KATALOG METOD ATYWIZUJĄCYCH

Transkrypt

1 Projekt Kompleksowe wsparcie procesu doskonalenia nauczycieli w Powiecie Oleckim współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego KATALOG METOD ATYWIZUJĄCYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ W CICHYM

2 Maj 2014r. Spis treści I.WSTĘP... 3 II.CZYNNIKI, KTÓRE UŁATWIAJĄ UCZENIE SIĘ... 3 III.JAK ORGANIZOWAĆ PROCES DYDAKTYCZNY, BY PRZYNOSIŁ NAJLEPSZE EFEKTY?... 7 IV.PODZIAŁ METOD NA UCZANIA... 8 V.PRZYKŁADY CIEKAWYCH METOD AKTYWIZUJĄCYCH UCZNIÓW, KTÓRE MOŻNA WYKORZYSTAĆ W PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ VI.KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ZASTOSOWANIA METOD ATYWIZUJĄCYCH:

3 I. WSTĘP Metoda nauczania jest to celowo i systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniem umożliwiający uczniom opanowanie wiadomości i umiejętności. Dzieci w młodszym wieku szkolnym dążą do rozszerzania i pogłębiania swej wiedzy, starają się zrozumieć świat i poszukują dla siebie miejsca w otaczającym je środowisku. Przejawiają potrzebę poznawania, poszukiwania i odkrywania wszystkiego co znajduje się w ich otoczeniu. Chęć uczenia ujawniają zwykle przez naturalną ciekawość. Nauczyciel powinien być twórczy, otwarty na nowości, eksperymenty. Wtedy rozwija własną aktywność. Powinien dbać o to, aby uczeń pracował na lekcji aktywnie i twórczo. Drogą dla rozwijania aktywności twórczej jest stwarzanie takich sytuacji dydaktyczno-wychowawczych, które prowadzą do zastosowania wiedzy w działalności praktycznej. Osiąganie zamierzonych celów zależy przede wszystkim od tego jakie metody i formy stosuje się na zajęciach. Niezbędne jest to, aby obok metod podających stosować metody pobudzające uczniów do współudziału w tworzeniu i przekształcaniu informacji. Metody aktywizujące pracę uczniów w procesie dydaktycznym są uznawane przez współczesnych dydaktyków za naczelną zasadę nauczania-uczenia się. Aktywność uczniów jest ważna w procesie zdobywania wiedzy. Bierne przyswajanie wiadomości utrudnia uczniom ich zrozumienie i wykorzystanie w praktyce, a wiedza przekazywana w postaci gotowej jest powierzchowna, nietrwała. W zreformowanej szkole nauczyciel nie musi wiedzieć wszystkiego, ale może i powinien wyposażyć swoich uczniów w podstawowe umiejętności radzenia sobie z gwałtownie zmieniającą się rzeczywistością. W prawidłowo zorganizowanym procesie nauczania, główną rolę pełni nauczyciel, który stwarza sytuacje pobudzające uczniów do aktywności, kieruje ich działalnością poznawczą podczas zdobywania wiedzy oraz czuwa nad jej wykorzystaniem. Poprawnie merytorycznie dobrana metoda powinna również dawać możliwość indywidualizacji oddziaływań na każde dziecko, prowadzenia obserwacji, stawiania odpowiedniej diagnozy. Trzeba podkreślić, że uczniowie uczą się w trakcie własnej aktywności. Potrzebną wiedzę i umiejętności nabywają wtedy w sposób trwały, skuteczny i przyjemny. Istotnym elementem procesu uczenia się jest pamięć, a powiększenie zasobów pamięci ma związek z zastosowaną przez niego metodą. Nauczyciel powinien zachęcać uczniów do stawiania pytań i poszukiwania na nie odpowiedzi, stwarzać warunki do bycia odkrywcą i eksperymentatorem. Umożliwienie uczenia się poprzez działanie powoduje, iż zapamiętują 90% tego co robią. Nauczanie jest sztuką wymagającą nie tylko znajomości praw rządzących procesem uczenia się, ale też wyczucia formy, stylu, tempa i rytmu. Poznanie potrzeb uczniów, stworzenie sprzyjającego klimatu i odpowiednich sytuacji dydaktycznych, to warunki niezbędne przy wzbudzaniu motywacji do działania. 3

