Analiza finansowa ekonomicznej kondycji. na przykładzie przedsiębiorstwa działającego w sektorze motoryzacyjnym.

Transkrypt

1 Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie przedsiębiorstwa działającego w sektorze motoryzacyjnym. B. Namiel, Wroclaw University of Economics Streszczenie: Niniejsza praca skupia się na ocenie ekonomicznej kondycji finansowej przedsiębiorstwa produkcyjnego, która dokonywana jest na podstawie sprawozdań w latach Analiza opiera się na wykorzystaniu wskaźnika kondycji finansowej, opracowanego przez Johna Zietlowa. ten, wyrażony greckim symbolem Ф, obrazuje wypłacalność, płynność oraz elastyczność finansową instytucji. Oblicza się go za pomocą piętnastu odrębnym miarom, sklasyfikowanym w czterech, różnych kategoriach czasu: ogólnej, natychmiastowej, krótkoterminowej i średnioterminowej. Dzięki nim możliwe jest dokonanie szczegółowej analizy sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz ocena jego tendencji rozwojowej na przestrzeni badanego okresu. Słowa kluczowe: kondycja finansowa, płynność, wypłacalność, elastyczność finansowa, John Zietlow Financial analysis of economic health - production company operating in the automotive sector case. Abstract: This work focuses on the economic assessment of the financial condition of the production company, which is made on the basis of the reports in The analysis is

2 based on the use of financial condition indicator developed by John Zietlowa. This indicator, expressed the Greek symbol Ф, illustrates the solvency, liquidity and financial flexibility of the institution. It is calculated using the measure of fifteen separate, classified in four different categories of time: a general, immediate-term, short-term and medium-term. Thanks to them, it is possible to carry out a detailed analysis of the company's financial situation and assessment of its development trend over the period. Keywords: financial health, liquidity, solvency, financial flexibility, John Zietlow Klasyfikacja JEL: G30, Y10, C81, G14 Recenzent 1: M. Wiącek Link do recenzji 1: ndycji_na_przyk_adzie_przedsi_biorstwa_dzia_aj_cego_w_sektorze_motoryzacyjnym_autors twa_b_namiel/ Recenzent 2: K. Wysocka Link do recenzji 2: ndycji_na_przyk_adzie_przedsi_biorstwa_dzia_aj_cego_w_sektorze_motoryzacyjnym_autors twa_b_namiel_wroclaw_university_of_economics/888358

3 WSTĘP: Celem pracy jest dokonanie analizy ekonomicznej kondycji finansowej instytucji, która działa w sektorze motoryzacyjnym. Jest ona przeprowadzana za okres i dotyczy pozyskiwania informacji na temat sytuacji majątkowej przedsiębiorstwa. Ocena kondycji finansowej jest bowiem niezbędna, aby racjonalnie zbadać możliwość efektywnego rozwoju oraz dowiedzieć się o ewentualnych zagrożeniach. 1 Sytuacja finansowa instytucji jest ściśle związana ze zdolnością do podejmowania trafnych decyzji, mających wpływ na zwiększenie zyskowności i szybką reakcję na zachodzące zmiany. 2 Przedsiębiorstwo będące przedmiotem analizy jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, która zajmuje się montażem, produkcją i sprzedażą części samochodowych. Powodem wyboru tej instytucji jest fakt, iż znajduje się ona w światowej czołówce dostawców dla przemysłu motoryzacyjnego. Pomimo, że na rynku polskim spółka jest dopiero od 1996 roku, to jej centrala na rynku europejskim została utworzona już w 1759 roku. Dzięki wieloletniej tradycji, możliwy jest ciągły rozwój i ekspansja na zagraniczne rynki. 1 Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, dostępne na: (ostatni dostęp: ) 2 Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Robert Kowalak, wyd. ODDK, Gdańsk (2003), str. 11.

