AKADEMIA TECHNICZNO - ROLNICZA WYDZIAŁ MECHANICZNY OSPRZT ELEKTRYCZNY POJAZDÓW MECHANICZNYCH

Transkrypt

1 AKADEMIA TECHNICZNO - ROLNICZA WYDZIAŁ MECHANICZNY Bogdan ółtowski Henryk Tylicki OSPRZT ELEKTRYCZNY POJAZDÓW MECHANICZNYCH Bydgoszcz 1999

2 SPIS TRECI WSTP 1. DIAGNOZOWANIE OSPRZTU ELEKTRYCZNEGO POJAZDÓW 1.1 Elementy diagnostyki technicznej 1.2 Diagnozowanie osprztu elektrycznego 1.3 Wymagania techniczne 1.4 Klasyfikacja bada 2. CHARAKTERYSTYKA OSPRZTU ELEKTRYCZNEGO POJAZDÓW 2.1 Układ zasilania w energi elektryczn 2.2 Układ rozruchowy 2.3 Układ zapłonowy 2.4 Układ elektryczny wtrysku paliwa 2.5 Układ owietleniowy 2.6 Urzdzenia sygnalizacyjne 2.7 Urzdzenia kontrolno - pomiarowe 2.8 Urzdzenia dodatkowe 2.9 Przewody i elementy pomocnicze 3. OBSŁUGIWANIE UKŁADÓW ZASILANIA W ENERGI ELEKTRYCZN 3.1 Objawy uszkodze i kontrola stanu urzdze obwodu 3.2 Obsługiwanie akumulatora 3.3 Obsługiwanie prdnicy prdu stałego 3.4 Obsługiwanie alternatora 3.5 Obsługiwanie przekanikowych regulatorów prdnic 3.6 Obsługiwanie elektronicznych regulatorów prdnic 3.7 Algorytmy kontroli stanu i lokalizacji uszkodze 4. OBSŁUGIWANIE ODBIORNIKÓW ELEKTRYCZNYCH POJAZDÓW 4.1 Obsługiwanie układu rozruchowego 4.2 Obsługiwanie układu zapłonowego 4.3 Obsługiwanie układu elektrycznego wtrysku paliwa 4.4 Obsługiwanie układu owietlenia 4.5 Obsługiwanie urzdze sygnalizacyjnych 4.6 Obsługiwanie urzdze kontrolno - pomiarowych 4.7 Obsługiwanie urzdze sterujco-diagnostycznych 4.8 Obsługiwanie przewodów i urzdze pomocniczych.

3 5. BADANIA OSPRZTU ELEKTRYCZNEGO NA POJE DZIE 5.1 Rodzaje i warunki realizacji bada 5.2 Sprawdzenie działania instalacji elektrycznej 5.3 Sprawdzenie spadków napicia 5.4 Sprawdzenie bilansu elektroenergetycznego 5.5 Sprawdzenie obwodu rozruchowego 5.6 Sprawdzenie układu elektrycznego wtrysku paliwa 5.7 Sprawdzenie wiateł i sygnalizacji dwikowej 5.8 Sprawdzenie temperatury otoczenia wyposaenia elektrycznego 5.9 Badanie trwałoci instalacji 5.10 Wykrywanie uszkodze w obwodach instalacji 5.11 Wykrywanie uszkodze lampk kontroln i omomierzem 6. URZDZENIA DO OBSŁUGIWANIA OSPRZTU ELEKTRYCZNEGO 6.1 Pokładowe urzdzenia diagnostyczne 6.2 Proste, podrczne przyrzdy pomiarowe 6.3 Wielofunkcyjne testery do bada zespołów osprztu elektrycznego 6.4 Zestawy diagnostyczne 6.5 Stacjonarne stanowiska badawcze 6.6 Komputerowe systemy diagnostyczne 6.7 Nowoczesne instalacje elektryczne 7. BHP PODCZAS OBSŁUGIWANIA OSPRZTU ELEKTRYCZNEGO 7.1 Zasady bezpieczestwa pracy przy uytkowaniu urzdze elektrycznych 7.2 Zagroenia w pracach warsztatowych 7.3 Bezpieczne uywanie mierników wielkoci elektrycznych 7.4 Bezpieczestwo pracy w warsztacie samochodowym 7.5 Ochrona indywidualna 7.6 Ochrona rodowiska w warsztacie samochodowym PODSUMOWANIE BIBLIOGRAFIA