4 II. CZYNNIKI, KTÓRE UŁATWIAJĄ UCZENIE SIĘ 1.Pamiętaj, że ludzie z natury posiadają zdolność do uczenia się. 2.Podmiotowo traktuj swoich uczniów. Oni, tak jak ty, mają silne poczucie własnej godności. 3.Zapewnij swoim uczniom poczucie bezpieczeństwa. 4. Ucz przez doświadczanie! Ucz umiejętności. 5. Nie zapomnij, że w procesie uczenia się ważny jest nie tylko intelekt, ale też emocje. 6.Staraj się nie stosować takich metod, których sama nie znasz. 7. Pozwól. Aby uczniowie znali rezultaty własnego uczenia się i mieli wpływ na jego proces. 8. Wzmacniaj pożądane zachowania. 9. W procesie uczenia się zwróć uwagę na informację zwrotną. 10.Pozwól uczniom na samoocenę. To jak zapamiętujemy przedstawia stożek Dalea. 10% tego co czytamy, słyszymy 30% tego co widzimy 50% tego co widzimy i słyszymy 70% tego co mówimy i piszemy 90% tego co wykonujemy 4

5 Wyróżniamy trzy grupy uczniów: SŁUCHOWCY - lubią dialog i rozmowy - powtarzają głośno to, co napisali - rozmawiają ze sobą - lubią słuchać - lubią wykłady - lubią długie wypowiedzi własne - lubią muzykę - wolą mówić o dziełach sztuki niż je oglądać - dobrze pamiętają imiona WZROKOWCY - lubią demonstracje lub pokazy - lubią wykresy i tabele - lubią opisy - pamiętają twarze - lubią patrzeć, rysować - preferują sztuki wizualne CZUCIOWCY ( kinestetycy ) - uczą się przez wykonywanie i bezpośrednie zaangażowanie - lubią emocje, ruch - nie lubią czytać - pamiętają to co sami wykonali - muszą się poruszać, wiercić, coś trzymać - tupią, gestykulują - nie lubią słuchać Metody aktywizujące wykorzystują możliwości tkwiące w każdym uczniu. Przygotowują do odbioru rzeczywistości za pomocą wszystkich zmysłów. Rozwijają umiejętność uczenia się. Uczą komunikacji, dyskutowania, zadawania pytań, umiejętności pracy w grupie i radzenia sobie w trudnej sytuacji. Uczą sposobów przezwyciężania trudności. Planowania i organizowania pracy. Uczą budowania więzi w grupie, gromadzenia doświadczeń, ośmielają uczniów. Pozwalają być twórczym. 5

6 Według W. Okonia aktywność jest właściwością indywidualną jednostki, polegającą na większej niż u innych podejmowaniu działań. Aktywność ma określony kierunek wyznaczony przez cel, któremu przyporządkowany jest jej przebieg. Zatem nauczyciel powinien uświadomić uczniom cel ich działania oraz motywować potrzebę jego osiągania. Uczeń będzie aktywny gdy: Cel jest dla niego bliski i wyraźny Uwzględnione są jego potrzeby i zainteresowania Ma poczucie bezpieczeństwa Działaniom towarzyszą emocje Odczuwa satysfakcję Bierze udział w planowaniu Ma poczucie własnej wartości Dostrzega się jego wkład pracy Ma możliwość realizowania własnych pomysłów AKTYWIZACJA jest określana jako ogół poczynań nauczyciela i ucznia zapewniających dzieciom odgrywanie czynnej roli w realizacji zadań. Uczniowie uczą się w trakcie własnej aktywności. Chodzi o to, aby potrzebną wiedzę i umiejętności nabyli w sposób trwały i przyjemny. III. JAK ORGANIZOWAĆ PROCES DYDAKTYCZNY, BY PRZYNOSIŁ NAJLEPSZE EFEKTY? 1.Ograniczyć stosowanie metod podających. 2. Stosować metody i techniki aktywizujące. 3.Organizować pracę tak, aby uczniowie mogli zaspokajać swoje potrzeby. 4.Uatrakcyjniać zajęcia (efekt zaskoczenia, zabawy). 5.Wykorzystywać środki dydaktyczne. 6. Tworzyć małe grupy. 7. Stwarzać sytuacje do eksperymentowania, doświadczania, obserwowania. 8. Zagospodarować przestrzeń w sali. 6

