RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE BOLESŁAWIECKIM W I PÓŁROCZU 2006 ROKU. Raport opisowy za I półrocze 2006r.

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy W Bolesławcu Ul. Obrońców Helu 10 RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE BOLESŁAWIECKIM W I PÓŁROCZU 2006 ROKU Raport opisowy za I półrocze 2006r. Bolesławiec 2006

2 Spis treści: 1. Wstęp Rozdział I...5 Analiza bezrobocia według Rozdział II...11 Analiza ofert pracy według Rozdział III...15 Analiza deficytowych i nadwyżkowych Wnioski

3 Wstęp Analiza dotycząca struktury bezrobocia i ofert pracy według w swoim założeniu jest źródłem informacji dla instytucji i pracodawców mających wpływ na lokalny rynek pracy. Niniejsza analiza poświęcona została diagnozie dopasowania strukturalnego rynku pracy w odniesieniu do populacji bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Bolesławcu. Celem poniższego raportu jest poznanie deficytowych i nadwyżkowych, a więc tych o większym zapotrzebowaniu niż potencjalnych pracowników, jak też takich, na które popyt jest znikomy lub w ogóle nie występuje, tak aby skoordynować kierunki kształcenia i szkolenia bezrobotnych z potrzebami rynku pracy. Raport może być pomocny w : - określaniu odpowiednich kierunków szkolenia bezrobotnych przez Urząd Pracy; - ułatwieniu władzom oświatowym w dostosowaniu kierunków kształcenia zawodowego do zmieniających się potrzeb rynku pracy; - przygotowaniu programów w celu aktywizacji zawodowej osób bez kwalifikacji zawodowych, długotrwale bezrobotnych i wykluczonych społecznie w celu powrotu ich na rynek pracy. Głównymi odbiorcami przeprowadzonej analizy dotyczącej deficytowych i nadwyżkowych będą: - powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy, - centra edukacji i kształcenia kadr, - dyrektorzy szkół ponadgimnazjalnych, - instytucje szkoleniowe, - władze oświatowe wszystkich szczebli, - Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, - Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Raport Ranking deficytowych i nadwyżkowych w powiecie bolesławieckim w I półroczu 2006 roku składa się z trzech rozdziałów. W pierwszym rozdziale zawarto analizę bezrobotnych według, według wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz sekcji PKD. W rozdziale drugim przeprowadzono analizę ofert pracy według oraz według wskaźnika szansy uzyskania oferty, a także według sekcji PKD. Rozdział trzeci to analiza deficytowych i nadwyżkowych. 3

4 W raporcie wykorzystano metody opisowe, statystyczne oraz graficzne. Źródłem informacji do przeprowadzonego raportu były dane zgromadzone na koniec I półrocza 2006 roku w oparciu o załącznik 2 i 3 do sprawozdania MPiPS, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według i specjalności. 4

5 Rozdział I Analiza bezrobocia wg W powiecie bolesławieckim na dzień r. osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła 5952, to jest o 1106 osób mniej niż na koniec 2005r. Tabela nr 1: Bezrobotni zarejestrowani bezrobotnych PUP na koniec I półrocza 2006 I półrocze 2006r. Bezrobotni ogółem: 5952 W tym bezrobotnych z zawodem 5302 Bez zawodu i bez stażu pracy 650 W tym ze średnim ogólnokształcącym 409 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu Większość bezrobotnych zarejestrowanych posiadało zawód, mimo to grupa bez zawodu była znacząca i stanowiła 10,92 % ogółu bezrobotnych. Grupę bez zawodu w większości - ponad 62 % stanowiły osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym, oraz osoby posiadające wykształcenie podstawowe i niepełne podstawowe. Tabela nr 2: Bezrobotni zarejestrowani w PUP ze względu na wykształcenie na koniec I półrocza Wykształcenie I półrocze 2006 Wyższe 222 Policealne i średnie zawodowe 1296 Średnie ogólnokształcące 409 Zasadnicze zawodowe 2090 Gimnazjalne i poniżej 1935 Ogółem 5952 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu Pod względem poziomu wykształcenia najliczniejszą grupę stanowili bezrobotni posiadający wykształcenie zasadnicze zawodowe oraz gimnazjalne i poniżej. 5

