Gminy Czarna Białostocka

Transkrypt

1 1 Budżet 2009 Gminy Czarna Białostocka...czyli na co przeznaczamy Twoje pieniądze Szanowni Państwo, po raz kolejny pragniemy zaprezentować Państwu krótkie opracowanie poświęcone finansom Gminy Czarna Białostocka. Wartości liczbowe, na których się opieramy w niniejszym opracowaniu pochodzą z Uchwały Nr XXII/191/08 Rady Miejskiej w Czarnej Białostockiej z dnia 30 grudnia 2008 r. w sprawie budżetu Gminy Czarna Białostocka na rok Główną ideą opracowania jest próba przybliżenia mieszkańcom, miłośnikom Naszych okolic i wszystkim odwiedzającym gminę podstawowych wartości liczbowych opisujących jej funkcjonowanie i zamierzenia inwestycyjne kolejnych lat. Na wstępie zasygnalizowaliśmy już, iż jest ono poświęcone budżecie gminy, przyjrzyjmy się więc tej tajemniczej kategorii ekonomicznej. Tak więc - czym jest budżet? Budżet gminy jest to najważniejszy dokument finansowy samorządu terytorialnego, jest to roczne zestawienie planowanych dochodów, przychodów, wydatków i rozchodów, klasyfikowany według działów, rozdziałów i paragrafów. Źródła dochodów gminy, czyli skąd gmina czerpie dochody? Powszechnie uważa się, że dochody gminy pochodzą z podatków jest to oczywiście prawda, jednak tylko częściowa. Ogólnie dochody gminy możemy podzielić na: Dochody własne to środki, które gromadzimy samodzielnie (głównie podatki i opłaty lokalne), a także środki otrzymane w postaci udziałów w podatkach państwowych (podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych). Subwencje są to bezzwrotne środki pieniężne, przekazywane do budżetu gminy przez budżet państwa. Otrzymujemy je z Ministerstwa Finansów z przeznaczeniem na określone cele. Gmina może je przeznaczać zgodnie z własnymi potrzebami. Dotacje otrzymujemy z budżetu państwa za pośrednictwem Wojewody lub innych instytucji. Dotacje mają ściśle określone przeznaczenie, trzeba się z nich dokładnie rozliczyć, nie istnieje możliwość przeznaczenia ich na inny cel, a niewykorzystane kwoty należy zwrócić. 1