7 IV. PODZIAŁ METOD NA UCZANIA Zmodyfikowany podział metod nauczania PODAJĄCE- wykład informacyjny *Prelekcja *Opowiadanie *Pogadanka *Anegdota *Opis *Odczyt *Objaśnienia lub wyjaśnienia EKSPONUJĄCE *Pokaz łączony z przeżyciem *Film sztuka teatralna *Ekspozycja PROGRAMOWE *Z użyciem podręcznika programowego *Z użyciem komputera PRAKTYCZNE *Pokaz z objaśnieniem *Pokaz z instruktażem *Ćwiczenia laboratoryjne *Ćwiczenia przedmiotowe *Metoda projektu *Metoda przewodniego tekstu 7

8 PROBLEMOWE *wykład *inscenizacja *gry dydaktyczne Metody przypadków - sytuacyjna * symulacyjne * decyzyjne * psychologiczne dyskusja dydaktyczna * związane z wykładem * okrągłego stołu * burza mózgów V. PRZYKŁADY CIEKAWYCH METOD AKTYWIZUJĄCYCH UCZNIÓW, KTÓRE MOŻNA WYKORZYSTAĆ W PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ METODY INTEGRACYJNE Krasnoludek jest to jedna z najprostszych technik integracyjnych, którą można stosować na różnych przedmiotach jako element wprowadzający, ogólnorozwojowy i jako atrakcyjny element w uzyskaniu informacji zwrotnych. Krasnoludek to przedmiot w ręku dziecka może to być piłeczka grzechotka, kolczatka, maskotka, jednym słowem krasnoludkiem może być coś, czym można do siebie rzucać, co przyciąga wzrok dziecka, jest przyjemne w dotyku. Pajęczynka lub kłębek nazwa techniki pochodzi od efektu końcowego, który powstaje w wyniku zabawy z kłębkiem nici. Uczestnicy stoją w kole. Prowadzący rzuca kłębek wełny, zatrzymując koniec i równocześnie stawia mu pytanie, na które dany uczestnik odpowiada (bez przymusu). Następnie ten rzuca kłębek do kogoś innego. W ten sposób przez kolejne rzucanie tworzy się siatka. Pytania mogą dotyczyć: jak się dziś czujesz, co ciekawego ostatnio czytałeś, najpiękniejsze przeżycie w ostatnim roku... 8

9 Zamiast pytań można wywołać tylko imiona uczestników, albo ten, który rzucał, mówi swoje imię w celu zapoznania się. Na zakończenie likwiduje się siatkę poprzez kolejne odrzucanie kłębka. Możliwości wykorzystania są bardzo różne, a wszystko zależy od pomysłowości samego nauczyciela. Graffiti jest techniką, którą można stosować na wiele różnych sposobów. Dzięki niej można wytworzyć i wzmocnić dobry klimat w grupie oraz kształcić u dzieci myślenie twórcze zabawy w niedokończone zdania typu np. Gdybym był bogaty, to...,,,gdybym miał czarodziejska różdżkę, to... jak też przy jej pomocy można rozwiązywać twórczo problemy. Jest to dobry sposób na dzielenie się z innymi własnymi pomysłami, na dostrzeganie różnych aspektów zawartych w jednym temacie, a także na przyjmowanie do wiadomości nowych niezwykłych koncepcji i pomysłów. Co mi się we mnie podoba Po dwie osoby siadają obok siebie i każda daje drugiej osobie swoją dłoń do obrysowywania na kartce papieru. Następnie mówi tej drugiej osobie co mu się w sobie podoba (cechy zewnętrzne i wewnętrzne), a ta zapisuje to na tej dłoni, po czym odwrotnie ona mówi, a ja to wpisuję na jej dłoń. Powinno być po ok. 5 cech. Po ukończeniu kartki zbiera się, miesza i każdy uczestnik wyciąga jedną, po czym wszyscy kolejno głośno je czytają. Metoda ta służy wzmocnieniu samoakceptacji i wiary w siebie. Cebula Wszyscy stają w dwóch kołach: zewnętrznym i wewnętrznym, zwróceni twarzami do siebie. Prowadzący wydaje polecenia. Po każdym wykonaniu go, przesuwają się o jedno miejsce w lewo. Przykłady poleceń: Proszę się pozdrowić i powiedzieć swoje imię. Powiedzcie sobie nawzajem coś miłego. Powiedz swoje najmilsze przeżycie z ostatniego miesiąca. Powiedz swoje najtrudniejsze przeżycie. Lustro Jeden robi jakiś ruch, drugi powtarza i odwrotnie. Na końcu: Powiedzcie sobie, jak się czuliście przy poszczególnych stacjach. 9

