WYŻSZE HARMONICZNE NAPIĘĆ W SIECI PRZESYŁOWEJ UWARUNKOWANIA FORMALNO-PRAWNE A ASPEKTY TECHNICZNE
|
|
- Dariusz Gajda
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nr (111) Ryne Energii Str. 41 WYŻSZE HARMONICZNE NAPIĘĆ W SIECI PRZESYŁOWEJ UWARUNKOWANIA FORMALNO-PRAWNE A ASPEKTY TECHNICZNE Sławomir Cieśli Słowa luczowe: wyższe harmoniczne, jaość energii eletrycznej, harmoniczne w systemach eletroenergetycznych Streszczenie. W artyule przedstawiono problem wyższych harmonicznych napięć w polsiej sieci przesyłowej w onteście obowiązujących uwarunowań formalno-prawnych. W artyule przedstawiono omentarz dotyczący teorii wyższych harmonicznych w eletrotechnice, tóra jest podstawą do interpretacji fizycznych zjawis w uładach eletrycznych. W drugiej części podano przyład pochopnego i zbyt ogólnego formułowania wniosów o wpływie wyższych harmonicznych napięć na elementy systemu eletroenergetycznego. Zasadniczą częścią artyułu jest dysusja obowiązujących w Polsce uwarunowań formalno-prawnych dotyczących wyższych harmonicznych w sieci przesyłowej. 1. WSTĘP Polsa infrastrutura eletroenergetyczna (pratycznie na wszystich poziomach napięcia) wymaga znacznych naładów finansowych na jej gruntowną przebudowę i rozbudowę. Operator sieci przesyłowej oraz operatorzy sieci dystrybucyjnych planują i sucesywnie doonują modernizacji i rozbudowy oreślonych fragmentów sieci. W taim przypadu istotny jest racjonalny wybór realizowanych przedsięwzięć, ważąc suti techniczne, eologiczne i eonomiczne. Postęp w technologii wytwarzania nowoczesnych urządzeń i aparatów eletrycznych oraz rozwój generacji rozproszonej wymusza zmianę myślenia o funcjonowaniu systemów eletroenergetycznych. Zagadnienia zapewnienia odpowiedniej jaości energii eletrycznej oraz jaości jej dostaw [1] należą do zagadnień stosunowo nowych i ciągle jeszcze do ońca nie rozpoznanych. W taich przypadach należy zachować szczególną ostrożność w podejmowanych decyzjach, aby uninąć sytuacji, w tórych poniesione nałady finansowe na oreślone przedsięwzięcia będą niewspółmiernie wysoie w stosunu do uzysanych orzyści. Na jednej z onferencji dotyczących atualnych problemów w eletroenergetyce esponowano słuszne hasło, że prawa eletrotechnii są nadrzędne względem praw eonomii. Atualnie obowiązujące w Polsce uwarunowania formalno-prawne w zaresie wyższych harmonicznych w eletroenergetycznych sieciach przesyłowych, zdaniem autora artyułu, w sposób niewspółmiernie wysoi esponują satysfację finansową w stosunu do satysfacji ze sutecznie rozwiązanych problemów technicznych. Ponadto wprowadzone są ograniczenia, tóre mają wątpliwe uzasadnienie z technicznego puntu widzenia. Może to prowadzić do zwięszenia naładów finansowych na oreślone rozwiązania techniczne (np. środi zaradcze dla zmniejszenia zawartości wyższych harmonicznych napięć), tóre z fizycznego puntu widzenia nie są niezbędne, ale muszą być zastosowane z uwagi na obowiązujące ograniczenia. W artyule przedstawiono omentarz dotyczący teorii wyższych harmonicznych w eletrotechnice, tóra jest podstawą do interpretacji fizycznych zjawis w uładach eletrycznych. W drugiej części podano przyład pochopnego i zbyt ogólnego formułowania wniosów o wpływie wyższych harmonicznych na elementy systemu eletroenergetycznego. Jednym z taich przyładów jest twierdzenie, że zastosowanie przeształtniów energoeletronicznych powoduje wzrost wyższych harmonicznych napięć lub/i prądów, a zapomina się, że istnieją np. filtry atywne budowane w oparciu o przeształtnii energoeletroniczne, tórych zadaniem jest zmniejszanie odształceń w przebiegach prądów i napięć. Zasadniczą częścią artyułu jest dysusja obowiązujących w Polsce uwarunowań formalno-prawnych dotyczących wyższych harmonicznych w sieci przesyłowej.. WYŻSZE HARMONICZNE UJĘCIE TEORETYCZNE Harmoniczna jest sinusoidalną sładową przebiegu napięcia lub prądu o częstotliwości będącej całowitą rotnością częstotliwości podstawowej. Wielość fizyczna a(t) (np.: napięcie, prąd) wyrażona jest za pomocą szeregu Fouriera 0 a h ( t) h1 a ( t) A, (1) h rząd harmonicznej, A 0 sładowa stała, a h (t) h-ta harmoniczna (harmoniczna rzędu h), tóra wyrażona jest zależnością
2 Str. 4 Ryne Energii Nr (111) ah( t) Am h sin πfht h, () A m h amplituda h-tej harmonicznej, h faza początowa h-tej harmonicznej. Na podstawie zależności () widać, że do jednoznacznego przedstawienia harmonicznej oreślonej wielości fizycznej niezbędne jest oreślenie jej amplitudy i fazy początowej. Teoretycznie o doładności odwzorowania wielości fizycznej w postaci (1) decyduje liczba harmonicznych, tóre należy uwzględnić (oczywiste jest, że ze względów pratycznych górną wartość sumy należy ograniczyć do wartości H). W pratyce, również z uwzględnieniem możliwości pomiarowych, odbywa się dysusja dotycząca przyjęcia wartości H. Jeżeli dla dwójnia eletrycznego znane są przebiegi czasowe napięcia u(t) oraz prądu i(t), to z fizycznego puntu widzenia można wyznaczyć przebieg mocy p(t), jao p( t) u( t) i( t). (3) I na tym w zasadzie ończy się spójne i uporządowane podejście do harmonicznych napięć i prądów w onteście ich fizycznej interpretacji. Teoria mocy Budeanu opracowana w rou 197, do rou 1987 uchodziła za teorię bezbłędną [7]. Teoria mocy Fryzego, opracowana w rou 1931, tratowana była jao alternatywa dla teorii Budeanu, do rou 1984, w tórym wyazano jej ograniczenia [7]. Obecnie, nawet po opubliowaniu teorii mocy opartej na oncepcji sładowych fizycznych prądu [7], poszuuje się ścisłej teorii mocy obwodów, w sensie taim, że dla obwodu należącego do oreślonej lasy, tórej teoria ta dotyczy, musi ona dawać wynii poprawne niezależnie od parametrów obwodu i poziomu odształcenia przebiegów napięć i prądów. Bra ścisłej teorii dotyczącej mocy w obwodach eletrycznych z odształconymi od sinusoidy przebiegami prądów i napięć utrudnia lub uniemożliwia suteczne działania mające na celu oreślenie elementów systemu eletroenergetycznego, tóre powodują wzrost harmonicznych (np. oreślenie udziału poszczególnych użytowniów systemu w pogorszeniu jaości energii eletrycznej). Zagadnienia identyfiacji elementów systemu eletroenergetycznego na poziomie średniego napięcia były dysutowane w pracach autora artyułu [3, 4, 5]. 