Postępowanie cywilne. Prokurator. Prokurator II Podmioty na prawach strony Powództwo

Transkrypt

1 Postępowanie cywilne Podmioty na prawach strony Powództwo Prokurator Może wziąć udział w każdym postępowaniu (przyłączyć się) Może żądać wszczęcia postępowania Przesłanki: ochrona Praworządności Praw obywateli Interesu społecznego Prokurator II W sprawach rodzinnych: wszystkie z wyjątkiem rozwodu i separacji Powództwa prokuratora Na rzecz oznaczonej osoby Nie na rzecz oznaczonej osoby Unieważnienie umowy Sprawy rodzinne inne niż ustalenie stosunku prawnorodzinnego 1

2 Prokurator III Ma legitymację formalną gdy wytacza powództwo na czyjąś rzecz Materialną (personifikacja legitymacji Państwa) Wyrok w sprawie ma moc rzeczy osądzonej między stroną, na rzecz której działał a stroną przeciwną Prokurator IV Strona przyłącza się do sprawy (odpowiednie stos. przepisów o współuczestnictwie) Prokurator wstępuje do postępowania nie jest związany z żadną ze stron quasi współuczestnictwo (art. 60) Obowiązek zawiadomienia prokuratora (art 449 par. 1, 457) Obowiązkowy udział - ubezwłasnowolnienie RPO, RPD, PRK, prezez UOKiK RPO, RPD odpowiednio przepisy o prokuratorze Powiatowy RPK, prezez UOKiK wytacza powództwa na rzecz obywateli może wstąpić do postępowania i popierać stronę, do której przystąpił wytacza powództwa w ochronie interesu grupowego konsumentów (art ) 2

3 Organizacje pozarządowe Mogą wytaczać za zgodą obywatela powództwa na jego rzecz w granicach swojego przedmiotu działania Mogą wytaczać powództwa w sporach między przedsiębiorcami, działając na rzecz swoich członków Mogą działać jako amicus curiae Pozostałe podmioty Inspektor pracy art. 63 Właściwe organy w sprawie o nieważność nabycia nieruchomości przez cudzoziemca Rzecznik Praw Pacjenta Powództwo Teorie historyczne materialne prawo skargi publiczne prawo skargi teorie mieszane Prawo do sądu powództwo może wytoczyć każdy In dubio pro curia 3

4 Pojęcie Procesowy środek ochrony praw podmiotowych przed sądem Treść: żądanie kierowane do sądu kierowane przez sąd do pozwanego Elementy: żądanie uzasadnienie Teorie podstawy powództwa Teoria indywidualizacji specjalny stosunek prawny, z którego wypływa roszczenie powództwo musi podawać kryteria odróżnienia tego stosunku od innych Teoria substancjonowania wystarczy podanie okoliczności faktycznych nie jest konieczna podstawa prawna Rodzaje powództw Powództwo o zasądzenie świadczenia ustalenie prawa lub stosunku prawnego ukształtowanie stosunku prawnego Powództwo o zasądzenie dare, facere, pati roszczenia wymagalne (ale 190) roszczenia zaskarżalne 4

5 Żądania alternatywne i ewentualne Żądanie alternatywne albo albo wybór po stronie dłużnika Facultas alternativa Ewentualne: na wypadek nieuwzględnienia żądania podstawowego orzeczenie o podstawowym wyłącza orzekanie o ewentualnym Powództwo o ustalenie Tylko ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa wyłączone ustalenia faktyczne żądanie pozytywne lub negatywne Interes prawny po stronie powoda zagrożenie sfery prawnej powoda ciężar dowodowy po stronie powoda Powództwo o ustalenie II Legitymacja czynna podmiot mający interes prawny w konkretnej sprawie podmioty na prawach strony Istnienie/nieistnienie nie może być ustalone w inny sposób np. przez powództwo o świadczenie wyjątek: dobra osobiste 5

6 Ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa Kształtowanie stosunków prawnych i praw zasadniczo decyduje wola stron droga sądowa gdy ustawa zabrania stronom samodzielnego kształtowania stosunków strony nie mogą dojść do porozumienia Przykłady rozwód i separacja rozwiązanie spółki Ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego Utworzenie nowego stosunku prawnego zawarcie umowy przyrzeczonej ustalenie ojcostwa Zmiana istniejącego stosunku prawnego wyzysk rebus sic stantibus, waloryzacja Zniesienie stosunku prawnego uchylenie uchwały unieważnienie aukcji Ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego II Wyrok konstytutywny ex nunc (wyrok rozwodowy) ex tunc (wyrok unieważniający małżeństwo) Powództwo o ukształtowanie nie zakłada naruszenia prawa (ale jest ono możliwe aukcja i przetarg) nie zmierza do zasądzenia świadczenia nie wymaga wykazania interesu prawnego 6