10 METODY TWORZENIA I DEFINIOWANIA POJĘĆ Burza mózgów Metoda zabawowa, kształtująca pomysłowość i wyobraźnię. Pomysły mogą być oczywiste, banalne, ale z czasem niespodziewane, fantastyczne, innowacyjne. Znana jest też pod nazwami fabryka pomysłów, giełda pomysłów, jarmark pomysłów. Celem tej metody jest zgromadzenie w krótkim czasie dużej ilości pomysłów na rozwiązanie jakiegoś problemu. Nauczyciel przedstawia problem, udziela głosu zgłaszającym pomysły rozwiązań, które zapisuje na tablicy, np. wymień jak najwięcej zastosowań kolorowej bibuły, co by było, gdyby niebo widziało?; jako definiowanie pojęć przez skojarzenia np. Co kojarzy się ze słowem zabawa Trzeba podkreślić, że nauczyciel zbiera wszystkie informacje, choćby wydawało się niedopasowane lub nie na temat, a zbierane myśli winny być widoczne dla wszystkich. Zabronione są jakiekolwiek reakcje oceniające, jak śmiech, chrząknięcia, wzruszenia ramionami...itp. Po wyczerpaniu pomysłów następuje dyskusja i wybór najlepszego rozwiązania. Metodę tę stosuje się: - jako rozgrzewkę umysłową na początku zajęć, - w celu ustalenia zakresu posiadanej wiedzy, - dla utrwalenia wcześniej zdobytej wiedzy, - dla znalezienia najlepszego rozwiązania jakiegoś problemu. Efektem stosowania burzy mózgów na zajęciach jest: - włączenie wszystkich uczniów do pracy, - szybkie zgromadzenie dużej ilości pomysłów i ciekawych rozwiązań, - przeprowadzenie rozgrzewki umysłowej. Burza pytań odwrotność burzy mózgów Metoda ta polega na podaniu przez nauczyciela problemu do rozwiązania. Dzieci zadają jak najwięcej pytań do tego problemu do rozwiązania, nauczyciel zapisuje je na tablicy. Bardzo ważne jest aby nauczyciel kierował logicznym ułożeniem pytań i późniejszych odpowiedzi w pewną całość. To logiczne połączenie pytań i odpowiedzi może stać się zabawną hipotezą i wyjaśnianiem problemu. 10