3. WPŁYW HARMONICZNYCH NAPIĘĆ NA STRATY W TRANSFORMATORZE Jednym z efetów występowania wyższych harmonicznych napięcia, podawanych powszechnie w literaturze, jest zwięszenie strat w rdzeniu transformatorów eletroenergetycznych. Badania esperymentalne [] wyonane dla transformatora jednofazowego wyazały, że przy stałej wartości sutecznej napięcia zasilającego, przy stałej amplitudzie oreślonych harmonicznych, w zależności od wartości fazy początowej harmonicznych straty w rdzeniu transformatora mogą być nawet mniejsze niż w przypadu zasilania go napięciem sinusoidalnym. Zagadnienia wpływu harmonicznych napięć i prądów na pracę odbiorniów oraz elementów pośredniczących w przesyle energii eletrycznej (np. transformatorów) były opisywane w literaturze drugiej połowy ubiegłego wieu. W siążce [10] omówiono zasady magnesowania rdzenia i straty w żelazie transformatorów jednofazowych i trójfazowych z uwzględnieniem wyższych harmonicznych napięć i prądów. W rdzeniu transformatora występuje zmienny strumień magnetyczny, tóry powoduje straty mocy. Straty mocy w żelazie dzieli się na dwie fizycznie uzasadnione części: straty wywołane prądami wirowymi oraz straty wywołane histerezą magnetyczną. W siążce [10] opisano teoretycznie zależność strat mocy w żelazie od ształtu rzywej napięcia zasilającego. Odształcenie rzywej napięcia od sinusoidy uwzględniono z wyorzystaniem współczynnia ształtu rzywej. Poczyniono tam następujące założenia: 1) porównuje się straty przy napięciu odształconym ze stratami przy napięciu sinusoidalnym przyjmując w obu przypadach jednaowe wartości suteczne napięć, ) spade napięcia w uzwojeniu, wywołany przepływem prądu magnesującego, jest do pominięcia oraz 3) wzór na straty mocy wywołane histerezą upraszcza się do postaci, w tórej są one proporcjonalne do wadratu inducji. Straty mocy w żelaznym rdzeniu transformatora powodowane prądami wirowymi oreśla się wzorem [10] Pw B, (4) P w straty mocy w żelazie spowodowane prądami wirowymi, stały współczynni, wyniający z pełnego wyrażenia na straty mocy P w, współczynni ształtu rzywej siły eletromotorycznej, B masymalna wartość inducji magnetycznej. Przyjmując założenie o jednostajnym rozładzie strumienia w przeroju rdzenia, współczynni ształtu rzywej siły eletromotorycznej może być
3 Nr (111) Ryne Energii Str. 43 oreślany jao współczynni ształtu rzywej napięcia pierwotnego. W ujęciu fizycznym prądy wirowe w rdzeniu transformatora mogą być tratowane jao jego wstępne obciążenie, niezależnie od tego czy uzwojenie wtórne jest obciążone. Straty mocy w rdzeniu wywołane histerezą magnetyczną można opisać następującym wzorem [10]: Ph B, (5) P h straty mocy w żelazie spowodowane histerezą magnetyczną, stały współczynni, wyniający z pełnego wyrażenia na straty mocy Ph, B masymalna wartość inducji magnetycznej. Przy przyjętym wyżej założeniu, że niezależnie od ształtu rzywej napięcia transformator zasilany jest napięciem o taiej samej wartości sutecznej U od = U s, (indes od dotyczy napięcia odształconego od sinusoidy, indes s dotyczy napięcia sinusoidalnego) otrzymuje się zależność 41,11 f z B S f z B S, (6) s 4 z tórej po przeształceniach otrzymuje się Bod 1, 11 Bs od. (7) Uwzględniając zależność (7) w równaniach (4) i (5) otrzymuje się, odpowiednio Pwod Pws P P B od 1,11 Bs hod Bod 1, 11 hs Bs 1, (8). (9) Widać, że straty wsute prądów wirowych pozostają bez zmian, czyli nie zależą od stopnia odształcenia rzywej napięcia, natomiast straty wsute histerezy są odwrotnie proporcjonalne do wadratu współczynnia ształtu rzywej napięcia. Zależność (9) można przedstawić w następującej postaci [10] P P hod hs n n 3 q n q, 1 n... n... n 3 q (10) gdzie n q Uq Uq śr. U U 1 1śr Gdyby wszystie współczynnii nq były ujemne (różnica faz harmonicznej względem harmonicznej podstawowej ±180º), straty przy odształconej rzywej napięcia byłyby zawsze mniejsze niż przy napięciu sinusoidalnym. Przy współczynniach nq dodatnich stosune strat może być mniejszy, równy lub więszy od jedności. 4. UWARUNKOWANIA FORMALNO- PRAWNE DOTYCZĄCE WYŻSZYCH HARMONICZNYCH NAPIĘĆ W POLSKIEJ SIECI PRZESYŁOWEJ Rada Europejsich Regulatorów Energii (CEER) definiuje w raporcie [1] trzy główne obszary jaości dostaw energii eletrycznej: jaość obsługi, ciągłość zasilania oraz jaość napięcia. Wyższe harmoniczne napięć należą do zagadnień jaości napięcia, tóre wraz z zagadnieniami ciągłości zasilania tworzą grupę, tóra nazywana jest jaością energii eletrycznej. Europejsi Komitet Normalizacji Eletrotechnii (CENELEC) opracowuje normy z zaresu jaości energii eletrycznej, tórej przyładem jest norma [11]. Norma ta jest obecnie jednym z najważniejszych doumentów formalnych w Polsce, opisujących zagadnienia jaości energii eletrycznej w sieciach nisiego, średniego i wysoiego napięcia. Norma [11] definiuje, opisuje i specyfiuje główne parametry napięcia w złączach zasilających użytowniów sieci w publicznych sieciach nisiego, średniego i wysoiego napięcia przemiennego, w normalnych warunach pracy. Norma podaje wartości graniczne lub wartości parametrów napięcia, tórych można oczeiwać w ażdym złączu zasilającym w publicznych europejsich sieciach eletroenergetycznych, ale nie opisuje typowej sytuacji dla indywidualnego odbiorcy przyłączonego do sieci. W normie [11] zapisano, że harmoniczne napięcia mogą być oreślone: 1) indywidualnie, przez ich względną amplitudę odniesioną do napięcia sładowej podstawowej, ) łącznie, na przyład przez całowity współczynni odształcenia harmonicznymi THD U, obliczony zgodnie z wyrażeniem 40 U THD m U 100% h. (11) h Um1 Odnośnie pierwszego puntu można zadać pytanie, czy fazy początowe harmonicznych nie mają znaczenia z fizycznego puntu widzenia, soro się ich nie uwzględnia w normie? Odnośnie drugiego puntu,
4 Str. 44 Ryne Energii Nr (111) jeżeli oreślamy harmoniczne napięcia łącznie przez całowity współczynni odształcenia harmonicznymi THD U, to czy harmoniczne różnych rzędów oddziałują w tai sam sposób na przebiegi zjawis fizycznych? Wartość THD U może być taa sama dla różnego udziału różnych harmonicznych w przebiegu napięcia. Można sobie wyobrazić suti występowania różnych harmonicznych napięcia (przy taim samym THD U ), np. w przypadu przyłączania do sieci eletroenergetycznej baterii ondensatorów do ompensacji mocy biernej. Zasadniczym problemem jest to, że norma [11] definiuje wysoie napięcie, jao napięcie o znamionowej wartości sutecznej z zaresu 36 V < U n 150 V. Zatem nie może mieć zastosowania dla polsich sieci przesyłowych najwyższych napięć 0 i 400 V. Aspetem, tóry daje do myślenia jest to, że dopiero w ostatniej wersji (w 010 r.) normy [11] wprowadzono zapisy dla wysoiego napięcia. Znamienne jest to, że nawet dla napięcia 150 V więszość zapisów opatrzona jest omentarzem, że podane wartości są ciągle analizowane. W zapisach dotyczących wyższych harmonicznych wysoiego napięcia (36 V < U n 150 V) jest napisane, że w normalnych warunach pracy, w ciągu ażdego tygodnia, 95 % ze zbioru 10-minutowych średnich wartości sutecznych ażdej harmonicznej napięcia powinno być mniejsze lub równe wartościom podanym w tabeli 1. Rezonanse mogą spowodować więsze wartości napięć dla indywidualnych harmonicznych. Tabela 1 Wartości poszczególnych harmonicznych napięcia w złączu zasilającym (36 V < Un 150 V) dla rzędu do 5 [11] Rozporządzenie [1], wydane jao at wyonawczy ustawy [14], w przedmiotowym zaresie, oreśla: 1) waruni przyłączenia do sieci (tutaj przesyłowej), w tym wymagania techniczne w zaresie przyłączania do sieci (tutaj przesyłowej) sieci dystrybucyjnych, ) waruni współpracy pomiędzy operatorami systemów eletroenergetycznych oraz 3) parametry jaościowe energii eletrycznej. Więszość zapisów rozporządzenia [1] ujęto w instrucji [9], a część z tych zapisów dotyczących wartości granicznych jeszcze zaostrzono. Dla podmiotów zaliczanych do grup przyłączeniowych I i II rozporządzenie [1] oreśla następujące parametry jaościowe energii eletrycznej w przypadu pracy sieci funcjonującej bez załóceń: 1) w ciągu ażdego tygodnia 95% ze zbioru 10- minutowych średnich wartości sutecznych ażdej harmonicznej napięcia zasilającego powinno być mniejsze lub równe wartościom oreślonym w