6 Zawody dominujące wśród bezrobotnych Podobnie jak w poprzednim roku spośród 590 wybrano 25, które posiada największa osób bezrobotnych, tj. 57 % ogółu zarejestrowanych w Urzędzie Pracy. Pozostali (2523 bezrobotnych) posiadali łącznie 565. W badanym półroczu w populacji bezrobotnych zdecydowanie dominowały osoby z zawodem sprzedawcy, wysoką pozycję zajmował zawód asystenta ekonomicznego (zawód szkolny technik ekonomista) oraz zawód ślusarza, a także kucharza, murarza i szwaczki. Tabela nr 3: Ranking dominujących wśród bezrobotnych w I półroczu 2006r. L.p. Kod Nazwa zawodu Bezrobotni W tym W tym zawodu ogółem kobiety absolwenci Bez zawodu (bez stażu pracy) Sprzedawca Asystent ekonomiczny Ślusarz Kucharz Murarz Szwaczka Technik mechanik Krawiec Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Sprzątaczka Malarz budowlany Technik budownictwa Handlowiec Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych Tokarz Pracownik biurowy Monter instalacji wodociągowych Mechanik pojazdów samochodowych Technik rolnik Mechanik-operator pojazdów Elektromonter Robotnik leśny Kierowca samochodu ciężarowego Robotnik placowy OGÓŁEM Pozostali Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-1 Bezrobotni wg w powiecie bolesławieckim stan w końcu I-półrocza 2006 roku 6

7 Analizując strukturę bezrobotnych wg grup zawodowych należy zauważyć, że nie są ujęte w niej osoby bez zawodu grupa ta stanowi 10,92 % ogółu zarejestrowanych. Wśród 28 dużych grup zawodowych wzięto pod uwagę 18, w których zarejestrowanych było ponad 95% bezrobotnych z zawodem. Największy odsetek wynoszący 15,57 % bezrobotnych posiadających zawód, wystąpił w grupie zawodowej 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń. W grupie tej dominowali ślusarze i pokrewni 4,71 %, mechanicy pojazdów samochodowych 2,31 %, oraz mechanicy-monterzy maszyn i urządzeń 2,33 %. Drugą grupą zawodową, w której odsetek wyniósł 10,07 % była grupa zawodowa 71 Górnicy i robotnicy budowlani, przeważali tutaj murarze i pokrewni 3,60 % oraz malarze budowlani i pokrewni 1,77 %. Kolejne pozycje zajęły grupy: 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 9,88 % 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 9,03 % 34 Pracownicy pozostałych specjalności 8,78 % 31 Średni personel techniczny 7,77 % 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 6,39 % W pozostałych grupach zawodowych bezrobotnych wynosi zdecydowanie poniżej 5 % ogółu bezrobotnych z zawodem. Zawody o największym napływie bezrobotnych Największy napływ bezrobotnych zarejestrowano w grupie bez zawodu. Zawody dominujące wśród rejestrujących się bezrobotnych były porównywalne jak w przypadku populacji bezrobotnych ogółem. Na pierwszym miejscu uplasował się zawód sprzedawcy, którego napływ ukształtował się na poziomie 302. Kolejnym zawodem (podobnie jak w populacji bezrobotnych) o największym napływie był asystent ekonomiczny, a także ślusarz, technik mechanik, murarz, kucharz są to zawody, w których występuje największa bezrobotnych. 7

8 Tabela nr 4: Ranking o największym napływie bezrobotnych w I półroczu 2006r. L.p. Kod Nazwa zawodu Bezrobotni W tym W tym zawodu ogółem kobiety absolwenci Bez zawodu Sprzedawca Asystent ekonomiczny Ślusarz Technik mechanik Murarz Kucharz Szwaczka Handlowiec Technik budownictwa Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-2 Napływ bezrobotnych wg w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 roku Na 590 największy napływ wystąpił w 22 zawodach, gdzie łącznie napłynęło 2241 osób bezrobotnych, co stanowi ponad 59 % wszystkich nowozarejestrowanych. Analizując strukturę napływu bezrobotnych według 28 dużych grup zawodowych wzięto pod uwagę 18, w których wyniósł on ponad 96 % ogółu bezrobotnych posiadających zawód. Największy napływ wystąpił w grupie zawodowej 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń, w której dominowali: ślusarze i pokrewni 7,99 %, mechanicy pojazdów samochodowych 3,28 % oraz mechanicy-monterzy maszyn i urządzeń 2,20 %. Drugą grupą wyróżniającą się pod tym względem była grupa 34 Pracownicy pozostałych specjalności, gdzie napływ ukształtował się na poziomie 11 %. Kolejne pozycje zajęły grupy: 31 Średni personel techniczny 10,38 % 71 Górnicy i robotnicy budowlani 10,01 % 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 9,36 % 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 8,80 % 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 6,01 % W pozostałych grupach zawodowych napływ bezrobotnych wyniósł poniżej 5 % ogółu bezrobotnych z zawodem. Należy zauważyć malejący odsetek napływu osób bezrobotnych w grupie zawodowej 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy, która z I pozycji w roku 2005 spadła na miejsce 5 w I półroczu

