Zastosowanie informatyki w elektrotechnice

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zastosowanie informatyki w elektrotechnice"

Transkrypt

1 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Politechnia Białostoca - Wydział Eletryczny Eletrotechnia, semestr V, studia niestacjonarne Ro aademici 2006/2007 Wyład nr 4 (

2 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 2/38 Plan wyładu nr 4 Warune stopu w metodzie bisecji Zbieżność w metodzie Newtona-Raphsona modyfiacja warunów stopu oreślenie masymalnej liczby iteracji ustalenie masymalnej i minimalnej ondutancji uładu wymuszanie potencjałów startowych Małosygnałowe analizy częstotliwościowe analiza zmiennoprądowa w stanie ustalonym (AC analiza znieształceń nieliniowych (Disto analiza szumowa (Noise Analiza czasowa uładów dynamicznych całowanie numeryczne (algorytmy Eulera, trapezów, Geara delarowanie warunów początowych modele stowarzyszone elementów zachowawczych (ondensator, cewa dynamiczna zmiana rou

3 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 3/38 Metoda bisecji - warune stopu W metodzie bisecji obliczenia zatrzymuje się, gdy: przeroczono, oreśloną przez użytownia, masymalną liczbę roów wartość funcji w puncie x 0 jest mniejsza od założonej wartości ε: f ( x 0 < ε (1 długość przedziału <x p,x > jest mniejsza od założonej wartości δ: x x < δ (2 p f f ( x 0 < ε - warune spełniony x 0 x x x δ - warune nie spełniony p x p x

4 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 4/38 Metoda bisecji - warune stopu f f ( x 0 ε - warune nie spełniony x 0 x x x < δ - warune spełniony p x p x f Wniose: najbezpieczniej jest stosować trzy ryteria stopu jednocześnie

5 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 5/38 Metoda bisecji - uwagi w metodzie bisecji, zamiast: lepiej jest napisać: x x = ( x p + x / 2 (3 0 = x + ( x x / 2 (4 0 p p uwaga: lepiej jest obliczać nową wartość dodając do poprzedniej małą poprawę w metodzie bisecji, zamiast sprawdzać: lepiej jest badać nierówność: f 0 f p < 0 (5 sgn( f 0 sgn( f p (6 uwaga: uniamy w ten sposób zbędnego mnożenia

6 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 6/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością iedy metoda Newtona-Raphsona zawiedzie? f(x x proces iteracyjny rozbiega się do niesończoności x 1 x 0 x 2 f(x f(x x proces iteracji oscyluje w pętli i rozwiązanie nigdy nie zostanie osiągnięte f(x x 1 x 0

7 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 7/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością jeśli w metodzie Newtona-Raphsona wartość początowa jest dalea od właściwego rozwiązania, to algorytm może w ogólne nie być zbieżny dobry program powinien wyrywać wszystie przypadi rozbieżności i wybierać nowe wartości początowe, aż zostanie zapewniona zbieżność do najważniejszych parametrów wpływających na doładność i ilość iteracji należą: parametry definiujące warune stopu minimalne i masymalne rezystancje mogące pojawić się w analizowanym obwodzie Modyfiacja warunów stopu: w programie SPICE zbieżność procesu iteracyjnego badana jest na podstawie zmiany potencjałów węzłowych oraz prądów w gałęziach nieliniowych proces iteracyjny ończony jest w chwili, gdy uzysane rozwiązanie mieści się w granicach dopuszczalnego błędu jeśli po wyonaniu dozwolonej liczby roów nie osiągnięto zbieżności, to proces iteracyjny jest przerywany i wyświetlany jest omuniat o błędzie zbieżności

8 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 8/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Modyfiacja warunów stopu: matematycznie warune stopu ma następującą postać: V ( V ( 1 I( I( 1 < V < I Limit Limit (7 gdzie: V I Limit Limit = V ( RELTOL + VNTOL = I( RELTOL + ABSTOL (8 RELTOL VNTOL ABSTOL - względny błąd tolerancji (ang. relative error tolerance - bezwzględny błąd tolerancji (ang. voltage node tolerance - bezwzględny błąd tolerancji (ang. absolute error tolerance

9 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 9/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Modyfiacja warunów stopu: gdzie w PSpice szuać tych parametrów? Analysis Setup (Options W programie PSpice: RELTOL = VNTOL = 1 µv ABSTOL = 1 pa

10 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 10/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Modyfiacja warunów stopu: Przyład: jeśli obliczone napięcie węzłowe wynosi 1 V, to spełnienie warunu stopu wymaga, aby zmiany tego napięcia w olejnych iteracjach były mniejsze niż 1 mv stała VNTOL ma znaczenie, gdy analizowane napięcie węzłowe jest blisie zeru Przyład: jeśli napięcie węzłowe wynosi 0,1 mv, to: V V Limit Limit = V ( 0,001+ 1µ V = 1 0, = V ( 0,001 = 0,1 µ V 1,001mV pierwszy sładni warunu stopu jest bardzo mały (0,1 µv i gdyby V Limit = 0,1 µv, to liczba iteracji wymaganych do osiągnięcia zbieżności byłaby bardzo duża ponieważ VNTOL = 1 µv, to w rozpatrywanym przypadu V Limit = 1,1 µv, co już jest rozsądną wartością

11 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 11/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Modyfiacja warunów stopu: podobne znaczenie mają stałe RELTOL i ABSTOL w przypadu prądów jeśli SPICE nie może osiągnąć zbieżności, to pomocna może być zmiana stałych RELTOL, VNTOL i ABSTOL (zwięszenie ich wartości natomiast zmniejszenie wartości powyższych stałych powoduje zwięszenie liczby iteracji w algorytmie Newtona-Raphsona Oreślenie masymalnej liczby iteracji: masymalną liczbę iteracji oreślają parametry ITLx (ang. Iteration Limit podawane oddzielnie dla ażdego typu analizy ITL1 - masymalna liczba iteracji dla znalezienia stałoprądowego puntu pracy (OP w PSpice ITL1 = 150 duża liczba iteracji wynia z tego, że program nic nie wie na temat puntu pracy i musi oreślać go od zera pratya wsazuje, że zwięszenie ITL1 powyżej wartości 500 nie przynosi już rezultatów - jeśli obwód nie osiąga zbieżności podczas 500 roów, to nie osiągnie jej również w tracie następnych 500 iteracji

12 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 12/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Oreślenie masymalnej liczby iteracji: ITL2 - masymalna liczba iteracji w odniesieniu do roowej analizy stałoprądowej (DC w PSpice ITL2 = 20 dużo mniejsza liczba iteracji niż w analizie OP wynia z fatu, że jao punt startowy przyjmuje się wyni analizy z poprzedniego puntu ITL4 - masymalna liczba iteracji w odniesieniu do analizy czasowej (TRAN w PSpice ITL4 = 10 Ustalenie minimalnej i masymalnej ondutancji uładu: w procesie obliczeniowym z wyorzystaniem algorytmu Newtona-Raphsona mogą pojawić się duże problemy związane z zastosowanymi modelami tranzystorów modele tranzystorów zawierają elementy reprezentujące idealne diody o charaterystyach wyładniczych jeśli przybliżenie początowe nie jest blisie rozwiązaniu, to często występuje nadmiar powodujący przerwanie obliczeń lub bardzo wolną zbieżność, co czyni metodę nieefetywną

13 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 13/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Ustalenie minimalnej i masymalnej ondutancji uładu: spowodowane jest to m.in. pojawieniem się zerowej ondutancji w równaniu opisującym charaterystyę diody (ierune zaporowy i zazwyczaj błąd dzielenia przez zero rozwiązaniem tego problemu jest równoległe dołączenie do ażdego złącza, w ażdym elemencie półprzewodniowym, rezystora o ondutancji równej 1 ps wartość tej ondutancji oreśla parametr GMIN domyślna wartość ondutancji została ta dobrana, aby nie rzutowała na doładność wyniów symulacji GMIN jest parametrem globalnym zwięszenie wartości GMIN może taże w pewnym stopniu zmniejszyć liczbę iteracji

