Szkoła z przyszłością. szkolenie współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
|
|
- Kinga Nawrocka
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Szkoła z przyszłoścą szkolene współfnansowane przez Unę Europejską w ramach Europejskego Funduszu Społecznego Narodowe Centrum Badań Jądrowych, ul. Andrzeja Sołtana 7, Otwock-Śwerk ĆWICZENIE 6b L A B O R A T O R I U M F I Z Y K I A T O M O W E J I J Ą D R O W E J Dośwadczene Francka-Hertza z lampą rtęcową Data pomaru:... Imę nazwsko: Imę nazwsko: CEL ĆWICZENIA Celem ćwczena jest potwerdzene stnena dyskretnych pozomów wzbudzena atomów rtęc zmerzene wartośc jednego z tych pozomów.. UKŁAD DOŚWIADCZALNY Zestaw aparatury użytej w dośwadczenu składa sę z bańk szklanej wypełnonej rtęcą umeszczonej w urządzenu grzewczym urządzena kontrolującego napęca przyłożone do elektrod lampy oraz merzącego płynący przez ną prąd elektryczny. Opcjonalne do urządzena kontrolnopomarowego można podłączyć komputer w celu zautomatyzowana pomaru. Schemat aparatury przedstawono na rysunku 3, natomast faktyczny jej wygląd prezentują dwa zdjęca załączone w dalszej częśc nstrukcj (rys. 5 6). E < E < E 3 elektrony Rys.. Model budowy atomu z dyskretnym pozomam energetycznym 3. WSTĘP TEORETYCZNY. Budowa powłok elektronowych w atomach Wedle obecnych model budowy atomu składają sę on z małego jądra atomowego (ok razy mnejszego nż sam atom), w którym skupony jest ładunek dodatn należący do protonów, otoczonego chmurą jeszcze mnejszych (prawe punktowych) elektronów o ładunku ujemnym. Elektrony poruszają sę wokół jądra po orbtach, z których każda ma określoną energę potencjalną wążącą elektron w atome. Te pozomy energetyczne są dyskretne, tzn. przyjmują tylko ścśle określone wartośc, charakterystyczne dla danego perwastka. Każdy z pozomów może być obsadzony przez pewną maksymalną lczbę elektronów, zależną od tzw. lczb kwantowych opsujących poszczególne orbty, dlatego jeśl elektronów w atome jest węcej nż jeden, to obsadzają one kolejne orbty o coraz wyższych pozomach energetycznych. Schematyczną budowę atomu wedle takego modelu przedstawa rysunek. Pozomy energetyczne przedstawono na nm jako orbty o energach wązana elektronów zależnych od odległośc od jądra atomowego. W rzeczywstośc na wartość pozomów energetycznych mają wpływ także nne oddzaływana zwązane np. ze spnam elektronów ch orbt. E 3 E E pozomy energetyczne jądro atomowe
2 Szkoła z przyszłoścą - szkolene współfnansowane ze środków Europejskego Funduszu Społecznego pochłonęce padającego fotonu emsja fotonu kosztem energ elektronu zderzene z elektronem swobodnym zderzene z elektronem zwązanym w atome, na przykład w rozgrzanym gaze o odpowedno dużej energ knetycznej atomów Rys.. Przykładowe mechanzmy wzbudzeń deekscytacj elektronów w atomach.. Wzbudzena elektronów w atomach Elektrony w atomach mogą ulegać wzbudzenom. Polega to na tym, że elektron, który pochłone odpowedną energę, przeskakuje z jednego pozomu energetycznego na nny, wyższy. Energa do wzbudzena może być dostarczana przez zderzene nesprężyste z nną cząstką. W praktyce oznacza to najczęścej: pochłonęce lub rozproszene padającego fotonu, zderzene ze swobodnym elektronem spoza atomu, zderzene z elektronem zwązanym z nnym atomem, choć są też nne możlwośc. Wzbudzone elektrony w atomach po pewnym czase wracają do swego perwotnego położena, czyl spadają na nższe pozomy energetyczne, tym razem emtując energę w postac promenowana elektromagnetycznego, czyl fotonów. 3. Dośwadczene Francka-Hertza. Schemat deowy aparatury pozwalającej przeprowadzć to dośwadczene przedstawono na rysunku 3. Wewnątrz szklanej bańk z wtoponym elektrodam znajduje sę gaz lub pary pod nskm cśnenem. Elektrony emtowane przez grzaną napęcem U H katodę, przyśpeszane są napęcem U wartośc klku do klkudzesęcu woltów przyłożonym pomędzy katodą a satką metalową wewnątrz układu. Regulowane napęce U pozwala dobrać energę elektronów, które ulegają zderzenom z atomam substancj wypełnającej bańkę. Za satką znajduje sę anoda z przyłożonym dodatkowym nskm napęcem U hamującym elektrony. Jeśl energa elektronów przelatujących przez oka w satce jest wystarczająco duża, by pokonać napęce U, przez układ płyne newelk, acz merzalny prąd I rzędu nanoamperów. Można spodzewać sę, że energa elektronów podczas ch ruchu od katody do anody może być tracona podczas zderzeń nesprężystych z atomam zużyta na ch wzbudzene. Może to spowodować spadek natężena prądu elektronowego, gdyż elektrony pozbawone energ ne mogą już docerać do anody. Gdyby atomy ne mały dyskretnych wartośc energ, podczas których ulegają wzbudzenu podczas zderzeń nesprężystych, tylko poberały tą energę w dowolnych porcjach, to można sę spodzewać, że prąd płynący w obwodze byłby proporcjonalny do napęca. Jeśl zaś stneją take dyskretne - - U H katoda satka anoda U U na Rys. 3. Schemat deowy aparatury do dośwadczena Francka-Hertza
3 Szkoła z przyszłoścą - szkolene współfnansowane ze środków Europejskego Funduszu Społecznego wartośc energ, ponżej której elektrony odbjają sę od atomów zawsze sprężyśce, to wykres ten pownen meć szereg wyraźnych mnmów, a odległośc pomędzy nm pownny odpowadać energ traconej przy zderzenu nesprężystym. Mnmów może być klka, poneważ przy odpowedno wysokej wartośc napęca przyłożonego mędzy satką katodą elektrony, które ulegną wyhamowanu podczas zderzena mogą znów nabrać prędkośc osągnąć podobną energę. Zjawsko utraty energ przy zderzenach elektronów z atomam mogłoby zatem następować welokrotne, bowem elektrony byłyby przyśpeszane do odpowednej energ ne tylko raz, ale klka razy podczas swej wędrówk od I Rys. 4. Wykres zależnośc natężena prądu od napęca przyśpeszającego U katody do satk. Stąd przewdywany wykres natężena prądu w zależnośc od napęca małby przebeg zblżony do pokazanego na rysunku 4. Analzując zależność prądu I od napęca U można wyznaczyć energę traconą podczas pobudzeń merząc różnce napęć U pomędzy kolejnym mnmam. Odpowada ona wartośc E = e U, gdze e to wartość ładunku elektronu. Jest tak z tego powodu, że mnmum odpowada sytuacj, kedy elektrony po