Scenariusz zajęć edukacyjnych dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica?

Transkrypt

1 Scenariusz zajęć edukacyjnych dla uczniów szkoły ponadgimnazjalnej Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica? Autor: Krzysztof Romaniuk

2 1. Temat: Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica? 2. Czas trwania zajęć: 45 min. 3. Cele główne: Wyjaśnienie pojęcia budżet partycypacyjny oraz przedstawienie celów stojących za jego wprowadzeniem Wzmocnienie poczucia kompetencji w sprawach lokalnych i poczucia sprawczości 4. Efekty kształcenia: Uczniowie wyjaśniają, czym jest budżet partycypacyjny Uczniowie uzasadniają, dlaczego mieszkańcy powinni mieć wpływ na realizację swoich potrzeb 5. Uczniowie wyjaśniają cele, jakie wypełnia budżet partycypacyjny oraz określają wpływ mieszkańców na realizacje swoich potrzeb. Uczniowie omawiają procedurę budżetu partycypacyjnego. Nawiązanie celów do podstawy programowej WOS. Uczeń: 5.4 wyjaśnia, podając przykłady, jak obywatele mogą wpływać na decyzje władz na poziomie lokalnym, krajowym, europejskim i światowym; 17.2 wymienia najważniejsze zadania samorządu gminnego i wykazuje, jak odnosi się to do jego codziennego życia; 17.3 przedstawia sposób wybierania i działania władz gminy, w tym podejmowania decyzji w sprawie budżetu nawiązuje kontakt z lokalnymi instytucjami publicznymi i organizacjami pozarządowymi oraz podejmuje współpracę z jedną z nich (na miarę swoich możliwości). 6. Metody dydaktyczne: Mini wykład, rozmowa kierowana, uzupełnianie tekstu, burza mózgów 7. Środki dydaktyczne: wydrukowane materiały, tablica, długopisy 8. Plan zajęć 1) Czynności organizacyjne Czas: 2 min. 2) Wprowadzenie Czas: 4 min. Określenie i zapisanie tematu: Budżet partycypacyjny czego potrzebuje nasza okolica?. Pytanie do uczniów, czy spotkali się z tym pojęciem i przy jakiej okazji. Próba stworzenia wspólnie definicji i zapisanie jej na tablicy. W razie potrzeby zapisanie oficjalnej definicji: Budżet partycypacyjny to proces, w trakcie którego mieszkańcy decydują o wydatkowaniu części budżetu dzielnicy: zgłaszając projekty, dyskutując nad nimi, a potem oddając na nie swój głos. 2

3 3) Lekcja właściwa Czas: 36 min. Ćwiczenie 1. Metoda dydaktyczna: Rozmowa kierowana Czas: 4 min. Cel szczegółowy: Pokazanie, że mieszkańcy najlepiej znają swoje potrzeby Pytania: Czy lubicie spędzać czas w okolicach naszej szkoły? Czy są jakieś ciekawe miejsca lub coś ciekawego się dzieje? Czy czegoś wam brakuje? Ewentualnie: Jacy ludzie tu mieszkają, czy dla nich to otoczenie jest przyjazne i czy czegoś im brakuje? Podsumowanie nauczyciela: Dzięki korzystaniu z terenu wokół szkoły i kontaktu z innymi mieszkańcami możemy łatwo wyobrazić sobie, czego potrzeba naszej okolicy. Ćwiczenie 2. Metoda dydaktyczna: Mini wykład Cel szczegółowy: Uczniowie rozumieją cele, jakie wypełnia budżet partycypacyjny, wprowadzenie do kolejnego ćwiczenia Wytłumaczenie, że o tym, co powstanie w naszej okolicy (na terenach należących do dzielnicy lub miasta) najczęściej decydują urzędnicy, którzy są odpowiedzialni za zaspokajanie potrzeb społeczności. Wskazanie, że urzędnicy muszą decydować o wielu złożonych wydatkach i nie zawsze wiedzą, co jest aktualnie najważniejsze dla mieszkańców, dlatego z części pieniędzy z budżetu tworzy się budżet partycypacyjny. Nie ma ograniczeń wiekowych uczniowie też mogą brać w nim udział. Obywatelom przekazuje się część władzy i pieniędzy, jednak muszą oni wiedzieć, w jaki sposób i na co je wydać. Miasto musi także wydawać pieniądze na rzeczy, których często nie zauważamy. Jako mieszkańcy nie wiemy, ile kosztują niektóre rzeczy, z których wszyscy korzystamy. Ćwiczenie 3. Metoda dydaktyczna: Ćwiczenie uzupełnianie tekstu Czas: 8 min. Cel szczegółowy: Uczniowie rozumieją cele, jakie wypełnia budżet partycypacyjny Uczniowie zostają podzielenie na grupy dostają kartki z infografikami Ile kosztuje miasto z wymazanymi kosztami poszczególnych elementów. Mają za zadanie wpisać kwoty 3

