Delegatura w Zamościu. Zamość, 9 października 2018 r.

Transkrypt

1 Zamość, 9 października 2018 r.

2 1. Szkolny system doradztwa zawodowego w przepisach prawa p. Barbara Krawczyk st. wizytator Kuratorium Oświaty w Lublinie. 2. Systemowe wsparcie doradcy zawodowego i nauczyciela realizującego zadania z zakresu doradztwa zawodowego p. Artur Gontarz Kierownik Lubelskiego Samorządowego Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Lublinie Oddział w Zamościu. 3. Przykłady dobrych praktyk: a) System doradztwa zawodowego w szkole podstawowej i dotychczasowym gimnazjum p. Irena Buczko - pedagog, doradca zawodowy Gimnazjum nr 1 w Biłgoraju, Szkoły Podstawowej nr 1 w Biłgoraju, b) Doradztwo zawodowe w szkole ponadgimnazjalnej i ponadpodstawowej p. Wioletta Prus, nauczyciel, doradca zawodowy Zespołu Szkół Nr 4 w Tomaszowie Lubelskim.

3 Trochę historii 1956 r. - inicjatywa Centralnego Urzędu Szkolenia Zawodowego (CUSZ) o zorganizowaniu poradnictwa zawodowego w Polsce; - Komisja Oświaty, Nauki i Kultury Sejmu PRL wzywa władze oświatowe do zorganizowania poradnictwa zawodowego dla młodzieży i rodziców r. - włączenie poradnictwa zawodowego do systemu oświaty; 1958 r. - pierwszy akt prawny dotyczący poradnictwa zawodowego Zarządzenie Ministra Oświaty, - utworzenie poradni społeczno-wychowawczych i psychologicznych;

4 Trochę historii 1965 r. - tworzenie sieci poradni wychowawczo-zawodowych; 1977 r. - przekształcenie Ośrodka Poradnictwa Wychowawczo- Zawodowego przy Wojewódzkiej Poradni Wychowawczo- Zawodowej w Warszawie w Centralny Ośrodek Metodyczny Poradnictwa Wychowawczo-Zawodowego Ministerstwa Oświaty i Wychowania; 1993 r. - przekształcenie poradni wychowawczo-zawodowych w poradnie psychologiczno-pedagogiczne.

5

6 Rola doradcy zawodowego

7 Doradztwo zawodowe - ramy prawne Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe: Art.1 System oświaty zapewnia w szczególności: 19) przygotowywanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia. Art. 98 ust. 1. Statut szkoły zawiera w szczególności: 16) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. Art. 109 ust. 1. Podstawowymi formami działalności dydaktycznowychowawczej szkoły są: 5) zajęcia prowadzone w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej (m.in. pomoc udzielana uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu) 7) zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego (są organizowane dla uczniów klasy VII i VIII szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum).

8 Doradztwo zawodowe - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół Ramowe plany nauczania: dla szkoły podstawowej, dla oddziałów przysposabiających do pracy organizowanych w klasach VII i VIII szkoły podstawowej Doradztwo zawodowe Wymiar godzin w klasie VII minimum 10 godzin w roku VIII minimum 10 godzin w roku Razem w okresie nauczania minimum 20 godzin w 2-letnim cyklu nauczania obowiązują od roku szkolnego 2017/2018

9 Doradztwo zawodowe - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych oraz placówkach 6. 2 W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana w trakcie bieżącej pracy z uczniem przez zintegrowane działania nauczycieli i specjalistów, a także w formie: 6) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu w przypadku uczniów szkół podstawowych oraz uczniów szkół ponadpodstawowych 18. W przypadku szkoły podstawowej, branżowej szkoły I stopnia, liceum ogólnokształcącego i technikum oraz placówek - zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu uzupełniają działania szkoły i placówki w zakresie doradztwa zawodowego Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą w szczególności w szkole: b) wspomaganie uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu w trakcie bieżącej pracy z uczniami

10 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności: 1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej; 2) gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia; 3) prowadzenie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu z uwzględnieniem rozpoznanych mocnych stron, predyspozycji i uzdolnień uczniów; 4) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę i placówkę; 5) współpraca z innymi nauczycielami w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu; 6) wspieranie nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 2. W przypadku braku doradcy zawodowego w szkole lub placówce, dyrektor szkoły lub placówki wyznacza nauczyciela, wychowawcę grupy wychowawczej lub specjalistę realizującego zadania, o których mowa w ust. 1.

