R O Z D Z I A Ł IX TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE W EKSPLOATACJI MASZYN
|
|
- Przybysław Karpiński
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 R O Z D Z I A Ł IX TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE W EKSPLOATACJI MASZYN 9.1 Wprowadzenie. 9.2 System informatyczny przedsibiorstwa. 9.3 Właciwoci systemu informatycznego eksploatacji. 9.4 Ogólny model informatyzacji przedsibiorstwa. 9.5 Technologie informatyczne w badaniach eksploatacyjnych. 9.6 Budowa systemu informatycznego eksploatacji maszyn. 9.7 Przykłady. 9.8 Podsumowanie. Zagadnienia kontrolne. Literatura....dostarczanie informacji nie oznacza jeszcze podejmowania trafnych decyzji...
2 ROZDZIAŁ IX TECHNOLOGIE INFORMATYCZNE W EKSPLOATACJI MASZYN 9.1. Wprowadzenie. Złoono współczesnych systemów eksploatacji maszyn wymusza potrzeb twórczego stosowania osigni teorii eksploatacji, szczególnie z zakresu bada tych systemów i procesów w nich zachodzcych, dla racjonalnej ich eksploatacji. Zasadnicz rol w potrzebie nowoczesnego kształtowania systemu eksploatacji maszyn odgrywaj nastpujce czynniki: * złoono problematyki eksploatacji, jej bardzo duy ciar gospodarczy i społeczny; * doskonalenie jakoci produkcji, podnoszenia jej efektywnoci, gotowoci i niezawodnoci; * oszczdno surowców, energii i czasu oraz maksymalizacja osigni przy minimalizacji nakładów; * przestrzeganie zasad ochrony rodowiska wraz z postulatami humanizacji techniki; * wprowadzanie nowoczesnych technologii informatycznych w zarzdzaniu i sterowaniu systemem eksploatacji. Eksploatacja interesuje si całym procesem istnienia produktów materialnych (usług), poczwszy od koncepcji i projektowania, poprzez konstruowanie, wytwarzanie i eksploatacj, a do likwidacji i utylizacji po wykorzystaniu. Problemy te współistniej z zagadnieniami bezpieczestwa, ekologii, higieny pracy oraz warukami socjalno-bytowymi. Systemowe traktowanie przedstawionej problematyki eksploatacji wymaga szerokiego stosowania metod badawczych, szczególnie w zakresie procesów informacyjnych, niezbdnych do podejmowania skutecznych decyzji eksploatacyjnych. Komputerowe wspomaganie eksploatacji maszyn to ju rzeczywisto, coraz czciej wspomagajca racjonalne postpowanie w obrbie systemów zarzdzania przdsibiorstw. Kolej obecnie na wprowadzanie najnowszych osigni technologii informatycznej do problematyki diagnostyki maszyn i utrzymania maszyn w ruchu, szczególnie w eksploatacji maszyn. Nasilenie problematyki eksploatacji maszyn i zwizanej z tym diagnostyki technicznej wynika z weryfikacyjnego charakteru tego etapu w yciu maszyny. Trudno mówi o informatyzacji diagnostyki wyodrbnionej z rzeczywistoci uytkowej maszyn, std problematyka ta została włczona tu w zakres ogólny informatyzacji eksploatacji maszyn. Diagnostyka techniczna na etapie eksploatacji dotyczy szczególnie problematyki jakoci uytkowania i
3 obsługiwania diagnostycznego maszyn, przy wykorzystaniu systemów informatycznych zawartych w systemach diagnostycznych maszyn wczeniej, bo ju na etapie wartociowania, konstruowania i wytwarzania wkomponowanych w maszyny System informatyczny przedsibiorstwa. Popularne systemy informatyczne przedsibiorstw s integraln czci systemów zarzdzania, szczególnie w zakresie technicznym i mikroekonomicznym. System informacji techniczno-ekonomicznej to zespół metod i urzdze technicznych, przy pomocy których gromadzi si i weryfikuje dokumenty ródłowe, przetwarza zawarte w nich dane na informacje techniczne i ekonomiczne, prezentuje si t informacj i wykorzystuje bezporednio do celów zarzdzania przedsibiorstwem. Takie systemy (rys.9.1) uwzgldniajce ju potrzeby i moliwoci diagnostyki technicznej słu do strategicznego sterowania wieloma procesami, jak np.: a) rozwój nowych wyrobów, który obejmuje: - projektowanie nowych wyrobów, - opracowanie technologii wytwarzania, - wprowadzanie zmian procesów technologicznych, - projektowanie potrzeb materiałowych itp; b) wytwarzanie, czyli: - transport wewntrz zakładowy, - harmonogram produkcji, - zaopatrzenie materiałowe, - gospodarka magazynowa, - gospodarka narzdziowa, - utrzymanie ruchu maszyn, - normatywy i normy, itp; c) marketing, obejmujcy: - gospodarowanie zamówieniami, - analiz sprzeday, - planowanie sprzeday i reklam, - sterowanie sprzeda, itp; Rys.9.1 Schemat zintegrowanego systemu informacyjnego przedsibiorstwa. d) finanse i administracj, w zakresie: - planowania zysków, - opracowywania budetów, - płace (wynagrodzenia), - rachunek kosztów, - ksigowo finansowa, - gospodarka kadrowa, - administrowanie personelem. Szczegółowe zadania praktycznej realizacji takiego systemu informatycznego przedsibiorstwa mona uj w nastpujce grupy problemowe : * podsystem gromadzenia i weryfikacji danych: - wystawianie dokumentów ksigowych, - wystawianie dokumentów ródłowych pozaksigowych, - przyjmowanie dokumentów zewntrznych,
4 - kontrola dokumentów, - tworzenie technicznych noników danych, - przekazywanie noników danych do przetwarzania; * podsystem przetwarzania danych: - opracowywanie programów, - przyjmowanie danych do przetwarzania, - kontrola kompletnoci, - przetwarzanie ukierunkowane danych, - otrzymywanie informacji bezporednio uytecznej; * podsystem prezentacji i wykorzystania informacji: - sporzdzanie wydruków, - przekazywanie kierunkowe wydruków, - kontrola wykonania polece, - sporzdzanie sprawozda, - prowadzenie kontroli ekonomicznej. Oczywicie, nie zawsze wszystkie elementy omawianego systemu informatycznego s wykorzystywane w przedsibiorstwie, lecz ich tu wyrónienie daje przegld ogromnych moliwoci technologii informatycznej w sterowaniu działalnoci dobrze zorganizowanego zakładu. Poza tym, na tle tej struktury informatycznej zakładu łatwiej umiejscowi i wskaza zadania informatycznego wspomagania eksploatacji maszyn w przedsibiorstwie[2,4,8,11] Właciwoci systemu informatycznego eksploatacji. Rozwój technologii informatycznej powoduje coraz szersze przenikanie jej do rónych dziedzin techniki zarówno całych systemów informatycznych, w tym szczególnie rozpowszechnionych ju komputerów jak i ich elementów, takich jak mikroprocesory, pamici, układy wejciowe i wyjciowe, itp. W eksploatacji maszyn istnieje wiele rónych moliwoci wykorzystania komputerów w zalenoci od sytuacji oraz stopnia automatyzacji procesu i systemu eksploatacji. Najczciej na pocztku jest to konwencjonalne wykorzystanie komputera, umoliwiajce szybsz realizacj zada eksploatacyjnych, optymalizacj działania podczas uytkowania i obsługiwa technicznych, czy w kocu wspomaganie bada w eksploatacji (modelowanie, symulacja, systemy doradcze, opracowania statystyczne) [6,7]. Podstawowym zadaniem systemu informatycznego jest wykonywanie oblicze i przedstawianie ich wyników w dogodnej dla uytkownika postaci. Std najprostsze a jednoczenie bardzo efektywne zastosowanie tej technologii w pocztkowym etapie jej wdraania w procesie eksploatacji to wykorzystanie jej tylko do celów obliczeniowych[10,12,16], realizowanych tradycyjnie za pomoc komputera. W standardowym wyposaeniu komputera mona wyróni trzy podzespoły: klawiatur, jako urzdzenie wejciowe, umoliwiajce sterowanie komputerem, pami, w której gromadzi si programy, dane i wyniki oblicze, monitor (ewentualnie drukark), jako urzdzenie wyjciowe, na którym uytkownik odczytuje wytyczne do dalszego postpowania (np. jak korzysta z aparatury kontrol- no-pomiarowej, modemy, internet) i wyniki oblicze, np. decyzje eksploatacyjne, diagnozy itp. Elementem sprzgajcym komputer z pozostałymi elementami systemu eksploatacyjnego, jest w tym przypadku pracownik obsługujcy komputer. Blokowy schemat systemu
5 wykorzystujcego komputer w sposób konwencjonalny pokazano na rys.9.2. Zbieranie i analiza danych eksploatacyjnych nale do podstawowych przedsiwzi organizacyjnych, pozwalajcych na: - porównanie jakoci eksploatacji tych samych urzdze przez róne zespoły; - wyznaczenie okresu adaptacji, normalnej eksploatacji oraz zuycia i starzenia, - dobór modelu matematycznego rozkładów czasu poprawnej pracy midzy uszkodzeniami, czasu naprawy i czasu przegldów profilaktycznych, - oszacowanie intensywnoci uszkodze poszczególnych maszyn (elementów, zespołów) i na tej podstawie wykrycie słabych ogniw, - analiz przyczyn uszkodze maszyn, - optymalizacj obcie eksploatacyjnych dla zmniejszenia liczby uszkodze, MASZYNY PROBLEMY I PROCESY EKSPLOATACYJNE EKSPLOATATOR MONITOR PAMI KLAWIATURA PROCESOR SYSTEM I NFORM ATYCZNY PRZEDSI ÊBI ORSTWA Rys. 9.2 Podsystem informatyczny eksploatacji w ogólnym systemie. - wypracowanie zalece doskonalcych konstrukcj maszyn, - okrelenie racjonalnych zestawów czci zapasowych i planów zaopatrzenia, - wyznaczenie okresów przegldów profilaktycznych i napraw, - wymian dowiadcze w zakresie poprawnego wykorzystywania maszyn. Przedstawione przedsiwzicia organizacyjne wyróniaj problemy podatne na technik komputerow, przy czym w ujciu eksploatacyjnym okrelaj one problematyk systemu realizacji eksploatacji jak i systemu kierowania eksploatacj. System kierowania inicjuje celowe działanie i kontroluje stan procesu, za system realizacji eksploatacji jest elementem wykonawczym. W systemie realizacji eksploatacji maj miejsce fizyczne procesy przetwarzania energii i masy, którym towarzyszy proces starzenia i zuywania maszyn, prowadzcy do całkowitej lub czciowej utraty ich własnoci uytkowych[9,14,17], co uzasadnia potrzeb bada diagnostycznych.w systemie kierowania eksploatacj maj wic miejsce procesy zbierania i przetwarzania informacji, niezbdne do zapewnienia optymalnego przebiegu procesu eksploatacji.
