Stipulatio. Forma i przesłanki. Rytuał. Skarga. Abstrakcyjność i kauzalność (względna). Zastosowania. Praktyka prawna

Transkrypt

1 Stipulatio Forma i przesłanki. Rytuał. Skarga. Abstrakcyjność i kauzalność (względna). Zastosowania. Praktyka prawna

2 EX CONTRACTU... G : Lecz najpierw rozważmy te, które powstają z kontraktu. Tych zaś są cztery rodzaje: zaciąga się bowiem zobowiązanie albo rzeczą, albo słowami, albo pismem, albo [tylko] zgodą.

3 Forma: G. 3.92: Zobowiązanie ze słów powstaje z zapytania i odpowiedzi, na przykład: DARI SPONDES? SPONDEO!; DABIS? DABO!; PROMITTIS? PROMITTO!; FIDEPROMITTIS? FIDE PROMITTO!; FIDEIUBES? FIDEIUBEO!; FACIES? FACIAM! Ale to zobowiązanie za słów DARI SPONDES? SPONDEO! jest właściwie dla obywateli rzymskich, pozostałe zaś należą do prawa narodów; przeto są skuteczne pomiędzy wszystkimi ludźmi, czy to obywatelami rzymskimi, czy peregrynami. I choćby zostały wypowiedziane po grecku, na przykład tak: )ΣΕΙΣ, )Σ). ΟΜΟΛΟΓΕΙΣ; ΟΜΟΛΟΓ), ΠΙΣΤΕΙ ΚΕΛΕΥΙΣ, ΠΙΣΤΕΙ ΚΕΛΕΥ), ΠΟΙΗΣΕΙΣ; ΠΟΙΗΣ), są skuteczne także między obywatelami rzymskimi, jeśli tylko posiadają zrozumienie mowy greckiej.

4 Rytuał Jego wady I zalety

5 Rytuał Jego wady I zalety Czy proste porozumienie wystarczy do zawarcia umowy? Jaką rolę ma pismo?

6 Rytuał Jego wady I zalety Czy proste porozumienie wystarczy do zawarcia umowy? Jaką rolę ma pismo? Tylko wtedy jeśli treść porozumienia odpowiada jednemu z typowych kontraktów konsensualnych (sprzedaż, najem, zlecenie, spółka);

7 Rytuał Jego wady I zalety Czy proste porozumienie wystarczy do zawarcia umowy? Jaką rolę ma pismo? Tylko wtedy jeśli treść porozumienia odpowiada jednemu z typowych kontraktów konsensualnych (sprzedaż, najem, zlecenie, spółka); w innych przypadkach nudum pactum obligationem non parit (gołe porozumienie nie rodzi zobowiązania), zatem potrzebny jest rytuał:

8 Rytuał Jego wady I zalety Czy proste porozumienie wystarczy do zawarcia umowy? Jaką rolę ma pismo? Tylko wtedy jeśli treść porozumienia odpowiada jednemu z typowych kontraktów konsensualnych (sprzedaż, najem, zlecenie, spółka); w innych przypadkach nudum pactum obligationem non parit (gołe porozumienie nie rodzi zobowiązania), zatem potrzebny jest rytuał: 'Decem mihi dari spondes?' spondeo

9 Rytuał Jego wady I zalety Czy proste porozumienie wystarczy do zawarcia umowy? Jaką rolę ma pismo? Tylko wtedy jeśli treść porozumienia odpowiada jednemu z typowych kontraktów konsensualnych (sprzedaż, najem, zlecenie, spółka); w innych przypadkach nudum pactum obligationem non parit (gołe porozumienie nie rodzi zobowiązania), zatem potrzebny jest rytuał: 'Decem mihi dari spondes?' spondeo jakie są możliwe wady tego rozwiązania?

10 Rytuał I jego wady

11 Rytuał I jego wady Charakter abstrakcyjny

12 Rytuał I jego wady Charakter abstrakcyjny Co, jeśli chcemy zawrzeć bardziej skomplikowane porozumienie?

13 Rytuał I jego wady Charakter abstrakcyjny Co, jeśli chcemy zawrzeć bardziej skomplikowane porozumienie? cautio usufructuaria, cautio rem pupilli salvam fore

14 Rytuał I jego wady Charakter abstrakcyjny Co, jeśli chcemy zawrzeć bardziej skomplikowane porozumienie? cautio usufructuaria, cautio rem pupilli salvam fore Co jeśli strony pozostają w oddaleniu?