zderzenu nesprężystym tracą całą swoją energę, a węc zatrzymują sę. Nadwyżka przyłożonego napęca pozwala m na ponowne nabrane prędkośc do chwl, aż znowu stracą energę w następnym zderzenu nesprężystym. Różnca napęć pomędzy mnmam odpowada zatem energ, jaką nabera elektron od zera (czyl całkowtego zatrzymana) do wartośc traconej na wzbudzenu atomu. Należy tu zwrócć uwagę, że początek krzywej dla napęca U = 0 ne odpowada sytuacj, kedy elektrony spoczywają z zerową energą knetyczną, poneważ już w wynku emsj termcznej z katody mają one pewną energę początkową. Dodatkowe rozmyce położeń mnmów na wykrese wynka z różnych nnych czynnków takch jak termczne ruchy atomów, konkurencyjne sposoby pobudzeń tp. Poneważ wzbudzone atomy po jakmś (zwykle bardzo krótkm) czase wracają do swego stanu podstawowego emtując przy tym fotony, można też spodzewać sę, że w szklanej bańce pomędzy katodą a anodą będą mejsca, w których pobudzony gaz będze emtował śwatło. Oczywśce ne zawsze będą to fotony leżące w spektrum śwatła wdzalnego, ale część z nch może być wdoczna gołym okem, poneważ deekscytacja może zachodzć za pośrednctwem różnym nnych pozomów energetycznych. Można zatem naoczne przekonać sę, że omawane zjawsko rzeczywśce zachodz, a analzując położene śwecących obszarów potwerdzć, że są to mejsca, w których przyspeszane elektrony zderzają sę z atomam. 4. Hstoryczne znaczene dośwadczena Francka-Hertza. W 94 roku James Franck (88-964) Gustaw Hertz ( ) przeprowadzl eksperyment, w którym przepuszczal prąd elektryczny przez opary rtęc zamknęte pod nskm cśnenem. Wprawdze Franck Hertz otrzymal wynk potwerdzające przewdywana co do kształtu krzywej, ale operając sę na złych przesłankach błędne znterpretowal je jako efekt jonzacj rtęc. Wyznaczona przez nch wartość energ traconej podczas zderzena nesprężystego w rzeczywstośc odpowada wartośc potrzebnej do przeskoku elektronu atomowego z pozomu podstawowego na pozom wzbudzony, a ne całkowtego oderwana od atomu. Badacze myll sę zatem co do stoty zjawska, ale przeprowadzone przez nch dośwadczene mało wpływ na rozwój teor kwantowych, bowem potwerdzl stnene dyskretnych wartośc energ pobudzena atomów. Na to, że elektron jest jednym ze składnków atomu, wskazywały już eksperymenty przeprowadzane w XIX w. Pojawały sę różne modele budowy atomu uwzględnające tą cechę, np. tzw. model casta z rodzynkam. Następne dośwadczena pokazały, że jądro atomowe mus być bardzo małe leżeć w centrum atomu. Powstała zatem koncepcja, że elektrony okrążają jądro tak jak planety napęce U odpowadające energ pobudzena atomów E = e. U U
4 Szkoła z przyszłoścą - szkolene współfnansowane ze środków Europejskego Funduszu Społecznego okrążają Słońce. Teora klasyczna ne zezwala na stnene takego stablnego układu jądro-elektrony. Dla wyjaśnena faktów eksperymentalnych koneczne okazało sę wprowadzene warunków kwantowych, co zrobł w 93 roku Nels Bohr. Wg nego dozwolone były tylko pewne szczególne orbty, po których krążyć mogły elektrony które zapewnały (wbrew prawom klasycznym) stablność atomów. Założene to pozwalało na wyjaśnene pewnych obserwowanych zjawsk. Wedle perwotnych założeń Nelsa Bohra elektrony mały krążyć wokół jądra po orbtach kołowych, ale dośwadczena pokazały newelke odstępstwa tego modelu od rzeczywstośc. W celu ch wyjaśnena postulowano dodatkowe warunk kwantowe, polegające m.n. na wprowadzenu orbt elptycznych, ch precesj tp. Obecne, opsując atomy równanem Schrödngera, które ne traktuje elektronów jak pojedynczych cząstek, tylko rozmyty gaz elektronowy o pewnym prawdopodobeństwe znalezena w danym punkce w przestrzen, mów sę raczej o orbtalach chmurze elektronowej otaczającej jądro atomowe. Ne zmena to faktu, że lczby kwantowe nadal opsują pozomy energetyczne występujące w atomach że pozomy te nadal mają charakter dyskretny. Dośwadczene Francka-Hertza jest doskonałą tego lustracją. POZIOMY ENERGETYCZNE W ATOMACH RTĘCI Rtęć jest metalem o lczbe protonów równej 80. W warunkach normalnych występuje jako cecz, ale po podgrzanu wydzela opary. Elektrony krążące wokół jąder rtęc układają sę w konfgurację 5d 0 6s. (Lczby przed lteram oznaczają numer powłok, ltery oznaczają typ tzw. orbtala, a lczby w ndekse górnym oznaczają lczbę elektronów w danym orbtalu.) Stan ten przyjmujemy jako zerową wartość energ dla tego perwastka. Pozostałe konfguracje mają energe wyższe nektóre z nch zostały przedstawone na schemace ponżej. ( S to ops stanu wzbudzonego, a J oznacza całkowty moment pędu elektronu, który może być różny dla tej samej powłok) 5d 0 6s( S)6p J= 5,46 ev 5d 0 6s( S)6p J= 4,89 ev 5d 0 6s( S)6p J=0 pobudzene wzbronone pobudzene dozwolone ok. 50 nm (długość fal emtowanego śwatła) 5d 0 6s J=0 0 4,67 ev ŚREDNIA WAŻONA W przypadku gdy merzona klkukrotne wartość welkośc x ma różną nepewność pomarową δx dla każdego pomaru, rozsądnym zdaje sę być take oblczene średnej, by pomary najbardzej dokładne mały wększy w nej udzał nż pomary mnej dokładne. Służy do tego średna ważona wyrażona wzorem: x = gdze w oznacza wagę -tego pomaru. Łatwo zauważyć, że jeśl przyjmemy, że wszystke w są take same, wzór ten przechodz w zwykłą średną arytmetyczną. Znając wartośc nepewnośc pomarowych δx możemy za wag pomarów przyjąć odwrotnośc kwadratów δx. Umeszczene wartośc δx w manownku powoduje, że pomary o wększej nepewnośc będą mały w w x mnejszą wagę, zaś podnesene do kwadratu pozwala unknąć lczb ujemnych (w ogólnejszym przypadku, gdyż nepewnośc pomarowe są z defncj neujemne). Tak zmodyfkowany wzór na średną ważoną przyjmuje postać: x = ( δx ) ( δx ) Podobne uśrednć można same nepewnośc pomarowe δx. W tym przypadku wzór ulega dodatkowemu uproszczenu: δx ( δx ) δx δx = = ( δx ) ( δx ) x - 4 -