6 Procesy informacyjne systemu eksploatacji maszyn, realizowane w technice informatycznej, obejmuj: - zbieranie danych, - przygotowanie danych, - przekazywanie danych, - przetwarzanie danych, - gromadzenie danych. Wzajemne powizanie wymienionych operacji w systemie eksploatacji pokazano na rys Poszczególne składowe procesów informacyjnych realizowane s na róne sposoby, wykorzystujc do tego celu rodki tradycyjne, rodki łcznoci, urzdzenia do mechanizacji i automatyzacji prac biurowych, a do najnowszej generacji komputerów ze sztuczn inteligencj włcznie. Systemy informacyjne w eksploatacji maszyn przedsibiorstwa skutecznie wspomagaj trzy podstawowe grupy problemowe: 1. problemy optymalnego kierowania eksploatacj maszyn; 2. problemy optymalizacji struktur organizacyjnych systemu eksploatacji maszyn; 3. problemy optymalizacji własnoci eksploatacyjnych maszyn. Wród problemów optymalnego kierowania eksploatacj maszyn mona wyróni nastpujce: - zasady planowania uytkowania maszyn, - planowanie terminów obsługiwa technicznych i napraw oraz program obcienia obiektów zaplecza technicznego, - organizacja systemu zbierania i przetwarzania informacji dla potrzeb racjonalnego kierowania eksploatacj maszyn, - zasady odnowy potencjału eksploatacyjnego bazy uytkowej, - kształtowanie rozkładów intensywnoci uytkowania poszczególnych maszyn. Rys.9.3 Obieg informacji w systemie eksploatacji. Problemy optymalizacji struktur organizacyjnych systemów eksploatacji s nastpujce: - zasady dopasowania struktury systemu obsługi do struktury systemu uytkowania, - dobór struktury obiektów zaplecza technicznego systemu eksploatacji (wielko obiektów, wyposaenie, wydajno, technologia), - zasady organizacji serwisu obsługowego. W zakresie optymalizacji własnoci eksploatacyjnych maszyn do problemów głównych nale: - sposób badania i kryteria oceny aktualnego stanu technicznego maszyn, - wybór czstoci i zakresu obsługiwa technicznych, - wybór miar trwałoci maszyn oraz sposoby jej zwikszania bez zmian konstrukcyjnych i technologicznych, - ocena niezawodnoci maszyn oraz sposoby jej badania i podwyszania. Rozwizywanie tych problemów wymaga prowadzenia zorganizowanych bada eksploatacyjnych maszyn i ich systemów eksploatacji oraz tworzenia modeli decyzyjnych, które po zasileniu w informacje o aktualnym stanie procesu eksploatacji pozwol na wybór optymalnego rozwizania.
7 Realizacja tak sformułowanych zada systemu eksploatacyjnego jest moliwa przy dostpie do właciwie zorganizowanego, wyposaonego i funkcjonujcego (według zasad informatyki wraz z zastosowaniem technicznych rodków) systemu informatycznego Ogólny model informatyzacji eksploatacji. 1. Baza informatyczna systemu kierowania eksploatacj maszyn. Baz informatyczn systemu kierowania eksploatacj tworz: - rodki i technologie informatyczne, - zbiory danych (baza danych, baza wiedzy,dostp do internetu), - algorytmy przetwarzania danych, - techniczne rodki przygotowania, przetwarzania, przekazywania i magazynowania danych. Zbiory danych wystpuj w postaci dokumentów pisanych tradycyjnie lub maszynowych noników informacji. W zbiorze danych wyrónia si informacje obligatoryjne, o mocy obowizujcej (zarzdzenia, decyzje) oraz informacje fakultatywne, słuce informowaniu danego decydenta. Oba rodzaje informacji mog słuy kademu uczestnikowi systemu eksploatacji maszyn, według potrzeb. Przykład modelu informatycznegozarzdzania eksploatacj przedstawia rys.9.4. Głównym elementem systemu informatycznego zarzdzania eksploatacj jest algorytm przetwarzania danych, jako uporzdkowany zbiór instrukcji przekształcania danych wejciowych w informacje obligatoryjne lub fakultatywne. Algorytmy przetwarzania danych w zbiór informacji decyzyjnych opisane s na matematycznym modelu decyzyjnym. Proste modele decyzyjne mog by rozwizywane metodami tradycyjnymi, za złoone wymagaj stosowania rodków techniki obliczeniowej[2,5,9,15]. Rys.9.4 Model informatycznego zarzdzania eksploatacj. Na techniczne rodki przygotowania, przetwarzania, przekazywania i magazynowania danych składaj si: - materiały biurowe, - rodki mechanizacji prac biurowych (ETO), - techniczne rodki łcznoci (przewodowej, bezprzewodowej), - urzdzenia transmisji danych. W zalenoci od zakresu przetwarzania oraz wielkoci zbiorów danych, organizuje si róne warianty bazy informatycznej. W warunkach rozbudowanej struktury systemu kierowania, organizowane s systemy abonenckie (rys.9.5), w których jest jeden centralny procesor wykonujcy operacje przetwarzania danych. Dostawcy i odbiorcy informacji dysponuj rodkami technicznymi zapewniajcymi komunikowanie si z procesorem i przepływ informacji ródłowych oraz wynikowych. Takie rozwizanie bazy informatycznej zapewnia du sprawno poszczególnych ogniw systemu kierowania. Rys. 9.5 Przykład systemu abonenckiego. Problemy decyzyjne realizowane s w oparciu o wiedz i dowiadczenie decydenta, instrukcje i zasady eksploatacji, normy eksploatacyjne i algorytmy decyzyjne. Ze wzgldu na struktur systemu eksploatacji i jego otoczenia zabezpieczajcego, wyrónia si procesy kierowania: uytkowaniem, obsługiwaniem i zaopatrywaniem. Bezporednie podporzd-
8 kowanie zarzdzania eksploatacj jednemu decydentowi (najczciej zastpcy dyrektora) stwarza dogodne warunki dla sprawnego kierowania procesami eksploatacyjnymi w przedsibiorstwie. 2. Komputery w uytkowaniu maszyn. W podsystemie uytkowania maszyn problemem głównym s decyzje alokacji zada produkcyjnych midzy obiekty techniczne. S to problemy decyzyjne dotyczce sposobów realizacji zada produkcyjnych za pomoc przydzielonego zbioru maszyn, zdatnych do wykonania zada w dostpnym obszarze obcie. Proces uytkowania maszyn obejmuje wszystkie zdarzenia uporzdkowane działalnoci ludzi z maszynami zdatnymi. Podstawowe procesy kierowania uytkowaniem obejmuj: - stan i struktur rodków trwałych, - planowanie uytkowania maszyn, - organizacja systemu uytkowania, - dopasowanie struktury rodzajowej i ilociowej maszyn do zada, - sterowanie utrzymaniem zdatnoci maszyn, - diagnozowanie maszyn, - miary uytkowania maszyn, - ewidencja pracy maszyn i ludzi, - badanie procesu uytkowania maszyn, - symulacja procesu uytkowania maszyn, - przetwarzanie danych w aspekcie podejmowania decyzji. Pełna analiza materiałów ródłowych przedstawionych problemów, przypieszona przez maszynowe przechowywanie i przetwarzanie danych, pozwala na racjonalne wyznaczanie moliwych do osignicia efektów uytkowania maszyn. 3. Komputery w obsługiwaniu maszyn. Proces obsługiwania maszyn obejmuje wszystkie zdarzenia uporzdkowane działalnoci ludzi z maszynami niezdatnymi. W tym procesie celowe działanie ludzi prowadzi do wykonania zada podtrzymania lub odtworzenia zdatnoci maszyn niezdatnych. W zakresie obsługiwania maszyn procesy informacyjne obejmuj: - organizacj podsystemu obsługiwania maszyn, - planowanie obsługiwa maszyn, - ewidencj wykonanych obsługiwa, - sterowanie obsługiwaniem maszyn, - nadzór diagnostyczny (terminy, metody, rodki, dane), - podział czynnoci obsługowych na stanowiska pracy i kontrola ich realizacji, - ewidencj zuytych czci wymiennych i materiałów eksploatacyjnych, - przetwarzanie danych dotyczcych obsługiwania maszyn. Planowanie obsługiwa oraz podział czynnoci obsługowych stanowi istotny element decyzyjny procesu kierowania obsługiwaniem. Odrbnym problemem decyzyjnym jest dopasowanie struktury systemu obsługiwania do potrzeb systemu uytkowania maszyn. 4. Procesy informacyjne zaopatrzenia. Na proces kierowania zaopatrywaniem w czci wymienne i materiały eksploatacyjne składaj si: - ewidencja strumieni potrzeb i zamówie, - ewidencja obrotów materiałowych, - planowanie norm i normatywów materiałowych, - planowanie potrzeb i dostaw,
9 - bieca dyspozycja zapasami magazynowymi, - kontrola realizacji zamówie, - wskaniki zasilania, - przetwarzanie danych w aspekcie podejmowania decyzji. Podstawowym elementem decyzyjnym jest planowanie norm i normatywów materiałowych, które maj wpływ na kształtowanie si zapasów magazynowych. Istotnym te problemem decyzyjnym jest dopasowanie struktury bazy magazynowej i rodzajowej do potrzeb bazy eksploatacyjnej. Opisan powyej struktur systemu decyzji eksploatacyjnych w zakresie uytkowania, obsługiwania i zaopatrywania, przy wspomaganiu technik informatyczn, przedstawiono w sposób ogólny na rys Technologie informatyczne w badaniach eksploatacyjnych. Problematyka bada eksploatacyjnych maszyn jest istotnym zagadnieniem, kształtujcym system eksploatacji zarówno w sferze kierowania eksploatacj jak i w obszarze realizacji eksploatacji. Ogólne cele bada eksploatacyjnych s nastpujce: - opracowanie ogólnych i szczegółowych charakterystyk rodowiska eksploatacyjnego, wymuszajcego starzenie i zuywanie si maszyn (charakterystyki obcie dynamicznych, cieplnych, agresywnoci korozyjnej rodowiska, zapylenia powietrza); - opracowanie ilociowych i jakociowych charakterystyk procesów starzenia i zuywania si zespołów i elementów maszyn oraz kryteriów stanu granicznego; - opracowanie szczegółowych charakterystyk trwałoci i niezawodnoci maszyn i ich elementów; Rys.9.6 Ogólna struktura systemu decyzji eksploatacyjnych. - opracowanie modeli sterowania systemami eksploatacji maszyn (uytkowaniem i obsługiwaniem); - opracowanie metodologii bada diagnostycznych w eksploatacji maszyn; - opracowanie modeli badania i opisu procesów eksploatacji maszyn. Przedstawione problemy s elementami dowolnego systemu eksploatacji i obejmuj problematyk badawcz sterowania eksploatacj jak i zmian stanu eksploatowanych maszyn. Opis rzeczywistoci eksploatacyjnej jest moliwy przy pomocy modeli funkcjonalnych, trwałociowo-niezawodnociowych, diagnostycznych, tribologicznych, sterowania, przepływu, podporzdkowania itd.[14,17]. Coraz szersze zastosowanie we wspomaganiu prac eksperymentalnych znajduj technologie informatyczne. Wie si to z organizacj czynnoci podczas przebiegu eksperymentu, wród których wyróni mona : - warstw bezporedniego sterowania eksperymentem, polegajc na uzmiennianiu wielkoci wejciowych i wykonywaniu pomiarów zgodnie z programem bada, - warstw przetwarzania danych polegajc na analizie wyników dla otrzymania wartoci wielkoci mierzalnych porednio oraz obliczaniu charakterystyk statystycznych. Istotnym składnikiem s tutaj badania modelowe i porównywanie ich wyników z pomiarami, - warstw decyzji, w której na podstawie otrzymanych wyników dokonuje si korekty dalszego przebiegu eksperymentu, zmian w modelu i obiekcie. Wymienione czynnoci s pracochonne, ich realizacja natomiast kosztowna i bez wspomagania rodkami informatycznymi czsto niemoliwa lub mało efektywna.