11 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego - określające treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego, warunki i sposób realizacji i organizacji doradztwa zawodowego w szkołach i placówkach, oraz wymagania w zakresie przygotowania osób realizujących doradztwo zawodowe Publiczne przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych i inne formy wychowania przedszkolnego, publiczne szkoły, z wyjątkiem artystycznych, oraz publiczne placówki, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy, realizują doradztwo zawodowe przez prowadzenie zaplanowanych i systematycznych działań mających na celu wspieranie uczniów i słuchaczy w procesie podejmowania świadomych decyzji edukacyjnych i zawodowych.

12 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 Sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego Działania w zakresie doradztwa zawodowego w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego obejmują preorientację zawodową, która ma na celu wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami oraz pobudzanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień. 3. Działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach I VI szkół podstawowych obejmują orientację zawodową, która ma na celu zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami, kształtowanie pozytywnych postaw wobec pracy i edukacji oraz pobudzanie, rozpoznawanie i rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień. 4. Działania w zakresie doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych mają na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy.

13 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 Sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego 3. Doradztwo zawodowe jest realizowane: 1) w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych formach wychowania przedszkolnego na zajęciach edukacyjnych prowadzonych zgodnie z przyjętymi programami wychowania przedszkolnego; 2) w klasach I VI szkół podstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, 3) w klasach VII i VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia ogólnego, a w przypadku szkół prowadzących kształcenie zawodowe również na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych z zakresu kształcenia w zawodzie, 4) klasach VII i VIII szkół podstawowych, w branżowych szkołach I stopnia, liceach ogólnokształcących i technikach, z wyjątkiem szkół dla dorosłych, na zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego.

14 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 Sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego 3. Doradztwo zawodowe jest realizowane: 5) w szkołach i placówkach, na zajęciach związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, 6) w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, z wyjątkiem szkół policealnych i szkół dla dorosłych, na zajęciach z nauczycielem wychowawcą opiekującym się oddziałem; 7) w przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych w ramach wizyt zawodoznawczych, które mają na celu poznanie przez dzieci, uczniów i słuchaczy środowiska pracy w wybranych zawodach, organizowanych u pracodawców, w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe lub w placówkach.

15 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 Sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego Na każdy rok szkolny w szkole opracowuje się program realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego. 2. Program, o którym mowa w ust. 1, określa: 1) działania związane z realizacją doradztwa zawodowego, w tym: a) tematykę działań, b) metody i formy realizacji działań, z uwzględnieniem udziału rodziców w tych działaniach, w szczególności przez organizację spotkań z rodzicami, z wyjątkiem szkół policealnych i szkół dla dorosłych, c) terminy realizacji działań, d) osoby odpowiedzialne za realizację poszczególnych działań, 2) podmioty, z którymi szkoła współpracuje przy realizacji działań, 3. Program, o którym mowa w ust. 1, opracowuje doradca zawodowy albo inny nauczyciel lub nauczyciele odpowiedzialni za realizację doradztwa zawodowego w szkole, wyznaczeni przez dyrektora szkoły. 4. Dyrektor szkoły, w terminie do dnia 30 września każdego roku szkolnego, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej, zatwierdza program, o którym mowa w ust. 1. (W roku szkolnym 2018/2019 dyrektor szkoły zatwierdza program, w terminie do dnia 31 października 2018 r.)

16 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 Sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego Do zadań doradcy zawodowego należy w szczególności: 1) systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego; 2) prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego, 3) opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami opiekującymi się oddziałami, psychologami lub pedagogami, programu, o którym mowa w 5 ust. 1, oraz koordynacja jego realizacji; 4) wspieranie nauczycieli, w tym nauczycieli wychowawców opiekujących się oddziałami, psychologów lub pedagogów, w zakresie realizacji działań określonych w programie, 5) koordynowanie działalności informacyjno-doradczej realizowanej przez szkołę, w tym gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia.