4 TREŚĆ PRACY: Analiza finansowa instytucji jest możliwa po dokładnym zapoznaniu się z jej specyfikacją, ponieważ tylko wtedy badanie jest miarodajne i pozwala wysunąć obiektywne i długofalowe wnioski. 3 Przeprowadzenie analizy przy wykorzystaniu wskaźnika kondycji finansowej jest skuteczne w momencie, gdy jest ona dokonywana systematycznie i z zachowaniem pewnej ciągłości. Wyklucza to zidentyfikowanie jednorazowych incydentów oraz wyeliminowanie zbędnych zależności między zjawiskami gospodarczymi. 4 Przedmiotem pracy jest wskaźnik wyrażony greckim symbolem Ф i opracowany przez Johna Zietlowa. Jest nim wskaźnik kondycji finansowej, który obejmuje swoim zasięgiem takie kategorie jak: wypłacalność, płynność oraz elastyczność finansowa. Za płynność uznaje się zdolność do regulowania bieżących zobowiązań. 5 Z kolei wypłacalność odnosi się do regulowania zobowiązań całkowitych. 6 Natomiast elastyczność finansowa rozumiana jest jako zdolność do natychmiastowej reakcji na zmiany występujące w przepływach. 7 kondycji finansowej uwzględnia wykorzystanie piętnastu miar, sklasyfikowanych w czterech kategoriach czasowych. Każda z tych kategorii, składa się z kilku wskaźników z odpowiadającymi im wagami, które oblicza się za pomocą właściwych wzorów 8 : 0,1 x kategoria ogólna: Ln(wieku) Ln(rozmiaru)= Ln(łączne przychody ze sprzedaży+dotacje(subwencje, darowizny)- zrealizowane i niezrealizowane starty na rynku nieruchomości i inwestycji) 3 Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Pomykalska Bożena, wyd. PWN, Warszawa (2007), str Przedsiębiorstwo & finanse, Metody oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Krzysztof Miciuła (Luty 2012), str , dostępne na: (ostatni dostęp: ). 5 Decyzje finansowe w przedsiębiorstwie, Anna Motylska-Kuźma, Joanna Wieprow, wyd. Difin, Warszawa (2013), str Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Konrad Stępień, wyd. Difin, Warszawa, (2008), str Journal of Corporate Finance 17, David Denis, Financial flexibility and corporate liquidity (2011), dostępne na: (ostatni dostęp: ). 8 A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str.49-53, dostępny na SSRN: (ostatni dostęp: ).

5 (Akt.ogółem trend akt.ogółem)2 Indeks niestabilności aktywów = l.obserwacji 0,4 x kategoria natychmiastowa: wystarczalności rezerwy gotówki = 0,75 + gotówka koszty amortyzacja koszty rzeczowe Zmodyfikowany wskaźnik gotówki = gotówka zobowiazani w.dost. rozliczenia międzyokresowe bierne aktywa ogółem Cel płynności Lambda = gotówka+inwestycje krótkotermin.+niewkorzystania linia kredytowa+śr.ocf niepewność OCF(sigma) Wskażnik bieżącej płynności(cli) = gotówka t 1 +inwestycje krótkotermin. t 1 +bieżące OCF kredyty i pożyczki t 1 0,3 x kategoria krótkoterminowa: Wskażnik przepływów operacyjnych = aktywów = akt.obrotowe akt.ogółem bieżące przepływy operacyjne bieżące zobowiązania kosztów administracyjnych = 0,2 x kategoria średnioterminowa: k.administracyjne k.ogółem k.administracyjne Nadwyżka netto = Zmiany w aktywach netto udziału = samofinansowania = 3 i=1 OCF przychody ze sprzedaży przych.ze sprzed.+dotacje(subwencje,darowizny) 3 i=1 ICF Wskażnik zadłużenia finansowego = kosztu pozyskiwania = dług pasywa ogółem koszt pozyskiwania funduszy przychody z działalności statutowej