5 Szkoła z przyszłoścą - szkolene współfnansowane ze środków Europejskego Funduszu Społecznego 4. PRZEBIEG DOŚWIADCZENIA (wersja bez komputera) A) Przed włączenem zaslana sprawdzć połączene elementów zestawu laboratoryjnego wedle załączonych lustracj (rys. 5a 5b). W szczególnośc sprawdzć poprawność podłączena przewodów U, U h uzemena. B) Włączyć zaslane w urządzenu sterującym dośwadczenem. C) Przycskem Functon ustawć tryb pracy urządzena na man. (od manual, czyl pomar ręczny ). Rys. 5a. Zestaw pomarowy wdzany z przodu ( - lampa rtęcowa z termostatem, - urządzene kontrolne) D) Przycskem Dsplay oraz pokrętłem ustawć parametry na: U = V T nomnal = C U H = V E) Przekręcć pokrętło na ścance bocznej pecyka ma pozycję maksymalną (odpowada to lczbe 0 na pokrętle). Przycskem Oven on/off włączyć grzane pecyka z termostatem utrzymującego temperaturę par rtęc na stałym pozome. Doda obok przycsku pownna zacząć mrugać. Przycskem Dsplay przestawć wyśwetlane na T actual poczekać, aż lampa osągne oczekwaną temperaturę. Doda obok przycsku pecyka pownna przestać mrugać zacząć śwecć cągle wtedy można przystąpć do wykonywana pomarów. Rys. 5b. Zestaw pomarowy wdzany z tyłu ( - lampa rtęcowa z termostatem, - urządzene kontrolne) F) Przycskem Dsplay oraz pokrętłem wybrać wartość U z zakresu od do V. Dla ustawonej wartośc ~ 0V U przełączyć wskazana wyśwetlacza na prąd płynący w obwodze I A przycskem Start/Stop uruchomć pomar natężena tego prądu (zapal sę doda w sąsedztwe przycsku). Zanotować wartośc U I A w tabel 3 zatrzymać pomar przycskem Start/Stop (doda zgaśne). Nepewność pomaru δi A określć na podstawe wahań wskazywanej wartośc, natomast nepewność ustalena napęca δu oszacować na podstawe dokładnośc przyrządu. G) Powtórzyć pomary dla różnych wartośc napęca U z dozwolonego zakresu. Wynk wraz z nepewnoścam pomarowym notować w tabel 3. H) Wykonać wykres zależnośc zmerzonego natężena prądu I A od napęca U. Na wykrese zlokalzować mnma ch wartośc napęć U zapsać w kolejnych werszach tabel. Uzupełnć tabelę o oblczena polegające na odjęcu od sebe napęć poszczególnych mnmów podzelenu otrzymanej różncy przez odpowedną lczbę całkowtą odpowadającą lczbe maksmów pomędzy nm. Otrzymuje sę w ten sposób wartośc U wzb. Oszacować nepewnośc napęć U wyznaczonych mn- szczegółowe ustawena aparatury podane zostaną w trakce wykonywana ćwczena - 5 -
6 Szkoła z przyszłoścą - szkolene współfnansowane ze środków Europejskego Funduszu Społecznego mów oblczonych w kolejnych kolumnach napęć wzbudzających U wzb. Oblczyć także średne napęce wzbudzające U wzb śr dla każdej z kolumn. Które z tych napęć są wyznaczone najbardzej dokładne? I) Uśrednć wartośc U wzb śr z tabel oraz oblczyć nepewność pomarową tej średnej. Pomocna tutaj może być nformacja w ramce dotycząca lczena średnej ważonej. Oblczone wartośc wpsać w odpowednm mejscu ponżej tabel. J) Porównać otrzymaną wartość E wzb z wartoścam pozomów energetycznych w atomach rtęc zapsanym w ramce. K) Na urządzenu sterującym ponowne ustawć napęce U take jak na początku pomarów. Uruchomć pomar przycskem Start/Stop w trakce pomaru powol zmenać wartość napęca U jednocześne obserwując okenko lampy rtęcowej. Co można zaobserwować wewnątrz lampy? Jak można wytłumaczyć obserwowane zjawsko? L) Po zakończenu obserwacj wyłączyć pomar przycskem Start/Stop, wyłączyć zaslane grzałk przycskem Oven on/off (doda pownna przestać śwecć), a następne wyłączyć całe urządzene sterujące lampą. Ne odłączać przewodów pók lampa ne ostygne wcześnejsze odłączane groz poparzenem. 4. PRZEBIEG DOŚWIADCZENIA (wersja z komputerem) A) Przed włączenem zaslana sprawdzć połączene elementów zestawu laboratoryjnego wedle załączonych lustracj (rys. 6a 6b). W szczególnośc sprawdzć poprawność podłączena przewodów U, U h uzemena. B) Włączyć zaslane w urządzenu sterującym dośwadczenem. C) Przycskem Functon ustawć tryb pracy urządzena na PC. Na wyśwetlaczu równeż pownny pojawć sę ltery PC. D) Przekręcć pokrętło na ścance bocznej pecyka ma pozycję maksymalną (odpowada to lczbe 0 na pokrętle). Rys. 6a. Zestaw pomarowy wdzany z przodu ( - lampa rtęcowa z termostatem, - urządzene kontrolne) E) Włączyć komputer, zalogować sę, a następne uruchomć program Measure. do komputera F) W programe Measure wejść do menu Mernk wybrać Dośwadczene Francka-Hertza. G) W okne, które sę pojaw, ustawć następujące opcje wartośc: Tryb pomarowy - automatyczna rampa ; Kanały pomarowe : Prąd IA - zaznaczony, Takt temperatury - odznaczony, Napęce U - odznaczony, - 6 -
7 Szkoła z przyszłoścą - szkolene współfnansowane ze środków Europejskego Funduszu Społecznego Rys. 6b. Zestaw pomarowy wdzany z tyłu ( - lampa rtęcowa z termostatem, - urządzene kontrolne) Napęce UH - odznaczony; Parametr dośwadczalny : Napęce końcowe = V, Napęce U = V, Napęce UH = V, Temperatura zadana = C; Wyśwetl : U - zaznaczony, IA - zaznaczony, Tact - odznaczony, U - odznaczony, UH - odznaczony. G) Wcsnąć przycsk Dalej. Pojaw sę okno Regulacj temperatury z temperaturą aktualną zadaną. Jednocześne rozpoczne sę grzane lampy ~ 0V (doda przy przycsku Oven on/off zaczne mrugać), a kedy ono sę zakończy należy wcsnąć przycsk Rozpocznj pomar. H) Po zakończonym pomarze z paska narzędz programu wybrać narzędze Zmerz (trzece po prawej strone od powększana). Na uzyskanym wykrese przesunąć jeden narożnk prostokąta tak, by był nad jednym mnmum, drug tak, by był nad nnym. Z żółtego okenka na ekrane odczytać położena mnmów (X X) oraz odległość w pozome pomędzy punktam ( X). Wartośc X X wpsać do tabel jako U analogczne do wersj ćwczena bez użyca komputera. Wartość X podzeloną przez lczbę maksmów pomędzy zaznaczonym mnmam należy wpsać do odpowednej komórk tabel jako U wzb. I) Patrząc na wykres oszacować nepewnośc napęć U wyznaczonych mnmów oblczonych w kolejnych kolumnach napęć wzbudzających U wzb. Oblczyć także średne napęce wzbudzające U wzb śr dla każdej z kolumn. J) Uśrednć wartośc U wzb śr z tabel oraz oblczyć nepewność pomarową tej średnej. Pomocna tutaj może być nformacja w ramce dotycząca lczena średnej ważonej. Oblczone wartośc wpsać w odpowednm mejscu ponżej tabel. K) Porównać zmerzoną wartość E wzb z pozomam energetycznym w atomach rtęc. L) Zapsać pomar w folderze wskazanym przez prowadzącego ćwczene. Wyłączyć program Measure, komputer oraz aparaturę pomarową. Pokrętło na ścance bocznej pecyka ustawć w pozycj 0. Ne odłączać przewodów pók lampa ne ostygne wcześnejsze odłączane groz poparzenem