15 Rytuał I jego wady Charakter abstrakcyjny Co, jeśli chcemy zawrzeć bardziej skomplikowane porozumienie? cautio usufructuaria, cautio rem pupilli salvam fore Co jeśli strony pozostają w oddaleniu? Jak zawrzeć stypulację inter absentes?

16 Rytuał I jego wady Charakter abstrakcyjny Co, jeśli chcemy zawrzeć bardziej skomplikowane porozumienie? cautio usufructuaria, cautio rem pupilli salvam fore Co jeśli strony pozostają w oddaleniu? Jak zawrzeć stypulację inter absentes? Osoby pod władzą

17 Rytuał I jego wady Charakter abstrakcyjny Co, jeśli chcemy zawrzeć bardziej skomplikowane porozumienie? cautio usufructuaria, cautio rem pupilli salvam fore Co jeśli strony pozostają w oddaleniu? Jak zawrzeć stypulację inter absentes? Osoby pod władzą Można utrwalić na piśmie fakt dokonania stypulacji, to jednak nie zastępuje samego rytuału.

18 Rytuał I jego wady Charakter abstrakcyjny Co, jeśli chcemy zawrzeć bardziej skomplikowane porozumienie? cautio usufructuaria, cautio rem pupilli salvam fore Co jeśli strony pozostają w oddaleniu? Jak zawrzeć stypulację inter absentes? Osoby pod władzą Można utrwalić na piśmie fakt dokonania stypulacji, to jednak nie zastępuje samego rytuału. Pismo nie jest konstytutywne

19 Rytuał I jego uzadnienie

20 Rytuał I jego uzadnienie Czy jedna ze stron może podnieść, że wcale nie zachciała zawrzeć umowy? Że brak było jej intencji?

21 Rytuał I jego uzadnienie Czy jedna ze stron może podnieść, że wcale nie zachciała zawrzeć umowy? Że brak było jej intencji? porozumienie staje niewątpliwe

22 Rytuał I jego uzadnienie Czy jedna ze stron może podnieść, że wcale nie zachciała zawrzeć umowy? Że brak było jej intencji? porozumienie staje niewątpliwe Czy można podnosić, że zawarliśmy stypulację, mając nadzieję na jakieś kontrświadczenie?

23 Rytuał I jego uzadnienie Czy jedna ze stron może podnieść, że wcale nie zachciała zawrzeć umowy? Że brak było jej intencji? porozumienie staje niewątpliwe Czy można podnosić, że zawarliśmy stypulację, mając nadzieję na jakieś kontrświadczenie? Treść zobowiązania ustalona bez wątpliwości

24 Rytuał I jego uzadnienie Czy jedna ze stron może podnieść, że wcale nie zachciała zawrzeć umowy? Że brak było jej intencji? porozumienie staje niewątpliwe Czy można podnosić, że zawarliśmy stypulację, mając nadzieję na jakieś kontrświadczenie? Treść zobowiązania ustalona bez wątpliwości A jak to jest dziś?

25 Rytuał I jego uzadnienie Czy jedna ze stron może podnieść, że wcale nie zachciała zawrzeć umowy? Że brak było jej intencji? porozumienie staje niewątpliwe Czy można podnosić, że zawarliśmy stypulację, mając nadzieję na jakieś kontrświadczenie? Treść zobowiązania ustalona bez wątpliwości A jak to jest dziś? Dlaczego nie forma jednostronna? ( Obiecuję, że. )

26 Acceptilatio (Debitor): Quod ego tibi promisi, habesne acceptum? (Czy to, to tobie obiecałem, uważasz za przyjęte?) (Creditor): Habeo! (Tak, uważam)

27 Stypulacja: Zastosowainie powstanie abstrakcyjnego zobowiązania zwłaszcza w sytuacji, gdy treść świadczenia nie znajduje innej ochrony (stypulacja posagowa, cautio usufructuaria, stypulacje penalne) gwarancja (osobowe umocnienie zobowiązania)

28 Sponsio, fidepromissio, fideiussio jako Gwarancja

29 Sponsio, fidepromissio, fideiussio jako Gwarancja

30 Sponsio, fidepromissio, fideiussio jako Gwarancja SPONSIO FIDEPROMISSIO FIDEIUSSIO

31 Sponsio, fidepromissio, fideiussio jako Gwarancja SPONSIO FIDEPROMISSIO FIDEIUSSIO item spondes? spodeo! item fide promittis? fide promitto! item fide iubes? fideiubeo!