6 W kolejnej części pracy przedstawiono jak kształtują się poszczególne kategorie wskaźnika kondycji finansowej dla badanego przedsiębiorstwa produkcyjnego. Umożliwia to zobrazowanie tendencji rozwojowej instytucji w badanym okresie czasu. KATEGORIA OGÓLNA: Tabela 1. Ogólny wynik cząstkowy w latach OKRES CZASU Logarytm naturalny wieku Logarytm naturalny rozmiaru Indeks niestabilności aktywów OGÓLNY WYNIK CZĄSTKOWY ,20 19, ,08 9, ,30 20, ,36 9, ,40 20, ,81 7, ,48 20, ,41 7, ,56 20, ,06 8, ,64 20, ,49 9,07 wagi 1,65 0,3 0, Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str oraz sprawozdania finansowego z Monitora Polski B. W przedsiębiorstwie ogólny wynik cząstkowy jest na zróżnicowanym poziomie, co jest związane z konfrontacją pozytywnego aspektu wieku i rozmiaru organizacji oraz negatywnym przejawem indeksu niestabilności aktywów. Dojrzałość firmy na rynku i rosnący poziom przychodów (o 2,5% w badanym okresie) wpływają w znaczącym stopniu na stabilność i konkurencyjność rynkową, a także są wyznacznikiem reputacji oraz efektywnego zarzadzania. 9 Elastyczność finansową pogarsza jedynie wysoki, dosyć chwiejny, wskaźnik wyrażający zmienność aktywów. Jego wzrost wpływa na pogorszenie się sytuacji finansowej instytucji, która narażona jest na zwiększające się ryzyko Reputation and Its Risks, Eccles, Robert G., Newquist, Scott Schatz, Roland, (Luty 2007), str , dostępne na: (ostatni dostęp ). 10 Koncepcje zarządzania współczesnym przedsiębiorstwem, Adam Stabryła, wyd. Mfiles, Kraków, (2010), str

7 KATEGORIA NATYCHMIASTOWA: Tabela 2. Natychmiastowy wynik cząstkowy w latach OKRES CZASU wystarczalności rezerwy gotówki Zmodyfikowany wskaźnik gotówki Cel płynności Lambda bieżącej płynności NATYCHMIASTOWY WYNIK CZĄSTKOWY ,94 0,01 3,73 NA 6, ,63 0,04 5,68 NA 13,87 (10) ,03-0,04 2,20 NA 5, ,52-0,06 1,65 NA 5, ,96-0,06 2,49 NA 4, ,07-0,04 4,42 NA 7,00 wagi 1,45 1,5 1,25 0,2 - Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str oraz sprawozdania finansowego z Monitora Polski B. W kategorii natychmiastowej wynik cząstkowy nie jest na ustabilizowanym poziomie, jednak na przestrzeni badanych lat można zaobserwować wzrost o prawie 16%. W analizowanym okresie występuje spora chwiejność, z zauważalną poprawą w 2006 roku. Jest to spowodowane w dużej mierze przez wzrost wskaźnika wystarczalności gotówki, co oznacza dobre pokrycie wydatków posiadaną gotówką. 11 W tym roku rośnie również cel płynności Lambda, co jest związane ze zmniejszeniem się ryzyka dotyczącego braku gotówki i większym bezpieczeństwem finansowym. 12 Negatywny oddźwięk w badanym okresie zmodyfikowany wskaźnik gotówki (spadek ponad czterokrotny do wartości -0,04), który wpływa na pogorszenie się wypłacalności przedsiębiorstwa. 13 bieżącej płynności CLI nie może zostać obliczony z powodu braku stałych zobowiązań w okresie analizy A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str.49-53, dostępny na SSRN: (ostatni dostęp: ). 12 Financial Management for Nonprofit Organizations, John Zietlow, Jo Ann Hankin, Alan G.Seidner, Wyd. Willey, New Jersey, (2007), str A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str.49-53, dostępny na SSRN: (ostatni dostęp: ). 14 Short-Term Financial Management, Terry S.Maness, John T.Zietlow, Thomson South-Western, (2005), str.35.

8 KATEGORIA KRÓTKOTERMINOWA: Tabela 3. Krótkoterminowy wynik cząstkowy w latach OKRES CZASU przepływów operacyjnych aktywów kosztów administracyjnych KRÓTKOTERMINOWY WYNIK CZĄSTKOWY ,67 0,47 0,08 3, ,51 0,49 0,12 3, ,48 0,41 0,12 4, ,52 0,43 0,08 6, ,05 0,50 0,10 5, ,61 0,48 0,10 9,37 wagi 1,4 5,8 1,25 - Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str oraz sprawozdania finansowego z Monitora Polski B. i krótkoterminowe świadczą o rosnącej kondycji finansowej przedsiębiorstwa, co ma swoje odzwierciedlenie w prawie trzykrotnym wzroście wyniku cząstkowego. W głównej mierze wpływa na to znaczące zwiększenie wskaźnika przepływów operacyjnych, co świadczy o większej zdolności pokrycia zobowiązań krótkoterminowych przepływami operacyjnymi, czyli o wystarczającej ilości środków pieniężnych na przeprowadzenie bieżących operacji. 15 aktywów jest na zbliżonym poziomie, co powoduje, że wypłacalność aktywów obrotowych jest na ustabilizowanym poziomie. 16 Pozytywnie na kondycję finansową wpływa wskaźnik kosztów administracyjnych, który osiąga niskie, niewiele zmieniające się wartości (0,08; 0,12; 0,12; 0,08; 0,10; 0,10). Oznacza to, że coroczny udział kosztów administracyjnych w kosztach ogólnych dochodzi do podobnej wysokości, którą w razie nagłej potrzeby można minimalizować Rachunek przepływów pieniężnych, Gos Waldemar, wyd. Difin, Warszawa (2011), str A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str.49-53, dostępny na SSRN: (ostatni dostęp: ). 17 Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Maria Sierpińska, Tomasz Jachna, wyd. PWN, Warszawa (1993), str.96