9 Porównując Strukturę bezrobotnych z zawodem wg grup zawodowych oraz Strukturę napływu bezrobotnych z zawodem wg grup zawodowych można zauważyć, że są to te same grupy zawodowe, natomiast ich pozycje rankingowe zmieniają się. Analiza generujących długotrwałe bezrobocie Osoby bezrobotne pozostające w rejestrze ponad 12 miesięcy stanowiły ponad 62 % ogółu bezrobotnych zarejestrowanych na dzień roku. Na podstawie wielkości wskaźnika długotrwałego bezrobocia oszacowano liczebność grup zawodowych implikujących długotrwałe bezrobocie. Analiza ta pozwoliła ustalić ranking wg grup generujących długotrwałe bezrobocie. Przy konstruowaniu rankingu wzięto pod uwagę liczbę osób bezrobotnych w danej grupie, mającą wpływ na strukturę bezrobocia w powiecie bolesławieckim. Tabela nr 5: Ranking generujących długotrwałe bezrobocie wg grup w I półroczu 2006 r. L.p. Kod grupy Nazwa grupy długotrwałego bezrobocia 1 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 0, Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, 0,6293 budownictwie i transporcie 3 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 0, Robotnicy precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy 0,4934 wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni 5 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 0, Górnicy i robotnicy budowlani 0, Pracownicy usług osobistych i ochrony 0, Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 0, Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 0, Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony 0,3242 zdrowia Pracownicy pozostałych specjalności 0, Średni personel techniczny 0,2524 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS Ranking generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie bolesławieckim w I półroczu 2006 Analizując materiał z załącznika T-I/P-8 można sklasyfikować osoby długotrwałe bezrobotne w 256 różnych grupach zawodowych. Na podstawie danych skonstruowano 9

10 ranking według wskaźnika długotrwałego bezrobocia w 4-cyfrowych grupach elementarnych. Tabela nr 6: Ranking generujących długotrwałe bezrobocie w ujęciu grup elementarnych. L.p. Kod grupy Nazwa grupy długotrwałego bezrobocia Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 0, Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i podobne 0, Formowacze wyrobów ceramicznych i pokrewni 0, Kierowcy samochodów ciężarowych 0, Murarze i pokrewni 0, Szwaczki, hafciarki i pokrewni 0, Ślusarze i pokrewni 0, Technicy rolnicy, leśnicy i pokrewni 0, Kucharze 0, Sprzedawcy i demonstratorzy 0, Technicy mechanicy 0, Pracownicy do spraw finansowych i handlowych, gdzie indziej niesklasyfikowani 0,2566 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS Ranking generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie bolesławieckim w I półroczu 2006 długotrwałego bezrobocia równy 1 oznacza, że wszystkie osoby zarejestrowane w tej grupie zawodowej to osoby długotrwale bezrobotne. Analizując dane zawarte w załączniku T-I/P-8 można wyodrębnić 25 o wskaźniku równym 1. niższy od 1 a wyższy od 0,5 oznacza, że osoby o zawodzie z tego przedziału należy zaliczyć do zagrożonych długotrwałym bezrobociem. Zawodów posiadających wskaźnik z przedziału od 0,5 do 1 było 42. Natomiast wskaźnik równy 0,5 oznacza, że zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie elementarnej, pozostającej bez pracy powyżej 12 miesięcy jest o połowę niższa od liczby bezrobotnych ogółem zarejestrowanych w danej grupie elementarnej. Zawodów o takim wskaźniku było 26. iem długotrwałego bezrobocia o wartości poniżej 0,5 charakteryzowało się 83 zawody, natomiast dla 80 wskaźnik ten przybrał wartość równą 0.Oznacza to, że zawody z tej grupy nie są zagrożone długotrwałym bezrobociem. 10