tabeli, ) współczynni odształcenia wyższymi harmonicznymi napięcia zasilającego THD, uwzględniający wyższe harmoniczne do rzędu 40, powinien być mniejszy lub równy 3%, 3) waruniem utrzymania parametrów napięcia zasilającego w granicach oreślonych w 1) i ) jest pobieranie przez odbiorcę mocy czynnej nie więszej od mocy umownej, przy współczynniu tg nie więszym niż 0,4. Tabela Dopuszczalne wartości poszczególnych harmonicznych napięcia w sieci przesyłowej według rozporządzenia [1] Zapisy rozporządzenia w pierwszej olejności mają na uwadze ochronę interesów jednej ze stron: dostawcy lub odbiorcy energii eletrycznej. Świadczy o tym fat, że zgodnie z tymi zapisami, jeżeli występuje problem z harmonicznymi napięcia, to można go rozwiązać zwięszając tg powyżej 0,4. Nie jest to absolutnie rozwiązanie satysfacjonujące z technicznego puntu widzenia. W raporcie technicznym [8], tóry ma charater informacyjny podano przypadi, tóre mogą być wyorzystane jao podstawa do ustalania wymagań dotyczących przyłączania urządzeń załócających do systemów eletroenergetycznych SN, WN i NN. W tym raporcie, urządzenie (instalacja) załócająca oznacza instalację (tórą może być odbiór lub generator), tóra wytwarza harmoniczne i/lub interharmoniczne. W raporcie zaznacza się, że granice pomiędzy różnymi poziomami napięć mogą być różne w zależności od raju. W raporcie przyjęto, że: SN są to napięcia z przedziału 1 V < U n <= 35 V, WN są to napięcia z przedziału 35 V < U n <= 30 V i NN są to napięcia z przedziału 30 V < U n.
5 Nr (111) Ryne Energii Str. 45 Podana jest również uwaga, że w onteście tego raportu, funcja systemu jest ważniejsza od napięcia nominalnego. Na przyład, system WN wyorzystywany do dystrybucji energii można tratować jao system znajdujący się między SN i WN. Zagadnienia dotyczące jaości energii eletrycznej w sieciach najwyższych napięć w zaresie loalizacji źródła odształcenia napięć oraz indywidualnej emisji harmonicznych w ujęciu ilościowym należą do atualnie nierozwiązanych. Jao najlepsze na dzień dzisiejszy rozwiązanie proponuje się wyonywanie analiz [6], tóre powinny prowadzić do oreślenia obszaru systemu eletroenergetycznego (węzła systemu), tóry ma dominujący wpływ na odształcenie napięć w rozpatrywanej sieci eletroenergetycznej. Analizy należy przeprowadzać z zastosowaniem odpowiednich modeli matematycznych systemu eletroenergetycznego oraz z wyorzystaniem wyniów pomiarów rejestrowanych w Centrum Monitorowania Jaości Energii Eletrycznej (CMJEE) [13]. W tym celu w opracowaniu [6] zaproponowano trzy przyładowe modele matematyczne fragmentu systemu eletroenergetycznego stron systemu przedzielonych puntem oceny stosowane do oreślania strony systemu z dominującym wpływem na odształcenie napięcia. 5. PODSUMOWANIE Aby odpowiedzialnie wniosować o wpływie wyższych harmonicznych napięć w sieciach eletroenergetycznych niezbędne jest uporządowanie i uściślenie teorii mocy w obwodach eletrycznych z przebiegami odształconymi. Dzisiejszy stan wiedzy na ten temat nie jest satysfacjonujący. Wylucza to możliwość prawnego dochodzenia racji stron ewentualnego onflitu dotyczącego pogarszania jaości energii eletrycznej w sieciach eletroenergetycznych. Bra możliwości jednoznacznego oreślenia udziału użytowniów systemu eletroenergetycznego w pogarszaniu jaości energii eletrycznej powoduje, że wszelie oncepcje ar i nagród należy rozpatrywać tylo w aspetach teoretycznych. Przy zastosowaniu przybliżonego wzoru na straty powodowane histerezą magnetyczną (straty są proporcjonalne do wadratu inducji), wyazano analitycznie [10], że straty powodowane prądami wirowymi nie zależą od odształcenia rzywej napięcia, a straty powodowane histerezą magnetyczną są odwrotnie proporcjonalne do wadratu współczynnia ształtu rzywej napięcia. Ważnym wyniiem analitycznych badań jest poazanie zależności strat powodowanych histerezą magnetyczną od faz początowych wyższych harmonicznych napięcia (przy stałych amplitudach). Stosune strat mocy przy odształconym napięciu do strat przy napięciu sinusoidalnym może być mniejszy, równy albo więszy od jedyni, w zależności od faz początowych harmonicznych. Ważnym wniosiem z pratycznego puntu widzenia jest to, że faza początowa ±180º wyższych harmonicznych napięcia (względem fazy początowej harmonicznej podstawowej) wywołuje zawsze zmniejszenie strat w żelazie, przy czym zmniejszenie to może być znaczące. Oreślenie fatycznego wpływu wyższych harmonicznych napięć na pracę elementów lub całego systemu eletroenergetycznego jest możliwe dopiero po doonaniu analizy pracy systemu, np. z zastosowaniem symulacji omputerowej. Z informacji podawanych na stronie internetowej [15] wynia, że Polsie Sieci Eletroenergetyczne Operator SA na budowę systemu monitorowania jaości energii eletrycznej dla grupy 1 stacji eletroenergetycznych oraz uruchomienie zdalnej transmisji danych z urządzeń pomiarowych do Centrum Monitorowania Jaości Energii Eletrycznej [13] wydały o. 7,15 mln PLN (netto). Monitorowanie jaości energii eletrycznej jest stosunowo nową gałęzią wiedzy z zaresu eletroenergetyi i warto w nią inwestować. Podana wota ma obrazować rząd wielości inwestycji dotyczących zagadnień technicznych najwyższych napięć. Uzasadnia to celowość racjonalnego zarządzania zasobami finansowymi, tóre mają służyć poprawie jaości energii eletrycznej. Przedstawiona w artyule dysusja dotycząca rozwiązań formalnoprawnych w Polsce w zaresie wyższych harmonicznych napięć w sieci przesyłowej niestety nie gwarantuje racjonalnego podejścia do tego tematu. LITERATURA [1] 5 th International CEER Benchmaring Report on the Quality of Electricity Supply 011. Council of European Energy Regulation. [] Cieśli S., Boniewicz P.: Wpływ wyższych harmonicznych napięcia na pracę odbioru zasilanego przez transformator. Materiały Sympozjum z cylu Współczesne urządzenia oraz usługi eletroenergetyczne, teleomuniacyjne i informatyczne. Poznań, 0-1 listopada 013 r., str [3] Cieśli S.: Identyfiacja elementów systemu eletroenergetycznego powodujących wzrost wyższych harmonicznych napięć. Materiały Ogólnopolsiej Konferencji Nauowo-Technicznej Modelowanie, Symulacja i Zastosowania w Technice, Kościeliso, czerwca 011r., str