10 Przykładowe zadania moliwe do realizacji w eksperymencie wspomaganym komputerowo, s nastpujce : - pomiary wielkoci fizycznych w wielu punktach pomiarowych, - pomiar czstotliwociowego rozkadu spektralnego wielkoci szybkozmiennych, - oddzielenie sygnału uytecznego od szumów metod uredniania, - odczytywanie stanu wielu przyrzdów, takich jak : woltomierzy cyfrowych, czstociomierzy i innych, - sterowanie prac przyrzdów pomiarowych i całych stanowisk, - wydruki wyników bada, - przedstawienie danych na ekranie monitora graficznego, - wyprowadzenie danych w postaci wykresów na urzdzeniu rysujcym, - dyskretyzacja danych przedstawianych w postaci wykresów i rysunków, - zapamitywanie duych iloci danych do dalszej obróbki, - biece przetwarzanie danych podczas eksperymentu, - przesyłanie danych do innych systemów komputerowych, - wykonywanie prostych oblicze w trybie interakcyjnym, - sterowanie eksperymentem, obejmujce klasyczne planowanie eksperymentu jak równie sterowanie rodkami technicznymi wyposaenia stanowiska badawczego, umoliwiajce automatyzacj eksperymentu, - dialog eksperymentatora z systemem, umoliwiajcy ingerencj w przebieg i sposób przetwarzania jego wyników. Rónorodno własnoci systemu eksploatacji, obiektów technicznych i realizowanych zada implikuje rónorodno metod i rodków badawczych, w tym take metod i form informatycznych systemów obsługi eksperymentu[14]. 9.6 Budowa systemu informatycznego eksploatacji maszyn. Wszystkie systemy eksploatacji i ich podsystemy, jak te nawet najmniejsze ogniwa tych systemów w czasie spełniania swoich funkcji musz dysponowa dostatecznym zbiorem informacji przy podejmowaniu właciwych decyzji eksploatacyjnych. Dotyczy to: - systemu ewidencji dla potrzeb kierowania, - systemu obiegu informacji w eksploatacji, - systemu przetwarzania informacji. Spełnienie tych wymaga jest moliwe przy uyciu nowoczesnej techniki obliczeniowej, poprzez racjonalne projektowanie i wdraanie systemów informatycznych dla potrzeb kierowania eksploatacj. 1. System ewidencji w eksploatacji. Kady system eksploatacji utrzymuje kontakt z otoczeniem poprzez informacje zewntrzne w postaci: nakazów, objanie i sprawozda. S to zapotrzebowania na na materiały eksploatacyjne, moliwoci zasile energetycznych, moliwoci nakładów i ogranicze wywierajcych wpływ na funkcjonowanie systemu eksploatacji. Informacje wewntrzne dotycz właciwoci systemu, relacji midzy kierowaniem, uytkowaniem, obsługiwaniem i zaopatrywaniem w eksploatacji. Optymalizacja ewidencji i przepływów informacji midzy otoczeniem i systemem eksploatacji oraz składowymi elementami tego systemu polega na analizie jakociowej i ilociowej. Ewidencjonowana informacja (jakociowa i ilociowa) słuy głównie: - ustalaniu celów działania systemu eksploatacji, - ustaleniu potrzeb w dziedzinie informacji, - ustaleniu strumieni przepływu informacji,
11 - usprawnieniu systemu przepływu i przetwarzania informacji. W ogromnym zbiorze dokumentów mona wyróni materiały informacyjne dotyczce uytkowania, obsługiwania i zaopatrywania w ujciu nakładów osobowych, materiałowych i finansowych. Ewidencja w systemie uytkowania polega na prowadzeniu nastpujcych dokumentów: - przyjcia rodka trwałego (maszyny) przez system eksploatacji, - rozliczenia materiałów eksploatacyjnych, - ewidencji pracy maszyny, - stanu technicznego maszyny, - efektywnoci ekonomicznej pracy maszyny. Ewidencja w systemie obsługiwania polega na prowadzeniu nastpujcych dokumentów: - planu realizacji obsługiwa technicznych (planowanych i awaryjnych), - bada stanu technicznego maszyny, - przydziału i sposobu wykorzystania rodków i narzdzi obsługowych, - zakresu czynnoci obsługowych, - rejestracji wykonanych obsługiwa, - rozlicze finansowych wykonanych obsługiwa i kosztów utrzymania rodków obsługowych, - zamówie narzdzi, czci zamiennych i materiałów eksploatacyjnych. Ewidencja w systemie zaopatrywania polega na prowadzeniu nastpujcych dokumentów: - o stanie i obrocie materiałów eksploatacyjnych (charakterystyki, ceny, stan zapasu, miejsce przechowywania), - zamówie na materiały i czci zamienne (przyjcia i wydania), - zamówie na inwestycje i naprawy rodków trwałych. Proces usprawniania ewidwncji w eksoloatacji poprzez rodki maszynowe wymaga sformalizowania struktury dokumentów do potrzeb noników maszynowych. 2. Obieg informacji. Podstawowym punktem odniesienia informacji w sferze zarzdzania eksploatacj jest proces podejmowania decyzji. W tym procesie mona wyodrbni specyficzny obieg informacji, obejmujcy: - zbieranie informacji dotyczcej sytuacji decyzyjnej, - przetwarzanie informacji dla potrzeb decydenta, - decydowanie jako specyficzny sposób przetwarzania informacji, - przekazywanie informacji do wykonawców. Dla kadej sytuacji decyzyjnej istnieje taki zestaw informacji, który eliminuje niepewno działania w danych warunkach, przy czym naley pamita i decydowanie to dokonywanie nielosowego wyboru. Rzeczywisto eksploatacyjna jest jednak daleka od moliwoci decydowania zdeterminowanego. Najczciej posiadane informacje s niepełne a decydowanie przebiega w warunkach niepewnoci. Rónic midzy informacjami podanymi a posiadanymi, w danej sytuacji decyzyjnej okrela si jako luk informacyjno-decyzyjn, co pokazano na rys. 9.7 [5,12,17], przy czym racjonalne zastosowanie diagnostyki technicznej winno ograniczy w zdecydowany sposób niedobór informacji. Aby dostarczona informacja mogła w istotny i rzeczywisty sposób wpływa na zmniejszenie niepewnoci decydowania, musi ona spełnia warunki: - adekwatnoci, czyli wiernego odtwarzania zdarze i stanów dla potrzeb decydowania, - prawdziwoci, czyli wolna od przekłama, błdów, złej woli, - aktualnoci, determinowanej szybkoci jej uzyskania.
12 Zorganizowanie sprawnego przepływu informacji typu parametrycznego, czyli ukierunkowanego przedmiotowo, w oparciu o nowoczesne narzdzia informatyczne jest moliwe przy dokładnej znajomoci modelu przepływu informacji. Na rys.9.8 pokazano przykładowy przepływ informacji parametrycznej w zarzdzaniu przedsibiorstwem, którego poprawne funkcjonowanie wymaga okrelenia: - zakresu informacji dla danego ogniwa (np. eksploatacji maszyn), - ródła pozyskiwania informacji, Rys.9.7 Luka informacyjno-decyzyjna. - sposobu agregacji i dekompozycji otrzymywanych informacji, - sposobu podejmowania decyzji (człowiek, maszyna), - sposobu przekazywania informacji, - terminu przekazywania i otrzymywania informacji, - efektywnoci funkcjonowania danego ogniwa informacji. Rys.9.8 Przepływ informacji parametrycznej w przedsibiorstwie. Dobrze zbudowany system informatyczny winien wspiera poszczególne fazy cyklu działania, przy czym dla potrzeb eksploatacji powinien umoliwia: - prognozowanie, czyli naukowe przewidywanie przyszłoci, - programowanie, czyli kształtowanie przyszłoci, - planowanie, czyli wyznaczanie zada w aspekcie bilansowania i normowania, - pozyskiwanie rodków w celu wykonania wyznaczonych zada, - przechowywanie zasobów, - dyspozycj zuycia rodków i materiałów eksploatacyjnych, - organizacj, realizacj i regulacj działania, - pobudzanie i motywacj działania, - procesy kontrolne (ewidencja, rozliczenia, analizy, sprawozdawczo i statystyka). 3. System przetwarzania informacji. Proces przetwarzania danych to zespół czynnoci i operacji maszynowych na dostpnych danych dla uzyskania informacji wynikowych według wymaga, kryteriów i potrzeb uytkownika informacji. Do podstawowych działa w procesie przetwarzania danych mona zaliczy czynnoci organizujce i kontrolujce wejcia systemu informatycznego, nastpnie czynnoci wykonywane automatycznie wewntrz systemu cyfrowego, obejmujce procesy organizacyjne i merytoryczne przetwarzanie i wreszcie czynnoci organizujce i kontrolujce wyjcie systemu[4,7,13]. Z punktu widzenia uytkownika systemu w technologii przetwarzania wyrónia si trzy podstawowe procesy: - organizacja i przetwarzanie wej systemu, - algorytmy i przetwarzanie wewntrz systemu, - przetwarzanie i wykorzystanie wyj systemu. W technologii procesów wejciowych uwzgldnia si nastpujce zasady: - redukowanie iloci danych wejciowych (kodowanie, grupowanie, sortowanie, łczenie), - dostosowanie postaci danych wejciowych do wymaga uytkownika, - przewidywanie kontroli danych przez uytkownika, - wprowadzenie starannie dobranej redundancji, niezbdnej dla poprawnego przetwarzania.
13 Przetwarzanie wewntrz systemu informatycznego przebiega zgodnie z algorytmami i operacjami zawartymi w specjalizowanych programach komputerowych. W technologii procesów wyjciowych uwzgldnia si nastpujce zasady: - dostosowanie wyników przetwarzania do zdolnoci percepcyjnej uytkownika, - przystpnej wizualizacji otrzymywanych wyników, - moliwoci manipulowania fizyczn postaci dokumentu wyjciowego. Nowoczesne systemy informatyczne umoliwiaj wielodostpno, wieloprogramowanie i wieloprzetwarzanie, podział czasu, podział pamici, natychmiastowo, bezporednio i interakcyjno w realizacji zada przetwarzania danych. Szczegółowo obejmuje to: - równoczesno operacji wejcia-wyjcia i innych działa, - współdziałanie w pamici operacyjnej komputera programu roboczego i zespołu oprogramowania systemowego, - wykonywanie zada programów podzielonych na fragmenty, ze wzgldu na szczupło pamici operacyjnej, - cykliczne przełczanie programów, - system priorytetowy, - bezporednia łczno wielu uytkowników z komputerem. Taka organizacja pozwala podnie efektywno wykorzystania komputera, zmniejsza przestoje jednostki centralnej jak i urzdze zewntrznych, a take pozwala na komunikowanie si zadaniowe wielu jednostek centralnych. Ciekawostk takich rozwiza jest moliwo pracy interakcyjnej systemów człowiek - maszyna w sekwencji czynnoci: - komputer zadaje pytanie, - uytkownik zastanawia si i wprowadza odpowiedzi na pytania, - komputer wykonuje zadanie i zadaje nastpne pytanie, itd. Głównym elementem w przetwarzaniu informacji jest system operacyjny, zawierajcy zespół programów i umoliwiajcy przy współudziale sprztu w sposób automatyczny eksploatacj systemów informatycznych na komputerze. Do podstawowych zasobów sprztu wraz z charakterystycznymi stanami systemu operacyjnego naley zaliczy: - procesor (dostpny, aktywny, czeka), - pami operacyjna (odczyt, zapis, dostpna), - jednostki pamici zewntrznych (dostpne, przydzielone do zada), - urzdzenia we-wy (dostpne, przesyłanie informacji, czekaj). Podstawowymi komponentami systemu operacyjnego s oczywicie odrbne programy: - program sterujcy, umoliwiajcy wykonywanie zada programów i uwalniajcy uytkownika od czynnoci organizacyjnych, - programy przetwarzajce, umoliwiajce wykonywanie podstawowych operacji na zbiorach danych i programach, - translatory, słuce do translacji programów ródłowych, a w połczeniu z programami przetwarzajcymi - do redagowania programów i ich wykonania. Wymagania systemów zarzdzania powoduj, e dalszy rozwój systemów informatycznych musi opiera si na teletransmisji danych, która umoliwia budowanie systemów wielodostpnych oraz sieci komputerowych. 4. Projektowanie systemu informatycznego eksploatacji. W rozwoju zastosowa informatyki dla potrzeb eksploatacji maszyn mona wyróni trzy główne etapy zwizane z budow i wykorzystaniem systemu informatycznego: - etap pierwszy obejmujcy systemy budowane wokół pojedyczego komputera, - etap drugi obejmujcy systemy pracujce na podstawie komputera, do którego dołczone s zdalne urzdzenia kocowe (sie kocówek), co stało si moliwym dziki udoskonalonemu