11 Rozdział II Analiza ofert pracy wg Analiza ofert pracy Do analizy ofert pracy wybrano zawody, w których zgłoszono w I półroczu 2006r. powyżej 20 ofert. Stanowiły one ponad 64 % wszystkich zgłoszonych ofert pracy. Tabela nr 7: Ranking ofert pracy według zgłoszonych w I półroczu 2006r. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu Ogółem oferty pracy Robotnik gospodarczy Sprzedawca Pracownik biurowy Szwaczka Kierowca samochodu ciężarowego Zdobnik ceramiki Pracownik ochrony mienia i osób Robotnik budowlany Pracownik administracyjny Sprzątaczka Murarz Zbrojarz Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Kucharz Spawacz ręczny gazowy Ślusarz Magazynier Cieśla Monter izolacji budowlanych Kasjer handlowy Kelner Pakowacz Sortowacz OGÓŁEM OFERT Pozostałe oferty 794 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS Oferty pracy wg w powiecie bolesławieckim w I półroczu 2006 roku W badanym okresie osób wyniosła 2212, największą liczbę ofert pracy skierowano do robotników gospodarczych, a także sprzedawców i pracowników biurowych, zajmujących kolejno drugie i trzecie miejsce rankingowe wśród najbardziej 11

12 poszukiwanych. Czwarte miejsce pod względem liczby zgłoszonych ofert pracy zajął zawód szwaczki. W badanym okresie zgłoszonych było także dużo ofert dla osób o niskich kwalifikacjach zawodowych lub bez zawodu m.in. dla: robotników budowlanych, pomocniczych w przemyśle przetwórczym, pakowaczy i sortowaczy. Analizując strukturę ofert pracy według można zauważyć, że na 28 dużych grup zawodowych w 15 z nich zgłoszono powyżej 93,5 % ogółu wszystkich ofert. Z materiału przedstawionego w załączniku T-I/P-3a widać, że pracodawcy najczęściej poszukiwali osób z grup zawodowych: 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 14,46 % 41 Pracownicy obsługi biurowej 11,30 % 52 Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 10,48 % 71 Górnicy i robotnicy budowlani 8,90 % 93 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 8,09% 51 Pracownicy usług osobistych i ochrony 6,82 % 74 Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 6,64 % 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 5,74 % W pozostałych grupach odsetek zgłoszonych ofert pracy wyniósł zdecydowanie poniżej 5 %. Analiza struktury bezrobotnych i ofert pracy według sekcji PKD (załącznik T-I/P-9 i T-I/P-9a) wskazuje, że w okresie od stycznia do czerwca 2006 r. pracodawcy reprezentujący 14 różnych sekcji PKD zgłosili do Urzędu Pracy 2212 ofert. Wolne miejsca pracy zgłaszane były przez pracodawców głównie z 4 sekcji klasyfikacji działalności: Przetwórstwo przemysłowe 21,65 % (479 ofert) Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego 16,95 % (375 ofert) Budownictwo 15,00 % (332 oferty) Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne 12,97 % ( 287 ofert) Oferty pracy pochodzące z powyższych sekcji stanowiły ponad 66% ogółu wszystkich ofert pracy. W pozostałych sekcjach PKD zgłoszono zdecydowanie poniżej 10 % ofert. Równocześnie w powyższych sekcjach PKD zarejestrowała się największa bezrobotnych: Przetwórstwo przemysłowe 26,12 % (746 osób) Handel hurtowy i detaliczny... 21,14 % (604 osoby) Budownictwo 11,62 % (332 osoby) 12