8 ĆWICZENIE 6b L A B O R A T O R I U M F I Z Y K I A T O M O W E J I J Ą D R O W E J Dośwadczene Francka-Hertza z lampą rtęcową Data pomaru:... Imę nazwsko studenta/uczna:... Wydzał, kerunek, rok studów:... Szkoła, klasa:... Opracowane wynków: TABELA U [V] Pomar ręczny ± U wzb =(U -U - )/ ± ± U wzb =(U -U - )/ 3 ± ± ± U wzb =(U -U -3 )/3 4 ± ± ± ± U wzb =(U -U -4 )/4 5 ± ± ± ± ± 6 ± ± ± ± ± U wzb śr [V] ± ± ± ± U wzb =(U -U -5 )/5 ± ± E wzb = e. U wzb śr = ( ± ) ev TABELA U [V] Pomar komputerowy ± U wzb =(U -U - )/ ± ± U wzb =(U -U - )/ 3 ± ± ± U wzb =(U -U -3 )/3 4 ± ± ± ± U wzb =(U -U -4 )/4 5 ± ± ± ± ± 6 ± ± ± ± ± U wzb śr [V] ± ± ± ± U wzb =(U -U -5 )/5 ± ± E wzb = e. U wzb śr = ( ± ) ev
9 Szkoła z przyszłoścą - szkolene współfnansowane ze środków Europejskego Funduszu Społecznego TABELA 3 U [V] δu [V] I A [na] δi A [na] - 9 -
Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dział Edukacji i Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, Otwock-Świerk
Narodowe Centrum Badań Jądrowych Dzał Edukacj Szkoleń ul. Andrzeja Sołtana 7, 05-400 Otwock-Śwerk ĆWICZENIE 6a L A B O R A T O R I U M F I Z Y K I A T O M O W E J I J Ą D R O W E J Dośwadczene Francka-Hertza
Bardziej szczegółowoSystemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne
ś POLITECHNIKA POZNAŃSKA INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA PROWADZĄCY: mgr nż. Łukasz Amanowcz Systemy Ochrony Powetrza Ćwczena Laboratoryjne 2 TEMAT ĆWICZENIA: Oznaczane lczbowego rozkładu lnowych projekcyjnych
Bardziej szczegółowoKwantowa natura promieniowania elektromagnetycznego
Efekt Comptona. Kwantowa natura promenowana elektromagnetycznego Zadane 1. Foton jest rozpraszany na swobodnym elektrone. Wyznaczyć zmanę długośc fal fotonu w wynku rozproszena. Poneważ układ foton swobodny
Bardziej szczegółowoOGÓLNE PODSTAWY SPEKTROSKOPII
WYKŁAD 8 OGÓLNE PODSTAWY SPEKTROSKOPII E E0 sn( ωt kx) ; k π ; ω πν ; λ T ν E (m c 4 p c ) / E +, dla fotonu m 0 p c p hk Rozkład energ w stane równowag: ROZKŁAD BOLTZMANA!!!!! P(E) e E / kt N E N E/
Bardziej szczegółowoTRANZYSTOR BIPOLARNY CHARAKTERYSTYKI STATYCZNE
POLITHNIKA RZSZOWSKA Katedra Podstaw lektronk Instrkcja Nr4 F 00/003 sem. letn TRANZYSTOR IPOLARNY HARAKTRYSTYKI STATYZN elem ćwczena jest pomar charakterystyk statycznych tranzystora bpolarnego npn lb
Bardziej szczegółowoMetody symulacji w nanostrukturach (III - IS)
Metody symulacj w nanostrukturach (III - IS) W. Jaskólsk - modelowane nanostruktur węglowych Cz.I wprowadzene do mechank kwantowej Nektóre przyczyny konecznośc pojawena sę kwantowej teor fzycznej (fzyka
Bardziej szczegółowo3. ŁUK ELEKTRYCZNY PRĄDU STAŁEGO I PRZEMIENNEGO
3. ŁUK ELEKTRYCZNY PRĄDU STŁEGO I PRZEMIENNEGO 3.1. Cel zakres ćwczena Celem ćwczena jest zapoznane sę z podstawowym właścwoścam łuku elektrycznego palącego sę swobodne, w powetrzu o cśnentmosferycznym.
Bardziej szczegółowoXXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadanie doświadczalne
XXX OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP III Zadane dośwadczalne ZADANIE D Nazwa zadana: Maszyna analogowa. Dane są:. doda półprzewodnkowa (krzemowa) 2. opornk dekadowy (- 5 Ω ), 3. woltomerz cyfrowy, 4. źródło napęca
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sztywności zastępczej układu sprężyn
Wyznaczane zastępczej sprężyn Ćwczene nr 10 Wprowadzene W przypadku klku sprężyn ze sobą połączonych, można mu przypsać tzw. współczynnk zastępczej k z. W skrajnych przypadkach sprężyny mogą być ze sobą
Bardziej szczegółowoAnaliza danych OGÓLNY SCHEMAT. http://zajecia.jakubw.pl/ Dane treningowe (znana decyzja) Klasyfikator. Dane testowe (znana decyzja)
Analza danych Dane trenngowe testowe. Algorytm k najblższych sąsadów. Jakub Wróblewsk jakubw@pjwstk.edu.pl http://zajeca.jakubw.pl/ OGÓLNY SCHEMAT Mamy dany zbór danych podzelony na klasy decyzyjne, oraz
Bardziej szczegółowoZapis informacji, systemy pozycyjne 1. Literatura Jerzy Grębosz, Symfonia C++ standard. Harvey M. Deitl, Paul J. Deitl, Arkana C++. Programowanie.
Zaps nformacj, systemy pozycyjne 1 Lteratura Jerzy Grębosz, Symfona C++ standard. Harvey M. Detl, Paul J. Detl, Arkana C++. Programowane. Zaps nformacj w komputerach Wszystke elementy danych przetwarzane
Bardziej szczegółowoTeoria niepewności pomiaru (Rachunek niepewności pomiaru) Rodzaje błędów pomiaru
Pomary fzyczne - dokonywane tylko ze skończoną dokładnoścą. Powodem - nedoskonałość przyrządów pomarowych neprecyzyjność naszych zmysłów borących udzał w obserwacjach. Podawane samego tylko wynku pomaru
Bardziej szczegółowoSPRAWDZANIE PRAWA MALUSA
INSTYTUT ELEKTRONIKI I SYSTEMÓW STEROWANIA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA LABORATORIUM FIZYKI ĆWICZENIE NR O- SPRAWDZANIE PRAWA MALUSA I. Zagadnena do przestudowana 1. Fala elektromagnetyczna,
Bardziej szczegółowoPOMIAR WSPÓŁCZYNNIKÓW ODBICIA I PRZEPUSZCZANIA
Ćwczene O5 POMIAR WSPÓŁCZYNNIKÓW ODBICIA I PRZEPUSZCZANIA 1. Cel zakres ćwczena Celem ćwczena jest poznane metod pomaru współczynnków odbca przepuszczana próbek płaskch 2. Ops stanowska laboratoryjnego
Bardziej szczegółowoW praktyce często zdarza się, że wyniki obu prób możemy traktować jako. wyniki pomiarów na tym samym elemencie populacji np.
Wykład 7 Uwaga: W praktyce często zdarza sę, że wynk obu prób możemy traktować jako wynk pomarów na tym samym elemence populacj np. wynk x przed wynk y po operacj dla tego samego osobnka. Należy wówczas
Bardziej szczegółowoSprawozdanie powinno zawierać:
Sprawozdane pownno zawerać: 1. wypełnoną stronę tytułową (gotowa do ćw. nr 0 na strone drugej, do pozostałych ćwczeń zameszczona na strone 3), 2. krótk ops celu dośwadczena, 3. krótk ops metody pomaru,
Bardziej szczegółowoKURS STATYSTYKA. Lekcja 6 Regresja i linie regresji ZADANIE DOMOWE. www.etrapez.pl Strona 1
KURS STATYSTYKA Lekcja 6 Regresja lne regresj ZADANIE DOMOWE www.etrapez.pl Strona 1 Część 1: TEST Zaznacz poprawną odpowedź (tylko jedna jest prawdzwa). Pytane 1 Funkcja regresj I rodzaju cechy Y zależnej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 5 Doświadczenie Franka-Hertza. Pomiar energii wzbudzenia atomów neonu.
