RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH w POWIECIE ŚWIDNICKIM w I PÓŁROCZU 2007r. 1. WSTĘP

Transkrypt

1 RAPORT Świdnica, dnia r. RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH w POWIECIE ŚWIDNICKIM w I PÓŁROCZU 2007r. 1. WSTĘP /Cel opracowania, podstawa opracowania, metodologia opracowania/ Celem opracowania rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest obserwowanie zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów : szkolenia bezrobotnych oraz kształcenia zawodowego. Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art.8, ust. 1 pkt 3 i art. 9, ust. 1 pkt 9 ) opracowanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Źródłem informacji do opracowania w/w Raportu są : -załącznik 3 do sprawozdania MGiP-01 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności za I lub II półrocze danego roku kalendarzowego, -załącznik 2 do sprawozdania MGiP -01 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Stan za I lub II półrocze danego roku kalendarzowego. Monitoring dotyczy 30 dużych grup zawodowych, 392 grup elementarnych oraz 1707 zawodów i specjalności określonych w Klasyfikacji zawodów i specjalności wprowadzonej do stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 08 grudnia 2004r. Ponadto przy monitoringu uwzględniono również poziom i strukturę bezrobotnych oraz zgłaszanych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności. Zakłada się, że w dalszej perspektywie prac nad monitoringiem zakres gromadzonej informacji ulegnie rozszerzeniu o: -informacje prasowe o ofertach zatrudnienia według zawodów, -informacje oparte na badaniach losów absolwentów szkół. Wdrożenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pozwoli w szczególności na: -określenie kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowokwalifikacyjnej na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku pracy, -stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych struktur zawodowokwalifikacyjnych w układzie lokalnym, regionalnym i krajowym,

2 -określenie odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych, zapewniając większą efektywność organizowanych szkoleń, -bieżącą korektę poziomu, struktury i treści kształcenia zawodowego (dot. władz oświatowych oraz dyrekcji szkół ), -usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, -usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów. 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW / GRUP ZAWODÓW / Analizę bezrobocia wg zawodów dokonano w oparciu o dane statystyczne za I półrocze 2007 r. ze sprawozdań MGiP 01 wygenerowane dzięki programowi komputerowemu. Na podstawie szczegółowych zestawień tabelarycznych zawierających n/w dane statystyczne: - bezrobotni wg zawodów w powiecie świdnickim /stan w końcu I półrocza 2007r./ - struktura bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie świdnickim /stan jw./ - napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r. - struktura napływu bezrobotnych wg grup zawodowych w powiecie świdnickim w I półroczu 2007 r., wyodrębniono liczbowo największe dane, które poddano analizie. Najwięcej osób bezrobotnych było w n/w zawodach: osób to osoby bez zawodu, osób to sprzedawcy, osób to ślusarze, osoby to krawcy, osób to szwaczki, osoby to asystenci ekonomiczni, osób to pracownicy biurowy, osób to murarze, osoby to kucharze, osób to technik mechanik, osób to tokarze, osób to sprzątaczki, osoby to ekonomiści, - 98 osób to robotnicy gospodarczy, - 97 osób to magazynierzy, - 83 osoby to pracownik administracyjny ( technik administracji), - 77 osób to piekarze, 2

3 - 71 osób to mechanicy samochodów osobowych, - 66 osób to stolarze meblowi, - 65 osób to technicy budownictwa, - 59 osób to elektromonterzy ( elektryk ) zakładowi, - 58 osób to handlowiec ( technik handlowiec ), - 57osoby to księgowa, - 57 osoby to fryzjer ( zawody szkolne; fryzjer, technik usług fryzjerskich), - 57 osoby to robotnik budowlany. Struktura bezrobotnych wg podziału na grupy zawodowe największa była w n/w grupach zawodów / kod 2-cyfrowy/ : - robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń, - pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, - modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, - pracownicy pozostałych specjalności, - średni personel techniczny, - górnicy i robotnicy budowlani, - pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, - pracownicy obsługi biurowej, - pracownicy usług osobistych i ochrony, - pozostali specjaliści. Napływ bezrobotnych wg zawodów w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r. największy liczbowo był w n/w zawodach: osób bez zawodu, sprzedawców, ślusarzy, asystentów ekonomicznych ( zawód szkolny: technik ekonomista ), techników mechaników, murarzy, szwaczek, krawców, - 99 pracowników biurowych ( zawód szkolny: technik prac biurowych ), - 95 tokarzy, - 95 mechaników samochodów osobowych, - 91 piekarzy, - 90 kucharzy, - 70 ekonomistów, Struktura napływu bezrobotnych według grup zawodowych w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r. największa była w n/w grupach zawodowych /kod 2-cyfrowy/. - robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń, - pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy, - pracownicy pozostałych specjalności, - modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, - średni personel techniczny, - górnicy i robotnicy budowlani, - pozostali specjaliści, - pracownicy usług osobistych i ochrony - pracownicy obsługi biurowej, Jak wynika z powyższych zestawień występuje pewna zależność dotycząca zawodów osób bezrobotnych oraz napływu osób do ewidencji w tych samych zawodach i grupach zawodowych. 3

