WYKORZYSTANIE INFORMACJI O ZMIANACH TOPOLOGII SIECI DO DYNAMICZNEJ KOREKTY NASTAW ELEKTROENERGETYCZNEJ AUTOMATYKI ZABEZPIECZENIOWEJ

Transkrypt

1 Str. 20 Ryne Energii Nr 1(116) WKRSTANIE INFRMACJI MIANACH TPLGII SIECI D DNAMICNEJ KREKT NASTAW ELEKTRENERGETCNEJ AUTMATKI ABEPIECENIWEJ Piotr Miller, Mare Wancerz, Roert Jędrychowsi Słowa luczowe: IEC 61850, systemy SCADA, azy danych, EA Streszczenie. Prawidłowa praca automatyi zaezpieczeniowej zapewnia ezpieczeństwo nadzorowanego przez nią systemu eletroenergetycznego. Proces dooru nastaw dla poszczególnych przeaźniów zaezpieczeniowych jest procesem złożonym i wymagającym wiedzy esperciej oraz doświadczenia. Wsparciem w tym procesie może yć zastosowanie relacyjnej azy danych uzupełnionej o dynamicznie realizowane oliczenia zwarciowe oraz zaimplementowane algorytmy dooru nastaw. Ta realizowany proces ma jedna charater statyczny. Współczesne przeaźnii cyfrowe wyposażone są w pamięć pozwalającą na przechowywanie pewnej ilości danych, w tym również ilu zestawów nastaw zaezpieczeń, tóre mogą yć uatywnianie przy zmianie onfiguracji sieci. Jeszcze więszą elastyczność przynosi standard IEC w urządzeniach oreślanych jao. Ay w pełni wyorzystać możliwości współczesnej automatyi można wprowadzić adaptacyjny proces zmiany grupy nastaw oparty na oserwacji topologii sieci eletroenergetycznej oraz na pomiarach loalnych. W artyule przedstawione zostaną możliwości adaptacyjnego wyoru grupy nastaw zaezpieczeń dla przeaźniów przy wyorzystaniu relacyjnej azy danych oraz systemu sterowania i nadzoru, w oparciu o dynamiczną identyfiację zmian topologii sieci. 1. WSTĘP Rozwój standardów wyorzystywanych do tworzenia systemów sterowanie i nadzoru (SSiN), daje nowe możliwości wymiany informacji pomiędzy urządzeniami eletroenergetycznej automatyi zaezpieczeniowej (EA), urządzeniami telemechanii oraz elementami loalnych uładów automaty. Taim standardem jest IEC Wprowadzając nowy sposó opisu automatyi stacji, a jednocześnie azując na standardzie CIM uzysuje się możliwości pozysiwanie i wymiany różnorodnych informacji pomiędzy urządzeniami oraz systemem sterowania. Jedną z taich informacji jest opis topologii sieci w sąsiedztwie rozpatrywanego węzła (stacji). Ponieważ topologia sieci eletroenergetycznej ezpośrednio wpływa na wartość wielości zwarciowych, ędących podstawą dooru nastaw zaezpieczeń eletroenergetycznych, oserwacja je zmian pozwala na wprowadzenie mechanizmu adaptacyjnego ich dooru. apewnienie szyiej identyfiacji zmian wielości zwarciowych pozwala na przyśpieszenie procesu atualizacji nastaw zaezpieczeniowych. W tym celu można wyorzystać właściwości SSiN, az danych oraz danych zdefiniowanych w IEC zapewniające różnorodne mechanizmy wymiany informacji. 2. METD WNACANIA PARAMETRÓW WRCIWCH SIECI liczenia zwarciowe prowadzone są przy wyorzystaniu modelu sieci w postaci macierzy admitancyjnej węzłowej [4]. Dysponując taim modelem można rozwiązać następujące równanie sieciowe I U (1) gdzie: I - wetor prądów węzłowych, U - wetor napięć węzłowych, - macierz admitancyjna węzłowa. Macierz impedancyjną, tórej parametry są niezędne w oliczeniach zwarciowych, można wyznaczyć jao odwrotność macierzy admitancyjnej węzłowej 1 (2) Elementy diagonalne macierzy impedancyjnej odpowiadają impedancji zwarciowej węzła sieci eletroenergetycznej. a) ) I R {R} N Sieć I B {B} I I Rys. 1. Sieć zreduowana do jednego węzła: a) przed reducją, ) po reducji N 1 Wartość impedancji zwarciowej można wyznaczyć wyorzystując pełny model sieci lu posługując się siecią zreduowaną [9]. W tym celu można wyazać związi zachodzące pomiędzy macierzą admitancyjną