Ćwiczenie nr 5 Doświadczenie Franka-Hertza. Pomiar energii wzbudzenia atomów neonu. A. Opis zagadnienia I. Doświadczenie Franka-Hertza W 1914 roku James Franck i Gustav Hertz przeprowadzili doświadczenie,
Bardziej szczegółowoD Archiwum Prac Dyplomowych - Instrukcja dla studentów
Kraków 01.10.2015 D Archwum Prac Dyplomowych - Instrukcja dla studentów Procedura Archwzacj Prac Dyplomowych jest realzowana zgodne z zarządzenem nr 71/2015 Rektora Unwersytetu Rolnczego m. H. Kołłątaja
Bardziej szczegółowoWyznaczanie długości fali światła metodą pierścieni Newtona
013 Katedra Fzyk SGGW Ćwczene 368 Nazwsko... Data... Nr na lśce... Imę... Wydzał... Dzeń tyg.... Ćwczene 368: Godzna.... Wyznaczane długośc fal śwatła metodą perścen Newtona Cechowane podzałk okularu pomarowego
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODSTAW ELEKTROTECHNIKI Badanie obwodów prądu sinusoidalnie zmiennego
Ćwczene 1 Wydzał Geonżyner, Górnctwa Geolog ABORATORUM PODSTAW EEKTROTECHNK Badane obwodów prądu snusodalne zmennego Opracował: Grzegorz Wśnewsk Zagadnena do przygotowana Ops elementów RC zaslanych prądem
Bardziej szczegółowoWeryfikacja hipotez dla wielu populacji
Weryfkacja hpotez dla welu populacj Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Parametryczne testy stotnośc w
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY METODĄ STOKESA
WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA LEPKOŚCI CIECZY METODĄ STOKESA. Ops teoretyczny do ćwczena zameszczony jest na strone www.wtc.wat.edu.pl w dzale DYDAKTYKA FIZYKA ĆWICZENIA LABORATORYJNE.. Ops układu pomarowego
Bardziej szczegółowoFizyka cząstek elementarnych
ykład XI Rozpraszane głęboko neelastyczne partonowy model protonu Jak już było wspomnane współczesna teora kwarkowej budowy hadronów ma dwojake pochodzene statyczne dynamczne. Koncepcja kwarków była z
Bardziej szczegółowoSTATYSTYCZNA ANALIZA WYNIKÓW POMIARÓW
Zakład Metrolog Systemów Pomarowych P o l t e c h n k a P o z n ańska ul. Jana Pawła II 4 60-965 POZAŃ (budynek Centrum Mechatronk, Bomechank anonżyner) www.zmsp.mt.put.poznan.pl tel. +48 61 665 5 70 fax
Bardziej szczegółowoStanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 6
Stansław Cchock Natala Nehrebecka Wykład 6 1 1. Interpretacja parametrów przy zmennych objaśnających cągłych Semelastyczność 2. Zastosowane modelu potęgowego Model potęgowy 3. Zmenne cągłe za zmenne dyskretne
Bardziej szczegółowoRUCH OBROTOWY Można opisać ruch obrotowy ze stałym przyspieszeniem ε poprzez analogię do ruchu postępowego jednostajnie zmiennego.
RUCH OBROTOWY Można opsać ruch obrotowy ze stałym przyspeszenem ε poprzez analogę do ruchu postępowego jednostajne zmennego. Ruch postępowy a const. v v at s s v t at Ruch obrotowy const. t t t Dla ruchu
Bardziej szczegółowoStanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 7
Stansław Cchock Natala Nehrebecka Wykład 7 1 1. Zmenne cągłe a zmenne dyskretne 2. Interpretacja parametrów przy zmennych dyskretnych 1. Zmenne cągłe a zmenne dyskretne 2. Interpretacja parametrów przy
Bardziej szczegółowoKRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA
KRZYWA BÉZIERA TWORZENIE I WIZUALIZACJA KRZYWYCH PARAMETRYCZNYCH NA PRZYKŁADZIE KRZYWEJ BÉZIERA Krzysztof Serżęga Wyższa Szkoła Informatyk Zarządzana w Rzeszowe Streszczene Artykuł porusza temat zwązany
Bardziej szczegółowoZa: Stanisław Latoś, Niwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwiczenia z geodezji II [red.] J. Beluch
Za: Stansław Latoś, Nwelacja trygonometryczna, [w:] Ćwczena z geodezj II [red.] J. eluch 6.1. Ogólne zasady nwelacj trygonometrycznej. Wprowadzene Nwelacja trygonometryczna, zwana równeż trygonometrycznym
Bardziej szczegółowody dx stąd w przybliżeniu: y
Przykłady do funkcj nelnowych funkcj Törnqusta Proszę sprawdzć uzasadnć, które z podanych zdań są prawdzwe, a które fałszywe: Przykład 1. Mesęczne wydatk na warzywa (y, w jednostkach penężnych, jp) w zależnośc
Bardziej szczegółowoWikiWS For Business Sharks
WkWS For Busness Sharks Ops zadana konkursowego Zadane Opracowane algorytmu automatyczne przetwarzającego zdjęce odręczne narysowanego dagramu na tablcy lub kartce do postac wektorowej zapsanej w formace
Bardziej szczegółowoKształtowanie się firm informatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu
PRACE KOMISJI GEOGRAFII PRZEMY SŁU Nr 7 WARSZAWA KRAKÓW 2004 Akadema Pedagogczna, Kraków Kształtowane sę frm nformatycznych jako nowych elementów struktury przestrzennej przemysłu Postępujący proces rozwoju
Bardziej szczegółowoStanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 6
Stansław Cchock Natala Nehrebecka Wykład 6 1 1. Zastosowane modelu potęgowego Przekształcene Boxa-Coxa 2. Zmenne cągłe za zmenne dyskretne 3. Interpretacja parametrów przy zmennych dyskretnych 1. Zastosowane
Bardziej szczegółowoĆw. 1. Wyznaczanie wartości średniego statycznego współczynnika tarcia i sprawności mechanizmu śrubowego.
Laboratorum z Podstaw Konstrukcj Maszyn - 1 - Ćw. 1. Wyznaczane wartośc średnego statycznego współczynnka tarca sprawnośc mechanzmu śrubowego. 1. Podstawowe wadomośc pojęca. Połączene śrubowe jest to połączene
Bardziej szczegółowoGrupa: Elektrotechnika, wersja z dn Studia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej
ul.potrowo 3a http://lumen.ee.put.poznan.pl Grupa: Elektrotechnka, wersja z dn. 29.03.2016 Studa stacjonarne, stopeń, sem.1 Laboratorum Technk Śwetlnej Ćwczene nr 6 Temat: Badane parametrów fotometrycznych
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM Z FIZYKI TECHNICZNEJ Ć W I C Z E N I E N R 10 DOŚWIADCZENIE FRANCKA - HERTZA
Projekt Plan rozwoju Politechniki Częstochowskiej współfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projektu: POKL.04.01.01-00-59/08 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ
Bardziej szczegółowoOpracowanie metody predykcji czasu życia baterii na obiekcie i oceny jej aktualnego stanu na podstawie analizy bieżących parametrów jej eksploatacji.
Zakład Systemów Zaslana (Z-5) Opracowane nr 323/Z5 z pracy statutowej pt. Opracowane metody predykcj czasu życa bater na obekce oceny jej aktualnego stanu na podstawe analzy beżących parametrów jej eksploatacj.
Bardziej szczegółowoEfekt fotoelektryczny
Ćwiczenie 82 Efekt fotoelektryczny Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest obserwacja efektu fotoelektrycznego: wybijania elektronów z metalu przez światło o różnej częstości (barwie). Pomiar energii kinetycznej
Bardziej szczegółowoANALIZA KORELACJI WYDATKÓW NA KULTURĘ Z BUDŻETU GMIN ORAZ WYKSZTAŁCENIA RADNYCH
Potr Mchalsk Węzeł Centralny OŻK-SB 25.12.2013 rok ANALIZA KORELACJI WYDATKÓW NA KULTURĘ Z BUDŻETU GMIN ORAZ WYKSZTAŁCENIA RADNYCH Celem ponższej analzy jest odpowedź na pytane: czy wykształcene radnych
Bardziej szczegółowoPomiary parametrów akustycznych wnętrz.