4 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW / GRUP ZAWODÓW / W I półroczu 2007r. najwięcej ofert pracy wpłynęło w n/w zawodach : dla robotników gospodarczych, dla sprzedawców, dla robotników pomocniczych w przemyśle przetwórczym, dla kamieniarzy, dla pracowników biurowych ( zawód szkolny: technik prac biurowych ), dla pakowaczy, - 97 dla pracowników administracyjnych ( zawód szkolny: technik administracji), - 87 dla pracowników ochrony mienia i osób ( zawód szkolny: technik ochrony fizycznej osób i mienia ), - 83 dla sprzątaczek, - 79 dla kierowców samochodu ciężarowego, - 67 dla robotników budowlanych, - 67 dla robotników magazynowych, - 61 dla murarzy, - 60 dla monterów elektroników układy elektroniczne automatyki przemysłowej, - 52 dla magazynierów, - 37 dla kierowców samochodu osobowego, - 36 dla brukarzy, - 36 dla ślusarzy, - 34 dla robotników drogowych, - 33 dla szwaczek, - 27 dla operatorów maszyn i urządzeń do rozdrabniania i sortowania surowców mineralnych, - 26 dla gońca, - 25 dla sekretarzy sądowych, - 25 dla spawaczy ręcznych ( spawających łukiem elektrycznym), - 25 dla elektromonterów( elektryków) zakładowych, - 23 dla pomocy kuchennej, - 21 dla kucharzy, - 19 dla monterów instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, - 18 dla kierowców operatorów wózków jezdniowych, - 17 dla przedstawicieli handlowych, - 17 dla kasjerów handlowych, - 16 dla księgowych, - 16 dla specjalistów do spraw marketingu i handlu ( sprzedaży), - 15 dla stolarzy, - 15 dla operatorów koparek i zwałowarek, - 15 dla operatorów dźwignic linotorowych, - 15 dla dozorców, - 14 dla kelnerów. Najwięcej ofert pracy wg grup zawodowych w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r. wpłynęło w n/w zawodach : /wg dużych grup zawodowych kod 2-cyfrowy/ - pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie, górnicy i robotnicy budowlani, 4

5 - robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń, - modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, - pracownicy pozostałych specjalności, - kierowcy i operatorzy pojazdów, - pracownicy obsługi biurowej, - pracownicy usług osobistych i ochrony, - pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy - operatorzy i monterzy maszyn, - operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych, Analizując wpływające oferty pracy i porównując je z zawodami osób bezrobotnych będących w ewidencji oraz z napływem w/w osób do ewidencji zaobserwowano pewną zależność dotyczącą wybranych - charakterystycznych zawodów. W wymienionych statystykach powtarzają się najczęściej te same zawody tj.: - sprzedawca, - pracownik biurowy, - murarz, - ślusarz, - szwaczka, - kucharz. 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH i NADWYŻKOWYCH Wykorzystując dostępne dane statystyczne, zastosowano kilka różnorodnych wzorów, których wyniki stały się miernikami wykorzystanymi przy monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Poniżej przedstawiam stosowane do obliczeń wskaźniki : - średnia miesięczna nadwyżka (deficyt) podaży siły roboczej w danym zawodzie, - wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) danych zawodów, - wskaźnik szansy uzyskania oferty w danym zawodzie, - wskaźnik długotrwałego bezrobocia w danym zawodzie, - wskaźnik struktury bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów), - wskaźnik struktury bezrobotnych wg PKD, - wskaźnik struktury ofert pracy wg zawodów (grup zawodów), - wskaźnik struktury ofert pracy wg PKD. Przyjęto, że wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów mniejszy od 0,9 charakteryzuje zawody nadwyżkowe, pomiędzy 0,9, a 1,1 to zawody zrównoważone (wskazujące równowagę na rynku pracy), natomiast większy od 1,1 określa zawody deficytowe. 5

