ANALIZA FINANSOWA EKONOMICZNEJ KONDYCJI NA PRZYKŁADZIE INSTYTUCJI NON PROFIT O CHARAKTERZE CHARYTATYWNYM. K. Karwacka, Wroclaw University of Economics

Transkrypt

1 ANALIZA FINANSOWA EKONOMICZNEJ KONDYCJI NA PRZYKŁADZIE INSTYTUCJI NON PROFIT O CHARAKTERZE CHARYTATYWNYM K. Karwacka, Wroclaw University of Economics Streszczenie: Celem owej pracy jest zbadanie kondycji finansowej instytucji o charakterze non profit. Jest to instytucja działająca na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W artykule obliczone zostały wskaźniki, mające za zadanie zobrazowanie wypłacalności, płynności oraz elastyczności. Wszystko razem łączy się w Financial Health Index. Badany okres to lata Słowa kluczowe: organizacja non profit, wypłacalność, zarządzanie płynnością, wskaźnik kondycji finansowej ECONOMIC ANALYSIS OF FINANCIAL CONDITION FOR EXAMPLE NON PROFIT INSTITUTIONS CHARITABLE Sumary:

2 The aim of this study is to examine the financial condition of the institution, a nonprofit. It is an institution operating in the Polish Republic. In this article were calculated ratios, with the task of imaging solvency, liquidity and flexibility. All together are combined in a 'Financial Health Index'. The test period is Keywords: non-profit organization, solvency, liquidity management, financial condition indicator JEL: Financial Economics JEL CLASSIFICATION: L31, L33, L39 1. Wstęp Celem pracy jest zbadanie sytuacji ekonomicznej instytucji należącej do polskiego sektora jednostek pozarządowych. Analizowaną jednostką jest organizacja non profit. Organizacja ta prowadząc swoją działalność skupia się na wspieraniu lub służeniu społeczeństwu, nie kierując się osiągnięciem zysku. To jest jej główny i priorytetowy cel. Jednak każda jednostka gospodarcza, aby osiągnąć swój cel musi być odpowiednio kierowana. Wymaga to podejmowania różnych decyzji. Zarząd podejmuje te decyzje na podstawie analizy danych. W moim artykule skupiłam uwagę na sprawozdaniach finansowych z lat Dla tego przedziału zostało obliczonych 15 poszczególnych wskaźników, które ostatecznie łączą się w Financial Health Indeks, oznaczany jako φ. Jest to wskaźnik ogólnej sytuacji finansowej. Istotą analizy finansowej przedsiębiorstwa jest ocena zjawisk i procesów finansowych odzwierciedlających wypłacalność, elastyczność, płynność oraz efektywność i racjonalność gospodarowania zasobami jednostki. 2. General Subscore- wskaźnik ogólny

3 W skład tego wskaźnika wchodzi wiek, rozmiar oraz indeks niestabilności aktywów. Jeśli mówimy o wskaźniku wieku to im wyższa jego wartość tym dla organizacji lepiej. Ponieważ oznacza to, że dana jednostka istnieje na rynku już dłużej, a co za tym idzie cieszy się większym zaufaniem. Podobnie jest z rozmiarem. Im jego wartość wyższa tym jednostka posiada wyższe dochody, którymi w przypadku organizacji non profit najczęściej są darowizny. W przypadku indeksu niestabilności aktywów lepiej gdy jego wartość jest niższa. Oznacz to w ten czas, że wartości aktywów są zbliżone do przewidywanych. Wskaźnik ogólny= (1.25 x Wiek) + (0.33 x Rozmiar) + ( x Indeks niestabilności aktywów) Tabela nr 1. Wskaźniki ogólne dla organizacji non profit. Wiek 0 0,69 1,10 1,39 1,61 1,79 Rozmiar 15,86 16,40 16,64 14,31 15,68 15,95 Wskaźnik niestabilności 113,05 21,98 28,45 27,21 35,32 28,17 aktywów General Subscore 5,23 6,27 6,87 6,45 7,19 7,50 Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania finansowego organizacji. Organizacja powstała w Z każdym rokiem jej istnienia wskaźnik wieku wzrasta, co oznacza że ma coraz większą efektywność finansową. Rozmiar organizacji również się zwiększa do roku W roku następnym spada o 14%, by znowu ulegać poprawie w latach kolejnych. Jednak później nie osiągnął już tak wysokiej wartości. Wskaźnik w roku 2010 spadł o 75% w porównaniu z jego rażącą wielkością z roku Jest to dobra informacja dla

