Podstawa programowa kształcenia ogólnego z wychowania fizycznego dla szkół ponadpodstawowych

Transkrypt

1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego z wychowania fizycznego dla szkół ponadpodstawowych Anna Kamińska Doradca metodyczny MODN w Koninie anna.kaminska@modn.konin.pl

2 Zadania 1 rok Nauczyciele Analiza ( w tym porównawcza) podstaw programowych Analiza ramowych planów nauczania Doskonalenie nauczycieli w zakresie znajomości podstawy programowej, umiejętności monitorowania jej realizacji Wybór/ modyfikacja/ programów nauczania lub autorskie programy nauczania Aktualizacja programu wychowawczoprofilaktycznego Nowy statut przekształconej szkoły (do 30 listopada 2019r.) długo? krótko? Dyrektor Zarządzanie doskonaleniem nauczycieli w zakresie zmian w systemie oświaty Zarządzanie zmianą, w tym monitorowanie procesu zmiany Sprawy kadrowe wynikające z przekształcenia Przygotowanie procesu rekrutacji zgodnie z prawem

3 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 30 stycznia 201 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2018 r. załącznik nr 1 czteroletnie liceum ogólnokształcące, pięcioletnie technikum, załącznik nr 2 branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami dotychczasowego gimnazjum, załącznik nr 3 branżowej szkoły II stopnia dla uczniów będących absolwentami ośmioletniej szkoły podstawowej,

4 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej Rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 września 2017 r. Załącznik nr 4 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia;

5 Załącznik nr 1, 2, 3 Cele kształcenia ogólnego. Najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego. Zadania szkoły. Wykaz przedmiotów nauczanych w zakresie podstawowym i rozszerzonym (tylko zał. nr 1). Dokumenty określające działalność edukacyjną szkoły. Wykaz przedmiotów nauczanych w danym typie szkoły. Opis z podziałem na przedmioty nauczania.

6 Założenia nowej podstawy programowej oparte są na personalistycznej koncepcji wychowania oraz koncepcji sprawności fizycznej ukierunkowanej na zdrowie (ang. health-related fitness). Formy realizacji zajęć wf Zajęcia klasowo-lekcyjne Realizacja wymagań ogólnych i szczegółowych podstawy programowej. Zajęcia do wyboru przez ucznia sportowe, rekreacyjno-zdrowotne, taneczne, aktywnej turystyki Realizacja treści jest dowolna i powinna wykraczać poza podstawę programową. Wymienione formy zajęć prowadzą nauczyciele wychowania fizycznego zatrudnieni w szkole. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 29 czerwca 2017 r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji obowiązkowych zajęć wychowania fizycznego

7 Podstawa programowa 2018 Podstawa programowa 2012 Brak podziału treści na poszczególne klasy Bloki tematyczne: Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna, Aktywność fizyczna, Bezpieczeństwo w aktywności fizycznej, Edukacja zdrowotna, Kompetencje społeczne. Treści zapisano jako kompetencje w zakresie wiedzy, umiejętności. Dla sz. branżowych II stopnia (uczniowie po gimnazjum) nie ma podziału treści na wiedzę i umiejętności. Cele kształcenia wymagania ogólne Treści kształcenia wymagania szczegółowe Brak podziału treści na poszczególne klasy Obszary wymagań: Diagnoza sprawności fiz. i rozwoju fiz., Trening zdrowotny, Sporty całego życia i wypoczynek, Bezpieczna aktywności fiz. i higiena osobista, Sport, Taniec, Edukacja zdrowotna. Warunki i sposób realizacji Zalecane warunki i sposób realizacji