6 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r. zawierał 287 pozycji /wg kodu 4 cyfrowego/. Spośród 287 w/w zawodów, aż 216 posiadało najniższy wskaźnik intensywności nadwyżki, świadczący o przynależności do grupy zawodów nadwyżkowych. W tej liczbie, aż 125 zawodów posiadało wskaźnik wynoszący 0. Zawody zrównoważone to grupa 18 zawodów. Natomiast 53 zawodów okazało się deficytowymi. Jak wynika z powyższych danych liczbowych 75,2 % wszystkich grup zawodowych to zawody nadwyżkowe, 6,3 % to zawody zrównoważone, a 18, 5 % deficytowe. W grupie 28 zawodów (kod 2 cyfrowy), aż 23 to zawody nadwyżkowe, co stanowi 82,1 % ogółu, 1 grupa zawodów zaliczana jest do zrównoważonych, co daje 3,6 % ogółu, natomiast 4 grupy zawodów zaliczane są jako deficytowe, co daje 14,3 % ogółu. Ze względu na dużą objętość danych dotyczących zawodów nadwyżkowych, poniżej przedstawiam zawody deficytowe wg grup zawodowych /kod 2 cyfrowy/ : - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie, - pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, - pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, - kierowcy i operatorzy pojazdów, oraz wg grup zawodowych /kod 4 cyfrowy/ : - myjący pojazdy i szyby, - drukarze sitodrukowi i pokrewni, - operatorzy urządzeń przemysły szklarskiego*( zawód szkolny; operator urządzeń przemysłu szklarskiego-obejmuje grupę elementarną 8131), - operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych, - operatorzy maszyn do wyrobu masy papierniczej, - asystenci usług pocztowych i telekomunikacyjnych*( zawód szkolny; Technik usług pocztowych i telekomunikacyjnych- obejmuje grupę elementarną 4213 ), - pracownicy opieki osobistej gdzie indziej niesklasyfikowani, - pośrednicy ubezpieczeniowi, - inżynierowie elektronicy i telekomunikacji, - kierownicy wewnętrznych jednostek organizacyjnych działalności podstawowej w przemyśle przetwórczym, - kierownicy małych przedsiębiorstw w przemyśle przetwórczym, - kierownicy działów finansowych i administracyjnych, - kierownicy działów informatyki, - kasjerzy bankowi i pokrewni, - farmaceuci, - gońcy, bagażowi i pokrewni, - gospodarze budynków, - robotnicy obróbki kamienia, - operatorzy maszyn górniczych i pokrewni, - robotnicy przy pracach prostych w przemyśle, - monterzy wyrobów z drewna, - dyrektorzy generalni, wykonawczy i prezesi, - operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbki mechanicznej kopalin, - maszyniści i operatorzy maszyn i urządzeń dźwigowo-transportowych i pokrewni, - pracownicy usług ochrony gdzie indziej niesklasyfikowani, 6

7 - operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców, - tynkarze i pokrewni, - recepcjoniści i rejestratorzy, - robotnicy budowy dróg i pokrewni, - robotnicy budownictwa wodnego i pokrewni, - monterzy izolacji, - robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni, - robotnicy pomocniczy transportu i tragarze, - doręczyciele pocztowi i pokrewni, - operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji betonu, asfaltobetonu, elementów betonowych i kamiennych i pokrewni, - kasjerzy i sprzedawcy biletów, - pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni, - operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z gumy, - kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów, - inspektorzy budowlani, przeciwpożarowi i pokrewni, - informatorzy, pracownicy biur podróży i pokrewni, - dealerzy i maklerzy aktywów finansowych i pokrewni, - monterzy elektronicy*( zawód szkolny: monter elektronik - obejmuje grupę elementarną 7251), - kierowcy samochodów ciężarowych, - operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych, - robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym, - plastycy i pokrewni, - operatorzy wózków podnośnikowych, - kierowcy samochodów osobowych, - opiekunki dziecięce, - pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne, - spawacze i pokrewni, - pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej niesklasyfikowani. Analizując szczegółowe dane statystyczne zaobserwowano, że w grupie zawodów /kod 2 cyfrowy/ stanowiących dziesięć najbardziej nadwyżkowych zawodów - znajdują się jednocześnie te same grupy zawodów, w których występuje najniższy wskaźnik szansy uzyskania oferty tj.: - nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy - rolnicy, - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, - robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni, - średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia, - ogrodnicy, - średni personel techniczny, - kierownicy małych przedsiębiorstw, - robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni, - pozostali specjaliści. Podobne grupy zawodów znajdują się wśród tych, które mają najwyższy wskaźnik długotrwałego bezrobocia tj.: - robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni, - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, - kierownicy małych przedsiębiorstw, - pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach, 7