14 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 14/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Ustalenie minimalnej i masymalnej ondutancji uładu: podobne problemy występują, gdy ondutancja w równaniu opisującym charaterystyę diody (ierune przewodzenia, napięcie przeraczające 0,8 V osiąga bardzo dużą wartość -algorytm jest zbieżny, ale przeroczona zostanie masymalna liczba iteracji rozwiązaniem powyższego problemu jest dołączenie szeregowo ze złączem niewieliej rezystancji: wartość tej rezystancji nie jest parametrem globalnym model ażdego elementu ze złączem p-n ma parametr odpowiedzialny za wartość rezystancji szeregowej: - dioda - RS - tranzystor bipolarny - RE, RC - tranzystor polowy - RS, RD parametr ten jest domyślnie wyzerowany i w celu poprawienia zbieżności można go nieznacznie zwięszyć (indywidualnie dla ażdego elementu

15 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 15/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Wymuszanie potencjałów startowych: w metodzie Newtona-Raphsona bardzo ważny jest punt startowy iteracji, czyli wartości początowe potencjałów w węzłach (domyślnie potencjały są równe zeru SPICE umożliwia zdefiniowanie oreślonego puntu startowego dla dowolnej liczby węzłów potencjał w oreślonym węźle wymuszany jest przez wprowadzenie rzeczywistego źródła prądowego o rezystancji wewnętrznej R w = 1 Ω przyłączonej do tego węzła 1 I źr 1 Ω U=I źr 1 Ω

16 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 16/38 Metoda Newtona-Raphsona - problemy ze zbieżnością Wymuszanie potencjałów startowych: w przypadu zastosowania wymuszenia potencjałów w węzłach SPICE wyonuje dwurotnie analizę stałoprądową puntu pracy OP: pierwsza analiza wyonywana jest z dołączonym dodatowym źródłem prądowym jeśli algorytm osiągnie zbieżność to otrzymane rozwiązanie jest zapamiętywane następnie usuwane jest dodatowe źródło i rezystancja R w = 1 Ω proces iteracyjny rozpoczyna się od zapamiętanej wartości w programie PSpice dostępne są dwa elementy umożliwiające wymuszanie potencjałów startowych: NODESET1 - wymuszenie potencjału startowego w jednym węźle NODESET2 - wymuszenie potencjałów startowych pomiędzy dwoma węzłami

17 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 17/38 Małosygnałowe analizy częstotliwościowe do grupy analiz małosygnałowych realizowanych w funcji częstotliwości należą: analiza zmiennoprądowa w stanie ustalonym (AC analiza znieształceń nieliniowych (Disto analiza szumowa (Noise we wszystich powyższych analizach stosowane są uproszczone modele elementów nieliniowych: w analizie zmiennoprądowej i szumowej są to modele liniowe w analizie znieształceń są uwzględniane nieliniowości jedynie drugiego i trzeciego rzędu we wszystich analizach stosowany jest ten sam podprogram realizujący obliczenia z zastosowaniem metody symbolicznej

18 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 18/38 Małosygnałowe analizy częstotliwościowe Analiza zmiennoprądowa w stanie ustalonym (AC: analiza AC polega na wyznaczeniu zmiennoprądowych wartości wielości wyjściowych w funcji częstotliwości (amplitudowych i fazowych charaterysty częstotliwościowych badanego uładu analiza AC przeprowadzana jest przy założeniu, że: częstotliwości wszystich wymuszeń są jednaowe sygnały w uładzie są na tyle małe, że można pominąć wszystie efety nieliniowe (nieliniowe charaterystyi elementów zastępowane są charaterystyami liniowymi uład znajduje się w stanie ustalonym małosygnałowa analiza zmiennoprądowa AC przebiega dwuetapowo: w pierwszym etapie jest wyznaczany stałoprądowy statyczny punt pracy, a następnie modele elementów nieliniowych są linearyzowane w drugim etapie SPICE wypełnia równanie macierzowe wielościami zespolonymi w tracie drugiego etapu stałoprądowe źródła napięciowe są zastępowane zwarciami, a prądowe przerwami program realizuje obliczenia dla wszystich zadelarowanych częstotliwości, za ażdym razem przeliczając macierz admitancyjną wyniiem obliczeń jest zespolony wetor potencjałów węzłowych

19 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 19/38 Małosygnałowe analizy częstotliwościowe Analiza zmiennoprądowa w stanie ustalonym (AC: analiza AC jest bardzo szyba, gdyż równanie macierzowe opisuje jedynie elementy liniowe więc algorytm iteracyjny nie jest wyorzystywany Analiza znieształceń nieliniowych (Disto: znieształcenia nieliniowe sygnału są znieształceniami występującymi na sute przejścia sygnału przez elementy o charaterystyach nieliniowych znieształcenia ształtu sygnału oresowego w funcji czasu powodują pojawienie się dodatowych sładowych harmonicznych i intermodulacyjnych w widmie analizowanego sygnału

20 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 20/38 Małosygnałowe analizy częstotliwościowe Analiza szumowa (Noise: Analiza szumowa uładu realizowana jest z uwzględnieniem: szumów termicznych (ang. thermal noise, zwanych nieiedy szumami Johnsona szumów generowanych przez ażdy rezystor szumów śrutowych (ang. shot noise i szumów migotania (ang. flicer noise, generowanych przez ażde złącze p-n pozostałe elementy obwodu są tratowane jao bezszumowe modele szumowe elementów powstają przez uzupełnienie modeli małosygnałowych o odpowiednie źródła szumów poszczególne źródła szumów nie są solerowane, dlatego program SPICE, używając charaterysty częstotliwościowych uładu: oblicza wpływ ażdego ze źródeł osobno sumuje poszczególne wpływy wyznacza całowity szum na wyjściu i ewiwalentny szum wejściowy uładu

21 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 21/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych podczas analizy w dziedzinie czasu program SPICE wyznacza odpowiedź czasową uładu na zadane wymuszenie do rozwiązania równań różniczowych opisujących ułady eletroniczne w funcji czasu stosowane są algorytmy całowania numerycznego w programie SPICE stosowane są: algorytm interpolacyjny Eulera algorytm trapezów algorytmy Geara 9 Utworzenie liniowych modeli stowarzyszonych elementów zachowawczych Wybór startowego puntu pracy Utworzenie liniowych modeli zastępczych elementów nieliniowych Wypełnienie liniowego równania macierzowego G V =I Rozwiązanie liniowego równania macierzowego Czy osiągnięto zbieżność? nie Atualizacja puntu pracy 6 7 ta Wybór rou czasowego h n oraz puntu na osi czasu t n+1 =t n +h n nie 8 Czy oniec czasu analizy? ta STOP źródło: A. Dobrowolsi: Pod masą SPICE a

22 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 22/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Całowanie numeryczne: w analizie czasowej uładów dynamicznych obliczana jest odpowiedź uładu w oreślonym przedziale czasu <0, TStop> w przedziale tym wybierane są oreślone punty czasu t i = {0, t 1, t 2,..., TStop}, w tórych równania różniczowe, opisujące obwód, są przybliżane przez równania różnicowe rozwiązanie równań różnicowych w tych puntach sprowadza się do rozwiązania ciągu równań algebraicznych, realizowanego doładnie ta samo, ja w przypadu stałoprądowych równań obwodu podczas analizy DC waruni początowe na elementach zachowawczych obwodu są oreślane przy założeniu, że w chwili t = 0 w uładzie panuje stan ustalony, obliczony podczas analizy OP waruni początowe mogą być taże narzucone przez użytownia (parametr IC elementów zachowawczych

23 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 23/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Algorytm Eulera: poszuujemy rozwiązania numerycznego równania: dv = dt f ( v, t, v(0 = v całowanie numeryczne metodą schematów różnicowych polega na zastąpienie niesończenie małych przyrostów, w dysretnych puntach czasu, różnicami sończonymi: dv dt v, t v = v t = t podstawiając (10 do (9 i stosując powyższe oznaczenia, otrzymujemy: v v h 1 = f ( v 1, t 1 wzór (11 oreśla algorytm estrapolacyjny Eulera v v t v = v 1 + h v f ( v 1, t 1 = h = h f ( v 1, t 1 1 (9 (10 (11

24 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 24/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Algorytm Eulera: interpretacja graficzna metody Eulera jest następująca: v(t pochodną przybliżamy prostą styczną w puncie t -1 v metoda Eulera nie jest metodą doładną, gdyż między wartością funcji i estymowanym puntem w t może wystąpić duża różnica (gdy nachylenie funcji zmienia się gwałtownie v -1 t -1 t t metoda Eulera jest niestabilna przy zbyt długich roach czasowych błąd w metodzie Eulera można zmniejszyć poprzez srócenie rou całowania lub modyfiację metody