8 Cele kształcenia wymagania ogólne LO, Technikum Doskonalenie umiejętności rozpoznawania i oceny własnego rozwoju fizycznego oraz sprawności fizycznej. Branżowa Szkoła II stopnia Wzmacnianie potrzeby podejmowania aktywności fizycznej przez całe życie z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa Utrwalanie umiejętności stosowania w życiu codziennym zasad sprzyjających zachowaniu zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego z uwzględnieniem różnych okresów życia i specyfiki zawodu. Utrwalanie stosowania w życiu codziennym zasad prozdrowotnego stylu życia, ze szczególnym uwzględnieniem sprawności fizycznej i specyfiki zawodu. Kształtowanie umiejętności działania jako krytyczny konsument (odbiorca) sportu oraz produktów i usług rekreacyjnych i zdrowotnych. Doskonalenie umiejętności osobistych i społecznych sprzyjających całożyciowej aktywności fizycznej. Doskonalenie umiejętności osobistych i społecznych sprzyjających podejmowaniu całożyciowej aktywności fizycznej

9 Treści nauczania wymagania szczegółowe LO, Technikum w zakresie wiedzy - 4 wymagania W zakresie umiejętności - 4 wymagania w zakresie wiedzy - 5 W zakresie umiejętności - 8 w zakresie wiedzy - 5 wymagań W zakresie umiejętności - 5 w zakresie wiedzy - 10 W zakresie umiejętności - 4 po gimnazjum I. Rozwój fizyczny i sprawność fizyczna II. Aktywność fizyczna III. Bezpieczeństwo w aktywności fizycznej IV. Edukacja zdrowotna V. Kompetencje społeczne Branżowa Szkoła II stopnia po klasie VIII 4 w zakresie wiedzy - 2 W zakresie umiejętności w zakresie wiedzy - 3 W zakresie umiejętności w zakresie wiedzy - 2 W zakresie umiejętności w zakresie wiedzy - 4 W zakresie umiejętności

10 Definicja edukacji zdrowotnej Edukacja zdrowotna to proces dydaktycznowychowawczy, w którym dzieci i młodzież uczą się jak żyć aby: zachować i doskonalić zdrowie własne i innych ludzi oraz tworzyć środowisko sprzyjające zdrowiu; w przypadku wystąpienia choroby lub niepełnosprawności aktywnie uczestniczyć w jej leczeniu, radzić sobie i zmniejszać jej negatywne skutki. B. Woynarowska (2010)

11 Dlaczego niezbędna jest edukacje zdrowotna (EZ) w szkole? EZ jest prawem każdego dziecka - w dzieciństwie i młodości kształtują się zachowania zdrowotne, które decydują o stylu życia i zdrowiu w późniejszych latach. W szkole są możliwości prowadzenia systematycznej, zaplanowanej EZ całej populacji dzieci i młodzieży oraz nauczycieli, pracowników szkoły i rodziców. EZ wspiera realizację podstawowych zadań szkoły zdrowie ucznia sprzyja osiągnięciom szkolnym. EZ w szkole jest uznana za najbardziej opłacalną, długofalową inwestycję w zdrowie społeczeństwa, jej koszty są niewspółmiernie niższe niż leczenia chorób.

12 Edukacja zdrowotna obejmuje przekazywanie i nabywanie (zwiększanie) lub korygowanie: wiedzy (informacji) o zdrowiu dotyczącej zagrożeń dla zdrowia, a także czynników zwiększających potencjał zdrowotny; umiejętności (sprawności) umożliwiających właściwe zachowania zdrowotne: Umiejętności związane ze zdrowiem fizycznym (higiena i pielęgnacja ciała, samobadanie, samokontrola np. masy ciała podejście prosomatyczne, Umiejętności dotyczące zdrowia psychospołecznego tzw. umiejętności życiowe np. radzenie sobie w nowych sytuacjach życiowych, podejmowanie właściwych decyzji i wyborów; Dla utrzymania i doskonalenia zdrowia niezbędne jest opanowanie wielu umiejętności, prostych i złożonych.