6 Str. 46 Ryne Energii Nr (111) [4] Cieśli S.: Problemy identyfiacji elementów systemu eletroenergetycznego powodujących wzrost wyższych harmonicznych napięcia. Materiały XIV Sympozjum Współczesne urządzenia oraz usługi eletroenergetyczne, teleomuniacyjne i informatyczne. Poznań, 011r., str [5] Cieśli S.: Problemy identyfiacji elementów systemu eletroenergetycznego powodujących wzrost wyższych harmonicznych napięcia. Miesięczni Stowarzyszenia Eletryów Polsich INPE, Nr 15 (Ro XVIII), maj 01r., str [6] Cieśli S.: Wytyczne do wyonywania espertyz w zaresie nieprawidłowości dla oreślonych parametrów jaości energii eletrycznej w sieciach najwyższych napięć. Opracowanie na zlecenie Polsich Sieci Eletroenergetycznych-Północ Spóła Acyjna, maj 013 r. [7] Czarneci S.L.: Moce w obwodach eletrycznych z niesinusoidalnymi przebiegami prądów i napięć. Oficyna Wydawnicza Politechnii Warszawsiej, 005. [8] IEC/TR , Electromagnetic Compatibility (EMC). Part 3-6: Limits Assessment of emission limits for the connection of distorting installations to MV, HV and EHV power systems. Edition, 008. [9] Instrucja Ruchu i Esploatacji Sieci Przesyłowej PSE S.A., Wersja 1.1, test jednolity po decyzji Prezesa URE nr DPK-430-(16)/ /LK z dnia 9 stycznia 013 r. [10] Jeziersi E.: Transformatory. Podstawy teoretyczne. WNT Warszawa, [11] PN-EN 50160, Parametry napięcia zasilającego w publicznych sieciach eletroenergetycznych, PKN Warszawa, 010. [1] Rozporządzenie Ministra Gospodari z dnia 4 maja 007r. w sprawie szczegółowych warunów funcjonowania systemu eletroenergetycznego. DZ. U. Nr 93, poz. 63, 007. [13] Szczepańsi T., Rącza J.: Monitoring i analiza jaości energii eletrycznej w systemie przesyłowym. Eletroenergetya, PSE Operator S.A., Nr 1- (11-1), 01, str [14] Ustawa z dnia 10 wietnia 1997r. Prawo Energetyczne (Dz.U. Nr 54 poz. 348, z dnia 4 czerwca 1997r., z późniejszymi zmianami). [15] ( ). VOLTAGE HARMONICS IN TRANSMISSION POWER NETWORK FORMAL AND LEGAL CONDITIONS VS TECHNICAL ASPECTS Key words: high harmonics, electric power quality, harmonics in power systems Summary. The article presents the problem of voltage harmonic in the Polish transmission networ in the context of existing formal and legal conditions. The article presents a comment on the theory of harmonics in electrical engineering, which is the basis for the interpretation of physical phenomena in electrical systems. The second part is an example of hasty and too general drawing conclusions about the impact of voltage harmonics on power system components. An essential part of the article is a discussion in force in Poland, formal and legal conditions for the high harmonics in the transmission networ. Sławomir Cieśli, dr hab. inż., adiunt w Instytucie Inżynierii Eletrycznej na Uniwersytecie Technologiczno- Przyrodniczym. Jego zainteresowania nauowe dotyczą modelowania matematycznego i symulacji omputerowej złożonych uładów eletromechanicznych i eletroenergetycznych, w tym symulatorów cyfrowych uładów eletroenergetycznych pracujących w czasie rzeczywistym z realnymi obietami technicznymi (np. regulatory cyfrowe) oraz zagadnień funcjonowania systemów eletroenergetycznych, szczególnie z generacją rozproszoną. Autor ponad 90 artyułów i referatów nauowych oraz monografii nauowych. Jest autorem lub onsultantem ponad 50 opracowań związanych z przyłączaniem jednoste wytwórczych do systemu eletroenergetycznego. E-mial: slavcies@utp.edu.pl
ANALIZA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ
ANALIZA JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA dr inż. Andrzej Firlit andrzej.firlit@keiaspe.agh.edu.pl LABORATORIUM JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ jakość napięcia PWP jakość prądu W sieciach
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci
Ćwiczenie 4 - Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Strona 1/13 Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Spis treści 1.Cel ćwiczenia...2 2.Wstęp...2 2.1.Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPomiary napięć przemiennych
LABORAORIUM Z MEROLOGII Ćwiczenie 7 Pomiary napięć przemiennych . Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie sposobów pomiarów wielości charaterystycznych i współczynniów, stosowanych do opisu oresowych
Bardziej szczegółowoPOMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ
POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA dr inż. Andrzej Firlit andrzej.firlit@keiaspe.agh.edu.pl Laboratorium RSM-SM jakość napięcia zasilającego zmiany (wolne
Bardziej szczegółowoTEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM
EORI OBWODÓW I SYGNŁÓW LBORORIUM KDEMI MORSK Katedra eleomuniacji Morsiej Ćwiczenie nr 2: eoria obwodów i sygnałów laboratorium ĆWICZENIE 2 BDNIE WIDM SYGNŁÓW OKRESOWYCH. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA SYSTEMU BONIFIKAT DLA ODBIORCÓW ZA NIEDOTRZYMANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYMAGANEGO POZIOMU JAKOŚCI NAPIĘCIA
KONCEPCJA SYSTEMU BONIFIKAT DLA ODBIORCÓW ZA NIEDOTRZYMANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYMAGANEGO POZIOMU JAKOŚCI NAPIĘCIA prof. dr hab. inż. Zbigniew Hanzela / Aademia Górniczo-Hutnicza dr inż. Grzegorz Błajszcza
Bardziej szczegółowoA. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna
A. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z wsaźniami esploatacyjnymi eletronicznych systemów bezpieczeństwa oraz wyorzystaniem ich do alizacji procesu esplatacji z uwzględnieniem przeglądów
Bardziej szczegółowoPOMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ
LABORATORIUM 02 POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ WPROWADZENIE, OMÓWIENIE SPECYFIKI CZĘŚĆ 1 dr inż. Andrzej Firlit LABORATORIUM JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2018/2019 SEMESTR LETNI,
Bardziej szczegółowoWpływ zamiany typów elektrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym
Wpływ zamiany typów eletrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym Grzegorz Barzy Paweł Szwed Instytut Eletrotechnii Politechnia Szczecińsa 1. Wstęp Ostatnie ila lat,
Bardziej szczegółowoBADANIA SYMULACYJNE W UKŁADZIE NIELINIOWYM Z DOŁĄCZONYM URZĄDZENIEM FILTRUJĄCO - KOMPENSACYJNYM
ELEKTRYKA 01 Zeszyt () Ro LVIII Wiesław BROCIEK 1, Robert WILANOWICZ 1 Instytut Eletrotechnii Teoretycznej i Systemów Informacyjno-Pomiarowych, Politechnia Warszawsa Instytut Systemów Transportowych i
Bardziej szczegółowoPOMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ
POMIARY I ANALIZA WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ ANALIZA WARUNKÓW ZASILANIA (04) dr inż. Andrzej Firlit andrzej.firlit@keiaspe.agh.edu.pl Laboratorium JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNE rok akademicki
Bardziej szczegółowoDOBÓR PRZEKROJU PRZEWODÓW OBCIĄŻONYCH PRĄDEM ZAWIERAJĄCYM WYŻSZE HARMONICZNE
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 90 Electrical Engineering 2017 DOI 10.21008/j.1897-0737.2017.90.0020 Andrzej KSIĄŻKIEWICZ* Marcin RACŁAW** DOBÓR PRZEKROJU PRZEWODÓW OBCIĄŻONYCH
Bardziej szczegółowoVI Lubuska Konferencja Naukowo-Techniczna i-mitel Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Instytut Elektrotechniki
VI Lubusa Konferencja Nauowo-Techniczna i-mitel 2010 Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Instytut Eletrotechnii Przyłączenie farmy wiatrowej o mocy znamionowej 8 MW do
Bardziej szczegółowoA4: Filtry aktywne rzędu II i IV
A4: Filtry atywne rzędu II i IV Jace Grela, Radosław Strzała 3 maja 29 1 Wstęp 1.1 Wzory Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, tórych używaliśmy w obliczeniach: 1. Związe między stałą czasową
Bardziej szczegółowoZaliczenie wykładu Technika Analogowa Przykładowe pytania (czas zaliczenia minut, liczba pytań 6 8)
Zaliczenie wyładu Technia Analogowa Przyładowe pytania (czas zaliczenia 3 4 minut, liczba pytań 6 8) Postulaty i podstawowe wzory teorii obowdów 1 Sformułuj pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa Wyjaśnij
Bardziej szczegółowoR w =
Laboratorium Eletrotechnii i eletronii LABORATORM 6 Temat ćwiczenia: BADANE ZASLACZY ELEKTRONCZNYCH - pomiary w obwodach prądu stałego Wyznaczanie charaterysty prądowo-napięciowych i charaterysty mocy.