2 Nr 1(116) Ryne Energii Str. 21 i impedancyjną. Dla sieci przedstawionej na rys. 1 może zostać wyznaczona następująca zależność 1 a dalej równanie pozwalające opisać rozpatrywaną sieć jao U U R B I I Posługując się działaniami opisanymi w literaturze [9] można opisać związi zachodzące pomiędzy podmacierzami w macierzy admitancyjnej i impedancyjnej. R B (3) (4) Szczególnie istotna jest jedna następująca zależność 1 1 (5) pozwalająca na wyznaczenie admitancji sieci zastępczej R na podstawie fragmentu macierzy impedancyjnej całej sieci. ależności między macierzą admitancyjną a macierzą impedancyjną mogą oazać się szczególnie przydatne dla przypadu, w tórym z sieci wyeliminowane zostały wszystie węzły oprócz jednego wyranego węzła (rys. 1). Dla taiego przypadu można zapisać następującą zależność B 1 B 1 ( ) (6) Admitancja ta opisuje całą sieć z puntu widzenia pojedynczego węzła. znaczając przez odwrotność tej admitancji ( ) możemy stwierdzić, że waruni jej wyznaczania (sieć pasywna, impedancje źródeł przyłączone jednostronnie do szyny odniesienia) odpowiadają warunom wyznaczania impedancji zastępczej węzła zwanej impedancją Thevenina. W rzeczywistych uładach sieci eletroenergetycznych istnieją metody pozwalające na zweryfiowanie wartości zwarciowych oliczanych programami omputerowymi. Metody te opierają się na pomiarze wartości impedancji zastępczej (w przyliżeniu tratowanej jao impedancja zwarciowa) dla dowolnego węzła sieci. a S E 1 U I Rys. 2. Model węzła sieci eletroenergetycznej Przyłady zaprezentowane w literaturze [1], [2], [7] opisują sposoy wyznaczania parametrów sieci eletroenergetycznej w warunach ruchowych. Do ich opisu można posłużyć się modelem systemu eletroenergetycznego zaprezentowanym na rys. 2. Przyjęto, że const, const oraz E const. S Dla ta zdefiniowanych warunów można zapisać następujące równanie E S I (7) Prąd I zależy od ociążenia. Można wyazać, że doonując pomiaru wartości prądu i napięcia w stanach pracy odpowiadającym różnym wartościom ociążenia w węźle potrafimy wyznaczyć wartość impedancji zastępczej tego węzła, jao 2 U U S (8) 1 2 I I Impedancja ta sorelowana jest z impedancją zwarcia opisaną zależnością (6). najomość impedancji zwarcia pozwala na wyznaczenie innych wielości zwarciowych niezędnych do prawidłowego dooru nastaw EA. 3. ASTSWANIE STANDARDU IEC D MDELWANIA SSIN RA AUTMATKI STACJI Tworząc SSiN oparty na standardzie IEC orzystamy z urządzeń (Intelligent Electronic Device), w tórych ich możliwości techniczne opisane zostały przez producentów poprzez zdefiniowane węzły logiczne LN. Do urządzeń taich tradycyjnie należą sterownii stacyjne i polowe, przeaźnii EA, przeształtnii pomiarowe oraz onwertery protoołów omuniacyjnych oraz inne urządzenia zgodne ze standardem. Do modelowania, zudowania opisu stacji standard wyorzystuje węzły logiczne LN, interfejsy logiczne opisujące sposó wymiany danych oraz funcje, dzięi tórym wyonywane są właściwe zadania stawiane przed automatyą. Wszystie funcje, jaie zostały opisane w doumencie można przypisać do jednego z przyjętych poziomów, stąd można wyróżnić [5]: funcje poziomu procesu, poziomu pola oraz poziomu stacji. Każda funcja opisana jest w IEC poprzez zadanie funcji, tóre powinna realizować, posiada ryteria startowe oraz rezultat lu wpływ jej działania, wydajność, deompozycja (rozład) oraz ma opisane współdziałanie z innymi funcjami. 1