13 Nie zgłoszono ofert pracy z sekcji PKD: Rybactwo Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników Organizacje i zespoły eksterytorialne Działalność nie zidentyfikowana. Analiza zgłoszonych w ofertach pracy ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty Analizując materiał z załącznika T-I/P-10 można zauważyć, iż wśród 28 dużych grup zawodowych dwie z nich należą do grup deficytowych (brak możliwości obliczenia wskaźnika z uwagi na brak bezrobotnych w tych zawodach). Spośród pozostałych grup w najlepszej sytuacji pozostają osoby zarejestrowane w grupie 12 Kierownicy dużych i średnich organizacji wskaźnik szansy uzyskania oferty wyniósł 6,0000. Tabela nr 8: Ranking zgłoszonych w ofertach pracy ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. L.p. Kod grupy Nazwy grupy szansy uzyskania oferty 1 72 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 0, Pracownicy pozostałych specjalności 0, Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 0, Górnicy i robotnicy budowlani 0, Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy 0, Pracownicy usług osobistych i ochrony 0, Kierowcy i operatorzy pojazdów 0, Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, 0,1339 budownictwie i transporcie 9 91 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 0, Pracownicy obsługi biurowej 0,3181 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS Ranking zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 r. ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty Należy zwrócić uwagę, że oferty pracy w grupie 41 Pracownicy obsługi biurowej dotyczą w dużej mierze staży organizowanych dla absolwentów, a nie zatrudnienia w ramach umowy o pracę. 13

14 Tabela nr 9: Ranking zgłoszonych w ofertach pracy ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. L.p. Kod grupy Nazwa grupy szansy uzyskania oferty Sprzedawcy i demonstratorzy 0, Szwaczki, hafciarki i pokrewni 0, Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 0, Betoniarze 0, Pracownicy administracyjni, sekretarze i pokrewni 0, Kierowcy samochodów ciężarowych 0, Spawacze i pokrewni 0, Pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej 0,5389 niesklasyfikowani Gospodarze budynków 1, Pracownicy obsługi ochrony gdzie indziej 1,4667 niesklasyfikowani Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS Ranking zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty Analizując materiał z załącznika T-I/P-11 należy zauważyć, że dla 12 nie można obliczyć wskaźnika szansy uzyskania oferty z uwagi na brak bezrobotnych w tych zawodach. Spośród pozostałych to zawody, dla których wskaźnik przybrał wartość z przedziału 2,1111 0,5000, co oznacza, iż osoby zarejestrowane w tych zawodach są w dobrej sytuacji na rynku pracy, ponieważ im wskaźnik bliższy 0, tym jest to gorsza sytuacja dla bezrobotnych posiadających dany zawód. W najlepszej sytuacji znajdują się osoby z grupy elementarnej 9211 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie i pokrewni oraz 4213 Asystenci usług pocztowych i telekomunikacyjnych i 2413 Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzkimi, dla których wskaźnik przyjmuje wartości odpowiednio 2,1111 i 2,0000. W 104 zawodach wskaźnik szansy uzyskania oferty przybrał wartość równą 0, oznacza to, że średnia zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie wynosiła 0 lub była w znikomej ilości w stosunku do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie elementarnej. 14

15 Rozdział III Analiza deficytowych i nadwyżkowych Analizując dane dotyczące bezrobotnych oraz ofert pracy można zauważyć, iż wiele odznacza się niedopasowaniem popytu i podaży na rynku pracy. W 80 % wystąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast w 39 % zarejestrowano oferty pracy. Spośród 590 zidentyfikowanych wyodrębniono zawody deficytowe, nadwyżkowe i zrównoważone, według wskaźnika intensywności, przyjmującego wartości: W ni k < 0,9 zawody nadwyżkowe, 0,9 W ni k 1,1 zawody zrównoważone, W ni k > 1,1 zawody deficytowe. Wśród to zawody nadwyżkowe, 155 to zawody deficytowe a tylko 20 to zawody zrównoważone, nie wpływające na zmiany na rynku pracy. Ze względu na dużą liczbę deficytowych i nadwyżkowych do opracowania przyjęto zawody mające największy wpływ na rynek pracy pod względem liczby bezrobotnych i zgłoszonych ofert pracy. Tabela nr 10: Ranking nadwyżkowych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) równego 0 i średniej miesięcznej liczbie osób zarejestrowanych 5,0000 L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu ofert pracy zarejestrowanych bezrobotnych intensywności nadwyżki (deficytu) Bez zawodu 0, ,5000 0, Ekonomista 0,0000 6,1667 0, Technik żywienia i gospodarstwa 0,0000 5,8333 0,0000 domowego Blacharz samochodowy 0,0000 5,1667 0, Pozostali mechanicy pojazdów 0,0000 9,5000 0,0000 samochodowych Mechanik-operator pojazdów i 0,0000 5,6667 0,0000 maszyn rolniczych Krawiec 0,0000 8,6667 0,0000 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 Zawody nadwyżkowe stanowiły ponad 70 % ogólnej liczby. Oznacza to, że istnieje mniejsze zapotrzebowanie na pracowników o takich kwalifikacjach niż rzeczywista osób posiadających je. Wśród nich największą grupą zarejestrowanych bezrobotnych była grupa bez zawodu. 15