4 W S T P Zastosowanie energii elektrycznej w pojedzie, ograniczone pocztkowo do zapłonu silnika obejmuje obecnie coraz wicej jego układów. Wzrostowi temu towarzyszy powinno kształtowanie i podtrzymywanie jakoci, w tym trwałoci i niezawodnoci urzdze elektrycznych. Wynika std konieczno zwikszenia wymaga w stosunku do wykorzystywanych metod oraz rodków diagnostycznych, jak te potrzeba cigłego podnoszenia kwalifikacji pracowników stacji obsługowo-naprawczych. Rozwijajce si nowe dyscypliny nauki o eksploatacji stwarzaj nowe moliwoci w zakresie kształtowania warunków poprawnej eksploatacji rónych obiektów. Wród tych dyscyplin do prnie rozwijajcej si naley zaliczy diagnostyk techniczn, zajmujc si bezdemontaow ocen stanu maszyn, przy wykorzystaniu procesów roboczych i towarzyszcych. Celem diagnostyki technicznej jest badanie i ocena stanu (diagnozowanie), ustalenie przyczyn zaistniałego stanu (genezowanie), a take przewidywanie rozwoju zmian stanu (prognozowanie) najszerzej rozumianego przedmiotu diagnozowania (np. procesu, elementu, pary kinematycznej, mechanizmu, zespołu, układu, samochodu). Badania stanu technicznego zespołów instalacji elektrycznej pojazdu obejmuj: ogldziny zewntrzne zespołów elektrycznych, kontrol działania zespołów elektrycznych w pojedzie, metody diagnostyczne umoliwiajce kontrol stanu i lokalizacj uszkodze zespołów elektrycznych po wymontowaniu ich z pojazdu; metody diagnostyczne pozwalajce na kontrol stanu i lokalizacj uszkodze zespołów elektrycznych bez koniecznoci wymontowywania ich z pojazdu. Intensywny rozwój metod i rodków diagnostycznych, opierajcych si na pomiarze wielkoci elektrycznych spowodował, e coraz czciej spotyka si urzdzenia diagnostyczne, które w sposób kompleksowy diagnozuj poszczególne obwody instalacji elektrycznej pojazdu. S to najczciej wielofunkcyjne urzdzenia stacjonarne, charakteryzujce si modułow budow i duymi moliwociami pomiarowymi. Kompleksowe pokładowe urzdzenia diagnostyczne, sterowane mikroprocesorem, oprócz funkcji diagnostycznych steruj prac waniejszych układów i zespołów pojazdu (układ elektryczny wtrysku paliwa, elektroniczny układ zapłonowy ii). Wprowadzanie naukowych metod do eksploatacji umoliwia doskonalenie systemu uytkowania i obsługiwania maszyn, a take daje przesłanki odnonie poprawy konstrukcji oraz jakoci wytwarzania. Problematyka ta znajduje coraz czciej swe odbicie w programach kształcenia wyszych uczelni, gdzie widoczny jest niedosyt literatury z tego zakresu. Opracowany podrcznik ma w swej treci wypełni przynajmniej czciowo te braki. Zainteresowanie jego treciami winno znale uznanie równie wród personelu techniczno-inynieryjnego wszystkich szczebli eksploatacji urzdze elektrycznych. Przedstawione opracowanie składa si ze wstpu, spisu treci, siedmiu rozdziałów, podsumowania i bibliografii. Rozdział pierwszy skryptu jest powicony ogólnej problematyce diagnozowania obiektów technicznych, umiejscowionych w systemie eksploatacji, z wyrónieniem zagadnie podstaw diagnostyki technicznej oraz nowoczesnego kształtowania strategii uytkowania i obsługiwa technicznych. Omówiono tu te zagadnienia wymaga technicznych stawianych instalacji i urzdzeniom osprztu elektrycznego podczas realizowanych bada.