Bardziej szczegółowoProblematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego. Roman Sikora, Przemysław Markiewicz
Problematyka mocy biernej w instalacjach oświetlenia drogowego Roman Sikora, Przemysław Markiewicz WPROWADZENIE Moc bierna a efektywność energetyczna. USTAWA z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej.
Bardziej szczegółowoZastosowanie zespołów prądotwórczych do awaryjnego zasilania obiektów budowlanych mgr inż. Julian Wiatr CKSI i UE SEP
astosowanie zespołów prądotwórczych do awaryjnego zasilania obietów budowlanych mgr inż. Julian Wiatr CKSI i UE SE 1. odział odbiorniów energii eletrycznej na ategorie zasilania i ułady zasilania obietu
Bardziej szczegółowoEFEKTY ZASTOSOWANIA INTELIGENTNEGO UKŁADU NAPĘDOWEGO Z PRZEMIENNIKIEM CZĘSTOTLIWOŚCI ŚREDNIEGO NAPIĘCIA W POMPOWNI SIECI CIEPLNEJ
Zeszyty Problemowe Maszyny Eletryczne Nr 1/2013 (98) 205 Zbigniew Szulc Politechnia Warszawsa, Warszawa EFEKTY ZASTOSOWANIA INTELIGENTNEGO UKŁADU NAPĘDOWEGO Z PRZEMIENNIKIEM CZĘSTOTLIWOŚCI ŚREDNIEGO NAPIĘCIA
Bardziej szczegółowoOCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ
OCENA PARAMETRÓW JAKOŚCI ENERGII ELEKTRYCZNEJ DOSTARCZANEJ ODBIORCOM WIEJSKIM NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ Jerzy Niebrzydowski, Grzegorz Hołdyński Politechnika Białostocka Streszczenie W referacie przedstawiono
Bardziej szczegółowoWAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII.
ĆWICZENIE 3. WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII. 1. Oscylator harmoniczny. Wprowadzenie Oscylatorem harmonicznym nazywamy punt materialny, na tóry,działa siła sierowana do pewnego centrum,
Bardziej szczegółowoKOMPENSACJA UOGÓLNIONEJ MOCY BIERNEJ
Prace Nauowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Eletrycznych Nr 66 Politechnii Wrocławsiej Nr 66 Studia i Materiały Nr 3 Józef NOWAK*, Jerzy BAJOREK*, Dominia GAWORSKA-KONIAREK**, omasz JANA* moc bierna,
Bardziej szczegółowoObciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich skutki
Piotr BICZEL Wanda RACHAUS-LEWANDOWSKA 2 Artur STAWIARSKI 2 Politechnika Warszawska, Instytut Elektroenergetyki () RWE Stoen Operator sp. z o.o. (2) Obciążenia nieliniowe w sieciach rozdzielczych i ich
Bardziej szczegółowoZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWANIA SKUTECZNOŚCI W SYSTEMIE EKSPLOATACJI WOJSKOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH
Henry TOMASZEK Ryszard KALETA Mariusz ZIEJA Instytut Techniczny Wojs Lotniczych PRACE AUKOWE ITWL Zeszyt 33, s. 33 43, 2013 r. DOI 10.2478/afit-2013-0003 ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWAIA SKUTECZOŚCI W SYSTEMIE
Bardziej szczegółowoTRANSFORMATORY. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
TRANSFORMATORY Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Maszyny elektryczne Przemiana energii za pośrednictwem pola magnetycznego i prądu elektrycznego
Bardziej szczegółowoDRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH
Część 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH... 5. 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH 5.. Wprowadzenie Rozwiązywanie zadań z zaresu dynamii budowli sprowadza
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI PROCESU LOGISTYCZNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEMYSŁOWEGO METODĄ UOGÓLNIONEGO PARAMETRU CZĘŚĆ II
B A D A N I A O P E R A C Y J N E I D E C Y Z J E Nr 2 2004 Anna DOBROWOLSKA* Jan MIKUŚ* OCENA JAKOŚCI PROCESU LOGISTYCZNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA PRZEMYSŁOWEGO METODĄ UOGÓLNIONEGO PARAMETRU CZĘŚĆ II Przedstawiono
Bardziej szczegółowoZastosowania programowalnych układów analogowych isppac
Zastosowania programowalnych uładów analogowych isppac 0..80 strutura uładu "uniwersalnego" isppac0 ułady nadzorujące na isppac0, 30 programowanie filtrów na isppac 80 analiza częstotliwościowa projetowanych
Bardziej szczegółowoPomiary parametrów jakości energii elektrycznej i ich interpretacja przy naliczaniu bonifikat
Pomiary parametrów jakości energii elektrycznej i ich interpretacja przy naliczaniu bonifikat Marian Jurek marian.jurek@pse.pl Biuro Pomiarów Energii Kołobrzeg 12-13 czerwca 2018 r. Przepisy Prawa energetycznego
Bardziej szczegółowo1,1 Wsp. korekcyjny (x T1 u k /100): K 10 1,1. = 0.12, cos =0,9, U
Laboratorium Pracy Systemów Eletroenergetycznych studia STS, 017/18 Ćwiczenie 5 Ograniczanie mocy zwarciowej w sieci eletroenergetycznej Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie ze sposobem modelowania
Bardziej szczegółowo( ) + ( ) T ( ) + E IE E E. Obliczanie gradientu błędu metodą układu dołączonego
Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego /9 Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego Chodzi o wyznaczenie pochodnych cząstowych funcji błędu E względem parametrów elementów uładu
Bardziej szczegółowoMODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH
MODYFICJ OSZTOW LGORYTMU JOHNSON DO SZEREGOWNI ZDŃ UDOWLNYCH Michał RZEMIŃSI, Paweł NOW a a Wydział Inżynierii Lądowej, Załad Inżynierii Producji i Zarządzania w udownictwie, ul. rmii Ludowej 6, -67 Warszawa
Bardziej szczegółowo9. Sprzężenie zwrotne własności
9. Sprzężenie zwrotne własności 9.. Wprowadzenie Sprzężenie zwrotne w uładzie eletronicznym realizuje się przez sumowanie części sygnału wyjściowego z sygnałem wejściowym i użycie zmodyiowanego w ten sposób
Bardziej szczegółowoKierunki racjonalizacji jednostkowego kosztu produkcji w przedsiębiorstwie górniczym
Kieruni racjonalizacji jednostowego osztu producji w przedsiębiorstwie górniczym Roman MAGDA 1) 1) Prof dr hab inż.; AGH University of Science and Technology, Kraów, Miciewicza 30, 30-059, Poland; email:
Bardziej szczegółowoβ blok sprzężenia zwrotnego
10. SPRZĘŻENE ZWROTNE Przypomnienie pojęcia transmitancji. Transmitancja uładu jest to iloraz jego odpowiedzi i wymuszenia. W uładach eletronicznych wymuszenia i odpowiedzi są zwyle prądami lub napięciami
Bardziej szczegółowoUkłady prostowników wielopulsowych z modulacją w obwodzie prądu stałego
Jarosław ROLEK Politechnia Świętorzysa, Katedra Energoeletronii Ułady prostowniów wielopulsowych z modulacją w obwodzie prądu stałego Streszczenie. Przeształtnii AC/DC są nieliniowymi odbiorniami energii
Bardziej szczegółowoWykres linii ciśnień i linii energii (wykres Ancony)
Wyres linii ciśnień i linii energii (wyres Ancony) W wyorzystywanej przez nas do rozwiązywania problemów inżyniersich postaci równania Bernoulliego występuje wysoość prędości (= /g), wysoość ciśnienia
Bardziej szczegółowoIndukcja wzajemna. Transformator. dr inż. Romuald Kędzierski
Indukcja wzajemna Transformator dr inż. Romuald Kędzierski Do czego służy transformator? Jest to urządzenie (zwane też maszyną elektryczną), które wykorzystując zjawisko indukcji elektromagnetycznej pozwala
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ Odkształcenie napięć i pradów
JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ Odkształcenie napięć i pradów Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Wykład nr 5 Spis treści 1.WPROWADZENIE. Źródła odkształcenia napięć i prądów 3.