11 Słoneczko Przy pomocy tej metody dzieci mogą definiować pojęcia, określać różne cechy, dokonywać hierarchizacji. Dzieci siedzą w kręgu. Na podłodze nauczyciel umieszcza planszę. Każde dziecko otrzymuje np. 3 kartki i wpisuje istotne cechy charakteryzujące np. dobrego przyjaciela. Zadaniem każdego z uczniów jest wpisanie na jednej kartce jednej cechy. W ten sposób dzieci układają ze swoich karteczek promyki podobne cechy tworzą jeden promyk. O podobieństwie cech decydują dzieci. Po ułożeniu karteczek, dzieci sprawdzają, które cechy okazały się ważne, istotne (najdłuższe promyki). Lawina kula śniegowa W tej metodzie dzielimy uczniów na grupy i każda grupa wybiera swojego przedstawiciela, który krąży po klasie. Nauczyciel podaje problem i każda grupa wpisuje swoje odpowiedzi, po czym przedstawiciel grupy krąży po klasie od grupy do grupy i dopisuje inne wyrazy. Chodzi oto, aby zebrać jak największą ilość wyrazów, ale takich, które się nie powtarzają. Np. Określ co to jest zabawa? Określ co to znaczy uczyć się? Metoda ta jest możliwa tylko w zdyscyplinowanej klasie. Mapa pojęciowa zwana też mapą mentalną, mapą mózgu, mapą myśli, mapą pamięci służy do wizualnego opracowania pojęcia z wykorzystaniem rysunków, symboli, wycinków, krótkich słów, zwrotów i haseł. Metodę tę można stosować na różne sposoby, za jej pomocą można definiować pojęcia, rozwiązywać problemy, planować działania itp. Uczniowie ćwiczą czytanie, pisanie, rysowanie, planowanie. Mapa pojęciowa przybiera postać plakatu. Np. Przedstaw za pomocą symboli, rysunku pojęcie,, Moja ojczyzna,,,warszawa,,,kraków Po wykonaniu należy powiesić wszystkie prace i poprosić o komentarz. Następnie wspólnie wybierzcie istotne cechy do szukanego pojęcia. Piramida priorytetów układ priorytetów przypomina piramidę. Podstawowy cel tej metody, to ułożenie priorytetów według ustalonych wcześniej kryteriów np. ważności, kolejności. Metoda zachęca do dyskusji, negocjacji oraz osiągania porozumienia drogą negocjacji i kompromisu. Priorytety mogą być podane przez nauczyciela lub wypracowane przez uczniów. Liczba ich może być bardzo różna. METODY I TECHNIKI DIAGNOSTYCZNE 11

12 Procedura - metoda dyskusyjna, której celem jest dokonanie analizy, oceny i opisu istniejącego stanu rzeczy. Uczniowie przechodzą 7 etapów. *W I II III - dokonują opisu stanu aktualnego. *IV etap to oddzielenie dobrego od tego co złe *V, VI, VII to wizja czegoś nowego. Przedstaw temat,,prawa ucznia w szkole Grupy otrzymują plakat i karty z pytaniami; 1. Jak jest? Jakie prawa mają uczniowie w szkole? 2.Jak respektują prawa nauczyciele i rodzice? Jakie pełnią role? 3. Jakie funkcjonują zasady i normy regulujące prawa ucznia? 4.Co jest dobre, a co trzeba zmienić? 5.Jakie zasady i normy powinny funkcjonować w szkole? 6.Jaką rolę powinni pełnić nauczyciele i rodzice? 7. Jak być powinno? Jakie prawa powinni mieć uczniowie w szkole? Metaplan To plastyczny zapis dyskusji o problemie w formie plakatu. Potrzebne będą: - arkusze szarego papieru - kartki w trzech kolorach i różnych kształtach. Przebieg: 1. Postawienie pytania. 2. Burza mózgów. 3.Porządkowanie odpowiedzi wg ustalonego porządku 4. Prezentacja plakatów. 5.Zebranie wniosków. Podsumowanie. Łańcuch skojarzeń Prowadzący podaje jakieś pojęcie lub hasło, np. szkoła, matka, rodzina, sprawiedliwość... 12