2 Sposób tworzenia budżetu na dany rok. Podstawowymi dokumentami w oparciu o które tworzony jest budżet na dany rok są: - Uchwała nr XLVIII/380/06 Rady Miejskiej w Czarnej Białostockiej z dnia 26 września 2006 r. w sprawie procedury uchwalania budżetu, rodzaju i szczegółowości materiałów informacyjnych towarzyszących projektowi; - Zarządzenie Nr 186/08 Burmistrza Czarnej Białostockiej z dnia 30 września 2008 r. w sprawie przygotowania materiałów planistycznych do projektu budżetu gminy Czarna Białostocka na 2009 rok. Ww. uchwała budżetowa określa tryb prac, terminy oraz procedurę uchwalania budżetu. Zarządzenia natomiast nakłada na kierowników referatów oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych (jednostek budżetowych, instytucji kultury) obowiązek opracowania materiałów planistycznych do projektu budżetu zgodnie z zasadami ustalonymi w ww. uchwale, tak więc oba powyższe dokumenty wzajemnie się uzupełniając określają sposób tworzenia budżetu. Projekt uchwały budżetowej na każdy rok budżetowy przygotowywany jest przez Burmistrza na podstawie obowiązujących przepisów prawnych z zakresu spraw budżetowych i podatkowych oraz funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego. Kolejnym krokiem jest przygotowanie w terminie do 15 października roku poprzedzającego rok budżetowy przez kierowników referatów oraz kierowników jednostek organizacyjnych propozycji do projektu uchwały budżetowej. Propozycje te powinny zawierać m.in. wielkość planowanych dochodów, wielkości niezbędnych do prowadzenia działalności wydatków bieżących i majątkowych. Następnie Komisje Rady Miejskiej, Radni Rady Miejskiej oraz inne podmioty składają propozycje do projektu uchwały budżetowej. Tak więc każdy mieszkaniec ma prawo do złożenia (przez wniesienie na piśmie do sekretariatu Urzędu Miejskiego w Czarnej Białostockiej, ul. Traugutta 2 bądź też w formie elektronicznej poprzez elektroniczną skrzynkę podawczą CE2AB9EA9955 ) swoich propozycji do projektu uchwały budżetowej, należy jednak pamiętać iż koniecznym jest dochowanie terminu który upływa 15 października roku poprzedzającego rok budżetowy. Następnie Skarbnik Gminy w oparciu o przedłożone plany i wnioski, a także o planowane kwoty dochodów gminy opracowuje zbiorcze zestawienia dochodów i wydatków do projektu budżetu. Tak przygotowany projekt budżetu jest przedkładany Radzie Miejskiej oraz przesyłamy do Regionalnej Izby Obrachunkowej do zaopiniowania. Kolejnym krokiem jest przekazanie przez Burmistrza podległym jednostkom informacji niezbędnych do opracowania projektów planów finansowych. Jednostki opracowują projekty planów finansowych w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji. Przewodniczący Rady Miejskiej niezwłocznie przekazuje projekt uchwały budżetowej wraz z materiałami informacyjnymi do zaopiniowania stałym Komisjom Rady Miejskiej. Komisje Rady Miejskiej w terminie 14 dni od dnia otrzymania materiałów odbywają posiedzenia, na których formułują na piśmie swoje opinie oraz wnioski do projektu uchwały budżetowej. Po rozpatrzeniu opinii i wniosków, Burmistrz wnosi ewentualną autopoprawkę do projektu uchwały budżetowej. Ostatnim krokiem jest zwołanie przez Przewodniczącego Rady Miejskiej sesji budżetowej w terminie umożliwiającym uchwalenie budżetu do końca roku poprzedzającego rok budżetowy, jednak nie później niż do dnia 31 marca roku budżetowego. 2

3 Planowane źródła dochodów budżetu gminy na 2009 rok (w zł ). Środki samodzielnie zgromadzone przez gminę: Środki otrzymane z zewnątrz: Podatki i opłaty w całości Udziały w podatkach stanowiących zasilające budżet gminy: dochód budżetu państwa: - od nieruchomości: w podatku dochodowym od osób fizycz: rolny: w podatku od osób prawnych: leśny: od środków transportowych: wpływy z opłat za wydanie zezwoleń: Subwencja ogólna z budżetu państwa: - wpływy z opłaty targowej: część oświatowa: od czynności cywilno-prawnych: OGÓŁEM - część wyrównawcza: opłata skarbowa: DOCHODY - część równoważąca: podatek od spadków i darowizn: wpływy z karty podatkowej: GMINY Dotacje celowe: - wpływy z tyt. rekompensat: wpływy z innych lokalnych opłat: na zadania zlecone: z tytułu opłaty za posiadanie psa: dotacja z budżetu państwa na zadania bieżące: wynikające z umów i porozumień: Dochody z majątku gminy: - z dzierżawy i najmu składników majątkowych: z opłat za zarząd, wieczyste użytkowanie i inne usługi: wpływy z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości: Pozostałe dochody: - wpływy z różnych opłat, odsetki, darowizny, grzywny, mandaty itp. : Wielkość dochodów budżetowych na przestrzeni lat r. przedstawia poniższy wykres. Dochody Gminy Czarna Białostocka w latach (w tyś.zł) Tysiące , , , , , , , Każda pozycja w dochodach budżetu gminy jest istotna, warto jednak zwrócić uwagę na kilka podstawowych. Główną pozycję w dochodach budżetu gminy wynoszącą 46,5 % stanowi subwencja ogólna z budżetu państwa. Najważniejszą jej częścią jest tzw. część oświatowa ( 23,7 %), która w przeliczeniu na złotówki wynosi zł i jest przeznaczona 3