Bardziej szczegółowoPomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium
Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium Lab 1: Opracowanie wyników pomiarów JEE. http://www.mbmaster.pl Data wykonania: Data oddania: Ocena: OPIS PUNKTU POMIAROWEGO Czas trwania
Bardziej szczegółowoPN-EN :2012
KOMPATYBILNOŚĆ ELEKTROMAGNETYCZNA (EMC) CZEŚĆ 3-2: POZIOMY DOPUSZCZALNE POZIOMY DOPUSZCZALNE EMISJI HARMONICZNYCH PRĄDU DLA ODBIORNIKÓW O ZNAMIONOWYM PRĄDZIE FAZOWYM > 16 A I 70 A PRZYŁĄCZONYCH DO PUBLICZNEJ
Bardziej szczegółowoTemat: Analiza pracy transformatora: stan jałowy, obciążenia i zwarcia.
Temat: Analiza pracy transformatora: stan jałowy, obciążenia i zwarcia. Transformator może się znajdować w jednym z trzech charakterystycznych stanów pracy: a) stanie jałowym b) stanie obciążenia c) stanie
Bardziej szczegółowoMetody numeryczne. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski
Metody numeryczne Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Eletrotechnii, Informatyi i Teleomuniacji Uniwersytet Zielonogórsi Eletrotechnia stacjonarne-dzienne pierwszego stopnia z tyt. inżyniera
Bardziej szczegółowoZŁA JAKOŚĆ DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ ZAGROŻENIEM DLA POPRAWNEJ PRACY ODBIORNIKÓW PRZEMYSŁOWYCH
ZŁA JAKOŚĆ DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ ZAGROŻENIEM DLA POPRAWNEJ PRACY ODBIORNIKÓW PRZEMYSŁOWYCH prof. dr hab. inż. Zbigniew Hanzelka dr inż. Andrzej Firlit IV KONFERENCJA WYTWÓRCÓW ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Bardziej szczegółowoHIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY OCENY BEZPIECZEŃSTWA
Jace Sorupsi Hierarchiczny system Zarządzania ruchem lotniczym aspety oceny bezpieczeństwa, Logistya (ISSN 1231-5478) No 6, Instytut Logistyi i HIERARCHICZNY SYSTEM ZARZĄDZANIA RUCHEM LOTNICZYM - ASPEKTY
Bardziej szczegółowoPraktyczne aspekty monitorowania jakości energii elektrycznej w sieci OSP
Praktyczne aspekty monitorowania jakości energii elektrycznej w sieci OSP Jarosław Rączka jaroslaw.raczka@pse.pl Biuro Pomiarów Energii Kołobrzeg 28 maja 2019 r. 1. Obowiązujące regulacje 2 1. Obowiązujące
Bardziej szczegółowoNEURONOWE MODELOWANIE OCENY JAKOŚCI USŁUG TRANSPORTOWYCH
Andrzej ŚWIDERSKI Wojsowa Aademia Techniczna Wydział Mechaniczny Załad Systemów Jaości i Zarządzania 02-010 Warszawa, ul. Nowowiejsa 26 aswidersi@wat.edu.pl NEURONOWE MODELOWANIE OCENY JAKOŚCI USŁUG TRANSPORTOWYCH
Bardziej szczegółowoPomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium
Pomiary i automatyka w sieciach elektroenergetycznych laboratorium Lab 1: Opracowanie wyników pomiarów JEE. http://www.mbmaster.pl Data wykonania: Data oddania: Ocena: OPIS PUNKTU POMIAROWEGO Czas trwania
Bardziej szczegółowoWpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej
FORUM DYSTRYBUTORÓW ENERGII NIEZAWODNOŚĆ DOSTAW ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSCE LUBLIN, 15 LISTOPADA 2016 R., TARGI ENERGETICS Wpływ mikroinstalacji na pracę sieci elektroenergetycznej Sylwester Adamek Politechnika
Bardziej szczegółowoELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA
UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY WYDZIŁ INŻYNIERII MECHNICZNEJ INSTYTUT EKSPLOTCJI MSZYN I TRNSPORTU ZKŁD STEROWNI ELEKTROTECHNIK I ELEKTRONIK ĆWICZENIE: E2 POMIRY PRĄDÓW I NPIĘĆ W
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE WYBRANYCH ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZPŁYWU MOCY W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM A COMPARISON OF SELECTED OPTIMAL POWER FLOW ALGORITHMS
ELEKRYKA 2013 Zeszyt 4 (228) Ro LIX Artur PASIERBEK, Marcin POŁOMSKI, Radosław SOKÓŁ Politechnia Śląsa w Gliwicach PORÓWNANIE WYBRANYCH ALGORYMÓW OPYMALIZACJI ROZPŁYWU MOCY W SYSEMIE ELEKROENERGEYCZNYM
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN ZAKŁAD MECHATRONIKI LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI INSTRUKCJA
POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN ZAKŁAD MECHATRONIKI LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI INSTRUKCJA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 4 Temat: Identyfiacja obietu regulacji
Bardziej szczegółowoTemat ćwiczenia: POMIARY W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH PRĄDU STAŁEGO. A Lp. U[V] I[mA] R 0 [ ] P 0 [mw] R 0 [ ] 1. U 0 AB= I Z =
Laboratorium Teorii Obwodów Temat ćwiczenia: LBOTOM MD POMY W OBWODCH LKTYCZNYCH PĄD STŁGO. Sprawdzenie twierdzenia o źródle zastępczym (tw. Thevenina) Dowolny obwód liniowy, lub część obwodu, jeśli wyróżnimy
Bardziej szczegółowoHARMONICZNE W PRĄDZIE ZASILAJĄCYM WYBRANE URZĄDZENIA MAŁEJ MOCY I ICH WPŁYW NA STRATY MOCY
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 86 Electrical Engineering 2016 Ryszard NAWROWSKI* Zbigniew STEIN* Maria ZIELIŃSKA* HARMONICZNE W PRĄDZIE ZASILAJĄCYM WYBRANE URZĄDZENIA MAŁEJ MOCY
Bardziej szczegółowoJAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ JAKO PODSTAWA KOMPATYBILNOŚCI ELEKTROMAGNETYCZNEJ W ELEKTROENERGETYCE
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 56 Politechniki Wrocławskiej Nr 56 Studia i Materiały Nr 24 2004 Jerzy LESZCZYŃSKI *, Grzegorz KOSOBUDZKI * kompatybilność elektromagnetyczna,
Bardziej szczegółowoBilansowanie hierarchicznej struktury zasobów w planowaniu przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych
Bi u l e t y n WAT Vo l. LXIV, Nr 3, 2015 Bilansowanie hierarchicznej strutury zasobów w planowaniu przedsięwzięć inżynieryjno-budowlanych Radosław Seunda 1, Roman Marcinowsi 2 1 Biuro Inżyniersie, 05-082
Bardziej szczegółowoPrzestrzenne uwarunkowania lokalizacji źródeł sygnałów radiowych na bazie pomiaru częstotliwości chwilowej
Cezary Ziółowsi Jan M. Kelner Instytut Teleomuniacji Wojsowa Aademia Techniczna Przestrzenne uwarunowania loalizacji źródeł sygnałów radiowych na bazie pomiaru częstotliwości chwilowej Problematya loalizacji
Bardziej szczegółowoSynteza układu regulacji mocy biernej silnika synchronicznego z mikroprocesorowo sterowanym blokiem zasilania wzbudzenia
Marian HYLA Politechnia Śląsa, Katedra Energoeletronii, Napędu Eletrycznego i Robotyi doi:0.599/48.207.07.6 Synteza uładu regulacji mocy biernej silnia synchronicznego z miroprocesorowo sterowanym bloiem
Bardziej szczegółowoTemat: Generatory napięć sinusoidalnych wprowadzenie
Temat: Generatory napięć sinusoidalnych wprowadzenie. Generator drgań eletrycznych jest to urządzenie wytwarzające drgania eletryczne w wyniu przetwarzania energii eletrycznej,zwyle prądu stałego na energię
Bardziej szczegółowoPrzemienniki częstotliwości i ich wpływ na jakość energii elektrycznej w przedsiębiorstwie wod.-kan.