25 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 25/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Algorytm Eulera: jeśli zamiast nachylenia charaterystyi w puncie t -1 zastosujemy nachylenie w puncie t, to otrzymamy interpolacyjny algorytm Eulera opisany wzorem: v = v 1 + h f ( v, t (12 interpolacyjny algorytm Eulera w porównaniu z algorytmem estrapolacyjnym jest: bardziej doładny mniej wrażliwy na zmiany rou czasowego zawsze stabilny v(t v v -1 t t -1 t

26 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 26/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Algorytm trapezów: metoda trapezów łączy cechy obu metod Eulera - olejny punt jest wyznaczany na podstawie średniego nachylenia wyliczanego z nachyleń w puncie bieżącym i olejnym wzór metody ma postać: v 1 2 ( f ( v, t f ( v, t = v 1 + h (13

27 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 27/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Algorytm Geara: metoda Geara jest metodą wieloroową w programie SPICE stosowane są metody od rzędu drugiego do szóstego: rzad rzad rzad rzad rzad rzad 1: 2 : 3: 4 : 5: 6 : v v v v v v = v 1 + h f ( v, t = v 1 v 2 + h f ( v, t = v 1 v 2 + v 3 + h f ( v, t = v 1 v 2 + v 3 v 4 + h f ( v, t = v 1 v 2 + v 3 v 4 + v 5 + h = v 1 v 2 + v 3 v 4 + v 5 v f ( v 6 +, t h f ( v, t (14

28 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 28/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Algorytm Geara: metoda Geara ma najlepszą stabilność i doładność spośród opisanych metod metoda ta wymaga najwięszych naładów obliczeniowych i w onsewencji najdłuższego czasu obliczeń Delarowanie warunów początowych: waruni początowe wprowadza się podając atrybut IC dla ondensatora i dla cewi delaracja atrybutu IC dotyczy jedynie analizy czasowej, podczas realizacji innych analiz jest ignorowana jeśli podczas analizy czasowej wystąpią jednocześnie NODESET i IC, to NODESET jest ignorowane

29 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 29/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Modele stowarzyszone elementów zachowawczych: w stosowanych algorytmach analizy czasowej uładów dynamicznych, elementy zachowawcze (cewi, ondensatory zastępowane są ich modelami stowarzyszonymi modele stowarzyszone są to obwody reprezentujące związi prądowo-napięciowe na elementach zachowawczych uład dynamiczny przeształcany jest zatem w stowarzyszony uład stałoprądowy dla jednego rou czasowego

30 i u u G eq ( I eq ( Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 30/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Modele stowarzyszone idealnego ondensatora: model stowarzyszony ondensatora ma następującą postać: i transformacja idealnego ondensatora do modelu stowarzyszonego doonywana jest w dwu roach: zastosowanie algorytmu całowania numerycznego do opisu napięcia na ondensatorze zapisanie, wyorzystując definicyjne związi prądowo-napięciowe obowiązujące dla ondensatora, równań umożliwiających utworzenie modelu stowarzyszonego dostosowanego do analizy metodą węzłową

31 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 31/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Analiza czasowa uładów dynamicznych Modele stowarzyszone idealnego ondensatora: postać powyższych równań jest zależna od zastosowanej metody całowania (natomiast strutura modelu stowarzyszonego jest zawsze taa sama: algorytm interpolacyjny Eulera: algorytm Geara drugiego rzędu = = = 1 1 ( ( ( eq eq eq u G u h C I h C G algorytm trapezów: (15 + = = ( 2 ( eq eq i u h C I h C G (16 = = ( 2 3 ( eq eq u h C u h C I h C G (17

32 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 32/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Modele stowarzyszone idealnej cewi: model stowarzyszony cewi ma następującą postać: i i u u G eq ( I eq (

33 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 33/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Analiza czasowa uładów dynamicznych Modele stowarzyszone idealnej cewi: postać równań opisujących parametry powyższego modelu jest opisana wzorami: algorytm interpolacyjny Eulera: algorytm Geara drugiego rzędu algorytm trapezów: (18 (19 (20 = = 1 ( ( eq eq i I L h G + = = ( 2 ( eq eq i u L h I L h G = = ( 3 2 ( eq eq i i I L h G

34 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 34/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Dynamiczna zmiana rou: w pierwszych wersjach (CANCER, SPICE 1 program SPICE poszuiwał rozwiązania w analizie czasowej w stałych odstępach czasowych przez cały czas symulacji (tzw. algorytm stałoroowy algorytm stałoroowy miał lia wad: w przypadu gwałtownych zmian prądów i napięć w uładzie algorytm ten nie osiągał zbieżności obliczeń wynii symulacji były doładne w przypadu stanów statycznych i bardzo mało doładne w przypadu zmian o dużej dynamice rozwiązaniem powyższych problemów mogło być srócenie rou czasowego, co wiązało się niestety z wydłużeniem czasu trwania symulacji pojawiła się zatem onieczność wprowadzenia algorytmów zagęszczających obliczenia tam, gdzie napięcia i prądy zmieniają się gwałtownie i wydłużających ro, gdy sygnały są wolnozmienne

35 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 35/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Dynamiczna zmiana rou: v(t v(t t t algorytm stałoroowy algorytm dynamicznej zmiany rou rozpoczynając analizę czasową program SPICE wyznacza pierwszy punt czasowy przyjmując ro obliczany według wzoru: t = 1 czas analizy 50 (21

36 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 36/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Dynamiczna zmiana rou: po oreśleniu pierwszego puntu czasowego jest oreślana odpowiedź uładu i SPICE podejmuje decyzję o ew. zwięszeniu lub zmniejszeniu rou czasowego następnie obliczana jest odpowiedź w drugim puncie czasowym i olejnych, aż do ońcowego czasu analizy wszystie obliczone wartości są zapamiętywane i po zaończeniu analizy, na ich podstawie, program oblicza (metodą interpolacji odpowiedź czasową w puntach oreślonych przez użytownia algorytm dynamicznej zmiany rou monitoruje trzy wsaźnii mające wpływ na wielość rou czasowego: wsaźni oreślający dynamię zmian napięć i prądów w uładzie (najważniejszy wsaźni sygnalizujący bra zbieżności obliczeń w analizowanym puncie czasowym wsaźni związany z puntami załamania sygnałów ze źródeł sterujących dodatowo program uwzględnia wartość minimalnej i masymalnej dopuszczalnej długości rou czasowego

37 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 37/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Dynamiczna zmiana rou: w programie SPICE zastosowano dwa algorytmy dynamicznej zmiany rou różniące się sposobem obliczania wsaźnia oceniającego dynamię uładu Algorytm 1: monitoruje liczbę iteracji w ażdym puncie czasowym (ang. Iteration-Count Time Step Control jeśli dynamia uładu jest niewiela, to do oreślenia rozwiązania w następnym puncie czasowym wystarcza mała liczba iteracji jeśli do osiągnięcia zbieżności program wyonuje dużą liczbę iteracji, świadczy to o dużej dynamice zmian napięć i prądów w uładzie, co wymaga srócenia rou czasowego Algorytm 2: monitoruje wielość loalnego błędu obcięcia (ang. Local Truncation Error Time Step Control jeśli dynamia zmian w uładzie jest niewiela, to błąd obcięcia jest również niewieli jeśli dynamia zmian w uładzie jest duża, to powstają taże duże błędy

38 Zastosowanie informatyi w eletrotechnice Wyład nr 4 38/38 Analiza czasowa uładów dynamicznych Dynamiczna zmiana rou: jeśli w obu algorytmach w atualnie analizowanym puncie czasowym nie osiągnięto zbieżności po wyonaniu ITL4 iteracji, to program: cofa się do poprzedniego puntu ośmiorotnie zmniejsza ro czasowy wyznacza nowy punt na osi czasu powtarza obliczenia ro jest zmniejszany do momentu osiągnięcia zbieżności obliczeń lub do momentu, gdy zostanie srócony poniżej ustalonego minimum oba algorytmy uwzględniają punty załamania przebiegów generowanych przez źródła sygnałów (przebiegi prostoątne i odcinowo-liniowe: jeśli stosowane są tego typu źródła to SPICE generuje macierz, w tórej umieszcza punty czasowego odpowiadające załamaniom przebiegów czasowych podczas analizy czasowej obliczenia wyonywane są w ażdym puncie oreślonym w macierzy podczas analizy przebiegów wolnozmiennych ro jest zwięszany aż do osiągnięcia masymalnego dozwolonego rou

( ) + ( ) T ( ) + E IE E E. Obliczanie gradientu błędu metodą układu dołączonego

( ) + ( ) T ( ) + E IE E E. Obliczanie gradientu błędu metodą układu dołączonego Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego /9 Obliczanie gradientu błędu metodą uładu dołączonego Chodzi o wyznaczenie pochodnych cząstowych funcji błędu E względem parametrów elementów uładu

Bardziej szczegółowo

Zaliczenie wykładu Technika Analogowa Przykładowe pytania (czas zaliczenia minut, liczba pytań 6 8)

Zaliczenie wykładu Technika Analogowa Przykładowe pytania (czas zaliczenia minut, liczba pytań 6 8) Zaliczenie wyładu Technia Analogowa Przyładowe pytania (czas zaliczenia 3 4 minut, liczba pytań 6 8) Postulaty i podstawowe wzory teorii obowdów 1 Sformułuj pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa Wyjaśnij

Bardziej szczegółowo

R w =

R w = Laboratorium Eletrotechnii i eletronii LABORATORM 6 Temat ćwiczenia: BADANE ZASLACZY ELEKTRONCZNYCH - pomiary w obwodach prądu stałego Wyznaczanie charaterysty prądowo-napięciowych i charaterysty mocy.