14 oprogramowaniu, wykorzystaniu teletransmisji i rozwojowi sprztu komputerowego, - etap trzeci obejmujcy sieci komputerowe, w których elementy "inteligencji" systemu i jego zasoby s rozproszone. Motorem rozwoju systemów informatycznych s dokonania w zakresie wymiany i przesyłania informacji (zarówno danych ródłowych jak i oprogramowania) midzy elementami nowoczesnych rodków informatyki. System informatyczny eksploatacji powinien umoliwia realizacj nastpujcych zada: - zarzdzanie procesem produkcyjnym, - zarzdzanie eksploatacj (uytkowaniem i obsługiwaniem) maszyn, - zarzdzanie zaopatrywaniem, - zarzdzanie kadrami, - zarzdzanie inwestycjami, itd. Projektowanie systemów informatycznych eksploatacji przebiega według okrelonej metodyki, która powinna zapewni racjonalne działanie systemu. Dotychczasowe dowiadczenia z zakresu opracowywania i wdraania systemów informatycznych wskazuj na szereg trudnoci i barier rónego typu, czsto skutecznie hamujcych poprawn realizacj tego zadania. Warto wic wskaza na niektóre zabiegi organizacyjne, poprzedzajce prób wprowadzania systemu informatycznego. Nale do nich: - pozyskanie aktywnego udziału i poparcia kierownictwa w przedsiwziciach adaptacyjnych zamierzonego celu informatyzacji, - sprecyzowanie szczegółowych zada i funkcji systemu informatycznego, - zorganizowanie sprawnie działajcego układu łcznoci i przepływu informacji, - powołanie specjalisty informatyka do pełnienia funkcji administratora systemu, - okrelenie kompetencji dostpu do zasobów informacyjnych oraz projektowanych zmian techniczno-organizacyjnych, - okrelenie ródeł i rodzaju informacji wiarogodnej, - stworzenie projektu systemu odpowiadajcego uytkownikom, zapewniajcego adresowalno informacji do konkretnych stanowisk. Rys.9.9 Schemat decyzji podejmowanych przy opracowywaniu systemu. Wstpne przekonanie przyszłych uytkowników systemu informatycznego o jego potrzebie i celowoci gwarantuje bezkolizyjn realizacj podejmowanych działa.[12,13,14]. Przystpujc do projektowania systemu informatycznego trzeba podj prób odpowiedzi na szereg pyta (rys.9.9) podstawowych: 1. czy stosowa system informatyczny? 2. w jakim zakresie? 3. w jakim orodku system powinien by eksploatowny? 4. na jakim sprzcie komputerowym realizowa eksploatacj systemu? Odpowiedzi na te pytania wymagaj przeprowadzenia rachunku efektywnoci ekonomicznej komputeryzacji. Zakres i dokładno tego rachunku powinny rosn wraz z przechodzeniem do kolejnych pyta o charakterze decyzyjnym. Najczciej cało prac projektowych mona podzieli na: 1. tworzenie koncepcji systemu, składajce si z nastpujcych etapów: - wstpne rozpoznanie zadania i sposobu oraz moliwoci jego realizacji, - opis i analiza istniejcego systemu przetwarzania danych, - załoenia projektowe systemu;
15 2. projekt techniczno-eksploatacyjny systemu, zawierajcy: - projekt wstpny, - projekt techniczny, - dokumentacj programow, - dokumentacj prac wdroeniowych. Przedstawiony w zarysie tok prac projektowych nad systemem informatycznym wymaga od projektantów stosowania wielu metod i szczegółowych technik projektowania.projektanci systemów informatycznych powinni wic mie opanowane metody: obserwacji, ankiety, wywiadu, chronometrau, obserwacji migawkowych, krytycznej oceny i analizy, porównania ze wzorcem, bada statystycznych, bada matematycznych (operacyjnych, modelowania), analizy wartoci, eksperymentu, tablic decyzyjnych, schematów blokowych itd. Tok prac nad systemem informatycznym przedstawiono na rys System informatyczny eksploatacji mona uwaa za pewien symulator rzeczywistoci, który umoliwia podejmowanie decyzji w zakresie stanu maszyn jak i otoczenia (warunków) eksploatacji. Jego poprawne funkcjonowanie opiera si na danych normatywnych oraz na danych odzwierciedlajcych stan pocztkowy (faktyczny), zmiany stanu oraz zwizki logiczne i ilociowe midzy symulowanymi w systemie zjawiskami. adna struktura organizacyjna nie jest sprawna i nowoczesna przez wiele lat. Postp techniczny, zmiany sposobów uytkowania informacji oraz czynniki zewntrzne wymuszaj dokonywanie okresowych zmian istniejcych systemów informatycznych, które ju podczas projektowania wstpnego winny cechowa si dynamiczn struktur organizacyjn. Rys Przebieg projektowania systemu informatycznego. 7. Przykłady. Ilustracj rozwaa tego rozdziału s przytoczone przykłady informatycznego wspomagania problemów koordynacji przewozów, planowania obsługiwa technicznych pojazdów wraz z normowaniem zapasów czci zamiennych oraz wykorzystania komputera w diagnozowaniu stanu maszyny. W tym ostatnim przykładzie pokazano przykładow struktur automatycznego systemu diagnozowania łoysk, poprzedzon szczegółowym omówieniem sprzgu komputera z przyrzdami kontrolno-pomiarowymi. 1. Komputerowa koordynacja przewozów. Organizacja pracy przedsibiorstw transportowych winna zapewni racjonalne zaspokojenie potrzeb przewozowych, przy uwzgldnieniu interesów usługobiorcy i przewonika. Fazy wiadczenia usługi przewozowej obejmuj: - faz przygotowawcz, obejmujc rozpoznanie zlecenia i ładunku, okrelenie jego wielkoci, podatno, ubezpieczenia, przygotowanie dokumentów przewozowych, termin wiadczenia usługi, wymagania specjalne oraz wyznaczenie taboru do realizacji zlecenia; - faz wykonania zlecenia, czyli wiadczenie usługi dobrze rozpoznanej i naleycie wykonanej, ograniczajcej zbdne, nieuzasadnione przewozy; - faz rozliczeniow, w której kierowca otrzymuje potwierdzenie wykonanej pracy, stanowice podstaw rozlicze z kontrahentem oraz oceny pracy kierowcy i pojazdu. Informatyczne systemy sterowania przewozami realizuj nastpujce funkcje: - techniczno-organizacyjne przygotowanie procesów przewozowych, - planowanie przewozów, - alokacj zada i rodków, - sprawozdawczo i analizy.
16 Uwzgldniajc dotychczas podjte próby rozwizania problemu sterowania przewozami, złoono procesu obliczeniowego, poziom kadr w transporcie oraz model zarzdzania, mona zaproponowa rozwizanie pokazane na rys [12]. Rys.9.11 Model systemu sterowania przewozami. W tej postaci system pozwala na wykonanie zada przy minimalnej pracy przewozowej i najmniejszych przebiegach prónych. Informatyczne skoordynowanie przewozów pozwala na: - wyznaczenie racjonalnych zada przewozowych dla taboru samochodowego, - eliminowanie prónych przebiegów, - zagospodarowanie technicznie sprawnego taboru samochodowego. 2. Planowanie obsługiwa technicznych oraz zapasów czci zamiennych. Podstawow rol w racjonalnym wykorzystaniu pojazdów (podobnie maszyn) odgrywa ich stan techniczny. Podstaw informatycznego sterowania eksploatacji pojazdów s informacje zawarte w poprawnie opracowanych kartach pracy pojazdu. Zawieraj one nastpujce dane: mark i typ pojazdu, ładowno, czas wejcia do eksploatacji, ilo wykonanej pracy, obcienia, stan dróg oraz zuycie paliwa. Zebranie tych informacji oraz porównanie z planowanymi przebiegami midzynaprawczymi, harmonogramami obsługiwa technicznych i normami zuycia (paliwa, zespołów), pozwala po przeliczeniu komputerowym na zaplanowanie harmonogramu wykonywania napraw i obsługiwa na kolejny okres eksploatacji [12,13,15]. Planowanie napraw biecych mona rozwin poprzez notowanie w pamici komputera, w układzie marek i typów, wszystkich zaistniałych uszkodze i awarii, z podaniem nu- Rys.9.12 Schemat planowania obsługiwa technicznych. meru katalogowego czci, która si przyczyniła do tego, wraz z zanotowaniem przebiegu kilometrowego (ew. tachometr) wykonanego przez zniszczon cz. Zgromadzenie zapisów z dłuszego okresu eksploatacji pozwoli na ustalenie najbardziej prawdopodobnych norm pracy czci w okrelonych warunkach, a nawet na uprzedzenie awarii poprzez wymian uprzedzajc. Jednoczenie moe to by materiał, na podstawie którego mona wnioskowa do wytwórcy o podniesienie jakoci słabych elementów pojazdu. Struktura systemu informatycznego planowania obsługiwa technicznych pojazdów została przedstawiona na rys Planowanie obsługiwa technicznych zazbia si cile z planowaniem zapotrzebowania na czci zamienne, zespoły i podzespoły oraz materiały eksploatacyjne. Przy opracowywaniu informatycznego systemu gospodarki zapasami naley uwzgldni: - analiz dotychczasowego popytu według pozycji magazynowych, co pozwala na wyodrbnienie grupy materiałów o najwikszej płynnoci i najwikszym udziale w kosztach magazynowania; - emisj raportów o zbyt niskich stanach magazynowych okrelonych pozycji; - sterowanie poziomem zapasów, obejmujce automatyczny druk zamówie, krelenie zapasu optymalnego oraz ekonomicznej wielkoci zamówienia, wykorzystujc do tego modele teorii masowej obsługi lub metody symulacji komputerowej; - przetwarzanie transakcji zwizanych z zapasami i aktualizacja zbiorów zawartych umów i dostaw; - raport o biecej wartoci zapasów.
17 Modułowy przykład komputerowego systemu informatycznego działu gospodarka materiałowa przedstawiono na rys Rys System informatyczny gospodarki materiałowej. Równie wanym zagadnieniem jak analiza i gospodarka zapasami jest sposób dystrybucji i gromadzenia zapasów, w którym technika informatyczna odgrywa decydujc rol. 3. Komputeryzacja systemu diagnostycznego. Wykorzystanie systemów informatycznych w diagnostyce technicznej jest wielostronne, przy czym najszersze ich zastosowanie odbywa si podczas realizacji procesów diagnozowania. Umoliwiaj one znaczne usprawnienie realizacji procesów diagnozowania bez naruszania struktury systemu diagnostycznego, która pozwala na wypracowanie diagnozy równie bez komputera. Jego funkcje spełnia wówczas człowiek - diagnosta. Najprostszy system diagnostyczny pokazano na rys [14]. OBIEKT badane wielkoci Przyrzady pomiarowe wyniki pomiarów Diagnosta Instrukcja wartoci diagnoza odniesienia Rys Najprostszy system diagnostyczny. Zwikszenie roli systemu informatycznego polega przede wszystkim na przekazaniu mu całoci zada sterowania oprzyrzdowaniem kontrolno - pomiarowym (rys.9.15). Elementem sprzgajcym obiekt i jego oprzyrzdowanie kontrolno-pomiarowe jest tu interfejs, to jest układ poredniczcy w dwustronnym przekazywaniu informacji pomidzy podzespołami komputera a urzdzeniami zewntrznymi. Dziki temu, program zawarty w pamici komputera powoduje generacje komend sterujcych, oddziaływujacych poprzez układ interfejsu na przyrzdy pomiarowe, generatory sygnalów testujcych itp. Kolejne komendy powoduj przekazanie po przez interfejs wyników pomiarów z przyrzdów do pamici komputera. Dalsze ich przetwarzanie w komputerze prowadzi do wypracowania diagnozy lub jej wariantów i za porednictwem monitora przekazanie jej do akceptacji diagnosty.
18 OBIEKT OPRZYRZDOWANIE KONTROLNO-POMIAROWE INTERFEJS PAMI DANYCH I WYNIKÓW PROGRAM STERUJCY POMIARAMI OPRACOWYWANIE WYNIKÓW PROGRAM WEWNTRZNY MONITOR KOMPUTER Rys Komputerowy system Najczciej stosowanym układem sprzgajcym komputer z urzdzeniami zewntrznymi jest interfejs równoległy, którego podstawowymi elementami s: układ scalony 8255 (programowany układ równoległych wej i wyj) i wzmacniacze buforowe zapewniajce normalizacj poziomów przekazywanych sygnałów tj. komend sterujcych i danych. Układ równoległego wprowadzania i wyprowadzania danych posiada wyprowadzenia umoliwiajce dwukierunkowe przekazywanie sygnałów, zgrupowane w trzy 8-bitowe porty: PA, PB, PC oraz wejcia sterujce A0, A1, CS, WR, RD, (rys.9.16). Sprzenie komputera z zewntrznym oprzyrzdowaniem kontrolno-pomiarowym nastpuje poprzez dołczenie do odpowiednich wyprowadze interfejsu wyj i wej przyrzdów oraz wprowadzenie do komputera programu wykonawczego. Zadania realizowane za pomoc programu, mona podzieli na trzy grupy: a/ sterowanie układem 8255; b/ realizowanie zalenoci czasowych (np. włczanie i wyłczanie przyrzdów); c/ pobieranie i przetwarzanie informacji o stanie obiektu. Sterowanie interfejsem polega na wygenerowaniu omiobitowego słowa sterujcego i wprowadzeniu go do rejestru RS znajdujcego si w układzie W wyniku tego poszczególne porty zostana zaprogramowane do pobierania lub przekazywania informacji do lub od komputera. Pozwala to zaprogramowa prace w jednym z trzech trybów: tryb 0 - porty pracuj jako wejcia lub wyjcia, sygnały przekazywane s bezporednio, tryb 1 - przesyłanie danych nastpuje przez porty PA i PB za potwierdzeniem, sterowanie przesyłaniem poprzez port PC, tryb 2 - dane s przesyłane dwukierunkowo tylko przez port PA i pamitane, przesył sterowany jest przez port PC. W słowie sterujcym wyrónia si podział portów na dwie grupy, które obejmuj: grupa I - PB i cztery młodsze bity portu PC (PC0 - PC3), grupa II - PA i cztery starsze bity PC.