3 Str. 22 Ryne Energii Nr 1(116) W IEC zostały opisane funcje logiczne podzielone na grupy, zawierające przypisane im węzły logiczne oraz pozostałe parametry. Na szczególną uwagę ze względu na pracę EA zasługują: 1. Funcje automatyi loalnej procesu i zaezpieczeń: funcje zaezpieczeń, zaezpieczenie odległościowe, loady w polu, pomiary i monitoring jaości energii. 2. Funcje wspierające automatyę rozproszoną: loady w oręie stacji, ontrola zgodności wetorów napięć - synchrochec. 3. Funcje automatyi rozproszonej: rezerwa wyłączniowa, zaezpieczenia adaptacyjne, automatya prewencyjna i restytucyjna, ontrola napięcia i mocy iernej, regulacja transformatora, sewencje automatyi łączeniowej. Definicje poszczególnych węzłów logicznych zostały uszczegółowione w normie IEC , tóra definiuje węzły logiczne pogrupowane funcjonalnie. ejmują one więszość typowych funcji realizowanych na stacji. Jednym z podstawowych atryutów opisanych dla węzła logicznego jest oiet danych, ażdy węzeł logiczny może zawierać różne oiety. Należą do nich: informacja o Wspólnym Węźle Logicznym (Common LN), informacja o stanie jest daną, tóra poazuje stan procesu ądź funcji aloowanej do lasy LN, nastawienia są danymi, tóre są potrzene do działania funcji, dane pomiarowe są danymi analogowymi mierzonymi w procesie lu oliczanymi przez funcje, ja na przyład prądy, napięcia moc itp., sterowania są danymi, tóre są zmieniane przez polecenia taie ja stan rozdzielni (N/FF), pozycja przełącznia zaczepów lu zerowane licznii, wartości liczniowe są danymi analogowymi reprezentującymi wielości zliczane w czasie, ja np. energia. W celu umożliwienia manipulowania danymi zdefiniowane zostały usługi dla danych. Mogą mieć one wpływ na procesy wewnętrzne, mogą tworzyć sygnał wyjściowy w procesie za pośrednictwem interfejsu procesu lu mogą zmienić stan wartość atryutu danych uruchamiających. W zależności od rodzaju informacji zdefiniowano następujące usługi pozwalające na manipulowanie następującymi rodzajami i grupami danych [10]: Data Set ziory (zestawy) danych i ich atryutów (ezpośredni dostęp, y, rejestry), Setting Group Control Bloc (SGCB) sposó przełączania z jednego zestawu nastaw na inny, Report Control Bloc i Log Control Bloc waruni generowania ów i rejestrów, GSE/GSSE Control Bloc waruni generowania ogólnych zdarzeń stacyjnych (GSE) szya i niezawodna dystryucja informacji o stanie urządzeń, Multicast/Unicast Sampled Value Control- Bloc waruni szyiego i cylicznego przesyłania próe (z przetworniów cyfrowych), Control usługi do sterowania urządzeniami, Sustitution zastępowanie wartości procesowej inną wartością, Time - czas i synchronizacja czasu podstawę czasu dla urządzeń i dla systemu, File wymiana pliów. Całość onfiguracji SAS zapisana i przechowywana jest w postaci pliów onfiguracji systemu SCL [6]. Wyorzystują one rozszerzalny języ znaczniów XML. Głównym celem tego formatu wymiany jest zapewnienie możliwości opisu systemu stacji oraz stworzenie narzędzi inżynierii zgodnego dla różnych producentów. Języ SCL zawiera informacje związane z opisem: omuniacji pomiędzy, onfiguracji parametrów, sposou wymiany danych pomiędzy nimi oraz onfiguracji SAS. 4. ABEPIECENIA PÓL ŚREDNIEG NAPIĘCIA W celu