13 Edukacja zdrowotna obejmuje nabywanie lub korygowanie: przekonań - względnie stałych składników świadomości człowieka, które wynikają z przeświadczenia, że pewien stan rzeczy jest taki, a nie inny. postaw - elementów osobowości, względnie trwałych predyspozycji do reagowania lub zachowywania się w określony sposób. Postawa wobec zdrowia ma trzy komponenty: poznawczy przekonania, myśli, wiedza o zdrowiu i chorobie, emocjonalny reakcje, emocje, uczucia związane z różnymi aspektami zdrowia (np. lęk, poczucie zagrożenia), behawioralny zachowania związane ze zdrowiem. Zadaniem nauczyciela jest kształtowanie u uczniów pozytywnych postaw wobec zdrowia własnego i innych ludzi.

14 Dbałość (troska) o zdrowie wiąże się z postawą autokreacyjną wobec zdrowia, związaną z przekonaniem, że każdy człowiek: jest odpowiedzialny za swój los, pomyślność i zdrowie oraz, że swoim działaniem może zdrowie chronić i doskonalić. Nauczyciel poprzez swoje działania i prezentowane wzorce osobowe ma realny wpływ na kształtowanie się u uczniów określonego stylu życia. Prozdrowotny styl życia wartości, postawy oraz zespół zachowań związanych ze zdrowiem, które ludzie podejmują świadomie dla zwiększenie potencjału swego zdrowia.

15 Co to znaczy dbać o zdrowie? robić coś pozytywnego dla swego zdrowia, nie robić czegoś zagrażającego zdrowiu. Racjonalne żywienie Aktywność fizyczna Dbałość o ciało Sen, odpoczynek Korzystanie i dawanie wsparcia Radzenie sobie z problemami i stresem Dbałość o zdrowie Zachowanie bezpieczeństwa Samokontrola zdrowia i samobadanie Poddawanie się badaniom profilaktycznym Racjonalne zachowania w przypadku choroby Niepalenie Ograniczone spożywanie alkoholu Nieużywanie narkotyków

16 Dlaczego ludzie nie dbają o zdrowie? Brak wiedzy Poświęcanie zdrowia dla osiągnięcia innych celów Brak potrzeby Wymówki (brak czasu, zła pogoda) Brak wiary we własne siły Przekonanie, że zdrowie nie zależy od nas Organizacja opieki medycznej (ok %) Biologia człowieka (ok. 20%) Środowisko (ok. 20%) Styl życia (ok %)

17 Etapy zmiany zachowania 4. Wprowadzam zmianę, praktykuję 5. Podtrzymuję zmianę, eksperymentuję 7. Dokonuję zmiany Udało mi się!!! Wyjście 3. Decyduję się na zmianę 1. Nie myślę o zmianie 2. Myślę o zmianie Wejście przez obrotowe drzwi 6. Wracam do punktu wyjścia Jeżeli wiemy, na jakim etapie zmiany zachowania jest dana osoba, możemy jej lepiej pomóc!

18 Edukacja zdrowotna - preambuła Szkoła podstawowa Ważną rolę w kształceniu i wychowaniu uczniów w szkole podstawowej odgrywa edukacja zdrowotna. Zadaniem szkoły jest kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów, w tym wdrożenie ich do zachowań higienicznych, bezpiecznych dla zdrowia własnego i innych osób, a ponadto ugruntowanie wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści płynących z aktywności fizycznej, a także stosowania profilaktyki. Szkoły ponadpodstawowe Ważnym zadaniem szkoły jest także edukacja zdrowotna, której celem jest rozwijanie u uczniów postawy dbałości o zdrowie własne i innych ludzi oraz umiejętności tworzenia środowiska sprzyjającego zdrowiu.