19 D0 D7 A0 A1 WR RD CS 8255 PA PB PC1 PC2 Rys.9.16.Podstawowe wejcia i wyjcia układu równoległego wprowadzania i wyprowadzania danych (układ scalony 8255). Tabela 9.1 Formowanie słowa sterujcego polega na wpisaniu zer lub jedynek zgodnie z zasad pokazan w tab Słowo tak utworzone zostaje wpisane do rejestru RS układu 8255 w wyniku odpowiednej komendy podanej na wejcia sterujce układu. Komend ta tworzy si równie jako cig zer i jedynek. Poszczególnym moliwym operacjom odpowiadaj zestawienia napi sterujcych pokazane w tabeli 9.2. FORMOWANIE SŁOWA STERUJ CEGO UKŁADEM 8255 Bit słowa sterujcego D0=1 =0 D1=1 =0 D2=1 =0 D3=1 =0 D4=1 =0 0 0 D5 0 1 D6 = 1 1 D7=1 ustawia port PC0 PC3 PB0 PB7 tryb 1 tryb 0 PC4 PC7 PA0 PA7 tryb 0 tryb 1 tryb 2 jako: wejcie wyjcie wejcie wyjcie wejcie wyjcie Oprócz omówionego wyej interfejsu z równoległym wprowadzaniem danych stosuje si równie interfejsy szeregowe. Znajduj one zastosowanie tam, gdzie miedzy komputerem a urzdzeniem pomiarowym wystpuje znaczna odległo. W takim rozwiazaniu potrzebna jest mniejsza liczba przewodów łczcych, co obnia koszty i zmniejsza wraliwo na
20 zakłócenia. Istotn wad takiego układu jest natomiast znaczne zmniejszenie szybkoci transmisji danych. Sterowanie przyrzdami pomiarowymi polega na: powodowaniu wykonania okrelonych działa za pomoc przyrzdów w zadanych chwilach lub co zadany okres, wyborze wielkoci badanych według zadanego stałego programu lub w zalenoci od wyników poprzednich pomiarów; tworzenie odpowiedniej dla danego pomiaru struktury systemu diagnostycznego po przez włczanie odpowiednich przyrzdów pomiarowych i innych urzdze stymu lujcych odpowiednie warunki badania. Dla realizacji zalenoci czasowych wykorzystuje si zegar komputera to jest cig wytwarzanych przeze impulsów o stałym okresie powtarzania. Za pomoc odpowiedniej instrukcji (np. every n,n gosub xx) poleca si komputerowi generowa i wykonywa okrelon komend sterujc z zadanym okresem powtarzania lub w okrelonym czasie. Na ogół wystpuje tu jednokierunkowe przesyłanie informacji, od komputera do przyrzdu. Jeli przyrzdy pracuj w sposób cigły (w pewnym okresie czasu), to zwykle komenda sterujca ma na celu włczenie wyjcia przyrzdu do szyny danych komputera. Tabela 9.2 KOMENDY STERUJ CE ODCZYTEM LUB ZAPISEM DANYCH Operacja realizowana przez układ 8255 Wejcie A1 A0 RD WR CS Odczyt danych z PA Odczyt danych z PB Odczyt danych z PC Zapis danych do PA Zapis danych do PB Zapis danych do PC Zapis danych do RS Sterowanie włczaniem zakresu pomiarowego przyrzdu i pobieranie wyniku pomiaru odbywa si za pomoc cigu instrukcji o postaci zalenej od rodzaju przyrzdu. Na ogół wystpuje tu dwukierunkowe przesyłanie informacji; do komputera przekazuje si dane (wynik pomiaru) w postaci binarnej, w kodzie zalenym od rodzaju przyrzdu. Zwykle jest to kod BCD lub znak-modul. Ponadto do komputera przekazywana jest informacja o zakoczeniu pomiaru (stop). Aby zapewni taki obieg informacji w programie sterujcym interfejsem wprowadza si odpowiednie słowa sterujce i odpowiednio podłcza wejcia i wyjcia przyrzdu do portów układu Aby umoliwi wybór mierzonych wielkoci lub zmian konfiguracji systemu, wyj- cia przyrzdów łczy si nie bezporednio z interfejsem komputera, lecz po przez układ przełczajcy (multiplekser). Wówczas jeden z portów układu 8255 przeznacza si do sterowania multiplekserem a dane od rónych przyrzdów przechodz tym samym portem np. PA.
21 Jest to pewna rozbudowa układu interfejsu jest ona jednak ekonomicznie uzasadniona, zwłaszcza, gdy badanie dotyczy wielkoci, których pomiar wymaga zastosowania przetwornika analogowo-cyfrowego. Korzystnie jest wówczas, szereg takich wielkoci połczy poprzez układ przełczajcy (np. zespół styczników kontaktronów itp.) z jednym przetwornikiem a/c a jego wyjcie połczy z komputerem przez interfejs. Komputerowy system diagnostyczny wykorzystuje układ urzdze technicznych, które realizuj proces diagnozowania zgodnie z zadanym programem. Udział człowieka jest znikomy, najczciej sprowadza si do włczenia systemu. Automatyczne systemy diagnostyczne objte s zwykle samokontrol; powstanie uszkodzenia jest sygnalizowane. Mog by wówczas włczane elementy rezerwowe lub kontrolowany obiekt wyłczany jest z ruchu. Poszczególne wyniki kontroli lub tylko wyniki wykraczajce poza zadane granice s rejestrowane. Obecnie coraz szersze zastosowanie w konstrukcji zautomatyzowanych systemów diagnostycznych znajduj elementy techniki cyfrowej. W rozbudowanych systemach stosowane s mikroprocesory lub wykorzystywany jest komputer. Przykładow struktur zautomatyzowanego systemu diagnostycznego pokazano na rys [11,12,13]. zegar czasu rzeczywistego data,godz. nr. punktu informacja o wynikach tablica wietlna drukarka raportów programowane włczanie układów pami wyników pomiarów przerwa, zwarcie pami wyników sprawdze w normie, temp alarm. przełcznica punktów kontrolnych układ pomiaru temperatury pami wartoci odniesienia i komparatory czujniki temperatury Nr OBIEKT (ło yska walców w walcowni) układy alarmujce sygnał dwikowy układ wyłczania napdu Rys Zautomatyzowany system diagnostyczny do kontroli temperatury łoysk. 9.8 Podsumowanie. Złoono i dynamika zmian w systemach eksploatacji maszyn wymaga od decydentów sterujcych tymi systemami znajomoci zasad pozyskiwania, przetwarzania, analizy i wykorzystania bogatej informacji moliwej do uzyskania przy pomocy współczesnej technologii informatycznej. Informatyczne wspomaganie eksploatacji maszyn umoliwia maksymalne wykorzystanie potencjalnych zdolnoci tego systemu i jego poszczególnych składowych, poprzez zmniejszenie ryzyka błdów wynikajcych z braku koniecznych informacji z zakresu racjonalnego uytkowania, zasad obsługiwania, zasilania materiałowego i ekonomicznie zasadnego gospodarowania.
22 Treci tego rozdziału ksiki w sposób syntetyczny omawiaj wybrane problemy informatycznego wspomagania eksploatacji maszyn, w aspekcie wielu podstawowych zagadnie stymulujcych racjonalne sterowanie systemem eksploatacji. Zagadnienia kontrolne. 1. System informacyjny i jego zadania w przedsibiorstwie. 2. Problemy główne racjonalnego kierowania eksploatacj. 3. Obieg informacji w systemie eksploatacji. 4. Komputery w uytkowaniu maszyn. 5. Komputery w obsługiwaniu maszyn. 6. Procesy informacyjne zaopatrzenia. 7. Komputerowe wspomaganie bada eksploatacyjnych. 8. Projektowanie systemu informatycznego eksploatacji. 9. Komputerowa koordynacja przewozów. 10. Planowanie obsługiwa technicznych. 11. System informatyczny gospodarki materiałowej. 12. Komputery w diagnozowaniu maszyn. Literatura. 1. Cygan Z. ii : Badania systemów eksploatacyjnych. Cz. 1, 2. Wszechnica PAN. 1983/ Hebda M., Mazur T. : Podstawy eksploatacji pojazdów samochodowych. WKiŁ Konieczny J.: Podstawy eksploatacji urzdze. Wyd.MON. Warszawa Kouchowski J.: Informatyka, sterowanie i zarzdzanie w elektroenergetyce. PWN Kulikowski J.L.: Komputery w badaniach dowiadczalnych.pwn.warszawa Mazur T., Małek A.: Zarzdzanie eksploatacj systemów technicznych. WNT.Wawa Myszka W. ii : Komputerowy system obsługi eksperymentu. WNT.Warszawa Radzikowski W.: Komputerowe systemy wspomagania decyzji. PWE.Warszawa Stefanowicz B.: Przetwarzanie danych masowych. PWE.Warszawa Strzeniewski S.H. : Bezporednie systemy informacyjne. PWE.Warszawa Sztarki M.: Niezawodno i eksploatacja urzdze elektronicznych. WKiŁ.Wawa Wierzbicki T.: Podstawy informatyki w transporcie. WKiŁ.Warszawa Wierzbicki T.: Systemy informatyczne zarzdzania. PWE.Warszawa ółtowski B., Józefik W.: Diagnostyka techniczna elektrycznych urzdze przemysłowych. Wyd. ATR. Bydgoszcz ółtowski B. ii : Podstawy diagnostyki pojazdów. ATR. Bydgoszcz ółtowski B. ii : Badania silników spalinowych. ATR Bydgoszcz ółtowski B. : Diagnozowanie silników wysokoprnych. Wyd. ITE. Radom
PODSTAWY DIAGNOSTYKI MASZYN
*************************************************************** Bogdan ÓŁTOWSKI PODSTAWY DIAGNOSTYKI MASZYN ************************************************* BYDGOSZCZ - 1996 motto : na wielkie kłopoty
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE PROCESÓW EKSPLOATACJI MASZYN
Akademia Techniczno Rolnicza w Bydgoszczy Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej MODELOWANIE PROCESÓW EKSPLOATACJI MASZYN BYDGOSZCZ SULEJÓWEK, 2002. 2 Akademia Techniczno Rolnicza w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoZARZDZENIE NR 210/06 PREZYDENTA MIASTA ZIELONA GÓRA. z dnia 3 marca 2006 r. w sprawie uytkowania i gospodarowania majtkiem Urzdu Miasta Zielona Góra.
ZARZDZENIE NR 210/06 PREZYDENTA MIASTA ZIELONA GÓRA z dnia 3 marca 2006 r. w sprawie uytkowania i gospodarowania majtkiem Urzdu Miasta Zielona Góra. Na podstawie 10 ust. 1 regulaminu organizacyjnego stanowicego
Bardziej szczegółowoZarzdzanie i inynieria produkcji Studia II stopnia o profilu: A x P
Specjalno: Inynieria produkcji w przemyle maszynowym Zintegrowane systemy (CIM) WM Zarzdzanie i inynieria produkcji Studia II stopnia o profilu: A x P Przedmiot: Zintegrowane systemy (CIM) Status przedmiotu:
Bardziej szczegółowoPlanowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa.