wyorzystania informacji o zmianach topologii sieci do dynamicznej orety nastaw EA została opracowana apliacja umożliwiająca nastawianie i ewidencję zaezpieczeń elementów sieci SN [11], [13]. Apliacja wyorzystuje relacyjną azę danych. Puntem wyjściowym apliacji jest lista GP-tów. Na listę GP-tów trafiają wszystie te elementy systemu eletroenergetycznego, w tórych znajdują się pola wyposażone w automatyę zaezpieczeniową. Ta więc na liście GP-tów można znaleźć rozdzielnię 110 V, właściwy GP, czyli rozdzielnię SN zasilaną z transformatora 110/SN, a taże RS (Rozdzielnię Sieciową) zloalizowaną w głęi sieci SN. ałożono, że GP-tem w pojęciu apliacji jest ażdy punt sieci, z tórego wychodzą (ądź do tórego wchodzą) pola wymagające zastosowania automatyi zaezpieczeniowej. mawiane typy GP-tów tworzą punty węzłowe sieci, tórej topologię można odwzorować w apliacji. Kolejne erany (funcje) prezentują elementy, sojarzone z polami, w tórych zainsta-

4 Nr 1(116) Ryne Energii Str. 23 lowana jest automatya zaezpieczeniowa służąca do ochrony tych elementów. Są to: linie, transformatory, transformatory potrze własnych, generatory, aterie ondensatorów, łącznii szyn. Prezentowany zestaw parametrów ograniczony jest zwyle do nazw odowych elementu, nazw długich (geograficznych, dotyczy GP-tów), napięć znamionowych oraz informacji oreślających topologię (w przypadu elementów innych niż GP-ty). Bardzo przydatną funcją dostępną w prezentowanej apliacji jest możliwość nawiązania współpracy (omuniacji) z zewnętrznym modułem realizującym oliczenia zwarciowe. Przy czym możliwe jest zudowanie modelu oliczeniowego na podstawie pliów w formacie SCC lu Plans. W ażdym GP-cie, pod waruniem, że wśród jego parametrów jest oreślona nazwa węzła reprezentującego ten GP w modelu zwarciowym, istnieje możliwość oliczenia mocy zwarciowej oraz innych wielości zwarciowych niezędnych w procesie dooru nastaw zaezpieczeń [12]. astosowanie do przechowywania nastaw relacyjnej azy danych pozwala na przechowywanie wielu wariantów nastaw dla danego urządzenia w postaci loów nastaw. Dla urządzeń jest on oreślany jao SGCB. Dodatowo ułatwia wymianę danych pomiędzy SSiN, a azą danych przy wyorzystaniu informacji zawartych w pliach XML. 5. ASTSWANIE SSiN D DNAMICNEJ IDENTFIKACJI MIAN PARAMETRÓW WARCIWCH SIECI Poazany w części 2 w sposó teoretyczny wpływ zmian topologii sieci na wartości wielości zwarciowych w wyranych puntach sieci może mieć charater ardzo pratyczny. Poazuje ja otoczenie, w tórym pracuje oddziaływuje na nietóre jego parametry. serwacja w systemie sterowania i nadzoru stanu poszczególnych łączniów, a przez to możliwość oreślenia rzeczywistej topologii sieci, pozwala na wyonanie oliczeń zwarciowych dla rozpatrywanego węzła [9] lu zastosowanie innych metod np. wyorzystujących technii sztucznej inteligencji do wyznaczania wartości np. impedancji zwarcia dla danego węzła [2], [7]. W orelacji ze standardem IEC możliwe jest rozpatrywanie wielu scenariuszy działania w celu uzysania atualnych wielości zwarciowych. W tym celu można rozważyć dwa scenariusze. Rozpatrywane scenariusze zależą od oczeiwań, co do szyości uzysania wartości ońcowej: pierwszy załada odwołanie się do informacji przechowywanych lu generowanych poza, w tórym doonujemy atualizacji nastaw, drugi załada, że zmiana parametrów zwarciowych identyfiowana jest loalnie przez, a następnie rozpoczyna się proces atualizacji