19 Wychowanie fizyczne: Edukacja zdrowotna Utrwala nawyk uczestnictwa w aktywności fizycznej dla zdrowia ( ) przez całe życie; Pełni wiodącą rolę w edukacji zdrowotnej uczniów; Przygotowuje do dokonywania w życiu wyborów korzystnych dla indywidualnych potrzeb ( ) zdrowotnych ( )

20 Edukacja zdrowotna Edukacja zdrowotna. Warunki i sposób realizacji W tym bloku tematycznym zawarto treści dotyczące zdrowia i jego diagnozowania w kontekście przeciwdziałania chorobom cywilizacyjnym. Łączenie treści z tego bloku z wdrażaniem kompetencji społecznych sprzyja rozwijaniu poczucia odpowiedzialności za zdrowie własne i innych ludzi, wzmacnianiu poczucia własnej wartości i wiary w swoje możliwości.

21 Edukacja zdrowotna warunki i sposób realizacji LO, Technikum ( ) powinna być dostosowana do potrzeb uczniów (po przeprowadzeniu diagnozy tych potrzeb) oraz do możliwości organizacyjnych szkoły. Warunkiem skuteczności realizacji tego bloku jest integrowanie treści z innymi przedmiotami ( ) Wymaga to współdziałania nauczycieli różnych przedmiotów, współpracy z pielęgniarką albo higienistką szkolną oraz z rodzicami. Niezbędne jest także skoordynowanie tych zajęć z programami edukacyjnymi dotyczącymi zdrowia i profilaktyki zachowań ryzykownych lub chorób, oferowanymi szkołom przez różne podmioty Branżowa Szkoła II stopnia po gimnazjum ( ) powinna być dostosowana do potrzeb uczniów (po przeprowadzeniu diagnozy tych potrzeb) oraz do możliwości organizacyjnych szkoły. Brak takiego zapisu Brak takiego zapisu po klasie VIII Brak takiego zapisu Brak takiego zapisu Brak takiego zapisu

22 Wiedza Umieję -tności wiedza Umieję -tności Edukacja zdrowotna wymagania szczegółowe LO, Technikum, Branżowa Szkoła II stopnia Uwagi Wymagania szczegółowe, które były w podstawie programowej z 2012 r. wyjaśnia, gdzie szukać wiarygodnych informacji dotyczących zdrowia oraz dokonuje krytycznej analizy informacji medialnych w tym zakresie (trendy, mody, diety, wzorce żywieniowe). wyjaśnia, dlaczego zdrowie jest wartością dla człowieka i zasobem dla społeczeństwa oraz na czym polega dbałość o zdrowie w różnych okresach życia; (sz. branżowa - szczególnie w kontekście różnego rodzaju używek i substancji psychoaktywnych) omawia przyczyny i skutki stereotypów i stygmatyzacji osób z niepełnosprawnością, chorych psychicznie i dyskryminowanych; dobiera (omawia) sposoby redukowania nadmiernego stresu i radzenia sobie z nim w sposób konstruktywny. PP z 2012 r. Trening zdrowotny (2.5) PP z 2012 r. EZ (6.1) PP z 2012 r. EZ (6.9) Gimnazjum PP 2012 r. EZ (7.5) Wymagania szczegółowe, które są tylko w podstawie programowej z 2018 r. wyjaśnia relacje między sportem profesjonalnym i sportem dla wszystkich a zdrowiem, w tym omawia problem dopingu. opracowuje i wykonuje zestaw ćwiczeń kształtujących i kompensacyjnych w zakresie treningu funkcjonalnego, ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki bólów kręgosłupa oraz rodzaju pracy zawodowej. * PP z 2012 r. dotyczy podstawy programowej dla IV etapu edukacyjnego (sz. ponadgimnazjalne)