Bardziej szczegółowo

Temat ćwiczenia: POMIARY W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH PRĄDU STAŁEGO. A Lp. U[V] I[mA] R 0 [ ] P 0 [mw] R 0 [ ] 1. U 0 AB= I Z =

Temat ćwiczenia: POMIARY W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH PRĄDU STAŁEGO. A Lp. U[V] I[mA] R 0 [ ] P 0 [mw] R 0 [ ] 1. U 0 AB= I Z = Laboratorium Teorii Obwodów Temat ćwiczenia: LBOTOM MD POMY W OBWODCH LKTYCZNYCH PĄD STŁGO. Sprawdzenie twierdzenia o źródle zastępczym (tw. Thevenina) Dowolny obwód liniowy, lub część obwodu, jeśli wyróżnimy

Bardziej szczegółowo

A. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna

A. Cel ćwiczenia. B. Część teoretyczna A. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z wsaźniami esploatacyjnymi eletronicznych systemów bezpieczeństwa oraz wyorzystaniem ich do alizacji procesu esplatacji z uwzględnieniem przeglądów

Bardziej szczegółowo

Pomiary napięć przemiennych

Pomiary napięć przemiennych LABORAORIUM Z MEROLOGII Ćwiczenie 7 Pomiary napięć przemiennych . Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie sposobów pomiarów wielości charaterystycznych i współczynniów, stosowanych do opisu oresowych

Bardziej szczegółowo

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM

TEORIA OBWODÓW I SYGNAŁÓW LABORATORIUM EORI OBWODÓW I SYGNŁÓW LBORORIUM KDEMI MORSK Katedra eleomuniacji Morsiej Ćwiczenie nr 2: eoria obwodów i sygnałów laboratorium ĆWICZENIE 2 BDNIE WIDM SYGNŁÓW OKRESOWYCH. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

9. Sprzężenie zwrotne własności

9. Sprzężenie zwrotne własności 9. Sprzężenie zwrotne własności 9.. Wprowadzenie Sprzężenie zwrotne w uładzie eletronicznym realizuje się przez sumowanie części sygnału wyjściowego z sygnałem wejściowym i użycie zmodyiowanego w ten sposób

Bardziej szczegółowo

Modelowanie przez zjawiska przybliżone. Modelowanie poprzez zjawiska uproszczone. Modelowanie przez analogie. Modelowanie matematyczne

Modelowanie przez zjawiska przybliżone. Modelowanie poprzez zjawiska uproszczone. Modelowanie przez analogie. Modelowanie matematyczne Modelowanie rzeczywistości- JAK? Modelowanie przez zjawisa przybliżone Modelowanie poprzez zjawisa uproszczone Modelowanie przez analogie Modelowanie matematyczne Przyłady modelowania Modelowanie przez

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie Metoda bisekcji Metoda regula falsi Metoda siecznych Metoda stycznych RÓWNANIA NIELINIOWE

Wprowadzenie Metoda bisekcji Metoda regula falsi Metoda siecznych Metoda stycznych RÓWNANIA NIELINIOWE Transport, studia niestacjonarne I stopnia, semestr I Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać ogólna równania nieliniowego Zazwyczaj nie można znaleźć

Bardziej szczegółowo

ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH

ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH Transport, studia I stopnia Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Ewa Pabisek Adam Wosatko Postać ogólna równania nieliniowego Często występującym, ważnym problemem obliczeniowym

Bardziej szczegółowo

Podstawy Automatyki Zbiór zadań dla studentów II roku AiR oraz MiBM

Podstawy Automatyki Zbiór zadań dla studentów II roku AiR oraz MiBM Aademia GórniczoHutnicza im. St. Staszica w Kraowie Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyi Katedra Automatyzacji Procesów Podstawy Automatyi Zbiór zadań dla studentów II rou AiR oraz MiBM Tomasz Łuomsi

Bardziej szczegółowo

Wykład 21: Studnie i bariery cz.1.

Wykład 21: Studnie i bariery cz.1. Wyład : Studnie i bariery cz.. Dr inż. Zbigniew Szlarsi Katedra Eletronii, paw. C-, po.3 szla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szlarsi/ 3.6.8 Wydział Informatyi, Eletronii i Równanie Schrödingera

Bardziej szczegółowo

Liniowe układy scalone w technice cyfrowej

Liniowe układy scalone w technice cyfrowej Liniowe układy scalone w technice cyfrowej Wykład 6 Zastosowania wzmacniaczy operacyjnych: konwertery prąd-napięcie i napięcie-prąd, źródła prądowe i napięciowe, przesuwnik fazowy Konwerter prąd-napięcie

Bardziej szczegółowo

Zastosowania programowalnych układów analogowych isppac

Zastosowania programowalnych układów analogowych isppac Zastosowania programowalnych uładów analogowych isppac 0..80 strutura uładu "uniwersalnego" isppac0 ułady nadzorujące na isppac0, 30 programowanie filtrów na isppac 80 analiza częstotliwościowa projetowanych

Bardziej szczegółowo

A4: Filtry aktywne rzędu II i IV

A4: Filtry aktywne rzędu II i IV A4: Filtry atywne rzędu II i IV Jace Grela, Radosław Strzała 3 maja 29 1 Wstęp 1.1 Wzory Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, tórych używaliśmy w obliczeniach: 1. Związe między stałą czasową

Bardziej szczegółowo

1 Równania nieliniowe

1 Równania nieliniowe 1 Równania nieliniowe 1.1 Postać ogólna równania nieliniowego Często występującym, ważnym problemem obliczeniowym jest numeryczne poszukiwanie rozwiązań równań nieliniowych, np. algebraicznych (wielomiany),

Bardziej szczegółowo

INDEKS. deklaracja... 7,117 model model materiału rdzenia Charakterystyki statyczne Czynnik urojony...103

INDEKS. deklaracja... 7,117 model model materiału rdzenia Charakterystyki statyczne Czynnik urojony...103 INDEKS.AC... 45.DC... 20,35,136.END... 3,5,22.ENDS... 68.FOUR... 94.IC... 72.INC... 67.LIB... 92.MC... 41.MODEL... 21,42,111.NODESET... 27.NOISE... 65.OP... 19.OPTIONS... 24, 85, 130, 135, 166.PLOT...

Bardziej szczegółowo

Sterowanie Ciągłe. Używając Simulink a w pakiecie MATLAB, zasymulować układ z rysunku 7.1. Rys.7.1. Schemat blokowy układu regulacji.