9 KATEGORIA ŚREDNIOTERMINOWA: Tabela 4. Średnioterminowy wynik cząstkowy w latach OKRES CZASU Nadwyżka netto Wsp. udziału samofinansowania zadłużenia finansowego kosztu pozyskania ŚREDNIOTERMINOWY WYNIK CZĄSTKOWY ,10 NA 0,25 0,64 NA 1, ,39 NA 0,37 0,66 NA 2, ,26 NA 0,82 0,57 NA 4, ,47 NA 2,03 0,45 NA 11,01 (10) ,16 NA 4,19 0,45 NA 14,54 (10) ,88 NA 6,05 0,45 NA 15,11 (10) wagi 0, ,05 0,9 2 - Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str oraz sprawozdania finansowego z Monitora Polski B. Średnioterminowy wynik cząstkowy obrazuje coroczną poprawę kondycji finansowej, która wyjątkowy wzrost zaczyna osiągać w 2008 roku. Wpływa na to rosnący wskaźnik samofinansowania, świadczący o tym, że organizacja coraz więcej inwestycji finansuje samodzielnie 18. Pozytywny jest również malejący wskaźnik zadłużenia (spadek o 29%), który oznacza mniejszą wartość długu, a więc przedsiębiorstwo ma niższe ryzyko kłopotów finansowych. 19 Wysokie wartości nadwyżki netto ilustrujące duże zróżnicowanie w aktywach netto są potwierdzeniem polepszenia się kondycji finansowej. 20 Można zaobserwować wzrost tego wskaźnika w latach oraz spadek w latach kolejnych (jednak spadek ten nie jest zbyt odczuwalny na tle całej kategorii). i udziału i kosztów pozyskania kapitału nie zostają obliczone z powodu braku dotacji w przedsiębiorstwie, które nie są charakterystyczne dla tego typu instytucji. 18 Finanse przedsiębiorstwa, red. Jan Szczepański, Lech Szyszko, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa (2007), str Zarządzanie finansami, Andrzej Rutkowski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa (2003), str A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str.49-53, dostępny na SSRN: (ostatni dostęp: ).

10 KOŃCOWY WSKAŹNIK KONDYCJI FINANSOWEJ: Tabela 5. kondycji finansowej w latach OKRES CZASU WSKAŹNIK KONDYCJI FINANSOWEJ , , , , , ,42 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str oraz sprawozdania finansowego z Monitora Polski B. kondycji finansowej w analizowanym okresie rośnie prawie dwukrotnie, co świadczy o poprawie sytuacji finansowej przedsiębiorstwa na przestrzeni lat Należy jednak zwrócić uwagę na 2006 rok, który okazuje się nietypowy pod względem wysokości wskaźnika. Najpierw znacząco wzrasta o ponad 66% w porównaniu z rokiem 2005, żeby następnie spaść o 34%. W tym przypadku powinno się doszukiwać przyczyn makroekonomicznych, związanych ze zmianami na światowych rynkach. Może to być spowodowane ogólnym spadkiem liczby sprzedanych samochodów w 2006 roku 21, co ma wpływ na spadek produkcji części samochodowych w roku kolejnym. Należy zatem zauważyć jak ważna jest istotność znajomości branży, w której się działa. Jest to nieodłączny element sprawnego zarządzania, umożliwiającego trwanie na rynku i zapewniającego przewagę konkurencyjną. 22 Analiza pokazuje, że początkowe wahania wysokości wskaźnika nie zaburzają stabilizacji instytucji w kolejnych latach, a więc w badanym okresie widać rozwój i racjonalny byt przedsiębiorstwa. 21 Sprzedaż nowych samochodów (Marzec 2006), dostępny na: html (ostatni dostęp: ) 22 Dlaczego doświadczenie w branży jest kluczowe?, Tadeusz Witkowicz (Sierpień 2011), dostępny na: (ostatni dostęp: )