23 Wiedza Umieję -tności Edukacja zdrowotna wymagania szczegółowe LO, Technikum Uwagi Wymagania szczegółowe, które były w podstawie programowej z 2012 r. wyjaśnia, co oznacza odpowiedzialność za zdrowie własne i innych ludzi; wymienia choroby cywilizacyjne uwarunkowane niedostatkiem ruchu, nieodpowiednim odżywianiem, w szczególności choroby układu krążenia, układu ruchu i otyłość, oraz omawia sposoby zapobiegania im; wyjaśnia, na czym polega samobadanie i samokontrola zdrowia oraz dlaczego należy poddawać się badaniom profilaktycznym w okresie całego życia; omawia szkody zdrowotne i społeczne związane z paleniem tytoniu, nadużywaniem alkoholu i używaniem innych substancji psychoaktywnych; wyjaśnia, dlaczego i w jaki sposób należy opierać się presji oraz namowom do używania substancji psychoaktywnych i innych zachowań ryzykownych. opracowuje (było planuje) projekt dotyczący wybranych zagadnień zdrowia oraz wskazuje na sposoby pozyskania sojuszników i współuczestników projektów w szkole, domu lub w społeczności lokalnej; PP z 2012 r. EZ (6.2) PP z 2012 r. Trening zdrowotny (2.6) PP z 2012 r. EZ (6.7) Gimnazjum PP 2012 r. EZ (7.9) PP z 2012 r. EZ (6.10) * PP z 2012 r. dotyczy podstawy programowej dla IV etapu edukacyjnego (sz. ponadgimnazjalne)

24 W poniższych slajdach zapisy czerwoną czcionką to różnice w zapisach nowej i starej podstawy (czerwone zapisy, to co dodano w nowej PP z 2018 r. a nie było w starej PP z 2012 r.)

25 Wiedza Edukacja zdrowotna wymagania szczegółowe LO, Technikum Wymagania szczegółowe, które są tylko w podstawie programowej z 2018 r. wyjaśnia zależności między odżywianiem i nawadnianiem a wysiłkiem fizycznym i rodzajem pracy zawodowej; omawia zasady racjonalnego gospodarowania czasem i dostosowania formy aktywnego wypoczynku do rodzaju pracy zawodowej i okresu życia; Umieję -tności opracowuje indywidualny, jednodniowy plan żywienia, z uwzględnieniem bilansu energetycznego i zgodny z planem treningu zdrowotnego;

26 Treści edukacji zdrowotnej, które znalazły się w bloku tematycznym Kompetencje społeczne LO, Technikum, Branżowa Szkoła II stopnia Wymagania szczegółowe, które były w podstawie programowej dla szkół ponadgimnazjalnych (IV etap edukacyjny) z 2012 r. wyjaśnia, na czym polega praca nad sobą dla zwiększenia wiary w siebie, poczucia własnej wartości i umiejętności podejmowania decyzji; Uwagi PP z 2012 r. EZ (6.2) Wymagania szczegółowe, które są tylko w podstawie programowej z 2018 r. omawia etyczne konsekwencje stosowania środków dopingujących. LO, Technikum, Wymagania szczegółowe, które były w podstawie programowej dla szkół ponadgimnazjalnych (IV etap edukacyjny) z 2012 r. wyjaśnia, na czym polega konstruktywne przekazywanie i odbieranie pozytywnych i negatywnych informacji zwrotnych oraz radzenie sobie z krytyką; Uwagi PP z 2012 r. EZ (6.5)

27 Wymagania szczegółowe z edukacji zdrowotnej, które były w szkole ponadgimnazjalej a w nowej podstawie programowej dla LO, Technikum, Szkoły Branżowej II stopnia nie występują. Uczeń: omawia konstruktywne, optymistyczne sposoby wyjaśniania trudnych zdarzeń i przeformułowania myśli negatywnych na pozytywne; wyjaśnia, co to znaczy być aktywnym pacjentem i jakie są podstawowe prawa pacjenta; omawia, na czym polega współuczestnictwo i współpraca ludzi, organizacji i instytucji w działaniach na rzecz zdrowia; wyjaśnia, jaki jest związek między zdrowiem i środowiskiem oraz co sam może zrobić, aby tworzyć środowisko sprzyjające zdrowiu.

28 Dziękuję za uwagę. Anna Kamińska