4 na utrzymanie gminnej oświaty, tj. szkół podstawowych i gimnazjów. W praktyce jest ona niewystarczająca i gmina musi do niej dokładać ze swoich dochodów. Subwencja wpływa do budżetu gminy w miesięcznych ratach. Drugą równie istotną pozycję w dochodach budżetu gminy stanowią dotacje celowe (18,5 %). W przeliczeniu na złotówki stanowią one zł. Podstawową ich częścią są dotacje na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminie ustawami. Dotacje zgodnie z ich specyfiką są przeznaczane na konkretne cele, czyli m.in. na zadania pomocy społecznej, zadania z zakresu administracji publicznej, czy usługi opiekuńcze. Warty podkreślenia jest także fakt, iż dochody budżetu gminy zależą od dochodów mieszkańców niewiarygodne? A jednak! Otóż 39,34 % podatku dochodowego (PIT), pobieranego przez Urząd Skarbowy od pracujących na jej terenie osób fizycznych wraca do budżetu gminy. W naszym wypadku jest to kwota zł czyli prawie 12,6 % budżetu gminy. Tak więc im bogatsi mieszkańcy tym większe wpływy do budżetu gminy, a co za tym idzie większe możliwości inwestowania i rozwoju gminy. Urząd Skarbowy przekazuje także do budżetu gminy 6,71% podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), tj. podatku zapłaconego przez przedsiębiorców, czyli wszystkie firmy i zakłady prowadzące działalność gospodarczą na terenie naszej gminy. Planowane dochody z tego tytułu to zł, czyli 0,73% dochodów budżetu gminy. Wśród podatków wpłacanych do budżetu gminy należy wyróżnić przede wszystkim podatek od nieruchomości - jeden z najpowszechniej płaconych podatków przez mieszkańców naszej gminy. Jest on naliczany od powierzchni domów, mieszkań a także gruntów. Podatek ten płacą zarówno mieszkańcy jak i przedsiębiorcy, w sumie jest to kwota zł, czyli 11,3 % budżetu gminy ,40 zł tyle wyniosą w 2009 r. dochody i przychody Gminy Czarna Białostocka w przeliczeniu na jednego mieszkańca Dotychczas omawialiśmy podstawowe kategorie dochodów gminy teraz przyjrzyjmy się wydatkom, czyli odpowiedzmy sobie na pytanie Na co gmina wydaje pieniądze? Oświata i wychowanie zł (32,8 %) w tym: - szkoły podstawowe zł - gimnazja zł - przedszkola i oddziały przedszkolne: zł - dowożenie uczniów zł - stołówki szkolne: zł - dokształcanie i doskonalenie nauczycieli: zł - pozostała działalność: zł, w tym m.in.: (stypendia naukowe, wzrosty wynagrodzeń wynikające z nominacji, reprezentowanie szkół na zewnątrz: na turniejach, festiwalach) Pomoc społeczna zł (19,7 %) w tym: 4