tej informacji w SSiN oraz azach danych. GSE GSE XML XML, Baza danych nastaw EA Plii XML SSiN Sterowni SCADA Rys. 3. Model dostarczania danych zewnętrznych do. Strzałi nieiesie: omuniaty GSE, strzałi iałe: dane z ów lu pliów XML W przypadu, gdy zależy nam na ja najszyszym uzysaniu wyniu dla danego urządzenia w postaci zmiany grupy nastaw SGCB, możliwe jest wyorzystanie do rozsyłania informacji o zmianie stanu łączniów przeazywanej poprzez omuniaty GSE do wyranych (rys. 3). Szyość procesu omuniacji jest gwarantowana przez GSE, a szyość ustalenia wartości danego parametru zależy od przyjętej metody oliczeniowej oraz od jej doładności [7]. Wyni uzysiwany jest na podstawie oserwacji stanu łączniów w danej rozdzielni. Drugi sposó (rys. 3) to wyorzystanie owana do sterownia stacyjnego i loalnego SSiN o zmianie stanu topologii sieci (również poprzez oserwację zmiany stanu łączniów). mianie ulegać ędą wartości atryutu Pos w LN opisujących stan poszczególnych łączniów. W taim przypadu możliwe jest uzysanie danych z ów w poszczególnych, ów w sterowniach stacyjnych, a taże istnieje możliwość odczytu stanu ezpośrednio z SSiN (plii XML) [3], [4]. Posiadanie informacji o zmianach w topologii sieci pozwala na odwzorowanie tych zmian w SSiN stacji oraz dla całej sieci. Daje również możliwość uruchomienia usługi zapisu do wyranej azy danych, a następnie uatualnienia jej zawartości. miana ta może prowadzić do oliczenia nowych nastaw dla poszczególnych zaezpieczeń, tórych zmiana topologii dotyczy, a następnie do wymuszenia zmiany SGCB w.

5 Str. 24 Ryne Energii Nr 1(116) pisane w 2 metody pozwalają również na loalną identyfiację impedancji zwarcia dla danego węzła. Uzysany wyni jest niezależny od pozysanych z zewnątrz danych o topologii sieci. Wyeliminowany został w procesie identyfiowania nowej wartości impedancji zwarcia proces omuniacji. Identyfiacja nowej wartości impedancji zwarcia w urządzeniu może odywać się na podstawie próe wartości mierzonych loalnie prądów i napięć, zamienionych przez urządzenie do postaci cyfrowej lu na podstawie przesłanych z przetwornia wartości próowanych. Ta więc urządzenie jao pierwsze wyrywa zmianę impedancji zwarcia posługując się zadanym algorytmem [1], [2], [8] i uwzględnia ten fat w swoim działaniu np. poprzez zmianę grupy nastaw. Taa metoda pozwala na wyrycie zmian wartości parametrów zwarciowych nawet przy rau informacji z zewnątrz. miana SGCB informacja o zmianie miana SGCB Baza danych nastaw EA miana SGCB Sterowni SCADA Plii XML SSiN Rys. 4. Model dostarczania danych loalnych do SAS. Przeieg procesu atualizacji nastaw Nie przeszadza to również w przeazaniu taiej informacji do sterownia stacyjnego i loalnego SSiN (rys. 4). Może odywać się to poprzez zmianę wartości atryutu LN zawierającego informacje o np. impedancji zwarcia, a następnie poprzez lu wartość wyliczoną przeazanie do SSiN. Jednocześnie w samym lu po potwierdzeniu tej informacji przez operatora może nastąpić wymuszenie atywacji nowego zestawu nastaw wyznaczonego dla atualnych warunów pracy. 