16 Tabela nr 11: Ranking nadwyżkowych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) różnego od 0 i średniej miesięcznej liczbie osób zarejestrowanych 5,0000. L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu ofert pracy zarejestrowanych bezrobotnych intensywności nadwyżki (deficytu) Sprzedawca 38, ,3333 0, Asystent ekonomiczny 0, ,3333 0, Ślusarz 4, ,5000 0, Technik mechanik 0, ,6667 0, Murarz 6, ,6667 0, Kucharz 5, ,6667 0, Handlowiec 0, ,0000 0, Technik budownictwa 0, ,1667 0, Malarz budowlany 0,3333 7,3333 0, Monter instalacji wodociągowych i 0,8333 6,6667 0,1250 kanalizacyjnych Mechanik pojazdów samochodowych 2,6667 6,6667 0, Piekarz 2,5000 6,0000 0, Fryzjer 2,0000 5,5000 0,3636 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 Tabela nr 12: Ranking nadwyżkowych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) różnego od 0 i średniej miesięcznej liczbie ofert pracy 2,0000 L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu ofert pracy zarejestrowanych bezrobotnych intensywności nadwyżki (deficytu) Sprzedawca 38, ,3333 0, Murarz 6, ,6667 0, Kucharz 5, ,6667 0, Ślusarz 4, ,5000 0, Betoniarz-zbrojarz 3,1667 4,0000 0, Robotnik pomocniczy w przemyśle 2,6667 4,0000 0,6667 przetwórczym Piekarz 2,5000 6,0000 0, Ogrodnik terenów zielonych 2,0000 2,6667 0, Fryzjer 2,0000 5,5000 0,3636 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 Zawody deficytowe występują na rynku zdecydowanie rzadziej niż zawody nadwyżkowe. Stanowiły one ponad 26 % ogólnej liczby. W rankingu deficytowych czołowe miejsca zajmują zawody, które charakteryzują się brakiem rejestrujących się bezrobotnych lub znikomą ich ilością przy dużym zapotrzebowaniu ze strony pracodawców. 16

17 Tabela nr 13: Ranking deficytowych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) 3,0000 L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu ofert pracy bezrobotnych zarejestrowanych intensywności nadwyżki (deficytu) Robotnik gospodarczy 39,0000 1, , Sortowacz 3,8333 0, , Robotnik drogowy 2,6667 0, , Listonosz 2,1667 0, , Kasjer handlowy 4,1667 0, , Zbrojarz 6,0000 0, , Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Pozostali robotnicy przygotowujący drewno i pokrewni Pozostali robotnicy pomocniczy w 3,1667 0,3333 9,5000 rolnictwie i pokrewni Pracownicy ochrony mienia i osób 9,3333 1,0000 9, Nauczyciel języka obcego 2,8333 0,3333 8, Pracownik biurowy 31,3333 4,1667 7, Mechanik samochodów ciężarowych 1,1667 0,1667 7, Przedstawiciel handlowy 2,0000 0,3333 6, Kasjer bankowy 1,0000 0,1667 6, Strażnik miejski 1,0000 0,1667 6, Monter izolacji budowlanych 4,5000 0,8333 5, Konserwator budynków 1,1667 0,3333 3, Rejestratorka medyczna 0,5000 0,1667 3,0000 5,3333 0, ,6667 1,6667 0, , Inżynier budownictwa budownictwo 1,0000 0,3333 3,0000 ogólne Nauczyciel przedszkola 1,0000 0,3333 3, Archiwista 0,5000 0,1667 3, Sekretarka 1,5000 0,5000 3,0000 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 Tabela nr 14: Ranking deficytowych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) i średniej miesięcznej liczbie bezrobotnych 2,0000 L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu ofert pracy bezrobotnych zarejestrowanych intensywności nadwyżki (deficytu) Pracownik biurowy 31,3333 4,1667 7, Zdobnik ceramiki 9,6667 3,5000 2, Kierowca samochodu ciężarowego 11,1667 4,1667 2, Magazynier 4,5000 2,1667 2, Cieśla 4,5000 2,5000 1, Robotnik budowlany 7,5000 4,3333 1, Spawacz ręczny gazowy 5,0000 3,0000 1, Pracownik administracyjny 7,0000 4,3333 1, Dekarz 3,1667 2,0000 1, Sprzątaczka 6,3333 4,6667 1, Kelner 4,0000 3,0000 1,3333 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w I-półroczu