5 - świadczenia rodzinne, zaliczka alimentacyjna oraz składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe: zł - dodatki mieszkaniowe: zł - zasiłki i pomoc w naturze: zł - składki na ubezpiecz. zdrowotne zł - usługi opiekuńcze zł - koszty utrzymania Ośrodka Pomocy Społecznej: zł - pozostała działalność zł (dożywianie osób objętych opieką społeczną) - domy pomocy społecznej: zł Administracja publiczna zł (11,9 %) w tym: - Rada Gminy zł - Urząd Gminy zł - Urzędy Skarbowe zł (VAT) - Urzędy Wojewódzkie zł (USC i ewidencja ludności) - promocja jednostek samorządu terytorialnego: zł - wybory do rad gmin, powiatów, sejmików województw: zł - pozostała działalność zł w tym, m.in.: (dotacje na zadania realizowane przez stowarzyszenia, zakup usług pozostałych, wynagrodzenia agencyjno-prowizyjne) Gospodarka komunalna i ochrona środowiska zł (9,70 %) w tym: - gospodarka ściekowa i ochrona wód zł - oczyszczanie miasta i wsi zł - oświetlenie: ulic, placów i dróg zł - gospodarka odpadami: zł - pozostała działalność zł w tym m.in.: (wydatki inwestycyjne, zakup materiałów i wyposażenia, utrzymanie targowiska miejskiego, koszty osobowe związane z utrzymaniem osób zajmujących się gosp. komunalną ). Transport i łączność zł (9,00 %) w tym: - drogi publiczne gminne zł w tym m.in. (wydatki inwestycyjne: zł, pozostała kwota: sprzątanie, odśnieżanie i bieżące naprawy dróg) - utrzymanie dróg powiatowych zł, w tym wydatki inwestycyjne: zł. Gospodarka mieszkaniowa zł (5,4 %) w tym: - gospodarka gruntami i nieruchomościami zł - pozostała działalność zł w tym m.in. (wydatki inwestycyjne, zakup: materiałów i wyposażenia, energii oraz usług remontowych). Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego zł (3,0 %) w tym: - domy i ośrodki kultury, świetlice i kluby zł - biblioteki zł - pozostała działalność zł w tym: (środki przeznaczone na realizację imprez promujących kulturę naszego regionu oraz festiwalu: Kresowa Przyśpiewka Frywolna ). Kultura fizyczna i sport zł (1,60 %) w tym: - instytucje kultury fizycznej: zł - zadania z zakresu kultury fizycznej i sportu: zł Edukacyjna opieka wychowawcza zł (1,3 %) w tym: - świetlice szkolne: zł - pomoc materialna dla uczniów: zł - pozostała działalność: zł 5

6 Tysiące Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa zł (1,7 %) w tym: - ochotnicze straże pożarne: zł - Straż Miejska: zł Obsługa długu publicznego zł (1,3 %) w tym: -obsługa kredytów i pożyczek: zł Pozostałe działy razem zł (2,6 %) w tym: - działalność usługowa tj. (plan zagospodarowania przestrzennego zł, opracowania geodezyjne i kartograficzne: zł) - infrastruktura wodociągowa i sanitarna wsi: zł, izby rolne 1768 zł. - różne rozliczenia finansowe: zł oraz rezerwy ogólne i celowe: zł - ochrona zdrowia: zł - urzędy naczelnych organów władzy: 1895 zł - rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych: zł ,95 zł tyle wyniosą w 2009 r. wydatki i rozchody Gminy Czarna Białostocka w przeliczeniu na jednego mieszkańca Wielkość wydatków budżetowych na przestrzeni lat r. przedstawia poniższy wykres. Wydatki Gminy Czarna Białostocka w latach (w tyś. zł) Tysiące , , , , , , , Ogółem wszystkie planowane w 2009 r. wydatki i rozchody gminy wyniosą: zł z czego wydatki bieżące we wszystkich ww. kategoriach pochłoną łącznie: zł na wydatki majątkowe (inwestycje + zakupy środków trwałych) pozostanie: zł Wydatki Gminy Czarna Białostocka (z podziałem na majatkowe i bieżące) za lata (w tyś. zł) wydatki ogółem wydatki bieżące wydatki majątkowe 6