32 Sponsio, fidepromissio, fideiussio jako Gwarancja SPONSIO FIDEPROMISSIO FIDEIUSSIO item spondes? spodeo! item fide promittis? fide promitto! item fide iubes? fideiubeo! obywatele wszyscy

33 Sponsio, fidepromissio, fideiussio jako Gwarancja SPONSIO FIDEPROMISSIO FIDEIUSSIO item spondes? spodeo! item fide promittis? fide promitto! item fide iubes? fideiubeo! obywatele tylko kontrakty werbalne wszyscy każde zobowiązanie (także naturalne)

34 Sponsio, fidepromissio, fideiussio jako Gwarancja SPONSIO FIDEPROMISSIO FIDEIUSSIO item spondes? spodeo! item fide promittis? fide promitto! item fide iubes? fideiubeo! obywatele tylko kontrakty werbalne wszyscy każde zobowiązanie (także naturalne) wygasa po śmierci (albo po dwóch latch na mocy Lex Furia) dziedziczne

35 Stipulatio: skargi Actio ex stipulatu condictio Certae creditae pecuniae Certae creditae rei triticaria

36 CAIUS AQUILIUS IUDEX ESTO. SI PARET NUMERIUM NEGIDIUM AULO AGERIO DECEM MILIA SESTERTIUM DARE OPORTERE, QUO DE RE AGITUR, CAIUS AQUILIUS IUDEX NUMERIUM NEGIDIUM AULO AGERIO DECEM MILIA SESTERIUM CONDAMNATO, SI NON PARET ABSOLVITO. CAIUS AQUILIUS NIECH BĘDZIE SĘDZIĄ. JEŚLI SIĘ OKAŻE, ŻE NUMERIUS NEGIDIUS, POWINIEN DAĆ NA PODSTAWIE IUS CIVILE 1 0 T Y S I Ę C Y S E S T E R C Ó W A U L U S O W I AGERIUSOWI, O CO TOCZY SIĘ TEN SPÓR, TO NIECH SĘDZIA CAIUS AQUILIUS ZASĄDZI 10 TYSIĘCY OD NUMERIUSA NEGIDIUSA DLA AULUSA AGERIUSA; JEŚLI SIĘ NIE OKAŻE, NIECH UWOLNI.

37

38 Condictio... [certae rei] jeśli się okaże, że N.s. N.s powinien wedle prawa cywilnego dać A.owi A.owi niewolnika Stichusa, niech sędzia zasądzi od N.a. N.a dla A.a A.a, tyle ile ten spór byłby wart, jeśli się nie okaże... [triticaria] jeśli się okaże, że N.s. N.s powinien wedle prawa cywilnego dać A.owi A.owi 100 miar pszenicy, niech sędzia zasądzi od N.a. N.a dla A.a A.a, tyle ile ten spór byłby wart, jeśli się nie okaże...

39 Actio ex stipulatu Sędzią niech będzie Caius Aquilius. Ponieważ Numerius Negidius obiecał incertum Aulusowi Ageriusowi, cokolwiek z tej przyczyny Numerius Negius powinien dać lub uczynić Aulusowi Ageriusowi według prawa cywilnego, o co toczy się ten spór, niech sędzia zasądzi...

40 Certum / Incertum Rola sędziego: wyrok na Incertum: litis aestimatio uwzględniająca korzyści. Certum: suma uwzględniona w intentio, albo wedle wartości rynkowej albo pluris petitio: wprowadzenie

41 Certum / Incertum

42 Certum / Incertum (a) czy obiecujesz, że HS będzie mi dane? Obiecuję. (b) czy obiecujesz zapłacić mi odszkodowanie, jeśli twój mur upadając, zniszczy moją posiadłość? Obiecuję. (c) Czy obiecujesz, że wybudujesz mi dom? Obiecuję.