17 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 Sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego W przypadku braku doradcy zawodowego zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3 5, realizuje wskazany przez dyrektora szkoły nauczyciel, w tym nauczyciel wychowawca opiekujący się oddziałem, pedagog lub psycholog Doradztwo zawodowe na obowiązkowych zajęciach edukacyjnych realizują nauczyciele prowadzący te zajęcia. 2. Zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego prowadzą doradcy zawodowi posiadający kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela doradcy zawodowego. (W przypadku braku w szkole doradcy zawodowego, do roku szkolnego 2021/2022 włącznie, dyrektor szkoły może powierzyć prowadzenie zajęć z zakresu doradztwa zawodowego innemu nauczycielowi). 3. Doradztwo zawodowe na zajęciach prowadzonych w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej realizują doradcy zawodowi, pedagodzy, psycholodzy lub inni nauczyciele, prowadzący te zajęcia.

18 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 Sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego 8. Informacja o udziale ucznia w zajęciach z zakresu doradztwa zawodowego, nie jest umieszczana na świadectwie szkolnym promocyjnym i świadectwie ukończenia szkoły. 9. Przy organizacji i realizacji doradztwa zawodowego doradcy i nauczyciele realizujący zadania z zakresu doradztwa mogą współpracować w szczególności z pracodawcami, placówkami, szkołami prowadzącymi kształcenie zawodowe, poradniami psychologicznopedagogicznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli lub instytucjami rynku pracy.

19 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 Sierpnia 2018 R. w sprawie doradztwa zawodowego 4. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla: 1) przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i innych form wychowania przedszkolnego określa załącznik nr 1 do rozporządzenia; 2) klas I VI szkół podstawowych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia; 3) klas VII i VIII szkół podstawowych określa załącznik nr 3 do rozporządzenia; 4) branżowych szkół I stopnia określa załącznik nr 4 do rozporządzenia; 5) liceów ogólnokształcących określa załącznik nr 5 do rozporządzenia; 6) techników określa załącznik nr 6 do rozporządzenia; 7) branżowych szkół II stopnia, szkół policealnych i szkół dla dorosłych określa załącznik nr 7 do rozporządzenia.

20 Rola doradcy zawodowego - ramy prawne

21 Rola doradcy zawodowego przełamywanie stereotypów, wsłuchiwanie się w indywidualne potrzeby, oczekiwania, plany związane z przyszłym życiem zawodowym uczniów, obiektywne pokazywanie możliwości wyboru dalszej drogi kształcenia (bez tendencyjnego wartościowania typów szkół), udzielanie uczniom pomocy w rozpoznawaniu ich zainteresowań, pasji, przekazywanie uczniom i ich rodzicom praktycznej wiedzy na temat zawodów określonych w klasyfikacji zawodów, dostarczanie aktualnej wiedzy na temat potrzeb rynku pracy (lokalnego, krajowego), informowanie uczniów i ich rodziców o sieci szkół kształcących w danym zawodzie oraz ich aktualnej ofercie.

22 PROPONOWANE METODY I FORMY PRACY WEWNĄTRZSZKOLNEGO SYSTEMU DORADZTWA ZAWODOWEGO diagnoza zapotrzebowania na działania doradcze w szkole, konsultacje indywidualne dla uczniów, zajęcia grupowe dla uczniów, organizacja mini-targów edukacyjnych w szkole, organizacja wyjść uczniów na Dni Otwarte, Targi Edukacyjne, Targi Pracy, spotkania z absolwentami, pracodawcami, przedstawicielami zawodów, Tematyczne zajęcia pozalekcyjne, przygotowanie uczniów do konkursów, olimpiad, poruszanie tematyki planowania ścieżki edukacyjno zawodowej na zajęciach przedmiotowych, organizacja spotkań informacyjnych dla rodziców, konsultacje indywidualne dla rodziców, przekazywanie informacji edukacyjnych i zawodowych nauczycielom, szkolenia rady pedagogicznej, inne formy według własnych pomysłów

23 Barbara Krawczyk st. wizytator Kuratorium Oświaty w Lublinie