5 W rozdziale drugim scharakteryzowano przeznaczenie, budow i działanie podstawowych układów i urzdze osprztu elektrycznego pojazdów oraz rozpatrzono zasady ich uytkowania. Przedstawiono tu tradycyjne i nowoczesne rozwizania osprztu elektrycznego pojazdów, podajc zasady ich doboru, oceny przydatnoci oraz warunki techniczne ich zdatnoci zadaniowej. Rozdział trzeci omawia zasady obsługiwa technicznych układów zasilania w energi elektryczn pojazdów. Stan techniczny tych obwodów ma istotny wpływ na sprawne funkcjonowanie całej instalacji elektrycznej pojazdu, a pojawiajce si uszkodzenia w tych układach s ródłem wielu kłopotów uytkowników pojazdów. Podano tu typowe objawy uszkodze i sposoby ich naprawy oraz algorytmy kontroli stanu i lokalizacji uszkodze. Rozdział czwarty przedstawia zasady obsługiwa odbiorników elektrycznych pojazdu. Obejmuje on procedury kontroli stanu zdatnoci głównych odbiorników energii elektrycznej w pojedzie oraz zasady kontroli poprawnoci pracy urzdze kontrolnopomiarowych, przy wykorzystaniu dostpnych urzdze diagnostycznych. W rozdziale pitym omówiono zasady diagnozowania osprztu elektrycznego na pojedzie, a w szczególnoci podano algorytmy diagnozowania w przypadku pojawiania si objawów wiadczcych o niezdatnoci zespołów osprztu elektrycznego pojazdów. Zaproponowano tu najprostsze, ale skuteczne metody badania uszkodze przy pomocy lampki konrolnej lub omomierza. W rozdziale szóstym scharakteryzowano narzdzia i urzdzenia do obsługiwania osprztu elektrycznego pojazdów oraz rozpatrzono zasady ich uytkowania. W rozdziale siódmym podano ogólne i szczegółowe zasady bezpieczestwa i higieny pracy podczas obsługiwania osprztu elektrycznego pojazdów. Zdaniem Autorów taki układ opracowania sprawia, e bdzie on niezmiernie przydatnym i narzdziem w nauczaniu, uczeniu si i prowadzeniu praktycznej działalnoci diagnostyczno-obsługowej osprztu elektrycznego pojazdów. Wiele zagadnie, problemów lub schematów zostało w tym opracowaniu celowo zamieszczonych bez wikszego komentarza, co zdaniem autorów winno zmusi słuchaczy do samodzielnego studiowania. Autorzy ksiki składaj serdeczne podzikowania wszystkim, którzy przyczynili si do powstania tego opracowania. Szczególne podzikowania kieruj do Pana prof. J. Gronowicza za krytyczne ale yczliwe uwagi na etapie recenzowania wydawniczego. Materiał zawarty w ksice nie wyczerpuje rozległej problematyki diagnozowania osprztu elektrycznego pojazdów, niemniej metodologicznie wskazuje na główne problemy tej działalnoci, dajc przesłanki do poszukiwa nowych rozwiza. Tego ycz Czytelnikom autorzy skryptu, którzy przyjmuj na siebie wszelkie uwagi krytyczne dotyczce zarówno doboru treci, jak i opracowania merytorycznego i edytorskiego. Bogdan ÓŁTOWSKI Henryk TYLICKI