13 Uczestnicy piszą na kartkach szybko spontanicznie, co im się z danym pojęciem kojarzy. Czas ok. 5 min. Następnie wszyscy kolejno podają, jedna osoba zapisuje na tablicy, bez dyskusji; a na końcu zaznacza, które pojęcia są pozytywne (+), a które negatywne (-). Metoda ta pomaga zrozumieć samego siebie, daje możliwość lepszego zrozumienia i poznania przeżyć innych. METODY I TECHNIKI GRUPOWEGO PODEJMOWANIA DECYZJI Wspólne rysowanie Uczestnicy dobierają się po dwie osoby i każda para otrzymuje arkusz papieru i 1 kredkę. Zadanie polega na wspólnym narysowaniu domu, drzewa, psa, kota trzymając razem kredkę i wspólnym napisaniu tytułu obrazka. Wszystko to odbywa się bez porozumiewania się. Po zakończeniu każda para prezentuje swoje wytwory z równoczesnym omówieniem, jak się czuli. Czas przeznaczony na to zadanie nie powinien przekraczać min. Ćwiczenie to ma na celu uświadomienie sobie, jak się zachowuje i co odczuwa człowiek przy współdziałaniu. METODY TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU Karta kołowa to prosta technika, za pomocą której można twórczo rozwiązywać problemy. Karta zawiera koło, podzielone na cztery ćwiartki. Każda ćwiartka to kolejny krok na drodze do rozwiązania problemu. Przebieg: 1. Przedstawienie problemu: np. Jak poprawić relacje nauczyciel, wychowawca rodzic? 2. Podział klasy na grupy i rozdanie kart z pytaniami: *Co jest złego w relacjach nauczyciel rodzic? *Jakie mogą być tego przyczyny? *Jakie macie pomysły na rozwiązanie problemu? *Co można zrobić, aby poprawić relacje? 3.Po namyśle grupy wpisują w poszczególne ćwiartki swoje propozycje. 4. Przedstawiciele grup omawiają kartę kołową. 5. Wspólne omówienie rozwiązania problemu na podstawie zgromadzonych informacji. Asocjogram to metoda, która uczy jasnego i precyzyjnego wyrażania myśli. Łączy treści z 13

14 kilku dziedzin. Przy jej pomocy można twórczo rozwiązywać problemy, doskonalić umiejętności prezentacji. Przebieg: 1. Podziel klasę na dwie grupy. 2. Przedstaw problem:,, Jak dbać o zdrowie?jak odżywiać się zdrowo? Rozdaj grupom pisaki, kartki w dwóch kolorach oraz plakaty; I grupa: Jak dbać o zdrowie? II grupa: Jak odżywiać się zdrowo? 3. Pierwsza grupa wpisuje odpowiedzi na kartkach jednego koloru i przykleja na swój plakat, a zadaniem drugiej grupy jest zapisanie pomysłów na drugie pytanie jednym kolorem. 4.Po upływie wyznaczonego czasu, grupy wymieniają się plakatami i uzupełniają swoimi pomysłami zapisując je na innym kolorze. 5. Powstały plakaty z różnymi pomysłami 6. Rozmowa na temat przedstawionego pomysłu. METODY I TECHNIKI PLANOWANIA Gwiazda pytań- to prosta technika planowania zmian. Można nią planować każde przedsięwzięcie. Można ją stosować w pracy zespołowej i indywidualnej. Pamiętaj plan wymaga realizacji. Istotą jest szukanie odpowiedzi na pytania: Przebieg: 1.Poproś,aby dzieci narysowały na kartce swoją pięść, a w powstałym polu napisały dokąd chciałyby pojechać na wycieczkę. 2.Poproś, aby dzieci pogrupowały się wg napisanych propozycji. 3.Rozdaj przygotowane plansze i określ zadania dla grup. Zaplanuj wycieczkę wg gwiazdy pytań. 4.Po upływie określonego czasu, liderzy grup przedstawiają swoje propozycje. 5.Na koniec uczniowie starają się dokonać wyboru najlepszej oferty. Projekt Metodą tą opracowuje się turnieje klasowe, imprezy okolicznościowe, uroczystości szkolne. Metoda ta opiera się na swobodzie działania i samodzielności uczniów, to ich spontaniczne 14

