Innowacyjność w szkole

Transkrypt

1 Innowacyjność w szkole Inspiracje w prawie oświatowym Izabela Suckiel 26 marca 2019

2 Przepisy prawa oświatowego obligują przedszkola, szkoły i placówki do podejmowania innowacyjnych rozwiązań w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej

3 System oświaty zapewnia w szczególności: ( ) 18) kształtowanie u uczniów postaw przedsiębiorczości i kreatywności sprzyjających aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym, w tym poprzez stosowanie w procesie kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych; Art. 1. pkt. 18 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, 1000, 1290, 1669 i 2245)

4 Zadania dyrektora w ramach nadzoru pedagogicznego (..) 4)inspirowanie nauczycieli do poprawy istniejących lub wdrożenia nowych rozwiązań w procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działań programowych, organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów. Art ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996, 1000, 1290, 1669 i 2245)

5 Przykładowe wymaganie niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego Opracowanie i wdrożenie programu, innowacji lub innych działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, powiązanych ze specyfiką szkoły, w szczególności na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 16 sierpnia 2018 r., poz. 1574)

6 Jedno z kryteriów oceny pracy nauczyciela mianowanego i dyplomowanego Podejmowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych, programowych lub metodycznych w prowadzeniu zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 maja 2018r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego (Dz. U. 2018r. Poz.1133)

7 Jedno z kryteriów oceny pracy nauczyciela dyplomowanego Opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych programów nauczania, programów wychowawczoprofilaktycznych lub innych programów wynikających ze specyfiki szkoły lub zajmowanego stanowiska z uwzględnieniem potrzeb uczniów Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 maja 2018r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego (Dz. U. 2018r. Poz.1133)

8 Podstawa programowa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U z dnia 30 sierpnia 2012r.) Rozporządzenia MEN z dnia 14 lutego 2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej.(dz. U. z 24 lutego 2017r., poz. 356). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz. U z dnia 2 marca 2018r.)

9 Główne zadania wychowania przedszkolnego Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym obszarze jego rozwoju. Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań. Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka

10 Cele kształcenie ogólne w szkole podstawowej rozwijanie kompetencji, takich jak: kreatywność, innowacyjność i przedsiębiorczość; rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia, rozumowania, argumentowania i wnioskowania; rozbudzanie ciekawości poznawczej uczniów oraz motywacji do nauki;

11 Cele kształcenie ogólne w szkole ponadpodstawowej doskonalenie umiejętności myślowo-językowych, takich jak: formułowanie pytań i problemów, posługiwanie się kryteriami, uzasadnianie, wyjaśnianie, klasyfikowanie, wnioskowanie, definiowanie, posługiwanie się przykładami itp.; rozwijanie osobistych zainteresowań ucznia i integrowanie wiedzy przedmiotowej z różnych dyscyplin; kreatywności

12 Najważniejsze umiejętności rozwijane w ramach kształcenia ogólnego w szkole podstawowej sprawne komunikowanie się w języku polskim oraz w językach obcych nowożytnych; poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza oraz wykorzystanie informacji z różnych źródeł; rozwiązywanie problemów, również z wykorzystaniem technik mediacyjnych; aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, środowiska lokalnego oraz kraju. sprawne wykorzystywanie narzędzi matematyki w życiu codziennym, a także kształcenie myślenia matematycznego; kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym wykorzystaniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki, w tym programowanie; praca w zespole i społeczna aktywność;

13 Jakie działania są innowacyjne? Działania innowacyjne to wszystkie nowe rozwiązania, które mają służyć podniesieniu jakości nauczania i wychowania Działania innowacyjne to takie, które wcześniej nie były stosowane w danym przedszkolu czy szkole i przyczyniają się do rozwoju dzieci, uczniów

14 Działalność innowacyjne Działalność innowacyjna nie może być akcyjna Innowacyjność, czyli stałe poszukiwanie nowych rozwiązań, powinna być naturalnym elementem pracy każdego nauczyciela

15 Innowacyjność Innowacyjność rozumiana jest jako zestaw wewnętrznych oraz nabytych predyspozycji jednostki dotyczących kreowania i wdrażania zmian, prowadzących do podniesienia efektywności jej działalności. R. Drozdowski, A. Zakrzewska, K. Puchalska, M. Morchat, D. Mroczkowska, Wspieranie postaw proinnowacyjnych przez wzmacnianie kreatywności jednostki, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2010, s. 21.