Planowanie adresacji IP dla przedsibiorstwa. Wstp Przy podejciu do planowania adresacji IP moemy spotka si z 2 głównymi przypadkami: planowanie za pomoc adresów sieci prywatnej przypadek, w którym jeeli
Bardziej szczegółowoEugeniusz ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków
Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI 1 Wydział Odlewnictwa AGH, Kraków 1. Wprowadzenie. Szczegółowa analiza poboru mocy przez badan maszyn czy urzdzenie odlewnicze, zarówno w aspekcie technologicznym jak i ekonomicznym,
Bardziej szczegółowoElementy pneumatyczne
POLITECHNIKA LSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA i ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN i URZDZE ENERGETYCZNYCH Elementy pneumatyczne Laboratorium automatyki (A 3) Opracował: dr in. Jacek Łyczko Sprawdził:
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki środków transportu
Podstawy diagnostyki środków transportu Diagnostyka techniczna Termin "diagnostyka" pochodzi z języka greckiego, gdzie diagnosis rozróżnianie, osądzanie. Ukształtowana już w obrębie nauk eksploatacyjnych
Bardziej szczegółowoAUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY
AUTOMATECH AUTOMATYCZNE I ZDALNE STEROWANIE STACJ UZDATNIANIA WODY W roku 2006 Gmina Kampinos dokonała modernizacji swojej stacji uzdatniania wody (SUW). Obok zmian typu budowlanego (nowe zbiorniki wody,
Bardziej szczegółowoZARZDZENIE NR 459/07 PREZYDENTA MIASTA ZIELONA GÓRA. z dnia 18 kwietnia 2007 r. w sprawie regulaminu wewntrznego Biura Informatyki.
ZARZDZENIE NR 459/07 PREZYDENTA MIASTA ZIELONA GÓRA z dnia 18 kwietnia 2007 r. w sprawie regulaminu wewntrznego Biura Informatyki. Na podstawie 78 ust.1 zarzdzenia nr 300/07 Prezydenta Miasta Zielona Góra
Bardziej szczegółowoDyskretyzacja sygnałów cigłych.
POLITECHNIKA LSKA WYDZIAŁ INYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM METROLOGII Dyskretyzacja sygnałów cigłych. (M 15) www.imiue.polsl.pl/~wwwzmiape Opracował:
Bardziej szczegółowoPOBÓR MOCY MASZYN I URZDZE ODLEWNICZYCH
Eugeniusz ZIÓŁKOWSKI, 1 Roman WRONA 2 Wydział Odlewnictwa AGH 1. Wprowadzenie. Monitorowanie poboru mocy maszyn i urzdze odlewniczych moe w istotny sposób przyczyni si do oceny technicznej i ekonomicznej
Bardziej szczegółowoKlub Paragraf 34, Bronisławów 2006. dr in. Marek Dwiarek. Centralny Instytut Ochrony Pracy Pastwowy Instytut Badawczy
Klub Paragraf 34, Bronisławów 2006 dr in. Marek Dwiarek Centralny Instytut Ochrony Pracy Pastwowy Instytut Badawczy Tematyka dyskusji Klub Paragraf 34, Bronisławów 2006 Wymagania dotyczce bezpieczestwa
Bardziej szczegółowoBADANIA DYNAMIKI MASZYN
AKADEMIA TECHNICZO - ROLNICZA BADANIA DYNAMIKI MASZYN BYDGOSZCZ - 2002r. AKADEMIA TECHNICZNO - ROLNICZA BADANIA DYNAMIKI MASZYN...z dwojga złego nie warto wybiera... BYDGOSZCZ - 2002r. Autor: Prof. dr
Bardziej szczegółowoLaboratorium elektryczne. Falowniki i przekształtniki - I (E 14)
POLITECHNIKA LSKA WYDZIAŁINYNIERII RODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZDZE ENERGETYCZNYCH Laboratorium elektryczne Falowniki i przekształtniki - I (E 14) Opracował: mgr in. Janusz MDRYCH Zatwierdził:
Bardziej szczegółowoOGNIWO PALIWOWE W UKŁADACH ZASILANIA POTRZEB WŁASNYCH
Antoni DMOWSKI, Politechnika Warszawska, Instytut Elektroenergetyki Bartłomiej KRAS, APS Energia OGNIWO PALIWOWE W UKŁADACH ZASILANIA POTRZEB WŁASNYCH 1. Wstp Obecne rozwizania podtrzymania zasilania obwodów
Bardziej szczegółowoSpecjalno techniczna 2. Inynieria produkcji w przemyle maszynowym. Zarzdzanie i inynieria produkcji Studia II stopnia o profilu: A x P
Specjalno techniczna. Inynieria produkcji w przemyle maszynowym Zintegrowane systemy (CIM) WM Zarzdzanie i inynieria produkcji Studia II stopnia o profilu: A x P Przedmiot: Zintegrowane systemy (CIM) Status
Bardziej szczegółowoAKADEMIA TECHNICZNO - ROLNICZA WYDZIAŁ MECHANICZNY OSPRZT ELEKTRYCZNY POJAZDÓW MECHANICZNYCH
AKADEMIA TECHNICZNO - ROLNICZA WYDZIAŁ MECHANICZNY Bogdan ółtowski Henryk Tylicki OSPRZT ELEKTRYCZNY POJAZDÓW MECHANICZNYCH Bydgoszcz 1999 SPIS TRECI WSTP 1. DIAGNOZOWANIE OSPRZTU ELEKTRYCZNEGO POJAZDÓW
Bardziej szczegółowoPROCEDURY l METODYKA PRZEPROWADZANIA AUDYTU WEWNTRZNEGO
Załcznik do Uchwały nr 157/04 z dnia 17 maja 2004 r Zarzdu Powiatu Pabianickiego PROCEDURY l METODYKA PRZEPROWADZANIA AUDYTU WEWNTRZNEGO KARTA AUDYTU WEWNTRZNEGO Okrela prawa i obowizki audytora, do najwaniejszych
Bardziej szczegółowoZARZDZENIE Nr.PO151/80/06 Burmistrza Miasta Sandomierza
ZARZDZENIE Nr.PO151/80/06 Burmistrza Miasta Sandomierza z dnia 23. 08. 2006 roku w sprawie przygotowania systemu kierowania bezpieczestwem narodowym w Miecie Sandomierzu. Na podstawie rozporzdzenia Rady
Bardziej szczegółowoMikroprocesorowy panel sterowania wentylatorami
Mikroprocesorowy panel sterowania wentylatorami Przeznaczenie: Mikroprocesorowy panel sterowania wraz z układem wentylatorów przeznaczony jest do pomiaru, kontroli i automatycznego utrzymywania temperatury
Bardziej szczegółowo1. WSTP. 2. Koncepcja platformy bezpieczestwa publicznego
Koncepcja Platformy Bezpieczestwa Wewntrznego do realizacji zada badawczo-rozwojowych w ramach projektu Nowoczesne metody naukowego wsparcia zarzdzania bezpieczestwem publicznym w Unii Europejskiej 1.
Bardziej szczegółowoPrzetarg nieograniczony poniej kwoty okrelonej w art. 11 ust 8 zgodnie z ustaw Prawo zamówie publicznych
Radziejów: Zorganizowanie i przeprowadzenie szkolenia w kierunku: projektowanie ogrodów Numer ogłoszenia:151938 2010; data zamieszczenia: 01.06.2010 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU usługi Przetarg nieograniczony
Bardziej szczegółowoProjektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego.
Projektowanie i analiza zadaniowa interfejsu na przykładzie okna dialogowego. Jerzy Grobelny Politechnika Wrocławska Projektowanie zadaniowe jest jednym z podstawowych podej do racjonalnego kształtowania
Bardziej szczegółowoPROCEDURY REGULACYJNE STEROWNIKÓW PROGRAMOWALNYCH (PLC)
PROCEDURY REGULACYJNE STEROWNIKÓW PROGRAMOWALNYCH (PLC) W dotychczasowych systemach automatyki przemysłowej algorytm PID był realizowany przez osobny regulator sprztowy - analogowy lub mikroprocesorowy.
Bardziej szczegółowoGZT TELKOM-TELMOR SP. Z O.O,
1 WMX-x17 WMX-x22 Szerokopasmowy wzmacniacz budynkowy Instrukcja Obsługi 1. Informacje ogólne... 3 1.1 Normy ochrony rodowiska... 3 1.2 Ogólne warunki uytkowania... 3 2. Charakterystyka produktu... 4 2.1
Bardziej szczegółowoLokalna Grupa Działania "Razem dla Powiatu Radziejowskiego"
Lokalna Grupa Działania "Razem dla Powiatu Radziejowskiego" Opis stanowisk pracowników 1. Biurem Stowarzyszenia kieruje Prezes/Dyrektor ds. koordynacji pracy biura i organów LGD powołany przez Zarzd Stowarzyszenia.
Bardziej szczegółowoWymierne korzyci wynikajce z analizy procesów
Wymierne korzyci wynikajce z analizy procesów Analiza procesu jest narzdziem do osignicia wyszej efektywnoci organizacji (midzy innymi). Wymaga ona zbudowania modelu procesu biznesowego bdcego opisem funkcjonowania
Bardziej szczegółowoKOSZTY PLANOWEJ OBSŁUGI TECHNICZNEJ CIGNIKÓW ROLNICZYCH NOWEJ GENERACJI
Technica Agraria 2(2) 2003, 53-57 KOSZTY PLANOWEJ OBSŁUGI TECHNICZNEJ CIGNIKÓW ROLNICZYCH NOWEJ GENERACJI Zenon Grze Streszczenie. W pracy dokonano analizy kosztów planowej obsługi technicznej cigników
Bardziej szczegółowoKlonowanie MAC adresu oraz TTL
1. Co to jest MAC adres? Klonowanie MAC adresu oraz TTL Adres MAC (Media Access Control) to unikalny adres (numer seryjny) kadego urzdzenia sieciowego (jak np. karta sieciowa). Kady MAC adres ma długo
Bardziej szczegółowoLEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera.
LEKCJA TEMAT: Zasada działania komputera. 1. Ogólna budowa komputera Rys. Ogólna budowa komputera. 2. Komputer składa się z czterech głównych składników: procesor (jednostka centralna, CPU) steruje działaniem
Bardziej szczegółowoVPN Virtual Private Network. Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN. wersja 1.1 UNIZETO TECHNOLOGIES SA
VPN Virtual Private Network Uycie certyfikatów niekwalifikowanych w sieciach VPN wersja 1.1 Spis treci 1. CO TO JEST VPN I DO CZEGO SŁUY... 3 2. RODZAJE SIECI VPN... 3 3. ZALETY STOSOWANIA SIECI IPSEC
Bardziej szczegółowoSystem TELE-Power (wersja STD) Instrukcja instalacji
System TELE-Power (wersja STD) Instrukcja instalacji 1) Zasilacz sieciowy naley dołczy do sieci 230 V. Słuy on do zasilania modułu sterujcego oraz cewek przekaników. 2) Przewód oznaczony jako P1 naley
Bardziej szczegółowo" # # Problemy budowy bezpiecznej i niezawodnej globalnej sieci szerokopasmowej dla słub odpowiadajcych za bezpieczestwo publiczne
!! " # # Problemy budowy bezpiecznej i niezawodnej globalnej sieci szerokopasmowej dla słub odpowiadajcych za bezpieczestwo publiczne Sie PIONIER Sieci regionalne i miejskie rodowiska naukowego baz dla
Bardziej szczegółowoZAKRES OBOWIZKÓW, UPRAWNIE I ODPOWIEDZIALNOCI PRACOWNIKA BIURA ZARZDU POWIATU STAROSTWA POWIATOWEGO W PABIANICACH
ZAKRES OBOWIZKÓW, UPRAWNIE I ODPOWIEDZIALNOCI PRACOWNIKA BIURA ZARZDU POWIATU STAROSTWA POWIATOWEGO W PABIANICACH Nazwa stanowiska Obsada stanowiska Tytuł słubowy - Informatyk Powiatowy - Maciej Duniec
Bardziej szczegółowoProcedura rekrutacji pracowników do Starostwa Powiatowego w Kielcach
Zał. do Zarzdzenia Nr 58/05 Starosty Kieleckiego z dnia 30 grudnia 2005 r. w sprawie wprowadzenia procedury rekrutacji pracowników do Starostwa Powiatowego w Kielcach Procedura rekrutacji pracowników do
Bardziej szczegółowoUrzdzenia techniki komputerowej Identyfikacja i charakteryzowanie urzdze zewntrznych komputera
Urzdzenia techniki komputerowej Identyfikacja i charakteryzowanie urzdze zewntrznych komputera Mobilne urzdzenia komputerowe Projekt współfinansowany ze rodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoANALITYKA JAKO W ANALITYCE. JAKO oczekiwania. Jako? SEMINARIUM KCA
W ANALITYCE SEMINARIUM KCA Władysław W. Kubiak Jako? - doskonało tradycyjny pogld akademicki a take rozumienie potoczne; - zero błdów - linia graniczna (wymaga okrelenia norm i kryteriów) - cigłe ulepszanie
Bardziej szczegółowoPrzetarg nieograniczony poniej kwoty okrelonej w art. 11 ust 8 zgodnie z ustaw Prawo zamówie publicznych
Radziejów: Zorganizowanie i przeprowadzenie kursu w kierunku: obsługi wózków widłowych napdzanych silnikami z uprawnieniami do wymiany butli propan butan. Numer ogłoszenia: 132270 2010; data zamieszczenia:
Bardziej szczegółowoSENTE Produkcja. Tworzymy dla Ciebie. Prezentacja programu. planowanie i kontrola procesów wytwórczych. SENTE Systemy Informatyczne Sp. z o.o.
