wprowadza własne modyfikacje do procesu edukacyjnego. Na spotkaniach zespołów samokształceniowych nauczyciele uzgadniają zasady współpracy i korelacji międzyprzedmiotowej, planują też doraźną pomoc dla uczniów, którzy mają kłopoty z nauką. Dyrektor szkoły w ramach nadzoru pedagogicznego monitoruje realizację wniosków wypływających ze sprawdzianów i ewaluacji wewnętrznej, obserwuje zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne, kontroluje dokumentację przebiegu nauczania i przedstawia radzie pedagogicznej własne wnioski (tzw. ogólne wnioski ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego ) (WD, WNO). W wymaganiu "Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych " w odniesieniu do poziomu wysokiego zebrano następujące dane świadczące o działaniach szkoły/placówki: SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 22/24

23 Obszar badania: W szkole lub placówce nauczyciele znają wyniki badań zewnętrznych. Z wynikami badań zewnętrznych nauczyciele zapoznają się na spotkaniach zespołów samokształceniowych. Wówczas analizują raporty z tych badań i wyciągają wnioski do dalszej pracy (są one realizowane na zajęciach) (AD). Wszyscy ankietowani nauczyciele stwierdzili, że poznali wyniki badań zewnętrznych, np. raporty z ogólnopolskich testów kompetencji trzecio- i piątoklasistów publikowane przez Instytut Badań Edukacyjnych (AN) (patrz wykres 1j). Wykres 1j Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych. Nauczyciele wykorzystywali w swojej pracy dydaktycznej wyniki badań trzecioklasistów i piątoklasistów przeprowadzone na próbie ogólnopolskiej przez Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie oraz sprawozdania z ogólnopolskich wyników sprawdzianu zewnętrznego opracowane przez Centralną Komisję Egzaminacyjną w Warszawie. Po analizie tych materiałów postanowiono m.in. zwiększyć ilość ćwiczeń i zadań na obliczanie objętości brył i figur i wymagających działań na ułamkach, pracować więcej nad analizą utworów literackich, zwracać większą uwagę na układ kompozycyjny prac pisemnych, na ortografię i interpunkcję. Wnioski wyprowadzone z wyników badań zewnętrznych nie ograniczały się tylko do podnoszenia kompetencji uczniów, ale również dotyczyły doskonalenia nauczycieli (wymiana doświadczeń i informacji, wybór odpowiednich programów i podręczników, uzgodnienie współpracy i korelacji międzyprzedmiotowej), stwarzania optymalnych warunków do uczenia się (koleżeńska pomoc w nauce, organizacja zajęć świetlicowych, m.in. pomoc w odrabianiu prac domowych, inicjowanie kółek zainteresowań i konkursów), współpracy z rodzicami (m.in. dyskusja nad wprowadzeniem elektronicznego dziennika lekcyjnego) i unowocześniania bazy dydaktycznej (komputery, pomoce naukowe, księgozbiór). SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 23/24

24 Raport sporządzili Andrzej Gracki Grzegorz Wnuk Kurator Oświaty:... Data sporządzenia raportu: SZKOŁA PODSTAWOWA IM.JÓZEFA LOMPY W STARCZY 24/24