18 Tabela nr 15: Ranking deficytowych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) i średniej miesięcznej liczbie ofert pracy 4,0000 L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu ofert pracy bezrobotnych zarejestrowanych intensywności nadwyżki (deficytu) Robotnik gospodarczy 39,0000 1, , Kasjer handlowy 4,1667 0, , Zbrojarz 6,0000 0, , Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle Pracownik biurowy 31,3333 4,1667 7, Monter izolacji budowlanych 4,5000 0,8333 5, Zdobnik ceramiki 9,6667 3,5000 2, Kierowca samochodu ciężarowego 11,1667 4,1667 2, Magazynier 4,5000 2,1667 2, Cieśla 4,5000 2,5000 1, Robotnik budowlany 7,5000 4,3333 1, Spawacz ręczny gazowy 5,0000 3,0000 1, Pracownik administracyjny 7,0000 4,3333 1, Sprzątaczka 6,3333 4,6667 1, Kelner 4,0000 3,0000 1,3333 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w I-półroczu ,3333 0, ,6667 Należy zwrócić uwagę, że w grupie deficytowych znajdują się: robotnik gospodarczy, sortowacz, sprzątaczka. Są to zawody, dla których zgłoszono najwięcej ofert pracy przy jednoczesnym niskim napływie osób bezrobotnych. Na te miejsca pracy mogą być pokierowane osoby bez zawodu i bez wykształcenia, ponieważ jest to praca, w której nie są wymagane specjalne kwalifikacje zawodowe. Niski napływ osób bezrobotnych w tych zawodach jest spowodowany brakiem szkół, które kształciłyby w zawodzie sprzątaczki czy robotnika gospodarczego. Najczęściej osoby bezrobotne pracujące w tych zawodach to osoby z wykształceniem gimnazjalnym i poniżej, a więc w rzeczywistości bez zawodu. Analizując zawody zrównoważone należy zwrócić uwagę na fakt, że wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) przybiera wartość 0. Dzieje się tak dlatego, iż na ogół ofert pracy zgłaszanych do urzędu jest równa liczbie osób bezrobotnych zarejestrowanych w tych zawodach. 18

19 Tabela nr 16: Ranking zrównoważonych według wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) równego 1,0000 i średniej miesięcznej liczbie bezrobotnych 0,3333 L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu ofert pracy bezrobotnych zarejestrowanych intensywności nadwyżki (deficytu) Ratownik medyczny 0,6667 0,6667 1, Operator wprowadzania danych 0,3333 0,3333 1, Kamieniarz 0,6667 0,6667 1, Posadzkarz 0,3333 0,3333 1, Kierowca ciągnika rolniczego 1,0000 1,0000 1, Pomoc kuchenna 2,3333 2,3333 1, Salowa 1,1667 1,1667 1, Prasowaczka 0,3333 0,3333 1,0000 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 Przykładem zawodu zrównoważonego o wskaźniku intensywności wynoszącym1,0345 jest Szwaczka, gdzie ofert pracy i osób bezrobotnych zarejestrowanych była zbliżona. Tabela nr 17: Ranking zrównoważonych o wskaźniku intensywności nadwyżki (deficytu) różnym od 1,0000 L.p. Kod zawodu Nazwa zawodu ofert pracy bezrobotnych zarejestrowanych intensywności nadwyżki (deficytu) Szwaczka 15, ,5000 1,0345 Źródło: opracowanie własne na podstawie załącznika MPiPS T-I/P-4 Zawody deficytowe i nadwyżkowe w powiecie bolesławieckim w I-półroczu 2006 Z analizy materiału z powyższych tabel widać, że wśród deficytowych czołowe miejsce zajmują zawody, które charakteryzują się małą ilością zarejestrowanych bezrobotnych. Najbardziej deficytowy charakter ma zawód robotnika gospodarczego, gdzie licznemu (około 39) miesięcznemu napływowi ofert towarzyszy niski napływ bezrobocia, co daje wysoki wskaźnik deficytu. Natomiast najwyższy popyt na pracę charakteryzował osoby bezrobotne bez zawodu. Niektóre z nadwyżkowych łączą się w pokrewne grupy, związane np. z budownictwem (murarz, technik budownictwa, malarz budowlany), ekonomią (ekonomiści, asystenci ekonomiczni), pracownicy związani z produkcją żywności (piekarz, kucharz) itp. Z analizy materiału zawartego w załączniku T-I/P-5 wynika, że na 28 dużych grup 17 to grupy nadwyżkowych, co stanowi 60 % przy czym w dwóch z nich 19