Sterowanie Ciągłe. Używając Simulink a w pakiecie MATLAB, zasymulować układ z rysunku 7.1. Rys.7.1. Schemat blokowy układu regulacji. emat ćwiczenia nr 7: Synteza parametryczna uładów regulacji. Sterowanie Ciągłe Celem ćwiczenia jest orecja zadanego uładu regulacji wyorzystując następujące metody: ryterium amplitudy rezonansowej i metodę

Bardziej szczegółowo

DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH

DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH Część 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH... 5. 5. DRGANIA WŁASNE RAM OBLICZANIE CZĘSTOŚCI KOŁOWYCH DRGAŃ WŁASNYCH 5.. Wprowadzenie Rozwiązywanie zadań z zaresu dynamii budowli sprowadza

Bardziej szczegółowo

Matematyka stosowana i metody numeryczne

Matematyka stosowana i metody numeryczne Ewa Pabisek Adam Wosatko Piotr Pluciński Matematyka stosowana i metody numeryczne Konspekt z wykładu 6 Rozwiązywanie równań nieliniowych Rozwiązaniem lub pierwiastkiem równania f(x) = 0 lub g(x) = h(x)

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci

Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Ćwiczenie 4 - Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Strona 1/13 Ćwiczenie 4 Badanie wpływu asymetrii obciążenia na pracę sieci Spis treści 1.Cel ćwiczenia...2 2.Wstęp...2 2.1.Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA

ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA UNIWERSYTET TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZY W BYDGOSZCZY WYDZIŁ INŻYNIERII MECHNICZNEJ INSTYTUT EKSPLOTCJI MSZYN I TRNSPORTU ZKŁD STEROWNI ELEKTROTECHNIK I ELEKTRONIK ĆWICZENIE: E2 POMIRY PRĄDÓW I NPIĘĆ W

Bardziej szczegółowo

MODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH

MODYFIKACJA KOSZTOWA ALGORYTMU JOHNSONA DO SZEREGOWANIA ZADAŃ BUDOWLANYCH MODYFICJ OSZTOW LGORYTMU JOHNSON DO SZEREGOWNI ZDŃ UDOWLNYCH Michał RZEMIŃSI, Paweł NOW a a Wydział Inżynierii Lądowej, Załad Inżynierii Producji i Zarządzania w udownictwie, ul. rmii Ludowej 6, -67 Warszawa

Bardziej szczegółowo

METROLOGIA. Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki

METROLOGIA. Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki METOLOGIA Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnia Lubelsa Wydział Eletrotechnii i Informatyi Prezentacja do wyładu dla EINS Zjazd 12, wyład nr 19 Prawo autorsie Niniejsze materiały podlegają ochronie zgodnie

Bardziej szczegółowo

Ćw. 7 Wyznaczanie parametrów rzeczywistych wzmacniaczy operacyjnych (płytka wzm. I)

Ćw. 7 Wyznaczanie parametrów rzeczywistych wzmacniaczy operacyjnych (płytka wzm. I) Ćw. 7 Wyznaczanie parametrów rzeczywistych wzmacniaczy operacyjnych (płytka wzm. I) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie parametrów typowego wzmacniacza operacyjnego. Ćwiczenie ma pokazać w jakich warunkach

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski

Metody numeryczne. Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji Uniwersytet Zielonogórski Metody numeryczne Instytut Sterowania i Systemów Informatycznych Wydział Eletrotechnii, Informatyi i Teleomuniacji Uniwersytet Zielonogórsi Eletrotechnia stacjonarne-dzienne pierwszego stopnia z tyt. inżyniera

Bardziej szczegółowo

Prawa Kirchhoffa. I k =0. u k =0. Suma algebraiczna natężeń prądów dopływających(+) do danego węzła i odpływających(-) z danego węzła jest równa 0.

Prawa Kirchhoffa. I k =0. u k =0. Suma algebraiczna natężeń prądów dopływających(+) do danego węzła i odpływających(-) z danego węzła jest równa 0. Prawa Kirchhoffa Suma algebraiczna natężeń prądów dopływających(+) do danego węzła i odpływających(-) z danego węzła jest równa 0. k=1,2... I k =0 Suma napięć w oczku jest równa zeru: k u k =0 Elektrotechnika,

Bardziej szczegółowo

1,1 Wsp. korekcyjny (x T1 u k /100): K 10 1,1. = 0.12, cos =0,9, U

1,1 Wsp. korekcyjny (x T1 u k /100): K 10 1,1. = 0.12, cos =0,9, U Laboratorium Pracy Systemów Eletroenergetycznych studia STS, 017/18 Ćwiczenie 5 Ograniczanie mocy zwarciowej w sieci eletroenergetycznej Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie ze sposobem modelowania

Bardziej szczegółowo

Temat: Generatory napięć sinusoidalnych wprowadzenie

Temat: Generatory napięć sinusoidalnych wprowadzenie Temat: Generatory napięć sinusoidalnych wprowadzenie. Generator drgań eletrycznych jest to urządzenie wytwarzające drgania eletryczne w wyniu przetwarzania energii eletrycznej,zwyle prądu stałego na energię

Bardziej szczegółowo

β blok sprzężenia zwrotnego

β blok sprzężenia zwrotnego 10. SPRZĘŻENE ZWROTNE Przypomnienie pojęcia transmitancji. Transmitancja uładu jest to iloraz jego odpowiedzi i wymuszenia. W uładach eletronicznych wymuszenia i odpowiedzi są zwyle prądami lub napięciami

Bardziej szczegółowo

1 Metody rozwiązywania równań nieliniowych. Postawienie problemu

1 Metody rozwiązywania równań nieliniowych. Postawienie problemu 1 Metody rozwiązywania równań nieliniowych. Postawienie problemu Dla danej funkcji ciągłej f znaleźć wartości x, dla których f(x) = 0. (1) 2 Przedział izolacji pierwiastka Będziemy zakładać, że równanie

Bardziej szczegółowo

WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII.

WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII. ĆWICZENIE 3. WAHADŁO SPRĘŻYNOWE. POMIAR POLA ELIPSY ENERGII. 1. Oscylator harmoniczny. Wprowadzenie Oscylatorem harmonicznym nazywamy punt materialny, na tóry,działa siła sierowana do pewnego centrum,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 2 LABORATORIUM ELEKTRONIKI POLITECHNIKA ŁÓDZKA KATEDRA PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH I OPTOELEKTRONICZNYCH

Ćwiczenie 2 LABORATORIUM ELEKTRONIKI POLITECHNIKA ŁÓDZKA KATEDRA PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH I OPTOELEKTRONICZNYCH LABORATORIUM LKTRONIKI Ćwiczenie Parametry statyczne tranzystorów bipolarnych el ćwiczenia Podstawowym celem ćwiczenia jest poznanie statycznych charakterystyk tranzystorów bipolarnych oraz metod identyfikacji

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań

Optymalizacja harmonogramów budowlanych - problem szeregowania zadań Mieczysław POŁOŃSKI Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowisa, Szoła Główna Gospodarstwa Wiejsiego, Warszawa, ul. Nowoursynowsa 159 e-mail: mieczyslaw_polonsi@sggw.pl Założenia Optymalizacja harmonogramów

Bardziej szczegółowo

8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ

8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ 8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ 1 8. 8. PODSTAWY ANALIZY NIELINIOWEJ 8.1. Wprowadzenie Zadania nieliniowe mają swoje zastosowanie na przykład w rozwiązywaniu cięgien. Przyczyny nieliniowości: 1) geometryczne:

Bardziej szczegółowo

Wybrane rozkłady zmiennych losowych i ich charakterystyki

Wybrane rozkłady zmiennych losowych i ich charakterystyki Rozdział 1 Wybrane rozłady zmiennych losowych i ich charaterystyi 1.1 Wybrane rozłady zmiennych losowych typu soowego 1.1.1 Rozład równomierny Rozpatrzmy esperyment, tóry może sończyć się jednym z n możliwych

Bardziej szczegółowo

Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził:

Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził: W O J S K O W A A K A D E M I A T E C H N I C Z N A WYDZIAŁ ELEKTRONIKI Drukować dwustronnie T E C H N I K A O B L I C Z E N I O W A I S Y M U L A C Y J N A Grupa...+++... Nazwisko i imię: 1. 2. 3. Ocena

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie równań nieliniowych

Rozwiązywanie równań nieliniowych Rozwiązywanie równań nieliniowych Marcin Orchel 1 Wstęp Przykłady wyznaczania miejsc zerowych funkcji f : f(ξ) = 0. Wyszukiwanie miejsc zerowych wielomianu n-tego stopnia. Wymiar tej przestrzeni wektorowej

Bardziej szczegółowo

Wykład VIII Rozwiązywanie równań i układów równań nieliniowych

Wykład VIII Rozwiązywanie równań i układów równań nieliniowych Wyład VIII Rozwiązywanie równań i uładów równań nieliniowych Równania nieliniowe w technice Zadanie wyznaczenia pierwiastów równania nieliniowego Metody iteracji z otaczaniem i podziałem (bisecja i regula-falsi)

Bardziej szczegółowo

METODY ROZWIĄZYWANIA RÓWNAŃ NIELINIOWYCH

METODY ROZWIĄZYWANIA RÓWNAŃ NIELINIOWYCH METODY ROZWIĄZYWANIA RÓWNAŃ NIELINIOWYCH Jednym z zastosowań metod numerycznych jest wyznaczenie pierwiastka lub pierwiastków równania nieliniowego. W tym celu stosuje się szereg metod obliczeniowych np:

Bardziej szczegółowo

Układy CMOS. inwerter CMOS. Prąd pobierany tylko przy przełączaniu! bramka NAND. Zestawienie podstawowych parametrów rodzin TTL i CMOS.