43 Certum / Incertum (a) czy obiecujesz, że HS będzie mi dane? Obiecuję. (b) czy obiecujesz zapłacić mi odszkodowanie, jeśli twój mur upadając, zniszczy moją posiadłość? Obiecuję. (c) Czy obiecujesz, że wybudujesz mi dom? Obiecuję. Różnice:

44 Certum / Incertum (a) czy obiecujesz, że HS będzie mi dane? Obiecuję. (b) czy obiecujesz zapłacić mi odszkodowanie, jeśli twój mur upadając, zniszczy moją posiadłość? Obiecuję. (c) Czy obiecujesz, że wybudujesz mi dom? Obiecuję. Różnice: (a) dare certum (b) dare incertum (c) facere

45 Certum / Incertum (a) czy obiecujesz, że HS będzie mi dane? Obiecuję. (b) czy obiecujesz zapłacić mi odszkodowanie, jeśli twój mur upadając, zniszczy moją posiadłość? Obiecuję. (c) Czy obiecujesz, że wybudujesz mi dom? Obiecuję. Różnice: podzielność (a) dare certum (b) dare incertum (c) facere

46 Certum / Incertum (a) czy obiecujesz, że HS będzie mi dane? Obiecuję. (b) czy obiecujesz zapłacić mi odszkodowanie, jeśli twój mur upadając, zniszczy moją posiadłość? Obiecuję. (c) Czy obiecujesz, że wybudujesz mi dom? Obiecuję. Różnice: podzielność (a) dare certum (b) dare incertum (c) facere a-b, podzielna, c niepodzielna. Konsekwencje?

47 Certum / Incertum (a) czy obiecujesz, że HS będzie mi dane? Obiecuję. (b) czy obiecujesz zapłacić mi odszkodowanie, jeśli twój mur upadając, zniszczy moją posiadłość? Obiecuję. (c) Czy obiecujesz, że wybudujesz mi dom? Obiecuję. Różnice: podzielność (a) dare certum (b) dare incertum (c) facere a-b, podzielna, c niepodzielna. Konsekwencje? a: actio certi. b-c b actio (incerta) ex stipulatu.

48 Stipulacja I jej przyczyna

49 Stipulacja I jej przyczyna Przed wyjazdem w długą podróż Titius nie ufając swym własnym niewolnikom, powierzył większość swych majętności sąsiadowi Caiusowi

50 Stipulacja I jej przyczyna Przed wyjazdem w długą podróż Titius nie ufając swym własnym niewolnikom, powierzył większość swych majętności sąsiadowi Caiusowi Niesnaski domowe końca Republiki umieściły dawnych przyjaciół po przeciwnych stronach barykady. Wobec tego, że posiadłości Caiusa zostały skonfiskowane przez wroga, odmówił on oddania majętności Titiusowi, o ile nie obieca on dużej sumy pieniędzy. Caius: "Czy obiecujesz zapłacić mi HS? Titius Tak obiecuję.

51 Stipulacja I jej przyczyna Przed wyjazdem w długą podróż Titius nie ufając swym własnym niewolnikom, powierzył większość swych majętności sąsiadowi Caiusowi Niesnaski domowe końca Republiki umieściły dawnych przyjaciół po przeciwnych stronach barykady. Wobec tego, że posiadłości Caiusa zostały skonfiskowane przez wroga, odmówił on oddania majętności Titiusowi, o ile nie obieca on dużej sumy pieniędzy. Caius: "Czy obiecujesz zapłacić mi HS? Titius Tak obiecuję. Czy ta stypulacja jest ważna?

52 Stipulacja I jej przyczyna Przed wyjazdem w długą podróż Titius Caius ma skargę przeciwko nie ufając swym własnym niewolnikom, Titiusowi wg prawa cywilnego. powierzył większość swych majętności sąsiadowi Caiusowi Co może zrobić Titius? Niesnaski domowe końca Republiki umieściły dawnych przyjaciół po przeciwnych stronach barykady. Wobec tego, że posiadłości Caiusa zostały skonfiskowane przez wroga, odmówił on oddania majętności Titiusowi, o ile nie obieca on dużej sumy pieniędzy. Caius: "Czy obiecujesz zapłacić mi HS? Titius Tak obiecuję. Czy ta stypulacja jest ważna?