8 - pracownicy obsługi biurowej, - pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów, - ogrodnicy, - robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni, - rolnicy, - górnicy i robotnicy budowlani. 5. WNIOSKI Na podstawie powyższych bardzo szczegółowych danych statystycznych uzyskano materiał badawczy, który w konfrontacji z zawodowym doświadczeniem pracowników urzędu pracy i zewnętrznymi uwarunkowaniami lokalnego rynku pracy powinien posłużyć jako początek do dalszej analizy pewnych tendencji, zjawisk i zależności. Przede wszystkim należy zdawać sobie sprawę, z faktu, iż posiadane przez nas wszystkie dane statystyczne dot. ilości zarejestrowanych osób bezrobotnych w poszczególnych zawodach, ilości zgłoszonych ofert pracy itp.- nie obrazują rzeczywistych realiów i potrzeb rynku pracy. Głównym powodem jest fakt, że nie każde wolne miejsce pracy zgłaszane jest do Urzędu, a bezrobotni nie wykazują wszystkich swoich kwalifikacji i umiejętności. Poddając analizie dane dotyczące zawodów, w których liczba osób bezrobotnych np. przewyższała ilość ofert pracy, należy wziąć pod uwagę fakt, że na obecnym rynku pracy mamy nadal do czynienia ze zjawiskiem wielozawodowości. Powstała, zatem sytuacja, w której osoby ze względów technicznych są sklasyfikowane w ewidencji komputerowej pod jednym kodem zawodu, pomimo, że posiadają kilka zawodów i pracowały również w innych zawodach. Posiadając, więc stosowne doświadczenie mogą podejmować pracę na innych stanowiskach - w zależności od zmian zachodzących na rynku pracy. Bardzo często również w danej grupie zawodowej znajdują się osoby w różnym wieku, z różnym doświadczeniem zawodowym, stażem pracy, dodatkowymi umiejętnościami, przeciwwskazaniami zdrowotnymi, różnymi predyspozycjami do wykonywania zawodu itp., co również nie jest bez znaczenia przy dokonywaniu analiz i formułowaniu wniosków. Z przedstawionego wyżej wybiórczo rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych wynika, że : - w 4 grupach zawodowych, w których wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów wynosi 0, we wszystkich brak jest ofert pracy i grupy te są również zaliczane do zawodów nadwyżkowych oraz generujących długotrwałe bezrobocie ( tj. nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy, rolnicy, rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby, robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni ), - jednocześnie specyfika lokalnego rynku pracy nie przewiduje dalszego wzrostu liczby bezrobotnych z tych grup zawodowych, a stan obecny jest odzwierciedleniem zmian zachodzących na rynku pracy. 8

9 Największa liczba bezrobotnych w poszczególnych grupach zawodowych jest zbieżna z ofertami i napływem bezrobotnych, co świadczy o tym, że lokalny rynek pracy stale się zmienia, a jego duże branże nadal funkcjonują i stale tworzą najwięcej miejsc pracy. Przeważającą grupą zawodów w powiecie świdnickim w I półroczu 2007r. jest grupa zawodów nadwyżkowych stanowiąca 75,2 %, natomiast zawody deficytowe stanowią jedynie 18,5 %. W porównaniu z danymi za I półroczu ubiegłego roku uległy zmianie procentowe zależności wszystkich grup zawodowych. Spadła liczba zawodów nadwyżkowych natomiast zwiększyła się liczba zawodów deficytowych. Zwiększanie się procentowe ilości zawodów zrównoważonych jest najlepszym wskaźnikiem mówiącym o stabilizowaniu się sytuacji na lokalnym rynku pracy. Z zawodów deficytowych wg. grup zawodowych ( kod 2 cyfrowy) aktualnie nie pojawiła się grupa leśnicy i rybacy oraz nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy, doszły natomiast grupy zawodowe ( kod 2 cyfrowy) takie jak kierowcy i operatorzy pojazdów oraz pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klienta. Powyższe zmiany związane są z powstającymi w naszym powiecie i nie tylko, nowymi zakładami pracy oraz z otwarciem się zagranicznych rynków pracy. Aktualny rynek pracy poszukuje osoby chętne i gotowe do nabywania nowych umiejętności zawodowych i posiadających łatwość przyswajania nowych umiejętności. Osoby znajdujące się w grupie zawodów nadwyżkowych wykorzystując swoje możliwości i podwyższają kwalifikacje w różnej formie. Rynek szkoleń oferuje kursy, które są w większości dostosowane do wymagań pracodawców. Sporządził: Piotr Durzyński 9