Układy CMOS. inwerter CMOS. Prąd pobierany tylko przy przełączaniu! bramka NAND. Zestawienie podstawowych parametrów rodzin TTL i CMOS. łady CMOS inwerter CMOS Prąd pobierany tylo przy przełączaniu! brama NAND Zestawienie podstawowych parametrów rodzin TTL i CMOS. Parametry uładów CMOS i TTL zasilanych napięciem CC 5V Charaterystyi przejściowe

Bardziej szczegółowo

Tranzystorowe wzmacniacze OE OB OC. na tranzystorach bipolarnych

Tranzystorowe wzmacniacze OE OB OC. na tranzystorach bipolarnych Tranzystorowe wzmacniacze OE OB OC na tranzystorach bipolarnych Wzmacniacz jest to urządzenie elektroniczne, którego zadaniem jest : proporcjonalne zwiększenie amplitudy wszystkich składowych widma sygnału

Bardziej szczegółowo

1 Dana jest funkcja logiczna f(x 3, x 2, x 1, x 0 )= (1, 3, 5, 7, 12, 13, 15 (4, 6, 9))*.

1 Dana jest funkcja logiczna f(x 3, x 2, x 1, x 0 )= (1, 3, 5, 7, 12, 13, 15 (4, 6, 9))*. EUROELEKTRA Ogólnopolska Olimpiada Wiedzy Elektrycznej i Elektronicznej Rok szkolny 0/0 Odpowiedzi do zadań dla grupy elektronicznej na zawody II stopnia (okręgowe) Dana jest funkcja logiczna f(x 3, x,

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g. zakres rozszerzony

WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g. zakres rozszerzony WYMAGANIA Z WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE SZKOLNE DLA KLASY 3g zares rozszerzony 1. Wielomiany bardzo zna pojęcie jednomianu jednej zmiennej; potrafi wsazać jednomiany podobne; potrafi

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne Technika obliczeniowa i symulacyjna Sem. 2, EiT, 2014/2015

Metody numeryczne Technika obliczeniowa i symulacyjna Sem. 2, EiT, 2014/2015 Metody numeryczne Technika obliczeniowa i symulacyjna Sem. 2, EiT, 2014/2015 1 Metody numeryczne Dział matematyki Metody rozwiązywania problemów matematycznych za pomocą operacji na liczbach. Otrzymywane

Bardziej szczegółowo

Wstęp do metod numerycznych Rozwiazywanie równań algebraicznych. P. F. Góra

Wstęp do metod numerycznych Rozwiazywanie równań algebraicznych. P. F. Góra Wstęp do metod numerycznych Rozwiazywanie równań algebraicznych P. F. Góra http://th-www.if.uj.edu.pl/zfs/gora/ 2010 Co to znaczy rozwiazać równanie? Przypuśmy, że postawiono przed nami problem rozwiazania

Bardziej szczegółowo

Wykład 9. Fizyka 1 (Informatyka - EEIiA 2006/07)

Wykład 9. Fizyka 1 (Informatyka - EEIiA 2006/07) Wyład 9 Fizya 1 (Informatya - EEIiA 006/07) 9 11 006 c Mariusz Krasińsi 006 Spis treści 1 Ruch drgający. Dlaczego właśnie harmoniczny? 1 Drgania harmoniczne proste 1.1 Zależność między wychyleniem, prędością

Bardziej szczegółowo

Koła rowerowe malują fraktale

Koła rowerowe malują fraktale Koła rowerowe malują fratale Mare Berezowsi Politechnia Śląsa Rozważmy urządzenie sładającego się z n ół o różnych rozmiarach, obracających się z różnymi prędościami. Na obręczy danego oła, obracającego

Bardziej szczegółowo

ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWANIA SKUTECZNOŚCI W SYSTEMIE EKSPLOATACJI WOJSKOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH

ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWANIA SKUTECZNOŚCI W SYSTEMIE EKSPLOATACJI WOJSKOWYCH STATKÓW POWIETRZNYCH Henry TOMASZEK Ryszard KALETA Mariusz ZIEJA Instytut Techniczny Wojs Lotniczych PRACE AUKOWE ITWL Zeszyt 33, s. 33 43, 2013 r. DOI 10.2478/afit-2013-0003 ZARYS METODY OPISU KSZTAŁTOWAIA SKUTECZOŚCI W SYSTEMIE

Bardziej szczegółowo

Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie

Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie.wzmacniacz operacyjny schemat. Charakterystyka wzmacniacza operacyjnego 3. Podstawowe właściwości wzmacniacza operacyjnego bardzo dużym wzmocnieniem napięciowym

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE WYBRANYCH ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZPŁYWU MOCY W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM A COMPARISON OF SELECTED OPTIMAL POWER FLOW ALGORITHMS

PORÓWNANIE WYBRANYCH ALGORYTMÓW OPTYMALIZACJI ROZPŁYWU MOCY W SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM A COMPARISON OF SELECTED OPTIMAL POWER FLOW ALGORITHMS ELEKRYKA 2013 Zeszyt 4 (228) Ro LIX Artur PASIERBEK, Marcin POŁOMSKI, Radosław SOKÓŁ Politechnia Śląsa w Gliwicach PORÓWNANIE WYBRANYCH ALGORYMÓW OPYMALIZACJI ROZPŁYWU MOCY W SYSEMIE ELEKROENERGEYCZNYM

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie Stany nieustalone w obwodach liniowych pierwszego rzędu symulacja komputerowa

Ćwiczenie Stany nieustalone w obwodach liniowych pierwszego rzędu symulacja komputerowa INSTYTUT SYSTEMÓW INŻYNIERII ELEKTRYCZNEJ TEORIA OBWODÓW ELEKTRYCZNYCH LABORATORIUM Ćwiczenie Stany nieustalone w obwodach liniowych pierwszego rzędu symulacja komputerowa Grupa nr:. Zespół nr:. Skład

Bardziej szczegółowo

1. Zarys właściwości półprzewodników 2. Zjawiska kontaktowe 3. Diody 4. Tranzystory bipolarne

1. Zarys właściwości półprzewodników 2. Zjawiska kontaktowe 3. Diody 4. Tranzystory bipolarne Spis treści Przedmowa 13 Wykaz ważniejszych oznaczeń 15 1. Zarys właściwości półprzewodników 21 1.1. Półprzewodniki stosowane w elektronice 22 1.2. Struktura energetyczna półprzewodników 22 1.3. Nośniki

Bardziej szczegółowo

13. 13. BELKI CIĄGŁE STATYCZNIE NIEWYZNACZALNE

13. 13. BELKI CIĄGŁE STATYCZNIE NIEWYZNACZALNE Część 3. BELKI CIĄGŁE STATYCZNIE NIEWYZNACZALNE 3. 3. BELKI CIĄGŁE STATYCZNIE NIEWYZNACZALNE 3.. Metoda trzech momentów Rozwiązanie wieloprzęsłowych bele statycznie niewyznaczalnych można ułatwić w znaczącym

Bardziej szczegółowo

Elementy elektroniczne Wykłady 5,6: Tranzystory bipolarne

Elementy elektroniczne Wykłady 5,6: Tranzystory bipolarne lementy elektroniczne Wykłady 5,6: Tranzystory bipolarne Wprowadzenie Złacze PN spolaryzowane zaporowo: P N U - + S S U SAT =0.1...0.2V U S q D p L p p n D n n L n p gdzie: D p,n współczynniki dyfuzji

Bardziej szczegółowo

Wybrane metody przybliżonego. wyznaczania rozwiązań (pierwiastków) równań nieliniowych

Wybrane metody przybliżonego. wyznaczania rozwiązań (pierwiastków) równań nieliniowych Wykład trzeci 1 Wybrane metody przybliżonego wyznaczania rozwiązań pierwiastków równań nieliniowych 2 Metody rozwiązywania równań nieliniowych = 0 jest unkcją rzeczywistą zmiennej rzeczywistej Rozwiązanie

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN ZAKŁAD MECHATRONIKI LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI INSTRUKCJA

POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN ZAKŁAD MECHATRONIKI LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI INSTRUKCJA POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA w Kielcach WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN ZAKŁAD MECHATRONIKI LABORATORIUM PODSTAW AUTOMATYKI INSTRUKCJA ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 4 Temat: Identyfiacja obietu regulacji

Bardziej szczegółowo

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5.

RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5. RACHUNEK PRAWDOPODOBIEŃSTWA WYKŁAD 5. PODSTAWOWE ROZKŁADY PRAWDOPODOBIEŃSTWA Rozłady soowe Rozład jednopuntowy Oreślamy: P(X c) 1 gdzie c ustalona liczba. 1 EX c, D 2 X 0 (tylo ten rozład ma zerową wariancję!!!)

Bardziej szczegółowo

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude

Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki. Opracował: Mgr inż. Marek Staude Podstawy Elektrotechniki i Elektroniki Opracował: Mgr inż. Marek Staude Część 2 Analiza obwodów w stanie ustalonym przy wymuszeniu sinusoidalnym Przypomnienie ostatniego wykładu Prąd i napięcie Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Lekcja 14. Obliczanie rozpływu prądów w obwodzie

Lekcja 14. Obliczanie rozpływu prądów w obwodzie Lekcja 14. Obliczanie rozpływu prądów w obwodzie Zad 1.Oblicz wartość rezystancji zastępczej obwodu z rysunku. Dane: R1= 10k, R2= 20k. Zad 2. Zapisz równanie I prawa Kirchhoffa dla węzła obwodu elektrycznego

Bardziej szczegółowo

Metody rozwiązywania równań nieliniowych

Metody rozwiązywania równań nieliniowych Metody rozwiązywania równań nieliniowych Rozwiązywanie równań nieliniowych Ogólnie równanie o jednej niewiadomej x można przedstawić w postaci f ( x)=0, x R, (1) gdzie f jest wystarczająco regularną funkcją.

Bardziej szczegółowo

PLAN WYKŁADU OPTYMALIZACJA GLOBALNA ALGORYTM MRÓWKOWY (ANT SYSTEM) ALGORYTM MRÓWKOWY. Algorytm mrówkowy

PLAN WYKŁADU OPTYMALIZACJA GLOBALNA ALGORYTM MRÓWKOWY (ANT SYSTEM) ALGORYTM MRÓWKOWY. Algorytm mrówkowy PLAN WYKŁADU Algorytm mrówowy OPTYMALIZACJA GLOBALNA Wyład 8 dr inż. Agniesza Bołtuć (ANT SYSTEM) Inspiracja: Zachowanie mrówe podczas poszuiwania żywności, Zachowanie to polega na tym, że jeśli do żywności

Bardziej szczegółowo

Metody analizy obwodów w stanie ustalonym

Metody analizy obwodów w stanie ustalonym Metody analizy obwodów w stanie ustalonym Stan ustalony Stanem ustalonym obwodu nazywać będziemy taki stan, w którym charakter odpowiedzi jest identyczny jak charakter wymuszenia, to znaczy odpowiedzią

Bardziej szczegółowo

Metody optymalizacji nieliniowej (metody programowania nieliniowego) Ewa Niewiadomska-Szynkiewicz Instytut Automatyki i Informatyki Stosowanej

Metody optymalizacji nieliniowej (metody programowania nieliniowego) Ewa Niewiadomska-Szynkiewicz Instytut Automatyki i Informatyki Stosowanej Metody optymalizacji nieliniowej metody programowania nieliniowego Ewa Niewiadomsa-Szyniewicz Instytut Automatyi i Inormatyi Stosowanej Ewa Niewiadomsa-Szyniewicz ens@ia.pw.edu.pl Instytut Automatyi i

Bardziej szczegółowo

Całkowanie numeryczne przy użyciu kwadratur

Całkowanie numeryczne przy użyciu kwadratur Całkowanie numeryczne przy użyciu kwadratur Plan wykładu: 1. Kwadratury Newtona-Cotesa a) wzory: trapezów, parabol etc. b) kwadratury złożone 2. Ekstrapolacja a) ekstrapolacja Richardsona b) metoda Romberga

Bardziej szczegółowo

Modelowanie diod półprzewodnikowych

Modelowanie diod półprzewodnikowych Modelowanie diod półprzewodnikowych Programie PSPICE wbudowane są modele wielu elementów półprzewodnikowych takich jak diody, tranzystory bipolarne, tranzystory dipolowe złączowe, tranzystory MOSFET, tranzystory

Bardziej szczegółowo

Metoda rozwiązywania układu równań liniowych z symetryczną, nieokreśloną macierzą współczynników ( 0 )

Metoda rozwiązywania układu równań liniowych z symetryczną, nieokreśloną macierzą współczynników ( 0 ) MATEMATYKA STOSOWANA 7, 2006 Izabella Czochralsa (Warszawa) Metoda rozwiązywania uładu równań liniowych z symetryczną, nieoreśloną macierzą współczynniów ( 0 ) Streszczenie. W pracy zaadaptowano opracowaną

Bardziej szczegółowo

Wpływ zamiany typów elektrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym

Wpływ zamiany typów elektrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym Wpływ zamiany typów eletrowni wiatrowych o porównywalnych parametrach na współpracę z węzłem sieciowym Grzegorz Barzy Paweł Szwed Instytut Eletrotechnii Politechnia Szczecińsa 1. Wstęp Ostatnie ila lat,

Bardziej szczegółowo

Liniowe układy scalone

Liniowe układy scalone Liniowe układy scalone Wykład 3 Układy pracy wzmacniaczy operacyjnych - całkujące i różniczkujące Cechy układu całkującego Zamienia napięcie prostokątne na trójkątne lub piłokształtne (stała czasowa układu)

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WIELOKRYTERIALNA

ANALIZA WIELOKRYTERIALNA ANALIZA WIELOKRYTERIALNA Dział Badań Operacyjnych zajmujący się oceną możliwych wariantów (decyzji) w przypadu gdy występuje więcej niż jedno ryterium oceny D zbiór rozwiązań (decyzji) dopuszczalnych x

Bardziej szczegółowo

ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ

ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ ALGEBRA Z GEOMETRIĄ ANALITYCZNĄ LISTA ZADAŃ 1 1 Napisać w formie rozwiniętej następujące wyrażenia: 4 (a 2 + b +1 =0 5 a i b j =1 n a i b j =1 n =0 (a nb 4 3 (! + ib i=3 =1 2 Wyorzystując twierdzenie o

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne Wykład 7

Metody numeryczne Wykład 7 Metody numeryczne Wykład 7 Dr inż. Michał Łanczont Instytut Elektrotechniki i Elektrotechnologii E419, tel. 4293, m.lanczont@pollub.pl, http://m.lanczont.pollub.pl Plan wykładu Rozwiązywanie równań algebraicznych

Bardziej szczegółowo

KADD Minimalizacja funkcji

KADD Minimalizacja funkcji Minimalizacja funkcji Poszukiwanie minimum funkcji Foma kwadratowa Metody przybliżania minimum minimalizacja Minimalizacja w n wymiarach Metody poszukiwania minimum Otaczanie minimum Podział obszaru zawierającego

Bardziej szczegółowo

Metody numeryczne I Równania nieliniowe

Metody numeryczne I Równania nieliniowe Metody numeryczne I Równania nieliniowe Janusz Szwabiński szwabin@ift.uni.wroc.pl Metody numeryczne I (C) 2004 Janusz Szwabiński p.1/66 Równania nieliniowe 1. Równania nieliniowe z pojedynczym pierwiastkiem

Bardziej szczegółowo

Interpolacja. Marcin Orchel. Drugi przypadek szczególny to interpolacja trygonometryczna

Interpolacja. Marcin Orchel. Drugi przypadek szczególny to interpolacja trygonometryczna Interpolacja Marcin Orchel 1 Wstęp Mamy daną funkcję φ (x; a 0,..., a n ) zależną od n + 1 parametrów a 0,..., a n. Zadanie interpolacji funkcji φ polega na określeniu parametrów a i tak aby dla n + 1

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacze operacyjne

Wzmacniacze operacyjne Wzmacniacze operacyjne Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie podstawowych układów pracy wzmacniaczy operacyjnych. Wymagania Wstęp 1. Zasada działania wzmacniacza operacyjnego. 2. Ujemne sprzężenie

Bardziej szczegółowo

Rozwiązywanie równań nieliniowych i ich układów. Wyznaczanie zer wielomianów.