16 Cechy innowacyjnego nauczyciela Umiejętność uczenia się Zdolność i chęć wprowadzania zmian Kreatywność rozumiana jako potencjał twórczy Otwartość na nowe pomysły

17 Innowacyjne rozwiązania Innowacje

18 Innowacje Nie funkcjonuje już rozporządzenie w sprawie innowacji, które określało procedury dotyczące prowadzenia innowacji w przedszkolu czy w szkole. Zniesiono wymagania formalne warunkujące rozpoczęcie działalności innowacyjnej w szkole lub placówce. Zniesiono konieczności zgłaszania innowacji pedagogicznej kuratorowi oświaty i organowi prowadzącemu.

19 Nowatorskie rozwiązania programowe Modyfikacja programu nauczania Opracowanie autorskiego programu W oparciu o podstawę programową Do zajęć, dla których nie ma podstawy programowej

20 Nowatorskie rozwiązania metodyczne Nowe metody pracy Nowatorskie pomoce dydaktyczne Nowe formy sprawdzania i oceniania uczniów

21 Nowatorskie rozwiązania organizacyjne Nowe zajęcia w szkolnym planie nauczania dla danego oddziału Współpraca z uczelniami (np. zajęcia na uczelni lub współprowadzenie zajęć przez specjalistów z uczelni) Zajęcia w blokach przedmiotowych realizowane np. metodą projektów Większość działań ma charakter mieszany np. programowo metodyczny metodyczno - organizacyjny

22 Podstawowe zasady wprowadzania innowacji Jest uzasadniona (wynika ze zdiagnozowanych potrzeb) Ma określone cele i spodziewane efekty Jest dobrze zaplanowana i konsekwentnie realizowana Jest systematycznie ewaluowana

23 Praktyczne wskazówki Innowacje dotyczące modyfikacji programów nauczania muszą być oparte o podstawę programową. Jeżeli innowacja dotyczy zajęć dodatkowych, podlegających ocenie, musimy pamiętać o określeniu wymagań i zasad oceniania zgodnie z obowiązującymi przepisami. Innowacja może obejmować wszystkie lub wybrane zajęcia edukacyjne, całą szkołę, oddział lub grupę. Innowacja wdrażana w szkole nie może naruszać uprawnień ucznia do bezpłatnej nauki. Udział nauczycieli w innowacji opracowanej przez innych nauczycieli jest dobrowolny.

24 Jak wprowadzić innowację? Nauczyciel lub zespół nauczycieli opracowuje innowację i jej opis przedstawia dyrektorowi. (Dobrze jeśli w przedszkolu czy w szkole obowiązuje jednolity wzór opisu zgłaszanej innowacji) Można również (nie jest konieczne!) dołączyć opinię specjalistów (np. doradcy metodycznego)

25 Tytuł innowacji Opis planowanej innowacji Rodzaj innowacji (programowa, metodyczna, organizacyjna, mieszana) Termin realizacji innowacji (rok szkolny, cykl kształcenia) Nauczyciele realizujący innowację (w przypadku współrealizacji) Uczniowie objęci innowacją (oddział, oddziały, grupy uczniów) Szczegółowe założenia innowacji (uzasadnienie potrzeby wprowadzenia zmian, cele ogólne, cele szczegółowe, spodziewane efekty, sposób realizacji) Sposoby ewaluacji (terminy, metody, narzędzia, sposób przedstawienia i wykorzystania wyników)

26 Jak wprowadzić innowację? Jeżeli innowacja wymaga przyznania szkole dodatkowych środków budżetowych, dyrektor zwraca się do organu prowadzącego o zgodę na finansowanie planowanych działań. Jeśli innowacja dotyczy wprowadzenia dodatkowych zajęć edukacyjnych obowiązkowych dla wszystkich uczniów wymagana jest również opinia rady pedagogicznej i rady rodziców. (art. 109 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe)

27 Jak wprowadzić innowację? Dyrektor może zwrócić się o dodatkowe opinie na temat innowacji do ekspertów (np. doradców metodycznych) Decyzję o wprowadzeniu rozwiązań innowacyjnych podejmuje dyrektor wyrażając lub nie wyrażając zgody.

28 Dziękuję za uwagę Izabela Suckiel