Pomary parametrów akustycznych wnętrz. Ocena obektywna wnętrz pod względem akustycznym dokonywana jest na podstawe wartośc następujących parametrów: czasu pogłosu, wczesnego czasu pogłosu ED, wskaźnków
Bardziej szczegółowoBADANIA OPERACYJNE. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności. dr Adam Sojda
BADANIA OPERACYJNE Podejmowane decyzj w warunkach nepewnośc dr Adam Sojda Teora podejmowana decyzj gry z naturą Wynk dzałana zależy ne tylko od tego, jaką podejmujemy decyzję, ale równeż od tego, jak wystąp
Bardziej szczegółowoZestaw przezbrojeniowy na inne rodzaje gazu. 1 Dysza 2 Podkładka 3 Uszczelka
Zestaw przezbrojenowy na nne rodzaje gazu 8 719 002 262 0 1 Dysza 2 Podkładka 3 Uszczelka PL (06.04) SM Sps treśc Sps treśc Wskazówk dotyczące bezpeczeństwa 3 Objaśnene symbol 3 1 Ustawena nstalacj gazowej
Bardziej szczegółowo(M2) Dynamika 1. ŚRODEK MASY. T. Środek ciężkości i środek masy
(MD) MECHANIKA - Dynamka T. Środek cężkośc środek masy (M) Dynamka T: Środek cężkośc środek masy robert.szczotka(at)gmal.com Fzyka astronoma, Lceum 01/014 1 (MD) MECHANIKA - Dynamka T. Środek cężkośc środek
Bardziej szczegółowoProjekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE
Inormatyka Podstawy Programowana 06/07 Projekt 6 6. ROZWIĄZYWANIE RÓWNAŃ NIELINIOWYCH CAŁKOWANIE NUMERYCZNE 6. Równana algebraczne. Poszukujemy rozwązana, czyl chcemy określć perwastk rzeczywste równana:
Bardziej szczegółowoStatystyka Inżynierska
Statystyka Inżynerska dr hab. nż. Jacek Tarasuk AGH, WFIS 013 Wykład DYSKRETNE I CIĄGŁE ROZKŁADY JEDNOWYMIAROWE Zmenna losowa, Funkcja rozkładu, Funkcja gęstośc, Dystrybuanta, Charakterystyk zmennej, Funkcje
Bardziej szczegółowoWspółczynnik przenikania ciepła U v. 4.00
Współczynnk przenkana cepła U v. 4.00 1 WYMAGANIA Maksymalne wartośc współczynnków przenkana cepła U dla ścan, stropów, stropodachów, oken drzw balkonowych podano w załącznku do Rozporządzena Mnstra Infrastruktury
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 82: Efekt fotoelektryczny
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 82: Efekt fotoelektryczny
Bardziej szczegółowoPomiary dawek promieniowania wytwarzanego w liniowych przyspieszaczach na użytek radioterapii
Pomary dawek promenowana wytwarzanego w lnowych przyspeszaczach na użytek radoterap Włodzmerz Łobodzec Zakład Radoterap Szptala m. S. Leszczyńskego w Katowcach Cel radoterap napromenene obszaru PTV zaplanowaną,
Bardziej szczegółowoModele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe. Modele wieloczynnikowe ogólne. α β β β ε. Analiza i Zarządzanie Portfelem cz. 4.
Modele weloczynnkowe Analza Zarządzane Portfelem cz. 4 Ogólne model weloczynnkowy można zapsać jako: (,...,,..., ) P f F F F = n Dr Katarzyna Kuzak lub (,...,,..., ) f F F F = n Modele weloczynnkowe Można
Bardziej szczegółowoStudia stacjonarne, II stopień, sem.1 Laboratorium Techniki Świetlnej
60-965 Poznań ul.potrowo 3a http://lumen.ee.put.poznan.pl Grupa: Elektrotechnka, Studa stacjonarne, II stopeń, sem.1 Laboratorum Technk Śwetlnej wersja z dn. 08.05.017 Ćwczene nr 6 Temat: Porównane parametrów
Bardziej szczegółowomgr inż. Wojciech Artichowicz MODELOWANIE PRZEPŁYWU USTALONEGO NIEJEDNOSTAJNEGO W KANAŁACH OTWARTYCH
Poltechnka Gdańska Wydzał Inżyner Lądowej Środowska Katedra ydrotechnk mgr nż. Wojcech Artchowcz MODELOWANIE PRZEPŁYWU USTALONEGO NIEJEDNOSTAJNEGO W KANAŁAC OTWARTYC PRACA DOKTORSKA Promotor: prof. dr
Bardziej szczegółowoPODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH
PODSTAWA WYMIARU ORAZ WYSOKOŚĆ EMERYTURY USTALANEJ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH Z a k ł a d U b e z p e c z e ń S p o ł e c z n y c h Wprowadzene Nnejsza ulotka adresowana jest zarówno do osób dopero ubegających
Bardziej szczegółowoNatalia Nehrebecka. Wykład 2
Natala Nehrebecka Wykład . Model lnowy Postad modelu lnowego Zaps macerzowy modelu lnowego. Estymacja modelu Wartośd teoretyczna (dopasowana) Reszty 3. MNK przypadek jednej zmennej . Model lnowy Postad
Bardziej szczegółowoEvaluation of estimation accuracy of correlation functions with use of virtual correlator model
Jadwga LAL-JADZIAK Unwersytet Zelonogórsk Instytut etrolog Elektrycznej Elżbeta KAWECKA Unwersytet Zelonogórsk Instytut Informatyk Elektronk Ocena dokładnośc estymacj funkcj korelacyjnych z użycem modelu
Bardziej szczegółowoAUTOMATYKA I STEROWANIE W CHŁODNICTWIE, KLIMATYZACJI I OGRZEWNICTWIE L3 STEROWANIE INWERTEROWYM URZĄDZENIEM CHŁODNICZYM W TRYBIE PD ORAZ PID
ĆWICZENIE LABORAORYJNE AUOMAYKA I SEROWANIE W CHŁODNICWIE, KLIMAYZACJI I OGRZEWNICWIE L3 SEROWANIE INWEREROWYM URZĄDZENIEM CHŁODNICZYM W RYBIE PD ORAZ PID Wersja: 03-09-30 -- 3.. Cel ćwczena Celem ćwczena
Bardziej szczegółowoStanisław Cichocki. Natalia Nehrebecka. Wykład 7
Stansław Cchock Natala Nehrebecka Wykład 7 . Zmenne dyskretne Kontrasty: efekty progowe, kontrasty w odchylenach Interakcje. Przyblżane model nelnowych Stosowane do zmennych dyskretnych o uporządkowanych
Bardziej szczegółowoSTARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU
Ewa Szymank Katedra Teor Ekonom Akadema Ekonomczna w Krakowe ul. Rakowcka 27, 31-510 Kraków STARE A NOWE KRAJE UE KONKURENCYJNOŚĆ POLSKIEGO EKSPORTU Abstrakt Artykuł przedstawa wynk badań konkurencyjnośc
Bardziej szczegółowoPlanowanie eksperymentu pomiarowego I
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W GLIWICACH WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Plaowae eksperymetu pomarowego I Laboratorum merctwa (M 0) Opracował: dr ż. Grzegorz Wcak
Bardziej szczegółowoWykład Budowa atomu 1
Wykład 30. 11. 2016 Budowa atomu 1 O atomach Trochę historii i wprowadzenie w temat Promieniowanie i widma Doświadczenie Rutherforda i odkrycie jądra atomowego Model atomu wodoru Bohra sukcesy i ograniczenia
Bardziej szczegółowoZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW 2(88)/2012
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU POJAZDÓW (88)/01 Hubert Sar, Potr Fundowcz 1 WYZNACZANIE ASOWEGO OENTU BEZWŁADNOŚCI WZGLĘDE OSI PIONOWEJ DLA SAOCHODU TYPU VAN NA PODSTAWIE WZORU EPIRYCZNEGO 1. Wstęp asowy moment
Bardziej szczegółowoPROSTO O DOPASOWANIU PROSTYCH, CZYLI ANALIZA REGRESJI LINIOWEJ W PRAKTYCE
PROSTO O DOPASOWANIU PROSTYCH, CZYLI ANALIZA REGRESJI LINIOWEJ W PRAKTYCE Janusz Wątroba, StatSoft Polska Sp. z o.o. W nemal wszystkch dzedznach badań emprycznych mamy do czynena ze złożonoścą zjawsk procesów.