11 ZAKOŃCZENIE: Cel pracy został osiągnięty i analiza ekonomicznej kondycji finansowej przedsiębiorstwa, działającego w branży motoryzacyjnej, została przeprowadzona. Pozwoliło to na wysunięcie wielu cennych wniosków oraz utwierdziło w przekonaniu o przydatności i słuszności procesu kontroli odnośnie sytuacji finansowej. 23 Analiza kondycji finansowej przedsiębiorstwa okazała się możliwa dzięki dokładnej ocenie wskaźników wypłacalności, płynności oraz elastyczności finansowej. Pomocna w tym przypadku była przynależność poszczególnych miar do odpowiednich kategorii czasu. Dostarczyło to wielu cennych informacji i dało lepszy obraz finansowych warunków funkcjonowania działalności gospodarczej. Na podstawie przeprowadzonej analizy możliwe jest zobrazowanie tendencji rozwojowej instytucji w badanym okresie Wynika z niej, że przedsiębiorstwo produkcyjne wykazywało rosnącą, w miarę ustabilizowaną, kondycję finansową. Zachwianie miało w tym przypadku miejsce jedynie na przestrzeni lat 2006/2007 i było spowodowane zmianami na światowym rynku. Wykres 1. kondycji finansowej w latach WSKAŹNIK KONDYCJI FINANSOWEJ Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str oraz sprawozdania finansowego z Monitora Polski B. 23 A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), str.38-39, dostępny na SSRN: (ostatni dostęp: ).

12 BIBLIOGRAFIA: 1. A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability, John Zietlow (Wrzesień 26,2012), dostępny na SSRN: (ostatni dostęp: ). 2. Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Pomykalska Bożena, wyd. PWN, Warszawa (2007). 3. Decyzje finansowe w przedsiębiorstwie, Anna Motylska-Kuźma, Joanna Wieprow, wyd. Difin, Warszawa (2013). 4. Dlaczego doświadczenie w branży jest kluczowe?, Tadeusz Witkowicz (Sierpień 2011), dostępny na: (ostatni dostęp: ). 5. Financial Management for Nonprofit Organizations, John Zietlow, Jo Ann Hankin, Alan G.Seidner, Wyd. Willey, New Jersey, (2007). 6. Finanse przedsiębiorstwa, red. Jan Szczepański, Lech Szyszko, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa (2007). 7. Journal of Corporate Finance 17, David Denis, Financial flexibility and corporate liquidity (2011), dostępne na: (ostatni dostęp: ). 8. Koncepcje zarządzania współczesnym przedsiębiorstwem, Adam Stabryła, wyd. Mfiles, Kraków, (2010). 9. Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, dostępne na: (ostatni dostęp: ). 10. Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Robert Kowalak, wyd. ODDK, Gdańsk (2003). 11. Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Maria Sierpińska, Tomasz Jachna, wyd. PWN, Warszawa (1993). 12. Przedsiębiorstwo & finanse, Metody oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, Krzysztof Miciuła (Luty 2012), dostępne na: (ostatni dostęp: ). 13. Rachunek przepływów pieniężnych, Gos Waldemar, wyd. Difin, Warszawa (2011).

13 14. Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Konrad Stępień, wyd. Difin, Warszawa, (2008). 15. Reputation and Its Risks, Eccles, Robert G., Newquist, Scott Schatz, Roland, (Luty 2007), dostępne na: (ostatni dostęp ). 16. Short-Term Financial Management, Terry S.Maness, John T.Zietlow, Thomson South- Western, (2005). 17. Sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa z Monitora Polski B. 18. Sprzedaż nowych samochodów (Marzec 2006), dostępny na: o;9;proc;,60,0, html (ostatni dostęp: ) 19. Zarządzanie finansami, Andrzej Rutkowski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa (2003).