6. PDSUMWANIE Przedstawiony w pierwszej części artyułu wpływ zmian topologii sieci na wartości wielości zwarciowych w wyranych puntach sieci poazuje, że nie może on zostać pominięty w pratyce. serwacja w SSiN stanu poszczególnych łączniów, a przez to możliwość oreślenia rzeczywistej topologii sieci pozwala na wyonanie oliczeń zwarciowych lu zastosowanie innych do wyznaczania wartości impedancji zwarcia dla danego węzła. Parametry te mogą yć następnie dostarczane do wyranych puntów systemu i wyorzystane przez. Standard IEC daje możliwość rozpatrywania wielu opcji działania w celu uzysania atualnych wielości zwarciowych. Są to często informacje przechowywane lu generowane poza. Rozpatrywane metody ędą zależne od oczeiwań, co do szyości uzysania wartości wielości ońcowej. W przypadu, gdy zależy nam na ja najszyszym uzysaniu wyniu dla danego urządzenia, możliwe jest wyorzystanie do rozsyłania informacji o zmianie stanu łączniów omuniatu GSE. Szyość procesu omuniacji jest gwarantowana przez GSE, a szyość ustalenia wartości danego parametru zależy od przyjętej metody oliczeniowej oraz od jej doładności. Wyni uzysiwany jest na podstawie oserwacji stanu łączniów w danej rozdzielni. Drugi sposó to wyorzystanie owana do sterownia stacyjnego SSiN o zmianie stanu topologii sieci (również poprzez oserwację zmiany stanu łączniów). W taim przypadu możliwe jest uzysanie danych z ów w poszczególnych, ów w sterowniach stacyjnych, a taże istnieje możliwość odczytu stanu ezpośrednio z SSiN (plii XML). pisane w rozdziale 2 metody, pozwalają również na loalną identyfiację impedancji zwarcia dla danego węzła. Cechą charaterystyczną tych metod jest to, że uzysany wyni jest niezależny od pozysanych z zewnątrz danych o topologii sieci. Identyfiacja nowej wartości impedancji zwarcia w urządzeniu może odywać się na podstawie próe mierzonych loalnie prądów i napięć, zamienionych przez urządzenie do postaci cyfrowej lu na podstawie przesłanych z przetwornia wartości próowanych. Urządzenie jao pierwsze wyrywa zmianę impedancji zwarcia posługując się zadanym algorytmem i uwzględnia ten fat w swoim działaniu. Taa metoda pozwala na wyrycie zmian wartości parametrów zwarciowych nawet przy rau informacji z zewnątrz. Nie przeszadza to również w przeazaniu taiej informacji do sterownia stacyjnego i loalnego SSiN. Może odywać się to poprzez zmianę wartości atryutu LN zawierającego informacje o np. impedancji zwarcia, a następnie poprzez lu wartość wyliczoną przeazanie do SSiN. Jednocześnie w samym lu po potwierdzeniu tej informacji przez operatora może nastąpić wymuszenie atywacji nowego zestawu nastaw wyznaczonego dla atualnych warunów pracy. Całość może yć sterowana z poziomu apliacji azodanowej opisanej w rozdziale 4

6 Nr 1(116) Ryne Energii Str. 25 [11]. Apliacja ta może wyorzystywać informacje o zmianie topologii sieci oraz wartości pomiarów loalnych i na tej podstawie identyfiować onieczność zmian nastawień automatyi zaezpieczeniowej ewidencjonowanej w azie danych, z tórą apliacja współpracuje. LITERATURA Posiadanie informacji o zmianach w topologii sieci pozwala na odwzorowanie tych zmian w SSiN stacji oraz dla całej sieci. Daje również możliwość uruchomienia usługi zapisu do wyranej azy danych, a następnie uatualnienia jej zawartości. [1] Czapp S.: Wyznaczanie impedancji pętli zwarciowej metodą wetorową w sieci z ociążeniami rooczymi. Materiały onferencyjne APE 03. Jurata 2003 s [2] Cegielsi M.: Wyznaczanie impedancji zastępczej systemu eletroenergetycznego w warunach ruchowych. Prace Instytutu Systemów Energetycznych zeszyt 14. Wrocław [3] Jędrychowsi R.: alety standaryzacji systemów nadzoru i zaezpieczeń dla generacji rozproszonej. Ryne Energii nr 21(81) , str [4] Jędrychowsi R., Wydra M.: Modeling of control