Prezentacja programu SENTE Produkcja planowanie i kontrola procesów wytwórczych Tworzymy dla Ciebie SENTE Systemy Informatyczne Sp. z o.o. Infolinia handlowa: 0 801 077 778 ul. Kościuszki 142 A 50-008
Bardziej szczegółowoSpis treci. Dzie 1. I Wprowadzenie (wersja 0911) II Dostp do danych biecych specyfikacja OPC Data Access (wersja 0911)
I Wprowadzenie (wersja 0911) Kurs OPC Integracja i Diagnostyka Spis treci Dzie 1 I-3 O czym bdziemy mówi? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejcie do komunikacji z urzdzeniami automatyki I-6 Cechy podejcia
Bardziej szczegółowokomputerowego wraz z oprogramowaniem i licencjami dla potrzeb jednostek organizacyjnych Uniwersytetu
Page 1 of 5 Wrocław: Sprawa nr NA-P/17/2010 Dostawa sprztu komputerowego wraz z oprogramowaniem i licencjami dla potrzeb jednostek organizacyjnych Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu z podziałem na
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do kompilatorów
Wprowadzenie do kompilatorów Czy ja kiedykolwiek napisz jaki kompilator? Jakie zadania ma do wykonania kompilator? Czy jzyk formalny to rodzaj jzyka programowania? Co to jest UML?, Czy ja kiedykolwiek
Bardziej szczegółowoRys1. Schemat blokowy uk adu. Napi cie wyj ciowe czujnika [mv]
Wstp Po zapoznaniu si z wynikami bada czujnika piezoelektrycznego, ramach projektu zaprojektowano i zasymulowano nastpujce ukady: - ródo prdowe stabilizowane o wydajnoci prdowej ma (do zasilania czujnika);
Bardziej szczegółowoStudium przypadku Case Study CCNA2-ROUTING
Na podstawie oryginału CISCO, przygotował: mgr in. Jarosław Szybiski Studium przypadku Case Study CCNA2-ROUTING Ogólne załoenia dla projektu Przegld i cele Podczas tego wiczenia uczestnicy wykonaj zadanie
Bardziej szczegółowoUstalenie optymalnego układu lokalizacyjnodystrybucyjnego
10.02.2005 r. Optymalizacja lokalizacji i rejonizacji w sieciach dystrybucji. cz. 2. Ustalenie optymalnego układu lokalizacyjnodystrybucyjnego dla wielu uczestników Przyczyn rozwizywania problemu wielu
Bardziej szczegółowoZarzdzenie Nr 38/2005 Starosty Ostrowskiego z dnia 14 grudnia 2005 r.
Zarzdzenie Nr 38/2005 Starosty Ostrowskiego z dnia 14 grudnia 2005 r. w sprawie wprowadzenia Systemu podnoszenia kwalifikacji pracowników Starostwa Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej. Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJ CEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2014
Zawód: technik elektronik Symbol cyfrowy zawodu: 311[07] Numer zadania: 1 Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczcia egzaminu 311[07]-01-142 Czas trwania egzaminu: 240 minut ARKUSZ
Bardziej szczegółowo(podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów. w odniesieniu do poszczególnych poziomów)
TIER CZTERY POZIOMY NIEZAWODNOCI (podstawy i wymagania ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcjonalno systemów klimatyzacji precyzyjnej w odniesieniu do poszczególnych poziomów) 1 Spis treci 1. Definicja
Bardziej szczegółowoZarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia II stopnia o profilu: A P
Technologiczne i organizacyjne przygotowanie produkcji WM Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia II stopnia o profilu: A P Przedmiot: Technologiczne i organizacyjne przygotowanie produkcji Kod przedmiotu
Bardziej szczegółowoProgram Certyfikacji Oprogramowania Autodesk. Załoenia
Program Certyfikacji Oprogramowania Autodesk Załoenia Firma Autodesk - wiodcy producent oprogramowania wspomagajcego projektowanie proponuje program umoliwiajcy uytkownikom weryfikacj posiadanego oprogramowania
Bardziej szczegółowoKod pocztowy 00-928. Województwo Mazowieckie. Faks 630-10-19. Adres internetowy (URL) www.mi.gov.pl
OGŁOSZE O ZAMÓWIENIU Roboty budowlane Dostawy Usługi Wypełnia Urzd Zamówie Publicznych Data otrzymania ogłoszenia Numer identyfikacyjny SEKCJA I: ZAMAWIAJCY I.1) OFICJALNA NAZWA I ADRES ZAMAWIAJCEGO Ministerstwo
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ NR 10. Techniki wirtualne w badaniach stanu, zagrożeń bezpieczeństwa i środowiska eksploatowanych maszyn
30.10.2012 PROTOKÓŁ NR 10 z zebrania organizacyjnego w sprawie realizacji projektu: Techniki wirtualne w badaniach stanu, zagrożeń bezpieczeństwa i środowiska eksploatowanych maszyn Data: 30.10.2012 Miejsce:
Bardziej szczegółowoSterowanie prac plotera w układach logiki programowalnej
LABORATORIUM TECHNIKI CYFROWEJ Sterowanie prac plotera w układach logiki programowalnej Opracowali: mgr in. Rafał Sokół dr in. Krystyna Maria Noga Akademia Morska Wydział Elektryczny Katedra Automatyki
Bardziej szczegółowoCELE I ZADANIA RODOWISKOWE Harmonogram działa
CELE I ZADANIA RODOWISKOWE Harmonogram działa Stron 5 WYDANIE I Data wydania: 10.03.2006 r. ZINTEGROWANY SYSTEM ZARZDZANIA JAKOCI I RODOWISKIEM WG NORMY PN-EN ISO 9001:2000 I PN-EN ISO 14001 Opracowanie
Bardziej szczegółowoRozdzia I Postanowienia ogólne
Zacznik nr 1 do Zarzdzenia nr 13 / 2011 Dyrektora Powiatowego Urzdu Pracy w rodzie Wlkp. z dnia 15.04.2011 REGULAMIN ORGANIZACYJNY CENTRUM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ Rozdzia I Postanowienia ogólne 1 Regulamin
Bardziej szczegółowoTransport wewntrzny w przedsibiorstwie
Transport wewntrzny w przedsibiorstwie Karta (sylabus) przedmiotu WM Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia pierwszego stopnia o profilu: A P Przedmiot: Transport wewntrzny w przedsibiorstwie Kod przedmiotu
Bardziej szczegółowoZASADY PODZIAŁU, WYDATKOWANIA I ROZLICZANIA DOTACJI NA FINANSOWANIE DZIAŁALNOCI STATUTOWEJ W SZKOLE GŁÓWNEJ HANDLOWEJ W WARSZAWIE
Załcznik do zarzdzenia Rektora nr 25 z dnia 14 kwietnia 2015 r. ZASADY PODZIAŁU, WYDATKOWANIA I ROZLICZANIA DOTACJI NA FINANSOWANIE DZIAŁALNOCI STATUTOWEJ W SZKOLE GŁÓWNEJ HANDLOWEJ W WARSZAWIE Rozdział
Bardziej szczegółowoobsług dowolnego typu formularzy (np. formularzy ankietowych), pobieranie wzorców formularzy z serwera centralnego,
Wstp GeForms to program przeznaczony na telefony komórkowe (tzw. midlet) z obsług Javy (J2ME) umoliwiajcy wprowadzanie danych według rónorodnych wzorców. Wzory formularzy s pobierane z serwera centralnego
Bardziej szczegółowoO tym jak wyliczy koszt przepływu palety przez magazyn
Optymalizacja zaangaowania kapitałowego 22.12.2004 r. w decyzjach typu make or buy. Magazyn własny czy obcy cz. 1. O tym jak wyliczy koszt przepływu palety przez magazyn Wprowadzenie Wan miar działania
Bardziej szczegółowoFORTECA DF - terminal kasowy
FORTECA DF - terminal kasowy 1. WSTP FortecaTerminal jest programem wspomagajcym gówny modu handlowy Forteca w zakresie obsugi drukarek fiskalnych. Program wspópracuje z drukarkami POSNET, Duo, Optimus
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XXVIII/266/2008 Rady Miejskiej w Jarocinie z dnia 16 czerwca 2008 r.
Uchwała Nr XXVIII/266/2008 z dnia 16 czerwca 2008 r. w sprawie okrelenia warunków i trybu wspierania, w tym finansowego, rozwoju sportu kwalifikowanego przez Gmin Jarocin. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.15,
Bardziej szczegółowoTARYFA DLA ZBIOROWEGO ZAOPATRZENIA W WOD I ZBIOROWEGO ODPROWADZANIA CIEKÓW
TARYFA DLA ZBIOROWEGO ZAOPATRZENIA W WOD I ZBIOROWEGO ODPROWADZANIA CIEKÓW zatwierdzona uchwał Rady Gminy Jasieniec Nr III.10.2013 z dnia 21 marca 2013r. Taryfa obowizuje od dnia 01-05-2013 Taryfa zostanie
Bardziej szczegółowoDiagnostyka układów programowalnych, sterowanie prac windy (rodowisko MAX+plus II 10.1 BASELINE)
LABORATORIUM TECHNIKI CYFROWEJ Diagnostyka układów programowalnych, sterowanie prac windy (rodowisko MAX+plus II 10.1 BASELINE) Opracowali: dr in. Krystyna Noga mgr in. Rafał Sokół Akademia Morska Wydział
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA URZDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO NA LATA 2006 2013
STRATEGIA URZDU MARSZAŁKOWSKIEGO WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO NA LATA 2006 2013 Warszawa, maj 2006 Załoenia przyjte przy konstruowaniu Strategii Urzdu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego: horyzont
Bardziej szczegółowobudowa dwóch stawów retencyjnych w Wolsztynie w rejonie ulic Dbrowskiego, Prusa i Doktora Kocha.
Wolsztyn: Budowa stawów retencyjnych w rejonie ul. Dbrowskiego i ul. Prusa w Wolsztynie Numer ogłoszenia: 39590-2010; data zamieszczenia: 11.02.2010 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - roboty budowlane Zamieszczanie
Bardziej szczegółowoRola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych.