Bardziej szczegółowo± Δ. Podstawowe pojęcia procesu pomiarowego. x rzeczywiste. Określenie jakości poznania rzeczywistości
Podstawowe pojęca procesu pomarowego kreślene jakośc poznana rzeczywstośc Δ zmerzone rzeczywste 17 9 Zalety stosowana elektrycznych przyrządów 1/ 1. możlwość budowy czujnków zamenających werne każdą welkość
Bardziej szczegółowo6. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO
Różnce mędzy obserwacjam statystycznym ruchu kolejowego a samochodowego 7. ROŻNICE MIĘDZY OBSERWACJAMI STATYSTYCZNYMI RUCHU KOLEJOWEGO A SAMOCHODOWEGO.. Obserwacje odstępów mędzy kolejnym wjazdam na stację
Bardziej szczegółowoTeoria niepewności pomiaru (Rachunek niepewności pomiaru) Rodzaje błędów pomiaru
Pomary fzyczne - dokonywane tylko ze skończoną dokładnoścą. Powodem - nedoskonałość przyrządów pomarowych neprecyzyjność naszych zmysłów borących udzał w obserwacjach. Podawane samego tylko wynku pomaru
Bardziej szczegółowoWSPOMAGANE KOMPUTEROWO POMIARY CZĘSTOTLIWOŚCI CHWILOWEJ SYGNAŁÓW IMPULSOWYCH
Metrologa Wspomagana Komputerowo - Zegrze, 9-22 05.997 WSPOMAGANE KOMPUTEROWO POMIARY CZĘSTOTLIWOŚCI CHWILOWEJ SYGNAŁÓW IMPULSOWYCH dr nż. Jan Ryszard Jask, dr nż. Elgusz Pawłowsk POLITECHNIKA lubelska
Bardziej szczegółowoCzęść III: Termodynamika układów biologicznych
Część III: Termodynamka układów bologcznych MATERIAŁY POMOCNICZE DO WYKŁADÓW Z PODSTAW BIOFIZYKI IIIr. Botechnolog prof. dr hab. nż. Jan Mazersk TERMODYNAMIKA UKŁADÓW BIOLOGICZNYCH Nezwykle cenną metodą
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW
SZACOWANIE NIEPEWNOŚCI POMIARU METODĄ PROPAGACJI ROZKŁADÓW Stefan WÓJTOWICZ, Katarzyna BIERNAT ZAKŁAD METROLOGII I BADAŃ NIENISZCZĄCYCH INSTYTUT ELEKTROTECHNIKI ul. Pożaryskego 8, 04-703 Warszawa tel.
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH
STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 5 WERYFIKACJA HIPOTEZ NIEPARAMETRYCZNYCH 1 Test zgodnośc χ 2 Hpoteza zerowa H 0 ( Cecha X populacj ma rozkład o dystrybuance F). Hpoteza alternatywna H1( Cecha X populacj
Bardziej szczegółowoXLI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP WSTĘPNY Zadanie teoretyczne
XLI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP WSTĘPNY Zadane teoretyczne Rozwąż dowolne rzez sebe wybrane dwa sośród odanych nże zadań: ZADANIE T Nazwa zadana: Protony antyrotony A. Cząstk o mase równe mase rotonu, ale
Bardziej szczegółowoPomiar mocy i energii
Zakład Napędów Weloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych CęŜkch PW Laboratorum Elektrotechnk Elektronk Ćwczene P3 - protokół Pomar mocy energ Data wykonana ćwczena... Zespół wykonujący ćwczene: Nazwsko
Bardziej szczegółowoD Archiwum Prac Dyplomowych - Instrukcja dla opiekunów/promotorów/recenzentów
D Archwum Prac Dyplomowych - Instrukcja dla opekunów/promotorów/recenzentów Kraków 13.01.2016 r. Procedura Archwzacj Prac Dyplomowych jest realzowana zgodne z zarządzenem nr 71/2015 Rektora Unwersytetu
Bardziej szczegółowoI. Elementy analizy matematycznej
WSTAWKA MATEMATYCZNA I. Elementy analzy matematycznej Pochodna funkcj f(x) Pochodna funkcj podaje nam prędkość zman funkcj: df f (x + x) f (x) f '(x) = = lm x 0 (1) dx x Pochodna funkcj podaje nam zarazem
Bardziej szczegółowoRegulamin promocji zimowa piętnastka
zmowa pętnastka strona 1/5 Regulamn promocj zmowa pętnastka 1. Organzatorem promocj zmowa pętnastka, zwanej dalej promocją, jest JPK Jarosław Paweł Krzymn, zwany dalej JPK. 2. Promocja trwa od 01 grudna
Bardziej szczegółowoTECH 3341 POMIARY GŁOŚNOŚCI: POMIAR W TRYBIE EBU UZUPEŁNIAJĄCY NORMALIZACJĘ GŁOŚNOŚCI ZGODNIE Z EBU R 128 INFORMACJE DODATKOWE DLA ZALECENIA R 128
TECH 3341 POMIARY GŁOŚNOŚCI: POMIAR W TRYBIE EBU UZUPEŁNIAJĄCY NORMALIZACJĘ GŁOŚNOŚCI ZGODNIE Z EBU R 128 INFORMACJE DODATKOWE DLA ZALECENIA R 128 THIS INFORMAL TRANSLATION OF TECH 3341 INTO POLISH HAS
Bardziej szczegółowoSzkoła z przyszłością
Szkoła z przyszłoścą szkolene współfnansowane przez Unę Europejską w ramach Europejskego Funduszu Społecznego Narodowe Centrum Badań Jądrowych, ul. Andrzeja Sołtana 7, 05-400 Otwock-Śwerk ĆWICZENIE 2 L
Bardziej szczegółowoProcedura normalizacji
Metody Badań w Geograf Społeczno Ekonomcznej Procedura normalzacj Budowane macerzy danych geografcznych mgr Marcn Semczuk Zakład Przedsęborczośc Gospodark Przestrzennej Instytut Geograf Unwersytet Pedagogczny
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWE UNORMOWANIA WYRAśANIA ANIA NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH
MIĘDZYNARODOWE UNORMOWANIA WYRAśANIA ANIA NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH Adam Mchczyńsk W roku 995 grupa nstytucj mędzynarodowych: ISO Internatonal Organzaton for Standardzaton (Mędzynarodowa Organzacja Normalzacyjna),
Bardziej szczegółowoProste modele ze złożonym zachowaniem czyli o chaosie
Proste modele ze złożonym zachowanem czyl o chaose 29 kwetna 2014 Komputer jest narzędzem coraz częścej stosowanym przez naukowców do ukazywana skrzętne ukrywanych przez naturę tajemnc. Symulacja, obok
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Parametry statyczne tranzystorów bipolarnych
Ćwczene arametry statyczne tranzystorów bpolarnych el ćwczena odstawowym celem ćwczena jest poznane statycznych charakterystyk tranzystorów bpolarnych oraz metod dentyfkacj parametrów odpowadających m
Bardziej szczegółowoZASADA ZACHOWANIA MOMENTU PĘDU: PODSTAWY DYNAMIKI BRYŁY SZTYWNEJ
ZASADA ZACHOWANIA MOMENTU PĘDU: PODSTAWY DYNAMIKI BYŁY SZTYWNEJ 1. Welkośc w uchu obotowym. Moment pędu moment sły 3. Zasada zachowana momentu pędu 4. uch obotowy były sztywnej względem ustalonej os -II
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B
OBLICZANIE NIEPEWNOŚCI METODĄ TYPU B W przypadku gdy e występuje statystyczy rozrzut wyków (wszystke pomary dają te sam wyk epewość pomaru wyzaczamy w y sposób. Główą przyczyą epewośc pomaru jest epewość
Bardziej szczegółowoModel ASAD. ceny i płace mogą ulegać zmianom (w odróżnieniu od poprzednio omawianych modeli)
Model odstawowe założena modelu: ceny płace mogą ulegać zmanom (w odróżnenu od poprzedno omawanych model) punktem odnesena analzy jest obserwacja pozomu produkcj cen (a ne stopy procentowej jak w modelu
Bardziej szczegółowoWykład 13. Rozkład kanoniczny Boltzmanna Rozkład Maxwella-Boltzmanna III Zasada Termodynamiki. Rozkład Boltzmanna!!!