systems dedicated to dispersed energy sources. Przegląd Eletrotechniczny , nr 3, vol. 90, s [5] IEC : Communication networs and systems in sustations - Part 5: Communication requirements for functions and device models. [6] IEC : Communication networs and systems for power utility automation - Part 6: Configuration description language for communication in electrical sustations related to s [7] Jędrychowsi R., Kacejo P: astosowanie technii ANN do szyiej identyfiacji zastępczej impedancji zwarciowej w węźle sieci eletroenergetycznej. Energetya, zeszyt tematyczny nr VII 2005, ss [8] Jędrychowsi R., Kacejo P.: Loalna identyfiacja wartości impedancji zwarciowej węzła sieci wysoiego napięcia. Pomiary Automatya i Kontrola, nr , wydanie specjalne, ss [9] Kacejo P., Machowsi J.: warcia w systemach eletroenergetycznych. WNT. Warszawa 2002 [10] Kacejo P.: Inżynieria eletryczna i technologie informatyczne w nowoczesnych technologiach energetycznych. Monografie Komitetu Inżynierii Środowisa PAN vol. 82, Lulin [11] Miller P., Wancerz M: liczanie nastawień zaezpieczeń pól średniego napięcia - program omputerowy Katalog SN. Ryne Energii Eletrycznej. Nr 4, str [12] Miller P., Wancerz M.: Wpływ sposou wyznaczania parametrów linii 110 V na doładność oliczeń sieciowych. Przegląd Eletrotechniczny. 04/2014; str [13] Wancerz M., Miller P.: Prolematya wyznaczania i ewidencji parametrów linii WN z wyorzystaniem az danych. Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering. Poznań Nr. 74. s INFRMATIN N CHANGES IN THE NETWRK TPLG APPL T DNAMIC CECTIN F THE PWER SSTEM PRTECTIN SETTINGS Key words: IEC 61850, SCADA systems, dataases, power system protections Summary. Correctly functioning power system protection ensures safety of the power system. Selection of settings for individual protection relays is a complex process that requires expertise and experience. Realization of that process can also e supported y the application of a relational dataase supplemented y dynamically realized short-circuit calculations and implemented algorithms for the setting selection. However, that way of the process realization is of a static character. Modern digital relays are equipped with a memory that enales storing of a certain data amount, including a few groups of protection settings that can e activated, when the networ configuration is changed. Even greater flexiility can e otained with the application of the IEC standard and devices defined as s. Full advantage of the potential of a modern automation system can e taen with the application of an adaptive process of the setting group modification ased on the oservation of the power networ topology and on local measurements. The paper presents possiilities offered y adaptive selection of a protection setting group for relays at the application of a relational dataase as well as a control and surveillance system ased on dynamic identification of the networ topology changes. Piotr Miller, dr ha. inż., adiunt, Politechnia Luelsa, Wydział Eletrotechnii i Informatyi, Katedra Sieci Eletrycznych i aezpieczeń, p.miller@pollu.pl Mare Wancerz, dr inż., adiunt, Politechnia Luelsa, Wydział Eletrotechnii i Informatyi, Katedra Sieci Eletrycznych i aezpieczeń, m.wancerz@pollu.pl Roert Jędrychowsi, dr inż., adiunt, Politechnia Luelsa, Wydział Eletrotechnii i Informatyi, Katedra Sieci Eletrycznych i aezpieczeń, r.jedrychowsi@pollu.pl