4 zarządu. Ogólny wskaźnik informuje nas o wzroście kondycji finansowej w badanym okresie. Polepszenie kondycji finansowej buduje pozytywny efekt, a mianowicie polepsza się reputacja organizacji. 3. Immediate-Term Subscore- wskaźnik natychmiastowy Drugą kategorie finansową tworzą wskaźniki natychmiastowe. Obrazują sytuację finansową biorąc pod uwagę oczekiwane i nieoczekiwane wpływy pieniężne. Obliczane są tutaj wskaźniki, które służą pomiarowi bieżącej płynności z uwzględnieniem nieprzewidywanych wydatków (Lambda). W tej kategorii badana jest również zdolność organizacji do regulowania krótkoterminowych zobowiązań środkami obrotowymi. Wskaźnik natychmiastowy= (1,25 Wskaźnik wystarczalności funduszy pieniężnych) + (12,5 Zmodyfikowany wskaźnik gotówki) + (0,85 Lambda)+ (0,5 CLI) Tabela nr 2. Wskaźniki Immediate-Term Subscore dla organizacji non profit. Wskaźnik wystarczalności rezerw 1,25 2,45 3,49 2,79 2,48 1,65 gotówki Zmodyfikowany stosunek gotówki 0,45 0,23 0,31 0,64 0,29 0,18 Cel Płynności lambda 5,12 6,04 5,25 4,88 5,00 5,62 Wskaźnik płynności bieżącej NA NA NA NA NA NA Immediate-Term 15,67 10,98 9,07 Subscore 11,54 10,40 12,7

5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania finansowego organizacji. Zdolność do pokrycia wydatków pieniężnych kształtowała się na różnych poziomach. Początkowo wartość tego wskaźnika wzrastała, ale od 2008 roku nastąpił spadek, i w roku 2010 wynosił 1,65. Jest to informacja niepokojąca. Podobnie ze wskaźnikiem zmodyfikowanego stosunku gotówki. Jego wartość w ostatnim roku jest najniższa spośród badanego okresu. Oznacza to znaczny spadek płynności. Wskaźnik lambda od 2008 roku ma tendencje rosnącą. Instytucja w lepszym stopniu zabezpiecza gotówką nieprzewidziane wydatki. Wskaźnik płynności bieżącej nie może zostać obliczony, ponieważ organizacja nie posiada żadnych obligacji krótkoterminowych lub płatności pochodzących z tego tytułu. Immediate term Subscore w badanych latach osiągnął dla każdego roku wartość powyżej Short-Term Subscore- wskaźnik krótkoterminowy Jest to trzecia kategoria wskaźników w modelu Zietlowa. Składają się na nie koszty administracyjne, aktywa oraz operacyjne przepływy pieniężne. OCF ilustruje, czy organizacja potrafi wytworzyć odpowiednią ilość pieniądza do przeprowadzania operacji, czy też potrzebuje zewnętrznego wsparcia. Wskaźnik aktywów to stosunek aktywów obrotowych do aktywów ogółem. Jeśli mamy na myśli koszty administracyjne to pozytywna sytuacja ma miejsce, kiedy maleją one z roku na rok. Wskaźnik krótkoterminowy= (0.75 x Wskaźnik OCF) + (6.60 x Wskaźnik aktywów) + (8.33 x Wskaźnik kosztów administracyjnych) Tabela nr 3. Wskaźniki Short-Term Subscore dla organizacji non profit. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej 2,95 5,43 5,87 14,25 4,43 3,18

6 Asset Ratio 0,86 0,86 0,97 0,86 0,38 0,21 Wskaźnik kosztów administracyjnych 0,30 0,36 0,29 0,22 0,23 0,21 Short-Term Subscore 10,39 12,74 13,22 18,20 7,75 5,47 Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania finansowego organizacji. Zdolność do pokrycia zobowiązań z przepływów pieniężnych wzrastała do roku 2008, po czym zaczęła gwałtownie spadać. I w roku 2010 zatrzymała się na poziomie 3,18. Jest to sytuacja negatywna, ponieważ albo przepływy pieniężne z działalności operacyjnej są coraz niższe albo wzrosły zobowiązania. Wskaźnik aktywów, analizując badany okres, jest najniższy w roku Informuje nas to o tym, że z biegiem lat spadł udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem. Wskaźnik kosztów administracyjnych jest najniższy w roku Może to być informacja pozytywna, ponieważ organizacja może stać się bardziej efektywna. 5. Medium-Term Subscore- wskaźnik średnioterminowy Wskaźniki średnioterminowe, to takie które odnoszą się z reguły do okresu od 12 do 36 miesięcy. W jego skład wchodzi wskaźnik wkładu własnego, zmiana w aktywach netto, wskaźnik samofinansowania, zadłużenia oraz kosztów pozyskiwania funduszy. Wskaźnik średnioterminowy= ( x Nadwyżka) + (-2.00 x Wskaźnik wkładu własnego) + (2.00 x Wskaźnik samofinansowania) + (-2.00 x Wskaźnik zadłużenia finansowego) + ( x Wskaźnik kosztów pozyskania funduszy) Tabela nr 4. Wskaźniki Medium-Term Subscore dla organizacji non profit