Wykład 13 Rozkład kanonczny Boltzmanna Rozkład Maxwella-Boltzmanna III Zasada Termodynamk W. Domnk Wydzał Fzyk UW Termodynamka 2018/2019 1/30 Rozkład Boltzmanna!!! termostat T E n układ P n exp E n Z warunku
Bardziej szczegółowoRozkład dwupunktowy. Rozkład dwupunktowy. Rozkład dwupunktowy x i p i 0 1-p 1 p suma 1
Rozkład dwupunktowy Zmenna losowa przyjmuje tylko dwe wartośc: wartość 1 z prawdopodobeństwem p wartość 0 z prawdopodobeństwem 1- p x p 0 1-p 1 p suma 1 Rozkład dwupunktowy Funkcja rozkładu prawdopodobeństwa
Bardziej szczegółowoProces narodzin i śmierci
Proces narodzn śmerc Jeżel w ewnej oulacj nowe osobnk ojawają sę w sosób losowy, rzy czym gęstość zdarzeń na jednostkę czasu jest stała w czase wynos λ, oraz lczba osobnków n, które ojawły sę od chwl do
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W PILE INSTYTUT POLITECHNICZNY. Zakład Budowy i Eksploatacji Maszyn PRACOWNIA TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ INSTRUKCJA
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W PILE INSTYTUT POLITECHNICZNY Zakład Budowy Eksploatacj Maszyn PRACOWNIA TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ INSTRUKCJA Temat ćwczena: PRAKTYCZNA REALIZACJA PRZEMIANY ADIABATYCZNEJ.
Bardziej szczegółowoELEKTROCHEMIA. ( i = i ) Wykład II b. Nadnapięcie Równanie Buttlera-Volmera Równania Tafela. Wykład II. Równowaga dynamiczna i prąd wymiany
Wykład II ELEKTROCHEMIA Wykład II b Nadnapęce Równane Buttlera-Volmera Równana Tafela Równowaga dynamczna prąd wymany Jeśl układ jest rozwarty przez elektrolzer ne płyne prąd, to ne oznacza wcale, że na
Bardziej szczegółowoMETODY PLANOWANIA EKSPERYMENTÓW. dr hab. inż. Mariusz B. Bogacki
Metody Planowana Eksperymentów Rozdzał 1. Strona 1 z 14 METODY PLANOWANIA EKSPERYMENTÓW dr hab. nż. Marusz B. Bogack Marusz.Bogack@put.poznan.pl www.fct.put.poznan.pl/cv23.htm Marusz B. Bogack 1 Metody
Bardziej szczegółowoModele atomu wodoru. Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a
Modele atomu wodoru Modele atomu wodoru Thomson'a Rutherford'a Bohr'a Demokryt: V w. p.n.e najmniejszy, niepodzielny metodami chemicznymi składnik materii. atomos - niepodzielny Co to jest atom? trochę
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA WYMIENNIKÓW CIEPŁA Z UWIARYGODNIENIEM WYNIKÓW POMIARÓW EKPLOATACYJNYCH
RYNEK CIEŁA 03 DIANOSYKA YMIENNIKÓ CIEŁA Z UIARYODNIENIEM YNIKÓ OMIARÓ EKLOAACYJNYCH Autorzy: rof. dr hab. nż. Henryk Rusnowsk Dr nż. Adam Mlejsk Mgr nż. Marcn ls Nałęczów, 6-8 paźdzernka 03 SĘ Elementam
Bardziej szczegółowoPortfele zawierające walor pozbawiony ryzyka. Elementy teorii rynku kapitałowego
Portel nwestycyjny ćwczena Na podst. Wtold Jurek: Konstrukcja analza rozdzał 5 dr chał Konopczyńsk Portele zawerające walor pozbawony ryzyka. lementy teor rynku kaptałowego 1. Pożyczane penędzy amy dwa
Bardziej szczegółowoPodstawy fizyki kwantowej i budowy materii
Podstawy fizyki kwantowej i budowy materii prof. dr hab. Aleksander Filip Żarnecki Zakład Cząstek i Oddziaływań Fundamentalnych Instytut Fizyki Doświadczalnej Wykład 9 5 grudnia 2016 A.F.Żarnecki Podstawy
Bardziej szczegółowoSZTUCZNA INTELIGENCJA
SZTUCZNA INTELIGENCJA WYKŁAD 15. ALGORYTMY GENETYCZNE Częstochowa 014 Dr hab. nż. Grzegorz Dudek Wydzał Elektryczny Poltechnka Częstochowska TERMINOLOGIA allele wartośc, waranty genów, chromosom - (naczej
Bardziej szczegółowoTemat 13. Rozszerzalność cieplna i przewodnictwo cieplne ciał stałych.
Temat 13. Rozszerzalność ceplna przewodnctwo ceplne cał stałych. W temace 8 wykazalśmy przy wykorzystanu warunków brzegowych orna-karmana, że wyraz lnowy w rozwnęcu energ potencjalnej w szereg potęgowy
Bardziej szczegółowotermodynamika fenomenologiczna p, VT V, teoria kinetyczno-molekularna <v 2 > termodynamika statystyczna n(v) to jest długi czas, zachodzi
fzka statstczna stan makroskopow układ - skończon obszar przestrzenn (w szczególnośc zolowan) termodnamka fenomenologczna p, VT V, teora knetczno-molekularna termodnamka statstczna n(v) stan makroskopow
Bardziej szczegółowo1. Podstawy i podział spektroskopii... 5 1.1 Podział spektroskopii według zakresu promieniowania... 5 1.2 Podział spektroskopii według rodzajów
. Podstawy podzał spektroskop... 5. Podzał spektroskop według zakresu promenowana... 5. Podzał spektroskop według rodzajów układów materalnych... 9.3 Podzał spektroskop według metod otrzymywana wdma.....
Bardziej szczegółowoFunkcje i charakterystyki zmiennych losowych
Funkcje charakterystyk zmennych losowych Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Intelgencj Metod Matematycznych Wydzał Informatyk Poltechnk Szczecńskej 5. Funkcje zmennych losowych
Bardziej szczegółowoWOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA ĆWICZENIA LABORATORYJNE Z FIZYKI. SPRAWOZDANIE Z PRACY LABORATORYJNEJ nr 0. Badanie rozkładu rzutu śnieżkami do celu
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA ĆWICZENIA LABORATORJNE Z FIZKI trzec termn wpsu zalczena do USOSu upływa...prowadząc(a/y)... grupa... podgrupa... zespół... semestr... roku akademckego... student(ka)... SPRAWOZDANIE
Bardziej szczegółowoPrąd elektryczny U R I =
Prąd elektryczny porządkowany ruch ładunków elektrycznych (nośnków prądu). Do scharakteryzowana welkośc prądu służy natężene prądu określające welkość ładunku przepływającego przez poprzeczny przekrój
Bardziej szczegółowo