4 w brakujące miejsca. Następnie prezentują wyniki przed klasą porównując z właściwie wypełnioną infografiką. Podsumowanie nauczyciela: Nawet małe zmiany w naszym otoczeniu kosztują. Warto dobrze zastanowić się, co jest potrzebne naszej społeczności lokalnej. Budżet partycypacyjny służy mieszkańcom, ponieważ mają wpływ, na co zostaną wydane wspólne pieniądze. Dodatkowo mieszkańcy uczą się, jak trudne jest podejmowanie wspólnych decyzji i pomagają urzędom lepiej pracować. Ćwiczenie 4. Metoda dydaktyczna: Mini wykład Cele szczegółowe: uczniowie wiedzą, że działania związane z realizacją budżetu partycypacyjnego to kilkustopniowy proces, w którym zaangażowani są mieszkańcy oraz urzędnicy. Inicjatywa mieszkańców wyraża się w pisaniu projektów, dyskusji nad nimi i głosowaniu. Omówienie procedury budżetu partycypacyjnego: 1. Projekt Mieszkańcy zastanawiają się, czego potrzeba ich wspólnocie lokalnej, następnie piszą projekty, w których opisują grupy, do których skierowany jest projekt oraz ile będzie on kosztować. 2. Weryfikacja Urzędnicy sprawdzają, czy taki projekt da się zrealizować i jaka jednostka powinna to zrobić. 3. Głosowanie Mieszkańcy głosują na projekty, które uważają za najbardziej potrzebne. 5. Realizacja projektu Odpowiednie jednostki realizują projekty. W czasie całego procesu organizowane są dyskusje mieszkańców, którzy zastanawiają się, co jest im potrzebne. Jako uczniowie i mieszkańcy danej dzielnicy Warszawy możecie brać udział w dyskusjach, napisać projekt lub głosować. Ćwiczenie 5. Metoda dydaktyczna: Burza mózgów Cel szczegółowy: pobudzenie kreatywności, pokazanie jakie pomysły można realizować w ramach budżetu partycypacyjnego. Czas: 18 min. Etapy gry dydaktycznej: 4

5 1. Wprowadzenie do ćwiczenia a) Wprowadzenie do tematu, zapisanie go na tablicy: np. Na co przeznaczymy zł z budżetu partycypacyjnego w naszej dzielnicy?. Przypomnienie, na jakie działania można wydawać pieniądze (uczniowie mogą korzystać z infografik ile kosztuje miasto? ). Wskazanie kilku zakresów tematycznych i przykładów, żeby pobudzić ciekawość. b) Wybranie osoby zapisującej pomysły na tablicy (lub dwóch osób, piszących w dwóch kolumnach), wyjaśnienie uczniom zasad burzy mózgów: każdy pomysł jest dobry i każdy jest zapisywany (nawet jeśli się powtarza), pomysł składa się z max 3 lub 4 słów (żeby zdynamizować zabawę i umożliwić szybkie zapisywanie pomysłów), na koniec uczniowie dokonają selekcji i wybiorą kilka pomysłów. 2. Przeprowadzenie burzy mózgów Czas: 12 min c) Zbieranie pomysłów uczniów i zapisywanie ich do wyczerpania pomysłów d) Podział tablicy poziomą linią na 3 części i przydział 3 zespołom do selekcji: wybór i odrzucenie dwóch najgorszych pomysłów. Zamiana części tablicy i wybór przez drużyny dwóch najlepszych pomysłów. e) Głosowanie całej klasy na pozostałe pomysły, wybór 3 o największej ilości głosów. 3. Omówienie pomysłów i podsumowanie a) Pytania do klasy: Co sądzą o wybranych projektach? Czy byłyby one przydatne dla społeczności lokalnej, jeśli tak, to dla kogo? Czy dałoby się je zrealizować przy takim budżecie? 4) Rekapitulacja pierwotna Odtworzenie definicji: czym jest budżet partycypacyjny. Przypomnienie, że każdy może brać w nim udział poprzez dyskusje mieszkańców, pisanie projektów i głosowanie. W procesie towarzyszą nam urzędnicy, którzy pomagają w określeniu kosztów projektu a potem w ich realizacji. Dzięki współpracy, uczymy się, że ich codzienna praca to szereg trudnych i złożonych zadań a realizacja każdej nowej usługi kosztuje. Wskazanie, że informacji o budżecie partycypacyjnym można szukać na stronach internetowych urzędów dzielnic oraz na stronie a także na profilach na FB. 5