53 Stipulacja I jej przyczyna Przed wyjazdem w długą podróż Titius nie ufając swym własnym niewolnikom, powierzył większość swych majętności sąsiadowi Caiusowi Niesnaski domowe końca Republiki umieściły dawnych przyjaciół po przeciwnych stronach barykady. Wobec tego, że posiadłości Caiusa zostały skonfiskowane przez wroga, odmówił on oddania majętności Titiusowi, o ile nie obieca on dużej sumy pieniędzy. Caius: "Czy obiecujesz zapłacić mi HS? Titius Tak obiecuję. Czy ta stypulacja jest ważna? Caius ma skargę przeciwko Titiusowi wg prawa cywilnego. Co może zrobić Titius? Pretor wspomoże Titiusowi exceptio doli. Jak to działa?

54 Stipulacja I jej przyczyna Przed wyjazdem w długą podróż Titius nie ufając swym własnym niewolnikom, powierzył większość swych majętności sąsiadowi Caiusowi Niesnaski domowe końca Republiki umieściły dawnych przyjaciół po przeciwnych stronach barykady. Wobec tego, że posiadłości Caiusa zostały skonfiskowane przez wroga, odmówił on oddania majętności Titiusowi, o ile nie obieca on dużej sumy pieniędzy. Caius: "Czy obiecujesz zapłacić mi HS? Titius Tak obiecuję. Czy ta stypulacja jest ważna? Caius ma skargę przeciwko Titiusowi wg prawa cywilnego. Co może zrobić Titius? Pretor wspomoże Titiusowi exceptio doli. Jak to działa? Pozwany zostanie uwolniony, jeśli udowodni bezprawność przyczyny.

55 Stipulacja I jej przyczyna Przed wyjazdem w długą podróż Titius nie ufając swym własnym niewolnikom, powierzył większość swych majętności sąsiadowi Caiusowi Niesnaski domowe końca Republiki umieściły dawnych przyjaciół po przeciwnych stronach barykady. Wobec tego, że posiadłości Caiusa zostały skonfiskowane przez wroga, odmówił on oddania majętności Titiusowi, o ile nie obieca on dużej sumy pieniędzy. Caius: "Czy obiecujesz zapłacić mi HS? Titius Tak obiecuję. Czy ta stypulacja jest ważna? Caius ma skargę przeciwko Titiusowi wg prawa cywilnego. Co może zrobić Titius? Pretor wspomoże Titiusowi exceptio doli. Jak to działa? Pozwany zostanie uwolniony, jeśli udowodni bezprawność przyczyny. Stypulacja staje się bezskuteczna iure praetorio.

56 Stipulacja I jej przyczyna Przed wyjazdem w długą podróż Titius nie ufając swym własnym niewolnikom, powierzył większość swych majętności sąsiadowi Caiusowi Niesnaski domowe końca Republiki umieściły dawnych przyjaciół po przeciwnych stronach barykady. Wobec tego, że posiadłości Caiusa zostały skonfiskowane przez wroga, odmówił on oddania majętności Titiusowi, o ile nie obieca on dużej sumy pieniędzy. Caius: "Czy obiecujesz zapłacić mi HS? Titius Tak obiecuję. Czy ta stypulacja jest ważna?

57 Condictio certae creditae pecuniae cum exceptione doli

58 CAIUS AQUILIUS IUDEX ESTO. SI PARET NUMERIUM NEGIDIUM AULO AGERIO DIES MILIA SESTERTIUM DARE OPORTERE, SI IN EA RE NIHILI DOLO MALO AULII AGERII FACTUM SIT NEQUE FIAT, QUA DE RE AGITUR, CAIUS AQUILIUS IUDEX NUMERIUM NEGIDIUM AULO AGERIO DIES MILIA SESTERIUM CONDAMNATO, SI NON PARET ABSOLVITO. NIECH CAIUS AQUILIUS BĘDZIE SĘDZIĄ. JEŚLI SIĘ OKAŻE, ŻE POZWANY POWIENIEN DAĆ POWODOWI NA PODSTAWIE PRAWA CYWILNEGO 200,000 HS, O CO TO CZY SIĘ TEN SPÓR, JEŚLI NIC W TEJ SPRAWIE NIE STAŁO SIĘ, ANI NIE DZIEJE ZA PRZYCZYNĄ ZŁEGO PODSTĘPU POWODA, NIECH SĘDZIA ZASĄDZI OD POZWANEGO NA RZECZ POWODA 200,000 HS, JEŚLI SIĘ NIE OKAŻE, NIECH UWOLNI!