Rozwiązywanie równań nieliniowych i ich układów. Wyznaczanie zer wielomianów. Rozwiązywanie równań nieliniowych i ich układów. Wyznaczanie zer wielomianów. Plan wykładu: 1. Wyznaczanie pojedynczych pierwiastków rzeczywistych równań nieliniowych metodami a) połowienia (bisekcji)

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY ELEKTOTECHNIKI LABORATORIUM

PODSTAWY ELEKTOTECHNIKI LABORATORIUM PODSTAWY ELEKTOTECHNIKI LABORATORIUM AKADEMIA MORSKA Katedra Telekomunikacji Morskiej ĆWICZENIE 8 OBWODY PRĄDU STAŁEGO -PODSTAWOWE PRAWA 1. Cel ćwiczenia Doświadczalne zbadanie podstawowych praw teorii

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMST Semestr letni Wykład nr 3 Prawo autorskie Niniejsze

Bardziej szczegółowo

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice

Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Metody Lagrange a i Hamiltona w Mechanice Mariusz Przybycień Wydział Fizyi i Informatyi Stosowanej Aademia Górniczo-Hutnicza Wyład 12 M. Przybycień (WFiIS AGH Metody Lagrange a i Hamiltona... Wyład 12

Bardziej szczegółowo

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH

POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH POMIARY WIELKOŚCI NIEELEKTRYCZNYCH Dr inż. Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika Lubelska Wydział Elektrotechniki i Informatyki Prezentacja do wykładu dla EMNS Semestr zimowy studia niestacjonarne Wykład nr

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE

CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWE Do opisu członów i układów automatyki stosuje się, oprócz transmitancji operatorowej (), tzw. transmitancję widmową. Transmitancję widmową () wyznaczyć można na podstawie

Bardziej szczegółowo

METODY NUMERYCZNE. Wykład 4. Numeryczne rozwiązywanie równań nieliniowych z jedną niewiadomą. prof. dr hab.inż. Katarzyna Zakrzewska

METODY NUMERYCZNE. Wykład 4. Numeryczne rozwiązywanie równań nieliniowych z jedną niewiadomą. prof. dr hab.inż. Katarzyna Zakrzewska METODY NUMERYCZNE Wykład 4. Numeryczne rozwiązywanie równań nieliniowych z jedną niewiadomą prof. dr hab.inż. Katarzyna Zakrzewska Met.Numer. Wykład 4 1 Rozwiązywanie równań nieliniowych z jedną niewiadomą

Bardziej szczegółowo

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 2. Analiza obwodów liniowych przy wymuszeniach stałych

Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 2. Analiza obwodów liniowych przy wymuszeniach stałych Pracownia Automatyki i lektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie ĆWCZN Analiza obwodów liniowych przy wymuszeniach stałych. CL ĆWCZNA Celem ćwiczenia jest praktyczno-analityczna ocena złożonych

Bardziej szczegółowo

Sposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania

Sposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania Sposoby modelowania układów dynamicznych Co to jest model dynamiczny? PAScz4 Modelowanie, analiza i synteza układów automatyki samochodowej równania różniczkowe, różnicowe, równania równowagi sił, momentów,

Bardziej szczegółowo

Tranzystory bipolarne. Małosygnałowe parametry tranzystorów.

Tranzystory bipolarne. Małosygnałowe parametry tranzystorów. ĆWICZENIE 3 Tranzystory bipolarne. Małosygnałowe parametry tranzystorów. I. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest wyznaczenie małosygnałowych parametrów tranzystorów bipolarnych na podstawie ich charakterystyk

Bardziej szczegółowo

Analiza B. Paweł Głowacki

Analiza B. Paweł Głowacki Analiza B Paweł Głowaci Pojęcie liczby rzeczywistej uważać będziemy za intuicyjnie oczywiste. Tym niemniej celowe wydaje się przypomnienie i ugruntowanie nietórych fundamentalnych własności liczb rzeczywistych.

Bardziej szczegółowo

Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych

Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne. Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych Mechatronika i inteligentne systemy produkcyjne Modelowanie systemów mechatronicznych Platformy przetwarzania danych 1 Sterowanie procesem oparte na jego modelu u 1 (t) System rzeczywisty x(t) y(t) Tworzenie

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA SYSTEMU BONIFIKAT DLA ODBIORCÓW ZA NIEDOTRZYMANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYMAGANEGO POZIOMU JAKOŚCI NAPIĘCIA

KONCEPCJA SYSTEMU BONIFIKAT DLA ODBIORCÓW ZA NIEDOTRZYMANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYMAGANEGO POZIOMU JAKOŚCI NAPIĘCIA KONCEPCJA SYSTEMU BONIFIKAT DLA ODBIORCÓW ZA NIEDOTRZYMANIE PRZEZ DOSTAWCĘ WYMAGANEGO POZIOMU JAKOŚCI NAPIĘCIA prof. dr hab. inż. Zbigniew Hanzela / Aademia Górniczo-Hutnicza dr inż. Grzegorz Błajszcza

Bardziej szczegółowo

Algebra liniowa z geometrią analityczną

Algebra liniowa z geometrią analityczną WYKŁAD. Własności zbiorów liczbowych. Podzielność liczb całowitych, relacja przystawania modulo, twierdzenie chińsie o resztach. Liczby całowite Liczby 0,±,±,±3,... nazywamy liczbami całowitymi. Zbiór

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia:

Ćwiczenie 5. Pomiary parametrów sygnałów napięciowych. Program ćwiczenia: Ćwiczenie 5 Pomiary parametrów sygnałów napięciowych Program ćwiczenia: 1. Pomiar parametrów sygnałów napięciowych o ształcie sinusoidalnym, prostoątnym i trójątnym: a) Pomiar wartości sutecznej, średniej

Bardziej szczegółowo

kierunek: Automatyka i Robotyka Zadania uzupełniające do wykładu i ćwiczeń laboratoryjnych z Elektroniki sem. II

kierunek: Automatyka i Robotyka Zadania uzupełniające do wykładu i ćwiczeń laboratoryjnych z Elektroniki sem. II kierunek: Automatyka i Robotyka Zadania uzupełniające do wykładu i ćwiczeń laboratoryjnych z Elektroniki sem. II iody prostownicze i diody Zenera Zadanie Podać schematy zastępcze zlinearyzowane dla diody

Bardziej szczegółowo

Dodatek A Instrukcje i deklaracje.

Dodatek A Instrukcje i deklaracje. Dodatek A Instrukcje i deklaracje. Poniżej zestawione zostały w kolejności alfabetycznej instrukcje i deklaracje dostępne w programie PSpice. Każda z nich uzupełniona jest o przykład użycia i komentarz.

Bardziej szczegółowo

WYMAGANIA DOTYCZĄCE ZALICZENIA ZAJĘĆ

WYMAGANIA DOTYCZĄCE ZALICZENIA ZAJĘĆ Nazwa przedmiotu: Techniki symulacji Kod przedmiotu: ES1C300 015 Forma zajęć: pracownia specjalistyczna Kierunek: elektrotechnika Rodzaj studiów: stacjonarne, I stopnia (inŝynierskie) Semestr studiów:

Bardziej szczegółowo

Całkowanie numeryczne

Całkowanie numeryczne Całkowanie numeryczne Poniżej omówione zostanie kilka metod przybliżania operacji całkowania i różniczkowania w szczególności uzależnieniu pochodnej od jej różnic skończonych gdy równanie różniczkowe mamy

Bardziej szczegółowo

(u) y(i) f 1. (u) H(z -1 )

(u) y(i) f 1. (u) H(z -1 ) IDETYFIKACJA MODELI WIEERA METODAMI CZĘSTOTLIWOŚCIOWYMI Opracowanie: Anna Zamora Promotor: dr hab. inż. Jarosław Figwer Prof. Pol. Śl. MODELE WIEERA MODELE WIEERA Modele obietów nieliniowych Modele nierozłączne

Bardziej szczegółowo

wtedy i tylko wtedy, gdy rozwiązanie i jest nie gorsze od j względem k-tego kryterium. 2) Macierz części wspólnej Utwórz macierz

wtedy i tylko wtedy, gdy rozwiązanie i jest nie gorsze od j względem k-tego kryterium. 2) Macierz części wspólnej Utwórz macierz Temat: Programowanie wieloryterialne. Ujęcie dysretne.. Problem programowania wieloryterialnego. Z programowaniem wieloryterialnym mamy do czynienia, gdy w problemie decyzyjnym występuje więcej niż jedno

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne

Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne Wydział PRACOWNA FZYCZNA WFi AGH mię i nazwiso 1.. Temat: Ro Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wyonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne Cel

Bardziej szczegółowo