Przemienniki częstotliwości i ich wpływ na jakość energii elektrycznej w przedsiębiorstwie wod.-kan. Wrzesień 2017 / Alle Rechte vorbehalten. Jakość energii elektrycznej Prawo, gdzie określona jest JEE
Bardziej szczegółowoJakość energii w smart metering
Jakość energii w smart metering Agenda 1. Wprowadzenie 2. Zrealizowane projekty pilotażowe AMI w latach 2011 2013 3. Projekt Smart City Wrocław realizacja w latach 2014 2017 graniczne liczniki energii
Bardziej szczegółowoSławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział w Bydgoszczy
Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział w Bydgoszczy REGULACJA NAPIĘCIA W SIECIACH DYSTRYBUCYJNYCH NISKIEGO NAPIĘCIA Z MIKROINSTALACJAMI
Bardziej szczegółowojest scharakteryzowane przez: wektor maksymalnych żądań (ang. claims), T oznaczający maksymalne żądanie zasobowe zadania P j
Systemy operacyjne Zaleszczenie Zaleszczenie Rozważmy system sładający się z n procesów (zadań) P 1,P 2,...,P n współdzielący s zasobów nieprzywłaszczalnych tzn. zasobów, tórych zwolnienie może nastąpić
Bardziej szczegółowoGrupowanie sekwencji czasowych
BIULETYN INSTYTUTU AUTOMATYKI I ROBOTYKI NR 3, 006 Grupowanie sewencji czasowych Tomasz PAŁYS Załad Automatyi, Instytut Teleinformatyi i Automatyi WAT, ul. Kalisiego, 00-908 Warszawa STRESZCZENIE: W artyule
Bardziej szczegółowoWpływ rozwoju elektromobilności na sieć elektroenergetyczną analiza rozpływowa
Wpływ rozwoju elektromobilności na sieć elektroenergetyczną analiza rozpływowa Dr inż. Mariusz Kłos Zakład Elektrowni i Gospodarki Elektroenergetycznej Wydział Elektryczny Politechnika Warszawska Konferencja
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia:
Ćwiczenie 5 Pomiary parametrów sygnałów napięciowych Program ćwiczenia: 1. Pomiar parametrów sygnałów napięciowych o ształcie sinusoidalnym, prostoątnym i trójątnym: a) Pomiar wartości sutecznej, średniej
Bardziej szczegółowoMatematyka dyskretna. Wykład 2: Kombinatoryka. Gniewomir Sarbicki
Matematya dysretna Wyład 2: Kombinatorya Gniewomir Sarbici Kombinatorya Definicja Kombinatorya zajmuje się oreślaniem mocy zbiorów sończonych, w szczególności mocy zbiorów odwzorowań jednego zbioru w drugi
Bardziej szczegółowoModelowanie przez zjawiska przybliżone. Modelowanie poprzez zjawiska uproszczone. Modelowanie przez analogie. Modelowanie matematyczne
Modelowanie rzeczywistości- JAK? Modelowanie przez zjawisa przybliżone Modelowanie poprzez zjawisa uproszczone Modelowanie przez analogie Modelowanie matematyczne Przyłady modelowania Modelowanie przez
Bardziej szczegółowoREFERAT PRACY MAGISTERSKIEJ Symulacja estymacji stanu zanieczyszczeń rzeki z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych.
REFERAT PRACY MAGISTERSKIEJ Symulacja estymacji stanu zanieczyszczeń rzei z wyorzystaniem sztucznych sieci neuronowych. Godło autora pracy: EwGron. Wprowadzenie. O poziomie cywilizacyjnym raju, obo wielu
Bardziej szczegółowoMETROLOGIA. Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki
METOLOGIA Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnia Lubelsa Wydział Eletrotechnii i Informatyi Prezentacja do wyładu dla EINS Zjazd 12, wyład nr 19 Prawo autorsie Niniejsze materiały podlegają ochronie zgodnie
Bardziej szczegółowoOptymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań
Mieczysław POŁOŃSKI Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowisa, Szoła Główna Gospodarstwa Wiejsiego, Warszawa, ul. Nowoursynowsa 159 e-mail: mieczyslaw_polonsi@sggw.pl Założenia Optymalizacja harmonogramów
Bardziej szczegółowoNUMERYCZNA SYMULACJA STOPNIOWEGO USZKADZANIA SIĘ LAMINATÓW KOMPOZYTOWYCH NUMERICAL SIMULATION OF PROGRESSIVE DAMAGE IN COMPOSITE LAMINATES
JANUSZ GERMAN, ZBIGNIEW MIKULSKI NUMERYCZNA SYMULACJA STOPNIOWEGO USZKADZANIA SIĘ LAMINATÓW KOMPOZYTOWYCH NUMERICAL SIMULATION OF PROGRESSIVE DAMAGE IN COMPOSITE LAMINATES S t r e s z c z e n i e A b s
Bardziej szczegółowoKARTA AKTUALIZACJI. Karta aktualizacji nr 2/2014 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej
ENERGA OPERATOR SA Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej KARTA AKTUALIZACJI Karta aktualizacji nr 2/2014 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej 1. Data wejścia w życie aktualizacji:
Bardziej szczegółowoMetoda szacowania poziomu emisji harmonicznych
Metoda szacowania poziomu emisji harmonicznych Dariusz Borkowski 08.12.2017 Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie AGH University of Science and Technology Na podstawie koncepcji
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE SPADKÓW NAPIĘĆ W WIEJSKICH SIECIACH NISKIEGO NAPIĘCIA
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Małgorzata Trojanowska, Krzysztof Nęcka Katedra Energetyki Rolniczej Uniwersytet Rolniczy w Krakowie WYZNACZANIE SPADKÓW NAPIĘĆ W WIEJSKICH SIECIACH NISKIEGO NAPIĘCIA
Bardziej szczegółowoWykład 9. Fizyka 1 (Informatyka - EEIiA 2006/07)
Wyład 9 Fizya 1 (Informatya - EEIiA 006/07) 9 11 006 c Mariusz Krasińsi 006 Spis treści 1 Ruch drgający. Dlaczego właśnie harmoniczny? 1 Drgania harmoniczne proste 1.1 Zależność między wychyleniem, prędością
Bardziej szczegółowoWykorzystanie farm wiatrowych do operatywnej regulacji parametrów stanów pracy sieci dystrybucyjnej 110 kv
VII Konferencja Przyłączanie i współpraca źródeł OZE z systemem elektroenergetycznym Warszawa 19.06-20.06.2018 r. Wykorzystanie farm wiatrowych do operatywnej regulacji parametrów stanów pracy sieci dystrybucyjnej
Bardziej szczegółowoAlgebra liniowa z geometrią analityczną
WYKŁAD. Własności zbiorów liczbowych. Podzielność liczb całowitych, relacja przystawania modulo, twierdzenie chińsie o resztach. Liczby całowite Liczby 0,±,±,±3,... nazywamy liczbami całowitymi. Zbiór
Bardziej szczegółowowtedy i tylko wtedy, gdy rozwiązanie i jest nie gorsze od j względem k-tego kryterium. 2) Macierz części wspólnej Utwórz macierz
Temat: Programowanie wieloryterialne. Ujęcie dysretne.. Problem programowania wieloryterialnego. Z programowaniem wieloryterialnym mamy do czynienia, gdy w problemie decyzyjnym występuje więcej niż jedno
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE PRĄDÓW ZWARCIOWYCH W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM
ZEZYTY AUKOWE POLTECHK RZEZOWKEJ 9, Eletrotechnia 34 RUTJEE, z. 34 (4/015), październi-grudzień 015, s. 9-45 Krystyna BARA 1 OBLCZAE PRĄDÓW ZWARCOWYCH W YTEME ELEKTROEERGETYCZYM W artyule przedstawiono
Bardziej szczegółowo(u) y(i) f 1. (u) H(z -1 )
IDETYFIKACJA MODELI WIEERA METODAMI CZĘSTOTLIWOŚCIOWYMI Opracowanie: Anna Zamora Promotor: dr hab. inż. Jarosław Figwer Prof. Pol. Śl. MODELE WIEERA MODELE WIEERA Modele obietów nieliniowych Modele nierozłączne
Bardziej szczegółowoZASADY WYZNACZANIA BEZPIECZNYCH ODSTĘPÓW IZOLACYJNYCH WEDŁUG NORMY PN-EN 62305
ZASADY WYZNACZANIA BEZPIECZNYCH ODSTĘPÓW IZOLACYJNYCH WEDŁUG NORMY PN-EN 62305 Henry Boryń Politechnia Gdańsa ODSTĘPY IZOLACYJNE BEZPIECZNE Zadania bezpiecznego odstępu izolacyjnego to: ochrona przed bezpośrednim
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ
OCENA JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ dr inż. KRZYSZTOF CHMIELOWIEC KATEDRA ENERGOELEKTRONIKI I AUTOMATYKI SYSTEMÓW PRZETWARZANIA ENERGII AGH KRAKÓW PODSTAWY PRAWNE WSKAŹNIKI JAKOŚCI ANALIZA ZDARZEŃ
Bardziej szczegółowoWyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej
P. OTOMAŃSKI Politechnika Poznańska P. ZAZULA Okręgowy Urząd Miar w Poznaniu Wyznaczanie budżetu niepewności w pomiarach wybranych parametrów jakości energii elektrycznej Seminarium SMART GRID 08 marca
Bardziej szczegółowoEGZAMIN GIMNAZJALNY 2011
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZMIN GIMNZJLNY 011 część matematyczno-przyrodnicza Klucz puntowania zadań (arusz dla uczniów bez dysfuncji i z dyslesją rozwojową) KWIECIEŃ 011 Zadania zamnięte
Bardziej szczegółowoWykład 21: Studnie i bariery cz.1.
Wyład : Studnie i bariery cz.. Dr inż. Zbigniew Szlarsi Katedra Eletronii, paw. C-, po.3 szla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szlarsi/ 3.6.8 Wydział Informatyi, Eletronii i Równanie Schrödingera
Bardziej szczegółowoRestauracja a poprawa jakości obrazów
Restauracja obrazów Zadaniem metod restauracji obrazu jest taie jego przeształcenie aby zmniejszyć (usunąć) znieształcenia obrazu powstające przy jego rejestracji. Suteczność metod restauracji obrazu zależy
Bardziej szczegółowoWybrane rozkłady zmiennych losowych i ich charakterystyki
Rozdział 1 Wybrane rozłady zmiennych losowych i ich charaterystyi 1.1 Wybrane rozłady zmiennych losowych typu soowego 1.1.1 Rozład równomierny Rozpatrzmy esperyment, tóry może sończyć się jednym z n możliwych
Bardziej szczegółowoEGZAMIN GIMNAZJALNY 2011
Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie EGZMIN GIMNZJLNY 011 część matematyczno-przyrodnicza Klucz puntowania zadań (arusz dla uczniów bez dysfuncji i z dyslesją rozwojową) KWIECIEŃ 011 Zadania zamnięte
Bardziej szczegółowoWyznaczanie i optymalizacja kosztów dostarczania energii elektrycznej odbiorcom finalnym
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Instytut Eletroenergetyi, Załad Eletrowni i Gospodari Eletroenergetycznej Eonomia w eletrotechnice laboratorium opracował: prof. dr hab. inż. Józef Pasa, mgr inż. Piotr Marchel
Bardziej szczegółowoSławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Instytut Elektrotechniki
Sławomir CIEŚLIK Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Instytut Elektrotechniki PROBLEMY IDENTYFIKACJI ELEMENTÓW SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO POWODUJĄCYCH WZROST WYŻSZYCH HARMONICZNYCH
Bardziej szczegółowoDOBÓR NASTAW ZABEZPIECZEŃ NADPRĄDOWYCH ZWARCIOWYCH DLA LINII ŚREDNIEGO NAPIĘCIA
dr inż. Witold HOPPEL DOBÓR NASTAW ZABEZPECZEŃ NADPRĄDOWYCH ZWARCOWYCH DLA LN ŚREDNEGO NAPĘCA 1. Wprowadzenie W liniach SN od sutów zwarć międzyfazowych (tylo taich załóceń dotyczy artyuł) stosuje się
Bardziej szczegółowoPOZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 70 Electrical Engineering 2012 Ryszard NAWROWSKI* Zbigniew STEIN* Maria ZIELIŃSKA* PRÓBA ILOŚCIOWEGO PRZEDSTAWIENIA WPŁYWU CHARAKTERYSTYCZNYCH PARAMETRÓW
Bardziej szczegółowoDostosowanie przepisów polskich w zakresie jakości energii elektrycznej do wymogów Unii Europejskiej
Dostosowanie przepisów polskich w zakresie jakości energii elektrycznej do wymogów Unii Europejskiej Edward Siwy Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów Politechnika Śląska, Gliwice W artykule
Bardziej szczegółowoPOMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ
POMIARY WSKAŹNIKÓW JAKOŚCI DOSTAWY ENERGII ELEKTRYCZNEJ STAN PRAWNY DLA ZAGADNIEŃ ZWIĄZANYCH Z JAKOŚCIĄ ENERGII ELEKTRYCZNEJ dr inż. Andrzej Firlit LABORATORIUM JAKOŚĆ ENERGII ELEKTRYCZNEJ 2018/2019 SEM.
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZUMÓW KOLOROWYCH NA DZIAŁANIE FILTRU CZĄSTECZKOWEGO
ELEKTRYKA 2012 Zeszyt 3-4 (223-224) Ro LVIII Piotr KOZIERSKI Instytut Automatyi i Inżynierii Informatycznej, Politechnia Poznańsa Marcin LIS Instytut Eletrotechnii i Eletronii Przemysłowej, Politechnia
Bardziej szczegółowo6 ZASADY OBLICZANIA CHARAKTERYSTYCZNYCH PARAMETRÓW ZWARCIOWYCH
A. KANCK: ZWARCA W SECACH ELEKROENERGEYCZNYCH 6 ZASADY OBLCZANA CHARAKERYSYCZNYCH PARAMERÓW ZWARCOWYCH 6.. Zasady obliczania charaterystycznych parametrów zwarciowych według normy PN-74/E-0500 6... Postanowienia
Bardziej szczegółowoFOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2009, Oeconomica 273 (56), 7 16
FOLIA POMERANAE UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin. 2009, Oeconomica 273 (56), 7 16 Iwona BĄK, Katarzyna WAWRZYNIAK UśYTECZNOŚĆ NAUCZANIA PRZEDMIOTÓW ILOŚCIOWYCH
Bardziej szczegółowoWyznaczenie parametrów schematu zastępczego transformatora
Wyznaczenie parametrów schematu zastępczego transformatora Wprowadzenie Transformator jest statycznym urządzeniem elektrycznym działającym na zasadzie indukcji elektromagnetycznej. adaniem transformatora
Bardziej szczegółowoELEKTROWNIE WIATROWE W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM. MICHAŁ ZEŃCZAK ZUT WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY
ELEKTROWNIE WIATROWE W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM MICHAŁ ZEŃCZAK ZUT WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY e-mail:mzenczak@ps.pl SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY Elektrownie Stacje elektroenergetyczne Linie Odbiory Obszar
Bardziej szczegółowo