15 pomysły są podstawą projektu. Uczniowie z pomocą nauczyciela wyznaczają sobie zadania np. przy organizacji przedstawienia. Nauczyciel pełni rolę pomocnika, doradcy, motywuje do działania, nie ogranicza swobody i kreatywności swych podopiecznych. Każda grupa relacjonuje przebieg swych działań, przedstawia efekty swojej pracy, dzieli się spostrzeżeniami i problemami, które wynikły w czasie realizacji zadań. Jego realizacja wymaga wykorzystanie różnych źródeł informacji, pomocy, form pracy. Przykłady projektów badawczych: Moja rodzina ( zbieranie informacji o dziejach rodziny na podstawie dokumentów, wywiadów, prezentacja w postaci albumu, drzewa genealogicznego, linii czasu ) Walory turystyczne naszej gminy. Folder gminy, Historia mojej wsi. itp.. Karty,, Dziwne powiedzonka to gra dydaktyczna, którą możemy stosować w różnych grupach wiekowych. Karty mogą uczyć, a jednocześnie bawić. Karty są proste do wykonania nawet przez samych uczniów. Rozwijają spostrzegawczość. Każdy uczeń powinien otrzymać co najmniej po trzy karty. Na jednej stronie jest zadanie czyli dziwne powiedzonko, a na drugiej wyjaśnienie tego powiedzonka, ale nie na tej samej karcie tylko innej. Zadaniem uczniów jest odczytanie dziwnych powiedzonek i ich znaczeń. Symulacje Metoda ta polega na naśladowaniu rzeczywistości. Jest to zabawa na niby, ćwiczenie najbardziej efektywnych zachowań w bezpiecznych warunkach. Jest to trening umiejętności i sprawności w działaniu. Symulacje mogą obejmować takie umiejętności jak: rozmowa telefoniczna, zabawy w sklep, lekarza, listonosza, itp. Celem symulacji jest doskonalenie konkretnych umiejętności oraz uczenie się na błędach popełnianych w bezpiecznej sytuacji ćwiczeniowej. Dzięki tej metodzie uczniowie rozwijają swoją inwencję twórczą, umiejętności społeczne, poznawcze. Drama Polega na wczuwaniu się w rolę, na improwizacji angażującej ruch i gest, mowę, myśli i uczucia. Dostarcza bezpośredniego doświadczenia, przekraczającego zakres zwykłej informacji, wzbogacającego wyobraźnię i poruszającego emocje tak samo jak umysł. Istotą dramy jest konflikt wzięty z życia, z literatury lub po prostu wymyślony. 15

16 Umożliwia ona przeżycie określonych problemów, poszukiwanie własnych rozwiązań i dokonywanie rozwiązań. Głównym sposobem pracy w dramie jest bycie w roli. Biorąc pod uwagę, że w zakres dramy wchodzą: rozmowa, wywiad, improwizacja, scenka improwizowana, żywy obraz itp. Można ją stosować na niemal wszystkich przedmiotach. Gry planszowe Jest to metoda zawierająca treści dydaktyczne i wychowawcze. Uczy ścisłego przestrzegania reguł, aktywizuje uczniów, integruje różne dziedziny aktywności oraz przyspiesza ich rozwój. Gry stosuje się w przypadku: jako sprawdzian zdobytych wiadomości (uczniowie tworzą grę w oparciu o posiadaną wiedzę), jako sposób na zdobycie nowych wiadomości, jako niekonwencjonalny sposób na myślenie, redagowanie poleceń. Gry planszowe uczą twórczego myślenia, rozwijają wyobraźnię, nadają sens pracy, zmuszają do współdziałania, uczą planowania pracy, dają satysfakcję z wykonywanej pracy. Fabuła z kubka Metoda bardzo przydatna przy budowaniu opowiadań twórczych. Na ławce znajdują się dwa lub trzy kubki (nie za dużo). Każdy kubek coś oznacza np. postać, miejsce, akcja. Wybrany uczeń losuje z każdego kubka kartkę. Z tych wyrazów dziecko układa opowiadanie. Inny uczeń losuje następne kartki itd. VI. KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z ZASTOSOWANIA METOD ATYWIZUJĄCYCH: - poprawiają komunikację, - dają przeżycie wspólnoty z innymi, - dają lepsze poznanie i rozumienie reakcji własnych i drugich osób, - wywołują ożywienie, radość oraz rozluźnienie psychiczne poprzez pozbycie się lęków i napięć, - uruchamiają procesy myślowe oraz emocje, - dają okazję do czynnościowego poznawania rzeczywistości, - mobilizują nauczyciela i ucznia do twórczych rozwiązań, - uczą prawidłowej i skutecznej komunikacji, - kształtują postawę otwartości i tolerancji, - uczą interpretowania i oceniania własnych działań, - rywalizację zastępują współdziałaniem, - są atrakcyjne, - chronią przed nudą i monotonią, - poprawiają nastrój i dodają energii, a nauka wydaje się być zabawą. 16

17 Korzyści wynikające ze stosowania aktywizujących metod nauczania są tak wielkie, że metody te powinny stanowić podstawę w procesie kształcenia i wychowania. 17