7 Nadwyżka netto 89,51 234,05 214,87 110,21 14,21 58,57 Stosunek wkładów 0,76 0,46 0,86 0,64 0,62 0,35 Wskaźnik samofinansowania 1,07 3,33 1,81 Stosunek zadłużenia finansowego 0,92 0,08 0,06 Stosunek kosztów pozyskania funduszy 0,28 0,31 0,31 1,53 1,23 1,20 0,02 0,03 0,05 0,32 0,34 0,55 Medium-Term Subscore 1,22 4,96 1,16 1,10 0,49 0,29 Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania finansowego organizacji. Organizacja generuje nadwyżkę w poszczególnych latach na dosyć różnorodnym poziomie. Wysoki wskaźnik stosunku wkładów zwiastuje mniejszą elastyczność finansową i większe ryzyko, spadek w trzecim roku (2010) jest sytuacją pozytywną. Wskaźnik samofinansowania jest to miara mająca na celu sprawdzić, w jakim stopniu przedsiębiorstwo pokrywa inwestycje kapitałem własnym. W roku 2006 jego wartość była najwyższa, zatem w tym roku udział kapitału obcego w jednostce był najmniejszy. Wskaźnik zadłużenia finansowego był najwyższy w pierwszym badanym roku. Później mocno się obniżył, gdzie w roku 2010 wynosił 0,05. Co do wskaźnika pozyskania funduszy nie ma z góry określonego progu, którego nie należy przekroczyć. 6. Financial Health Index (Φ)- Indeks kondycji finansowej Piętnaście wyliczonych wskaźników mieszczących się w różnych przekrojach czasowych, składają się na wyliczenie Indeksu Kondycji Finansowej (φ).

8 φ = (0.10 x General Subscore) + (0.40 x Immediate-Term Subscore) + (0.30 x Short-Term Subscore) + (0.20 x Medium-Term Subscore) Tabela nr 5. Financial Health Index dla organizacji non profit φ 7,77 8,62 7,92 7,87 7,14 6,45 Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania finansowego organizacji. Organizacja na przełomie 6 lat osiągnęła spadek o około 25%. Świadczy to o pogarszającej się kondycji finansowej jednostki. Kierownictwo powinno wyciągnąć ogólne wnioski z polityki zarządzania organizacją oraz dążyć do poprawienia wyników. Powinni starać się na bieżąco monitorować kondycję finansową jednostki oraz racjonalnie planować przyszłe wydatki, misje. 7. Zakończenie Financial Health Index jest wskaźnikiem ogólnej sytuacji finansowej. Składa się na niego 15 różnych czasowo wskaźników. Organizacja non profit ma charakter charytatywny i jej byt jest głownie uzależniony od dobrowolnych wpłat darczyńców. Obliczenie FHI jest nie tylko przydatną informacją dla kierownictwa, ale również dla podmiotów zewnętrznych, które zdecydują czy warto powierzać organizacji pieniądze na określony cel, czy organizacja sprawdza się w pełnionej funkcji.

9 Bibliografia: 1) D. Jemielniak, D. Latusek, Zarządzanie: teoria i praktyka od podstaw. Ćwiczenia, Wyd. Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego, Warszawa 2005, s ) Gos W., Rachunek przepływów pieniężnych, wyd. Difin, Warszawa ) Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012). Available at SSRN: or 4) Zawadzki J., Zarządzanie organizacjami non-profit. Zagadnienia wybrane, Wydawnictwo Forum Naukowe, Poznań ) Nowak E., Analiza sprawozdań finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008, str ) Witecka, Jadwiga, Słownik pojęć ekonomicznych: P - Ż, Część 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007