! " Opracował Krzysztof Trzak dyrektor Szkoły Podstawowej w Alojzowie 23.05.2002. Rola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych. Unia Europejska tworzy sprzyjajce warunki,
Bardziej szczegółowoEnergia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy
Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy Podstaw rozwoju kadego społeczestwa jest jego rozwój gospodarczy, a energia stanowi wan rol w jego realizacji. Z uwagi na cigły
Bardziej szczegółowoTransport wewntrzny w procesach produkcyjnych
Transport wewntrzny w procesach produkcyjnych Karta (sylabus) przedmiotu WM Zarzdzanie i Inynieria Produkcji Studia pierwszego stopnia o profilu: A P Przedmiot: Transport wewntrzny w procesach produkcyjnych
Bardziej szczegółowoAUKCJE ELEKTRONICZNE W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH - regulacje unijne i polskie
AUKCJE ELEKTRONICZNE W ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH - regulacje unijne i polskie Nowe technologie s równie wykorzystywane przy tworzeniu instrumentów prawnych w zakresie zamówie publicznych. Szczególnie istotnym
Bardziej szczegółowoRegulamin Organizacyjny Gminnego Orodka Pomocy Społecznej w Jasienicy. Rozdział I Podstawy prawne
Regulamin Organizacyjny Gminnego Orodka Pomocy Społecznej w Jasienicy Rozdział I Podstawy prawne 1 1. Gminny Orodek Pomocy Społecznej w Jasienicy zwany dalej GOPS lub Orodkiem jest gminn jednostk organizacyjn
Bardziej szczegółowoSYSTEM ZARZDZANIA I KONTROLI FUNDUSZU SPÓJNOCI WYTYCZNE DOTYCZCE OPRACOWANIA CIEEK AUDYTU ORAZ JEDNOLITEGO FORMATU ICH PREZENTACJI
SYSTEM ZARZDZANIA I KONTROLI FUNDUSZU SPÓJNOCI WYTYCZNE DOTYCZCE OPRACOWANIA CIEEK AUDYTU ORAZ JEDNOLITEGO FORMATU ICH PREZENTACJI Ministerstwo Gospodarki i Pracy Departament Koordynacji Funduszu Spójnoci
Bardziej szczegółowoPrzetarg nieograniczony poniej kwoty okrelonej w art. 11 ust 8 zgodnie z ustaw Prawo zamówie publicznych
Radziejów: Zorganizowanie i przeprowadzenie szkolenia w kierunku: operator koparko-ładowarki. Numer ogłoszenia: 317164 2010; data zamieszczenia: 04.10.2010 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU usługi Przetarg nieograniczony
Bardziej szczegółowo1. Wstp. Załcznik nr.1 do uchwały Nr XXXII/259/05 Rady Powiatu w Krasnymstawie z dnia 24 listopada2005r.
Załcznik nr.1 do uchwały Nr XXXII/259/05 Rady Powiatu w Krasnymstawie z dnia 24 listopada2005r. Wieloletni program współpracy samorzdu Powiatu Krasnostawskiego z organizacjami pozarzdowymi oraz z podmiotami
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA DZIAŁANIA KLASYCZNEGO ALGORYTMU GENETYCZNEGO
Piotr Borowiec PREZENTACJA DZIAŁANIA KLASYCZNEGO ALGORYTMU GENETYCZNEGO Sporód wielu metod sztucznej inteligencji obliczeniowej algorytmy genetyczne doczekały si wielu implementacji. Mona je wykorzystywa
Bardziej szczegółowoCash flow projektu zakładajcego posiadanie własnego magazynu oraz posiłkowanie si magazynem obcym w przypadku sezonowych zwyek
Optymalizacja zaangaowania kapitałowego 4.01.2005 r. w decyzjach typu make or buy. Magazyn czy obcy cz. 2. Cash flow projektu zakładajcego posiadanie własnego magazynu oraz posiłkowanie si magazynem obcym
Bardziej szczegółowodostawa sprztu komputerowego i oprogramowania, którego rodzaj, parametry techniczne oraz iloci
Page 1 of 6 Katowice: DOSTAWA SPRZTU KOMPUTEROWEGO I OPROGRAMOWANIA - nr postpowania KE/02/02/16 Numer ogłoszenia: 17371-2016; data zamieszczenia: 19.02.2016 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - dostawy Zamieszczanie
Bardziej szczegółowoInstrukcja obsługi programu Pilot PS 5rc
Instrukcja obsługi programu Pilot PS 5rc Spis treci 1.Wprowadzenie....3 2. Wymagania....3 3. Instalacja oprogramowania...3 4. Uruchomienie Programu...5 4.1. Menu główne...5 4.2. Zakładki...6 5. Praca z
Bardziej szczegółowoKIERUNKI ROZWOJU W INYNIERII JAKOCI
20/21 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 21(1/2) ARCHIVES OF FOUNDARY Year 2006, Volume 6, Nº 21 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 KIERUNKI ROZWOJU W INYNIERII JAKOCI S. TKACZYK 1 Politechnika
Bardziej szczegółowoSterowanie wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe, zarządzanie zdolnością produkcyjną prof. PŁ dr hab. inż. A. Szymonik
Sterowanie wewnątrzkomórkowe i zewnątrzkomórkowe, zarządzanie zdolnością produkcyjną prof. PŁ dr hab. inż. A. Szymonik www.gen-prof.pl Łódź 2017/2018 Sterowanie 2 def. Sterowanie to: 1. Proces polegający
Bardziej szczegółowoOGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU
OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU na wiadczenie usług przewozowych jednym statkiem pomidzy portem w Gdasku (Nabrzee Motławy), Sopotem (Molo) a Sobieszewem w roku 2009 I. Zamawiajcy: Zarzd Transportu Miejskiego w
Bardziej szczegółowoZARZDZENIE NR 1432/05 PREZYDENTA MIASTA ZIELONA GÓRA. z dnia 6 grudnia 2005 r. w sprawie regulaminu wewntrznego Biura Obsługi Prawnej.
ZARZDZENIE NR 1432/05 PREZYDENTA MIASTA ZIELONA GÓRA z dnia 6 grudnia 2005 r. w sprawie regulaminu wewntrznego Biura Obsługi Prawnej. Na podstawie 42 ust. 1 regulaminu organizacyjnego stanowicego załcznik
Bardziej szczegółowoBazy danych Podstawy teoretyczne
Pojcia podstawowe Baza Danych jest to zbiór danych o okrelonej strukturze zapisany w nieulotnej pamici, mogcy zaspokoi potrzeby wielu u!ytkowników korzystajcych z niego w sposóbs selektywny w dogodnym
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW ROZPORZDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ. z dnia 6 kwietnia 2004 r.
DZIENNIK USTAW ROZPORZDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłczenia podmiotów do sieci gazowych, ruchu i eksploatacji tych
Bardziej szczegółowoBudetowanie w przedsibiorstwie produkcyjnym. Budgeting in the productive enterprise
Controlling w małych i rednich przedsibiorstwach 173 Budetowanie w przedsibiorstwie produkcyjnym Budgeting in the productive enterprise Karol CIEWIERA * Streszczenie: Budetowanie w działalnoci jednostek
Bardziej szczegółowoMyPowerGrid. Ewidencja i kontrola kosztów poprzez monitoring w czasie rzeczywistym. Grzegorz Gutkowski
MyPowerGrid Ewidencja i kontrola kosztów poprzez monitoring w czasie rzeczywistym Grzegorz Gutkowski Efekt Technologies Sp. z o.o. www.efektech.com +48 600 003 946 Sekcja I Kontekst Businessowy Kontekst
Bardziej szczegółowo5. WARUNKI REALIZACJI ZADAŃ LOGISTYCZNYCH
5. WARUNKI REALIZACJI ZADAŃ LOGISTYCZNYCH Praktyka działania udowadnia, że funkcjonowanie organizacji w sektorze publicznym, jak i poza nim, oparte jest o jej zasoby. Logistyka organizacji wykorzystuje
Bardziej szczegółowoKod CPV 453 312 10-1 WENTYLACJA
SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA l OBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH Kod CPV 453 312 10-1 WENTYLACJA 1 SPIS TRECI 1. WSTP... 1.1. Przedmiot ST... 1.2. Zakres stosowania ST... 1.3. Zakres robót objtych ST... 1.4.
Bardziej szczegółowoW Y B R A N E P R O B L E M Y I N Y N I E R S K I E ALGORYTM STEROWANIA ADAPTACYJNEGO HYBRYDOWEGO POJAZU KOŁOWEGO
W Y B R A N E P R O B L E M Y I NY N I E R S K I E N U M E R 2 I N S T Y T U T A U T O M A T Y Z A C J I P R O C E S Ó W T E C H N O L O G I C Z N Y C H I Z I N T E G R O W A N Y C H S Y S T E M Ó W W
Bardziej szczegółowoInterfejsy transmisji szeregowej: RS-232, RS-485, I2C, SPI, CAN
Interfejsy transmisji szeregowej: RS-232, RS-485, I2C, SPI, CAN Wyrónia si dwa podstawowe rodzaje transmisji szeregowej: asynchroniczna i synchroniczna. Dane przesyłane asynchronicznie nie s zwizane z
Bardziej szczegółowoZrównowaona technologia materiałowa*
AMME 23 12th Zrównowaona technologia materiałowa* R. Nowosielski, M. Spilka Zakład Materiałów Nanokrystalicznych i Funkcjonalnych oraz Zrównowaonych Technologii Proekologicznych, Instytut Materiałów Inynierskich
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
Analiza współfinansowana przez Uni Europejsk ze rodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013" SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU
Bardziej szczegółowoSPIS TRECI podrcznika Podstawy Mechatroniki
SPIS TRECI podrcznika Podstawy Mechatroniki 1 Istota mechatroniki 1.1 Synergia rónych zasad działania urzdze zintegrowanych w systemie mechatronicznym.... 12 1.2 Systemowe podejcie przy projektowaniu urzdze
Bardziej szczegółowoIII. ELEMENTY DIAGNOSTYKI TECHNICZNEJ
III. ELEMENTY DIAGNOSTYKI TECHNICZNEJ 1. WSTP W inynierii mechanicznej, w budowie i eksploatacji maszyn czynnikiem stymulujcym bezporednio rozwój diagnostyki jest odpowiedzialno funkcji realizowanej przez
Bardziej szczegółowoPROTOKÓŁ. W toku kontroli przyjto wyrywkowy system badania urzdze ksigowo ewidencyjnych i dowodów ródłowych.
FB.V.0932 38-04 PROTOKÓŁ z kontroli problemowej przeprowadzonej w Małopolskim Centrum Zdrowia Publicznego w Krakowie przy ulicy Krupniczej 11 a, 34 123 Kraków zwanym dalej MCZP, w dniach od 06 do 19 padziernika
Bardziej szczegółowoNapd i sterowanie hydrauliczne i pneumatyczne
Napd i sterowanie hydrauliczne i pneumatyczne Hydraulika wykład 2 Moduły stabilizacji jazdy RSM Układ ten pracuje na zasadzie tłumienia przez akumulator o odpowiedniej pojemnoci ruchu dwóch mas łyki z
Bardziej szczegółowoProgramy i projekty badawczo-rozwojowe oraz inwestycje współfinansowane ze rodków strukturalnych (działanie 1.4 SPO-WKP)
str. 1 Załcznik Nr 1 Programy i projekty badawczo-rozwojowe oraz inwestycje współfinansowane ze rodków strukturalnych (działanie 1.4 SPO-WKP) Działanie 1.4 Wzmocnienie współpracy midzy sfer badawczo-rozwojow
Bardziej szczegółowoZintegrowany System Informatyczny (ZSI)
Zintegrowany System Informatyczny (ZSI) ZSI MARKETING Modułowo zorganizowany system informatyczny, obsługujący wszystkie sfery działalności przedsiębiorstwa PLANOWANIE ZAOPATRZENIE TECHNICZNE PRZYGOTOWANIE
Bardziej szczegółowoRoboty budowlane publikacja obowizkowa publikacja nieobowizkowa Usługi
OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU Roboty budowlane publikacja obowizkowa Dostawy publikacja nieobowizkowa Usługi SEKCJA I: ZAMAWIAJCY I.1) NAZWA, ADRESY I OSOBY UPOWANIONE DO KONTAKTÓW Nazwa: Powiatowy Urzd Pracy
Bardziej szczegółowoWIADOMOCI OGÓLNE. ...najszybciej robi si rzecz, samodzielnie... ROZDZIAŁ I
...najszybciej robi si rzecz, samodzielnie... ROZDZIAŁ I WIADOMOCI OGÓLNE 1. WSTP 2. DETERMINANTY SYSTEMU ISTNIENIA MASZYN 3. WIBROAKUSTYKA MASZYN 4. ZAGROENIA DRGANIOWO HAŁASOWE 5. IDENTYFIKACJA STANU
Bardziej szczegółowo