59 Causa wewnętrzna CZY OBIECUJESZ DAĆ MI 1000, JEŚLI MÓJ NIEWOLNIK ZROBI DLA CIEBIE STÓŁ? TAK OBIECUJĘ.

60 Causa I określonośc świadczenia D Marcellus 3 ks. digestów Ktoś odebrał przyrzeczenie, ze zostanie mu dana pszenica. Jest to kwestia faktów a nie prawa. Jeśli myślał o jakiejś określonej pszenicy, tj. o określonym rodzaju i określonej ilości, uznaje się to za dodane (postanowienie). Inaczej jeśli dopiero miał określić rodzaj i ilość, ale tego nie uczynił, uważa się że nic mu nie przyrzeczono, nawet jednej miary.

61 Causa domyślna? D (Paulus, ks. 9 komentarza do dzieł Sabinusa) Gdybym przyjął od ciebie przyrzeczenie stypulacyjne jakiejś rzeczy, o której sądziłbym, że jest ze złota, a [w rzeczywistości] byłaby brązowa, powinieneś mi z tej przyczyny świadczyć brązową, bowiem zgadzamy się co do corpus [postaci]. Lecz jeśli świadomie mnie wprowadziłeś w błąd, będę mógł prowadzić postępowanie z tobą ex doli mali clausula.

62 Causa domyślna? D (Paulus, ks. 72 komentarza do Edytku) Nie dojdzie zawarcia czynności prawnej, jeśli przyrzekniesz mi stypulacyjnie Stichusa, w sytuacji gdy ja myślę o jednym, a ty o innym Stichusie.

63 Causa domyślna D (Ulpian ks. 35 komentarza do dzieł Sabinusa) Jest jasne, że stypulacja, którą składa się dla ustanowienia posagu, zawiera w sobie warunek jeśli małżeństwo zostanie zawarte i dlatego można na jej podstawie żądać tylko jeśli małżeństwo zostało zawarte (nawet gdyby warunek nie został wprost doń dodany). A zatem jeśli posłaniec został zawrócony, uważa się, że warunek stypulacji się nie ziścił.

64 Czynności Proces kauzalne konieczny dowód przyczyny słabo abstrakcyjne praesumptio iuris tantum (domniemanie wzruszalne) ściśle abstrakcyjnie praesumptio iuris ac de iure (domniemanie niewzruszalne)

65 Czynności Proces kauzalne traditio konieczny dowód przyczyny słabo abstrakcyjne praesumptio iuris tantum (domniemanie wzruszalne) ściśle abstrakcyjnie praesumptio iuris ac de iure (domniemanie niewzruszalne)

66 Czynności Proces kauzalne traditio konieczny dowód przyczyny słabo abstrakcyjne stipulati praesumptio iuris tantum (domniemanie wzruszalne) ściśle abstrakcyjnie praesumptio iuris ac de iure (domniemanie niewzruszalne)

67 Czynności Proces kauzalne traditio konieczny dowód przyczyny słabo abstrakcyjne stipulati praesumptio iuris tantum (domniemanie wzruszalne) ściśle abstrakcyjnie mancipatio praesumptio iuris ac de iure (domniemanie niewzruszalne)

68

69 Transactio TPSULP 27 Za konsulatu Luciusa Vitelliusa syna i Messalli Vipstanusa Gallusa, w dzień przed nonami września ( ). Ja, Lucius Faenius Eumenes napisałem że zgodziłem się z Gaiusem Sulpiciusem Faustusem w kwesti sporu, który z nim prowadzę, dla której to kwesti zostali ustanowieni cognitores przez obie strony, że: ja (L.F.E) cofam to vadimonium, które cognitor Sulpiciusa ma z moim cognitorem w Rzymie, i które ów Gaius Sulpicius Faustus zabezpieczył na wypadek (niepomyślnego dla siebie) wyroku, a także, że uznaję za wykonaną jego stipulatio. Dlatego:

70 Jeżeli Tiberius Iulius Sporus zaniedba vadimonium, które uczynił z Luciusem Faeniusem Thallusem, moim cognitorem, w wysokości sesterców 50,000 pieniędzy (a które zabezpieczało jego stawienie się) w Rzymie, w kalendy listopada (1.11) na Forum Augusta przed posągiem triumfalnym Gneiusa Sentiusa Saturninusa, o godzinie trzeciej, nie zostanie z tego powodu wytoczone powództwo co do tej sumy (ani) z Tiberiusem Iuliusem Sporusem, ani jego gwarantem. Jeżeli tak się nie stanie (tj.: zostanie wytoczone powództwo) jaką sumę dochodzono by, tyle pieniędzy dać obiecałem ja Lucius Faenius Eumenes. Zapytał Gaius Sulpicius Faustus. Cokolwiek Gaius Sulpicius Faustus z tej przyczyny, o którą się toczy spór, obiecał zabezpieczyć, po jego zapytaniu, ja uznałem za (spełnione) wykonaną jego stipulatio. Sporządzono w Puteoli.

71

72

73

74

75 W czternastym roku panowania Imperatora Trajana Hadriana Cezara Augusta, za konsulatu Marka Flawiusza Apra i Kwintusa Fabiusza Katullinusa, trzeciego dnia przed idami wrześniowymi, wedle rachuby nowej prowincji Arabii roku dwudziestego piątego, dwudziestego czwartego (dnia) miesiąca Gorpiaios, w Maoza koło Zoara. Szymon, syn Jezusa, syna Ananiasza (?), Babathcie, córce Szymona, oboje zamieszkali w Maoza, pozdrowienie. Oświadczam, że kupiłem od ciebie zbiór daktyli z gajów Judy, syna Chtusiona, twojego zmarłego męża, (które znajdują się) w Maoza, zwanych gajem Pherora, gajem Nikarkos i trzeciego zwanego (gajem) Molchaiosa, które ty zajmujesz, jak twierdzisz, tytułem swojego posagu i wierzytelności. Za wyżej wzmiankowany rok zapłacę ci za te gaje czterdzieści dwa talenty pierwszych i drugich daktyli patetae ( pękających od soku ) oraz dwa koroi i trzy sata [daktyli] syryjskich i naareńskich (?) ważąc dla ciebie, w twoim domu, według wagi maozeńskiej i podobnie mierząc, dla ciebie, w twoim domu, według miary maozeńskiej.

76 (Wszystko zostanie dokonane) za pośrednictwem mojego gwaranta i poręczyciela, Sammuosa, syna Menachema, z tejże Maoza. Cokolwiek byłoby ponad (to) w wyżej wzmiankowanych gajach, wezmę (to) dla siebie w zamian za swoje prace i wydatki. Jeśli zaś nie zapewnię ci wyżej wzmiankowanych daktyli w czasie suszenia, dam ci za każdy jeden talent (daktyli patatae (pękających od soku)) dwa denary i za syryjskie, i za naareńskie (daktyle) jedną melaine. Twoje prawo egzekucji, na mnie i z moich majętności lub od mojego gwaranta, z czegokolwiek by zechciał ktoś działający przez ciebie lub dla ciebie, będzie ważne wszędzie. Zapytano o dobrą wiarę (stron) i uzyskano (jej) potwierdzenie. [podpis po aramejsku]: Shim on syn Yeshu a: Kupiłem od Babathy... [podpisy świadków w alfabecie hebrajskim (brakuje 1-3 imion)]: Yeshu a syn Yeshu a świadek; Yohsef syn Hananiah, świadek; [ ];[greka]: Zostało napisane przez Germanosa, librariusa.[ponownie w alfabecie hebrajskim]: Yehohanan syn Menahema, świadek [z tyłu dokumentu, po aramejsku]: Shammu a syn Menahema napisał: czterdzieści <dwa> talenty i... koroi dwa, pięć sata.