7 Ogółem wszystkie planowane w 2009 r. wydatki i rozchody gminy wyniosą zł, co w stosunku do dochodów i przychodów gminy na 2009 r zł, daje deficyt budżetowy w wysokości zł. Deficyt budżetowy zostanie pokryty przychodami pochodzącymi z: zaciągniętych kredytów w wysokości zł oraz wolnych środków wynikających z rozliczeń kredytów i pożyczek z lat ubiegłych w kwocie zł. Na zakończenie pragniemy przybliżyć Państwu podstawowe zamierzenia inwestycyjne na 2009 rok (w zł): 1. Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków: zł 2. Budowa kanalizacji sanitarnej we wsi Klimki: zł 3. Wykonanie dokumentacji przepustu ul. Piłsudskiego: zł 4. Budowa ulic: Żeromskiego, Prusa: zł 5. Budowa ulic: Orzeszkowej, Sokólskiej, Dreszera, Gęsia, Kolejowa, Ochotnicza: zł 6. Budowa ulic: Orzeszkowa, Piękna, Dolna, Polna, Kościuszki: zł 7. Budowa ulic:różana, Wierzbowa, Kasztanowa z przepustem, Zielona: zł 8. Termomodernizacja budynku przy ul. Torowej 1: zł 9. Opracowania urbanistyczne: zł 10. Termomodernizacja budynku administracyjnego przy ul. Torowej 9: zł 11. Oświetlenie na obiekcie architektonicznym: Kościół p.w. Jezusa Miłosiernego: zł 12. Opracowanie dokumentacji dotyczącej termomodernizacji budynku OSP: zł 13. Budowa boiska ogólnodostępnego przy Szkole Podstawowej Nr 2 wraz z modernizacją posadzki Sali gimnastycznej: zł 14. Część socjalna w Zespole Szkół w Cz.W.K zł 15. Budowa zespołu boisk sportowych przy Zespole Szkół w Cz. W. K.: zł 16. Termomodernizacja budynku Gimnazjum im. Jana Pawła II: zł 17. Budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Świerkowej, Jesionowej, Klonowej, Dębowej, Grabowej, Brzozowej: zł 18. Budowa kanalizacji sanitarnej na os. Tartacznym w ul. Kosińskiego, Zamiany, Gołębia: zł 19. Budowa kanalizacji sanitarnej w ul. Białostockiej i ul. Zagórnej: zł 20. Uzupełnienie oświetlenia ulicznego: zł 21. Budowa i uruchomienie Podlaskiego Parku Przemysłowego: zł 22. Place zabaw: zł 23. Modernizacja stadionu przy Miejskim Ośrodku Turystyki Aktywnej i Sportu: zł 24. Opracowanie dokumentacji budowy hali sportowej przy MOTAiS: zł 25. Zakupy inwestycyjne realizacja przez Urząd Miejski projektu Wdrażania elektronicznych usług dla ludności województwa podlaskiego : zł. Ogółem wszystkie ww. zadania inwestycyjne pochłoną: zł, z czego zadania inwestycyjne przewidziane do realizacji w 2009 r. to wydatek: zł. 7

8 % wydatków budżetu gminy Na inwestycje i zadania inwestycyjne możemy spojrzeć także w nieco odmienny sposób, a mianowicie jako % wydatków budżetowych, daje to nam możliwość wyobrażenia jaką część wydatków budżetowych stanowią wydatki przeznaczone na inwestycje. W 2009 r. wydatki majątkowe (inwestycje i zakupy inwestycyjne) wyniosą 21,2 % wydatków budżetu gminy. Inwestycje jako % wydatków budżetu gminy w latach Inwestycje Mamy nadzieję, iż chociaż po części przybliżyliśmy Państwu gospodarkę finansową Gminy Czarna Białostocka na 2009 r. Publikacja siłą rzeczy ma charakter ogólny i nie zawiera wszystkich szczegółów budżetowych. Każdy mieszkaniec, a także inne zainteresowane powyższą problematyką osoby mają prawo do zapoznania się z budżetem Gminy Czarna Białostocka. Pełną wersję uchwały budżetowej nr XXII/191/08 Rady Miejskiej w Czarnej Białostockiej z dnia r. oraz większą ilość informacji na temat budżetu znajdą Państwo w Urzędzie Miejskim w Czarnej Białostockiej, ul. Traugutta 2, pokój nr 1 lub 12. Proponujemy także zapoznanie się z pełną treścią uchwały budżetowej na stronie internetowej lub o zadawanie pytań telefonicznych pod numerem telefonu (085) , (085) Czekamy na Państwa uwagi i opinie, które można przesyłać pocztą na adres: Urząd Miejski w Czarnej Białostockiej, ul. Traugutta 2, Czarna Białostocka bądź za pomocą poczty elektronicznej: um.czarnabialostocka.pl lub za pomocą elektronicznej skrzynki podawczej: Nasz telefon: , faks: Strona internetowa: Dziękujemy za uwagę. 8