20 nie wystąpiły oferty pracy. Z kolei 11 grup to zawody deficytowe stanowiące 40 %, w dwóch z nich nie wystąpiły rejestracje osób bezrobotnych. Analizując grupy elementarne (załącznik T-I/P-6) można zauważyć, że w 41 %, czyli w 105 z nich nie wystąpiły oferty pracy, 52 grupy 4-cyfrowe wykazały nadwyżkę podaży siły roboczej w stosunku do ofert pracy, co stanowi 20 %. Zaledwie 19 grup elementarnych (7,5 %) wykazało zrównoważenie popytu i podaży na rynku pracy, natomiast na 80 grup elementarnych, stanowiących 31,5 % wykazujących deficyt aż w 39 nie wystąpiły rejestracje bezrobotnych, co stanowi ponad 48 % pozostających w deficycie. 20

21 Wnioski Przeprowadzona w oparciu o tabele zawierające dane, analiza deficytowych i nadwyżkowych ujawniła pewne charakterystyczne fragmenty struktury zawodowej osób bezrobotnych. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na liczną grupę osób bez zawodu, powiększaną przez duży napływ do bezrobocia (w tym napływ absolwentów). Są to bez wątpienia potencjalni klienci systemu kształcenia ustawicznego. Przy okazji analizy zawodowej struktury bezrobocia nasuwa się spostrzeżenie odnośnie koniecznych zmian w dotychczasowym systemie edukacyjnym zbyt duży jest napływ absolwentów do, które charakteryzują się wysokim poziomem bezrobocia i napływu do bezrobocia. Wymienić tu należy: sprzedawcę, asystenta ekonomicznego, kucharza, technika mechanika. Najliczniejszą grupą pod względem wykształcenia jest grupa bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym, do tej grupy zostało skierowanych najwięcej ofert pracy. Analiza ofert pracy wskazuje, że mimo nadwyżki siły roboczej w znaczącej liczbie, nie wszystkie oferty są w pełni realizowane. Wynika to głównie z braku dopasowania wymogów zgłaszanych ofert pracy do rzeczywistego poziomu i rodzaju kwalifikacji zawodowych posiadanych przez osoby bezrobotne. Część osób bezrobotnych posiada kwalifikacje zdezaktualizowane i nieodpowiadające nowoczesnym standardom pracy. Zmiany, jakie zachodzą w treści powinny być na bieżąco uwzględniane w aktualizowanych programach kształcenia zawodowego. Większość ofert pracy zgłoszonych w zawodach deficytowych skierowana jest do osób, które posiadają wykształcenie zawodowe, jednak na te miejsca pracy mogą być pokierowane osoby bez wykształcenia, ponieważ jest to praca niewymagająca specjalnych kwalifikacji zawodowych. Pomimo utrzymującej się od 2005 roku tendencji spadkowej w wielkości bezrobocia, sytuacja na rynku pracy nadal pozostaje trudna. Trudność ta wynika nie tylko z tempa rozwoju gospodarki i przybywania miejsc pracy, które jest zbyt małe by wchłonąć większą część rejestrowanego bezrobocia, ale również ze struktury zawodowej samych bezrobotnych. Niedopasowanie posiadanego zawodu do potrzeb pracodawców, nieracjonalny system kształcenia, często ukierunkowany na zaspokajanie mody na poszczególne zawody niż na rzeczywiste zapotrzebowanie na rynku pracy, mało zróżnicowana oferta szkoleniowa to tylko niektóre z przyczyn przemawiających za prowadzeniem monitoringu, a aby pewne zawody mogły zostać zdefiniowane jako wyraźnie deficytowe lub nadwyżkowe, musi minąć okres o wiele dłuższy niż dwa lata. 21

22 22