Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do planowania finansowego na. J. Rogowska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Transkrypt

1 Wykorzystanie oceny zdrowia finansowego podmiotu do planowania finansowego na przykładzie organizacji pożytku publicznego działającej w charakterze hospicjum. J. Rogowska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Streszczenie: Niniejsza praca zawiera analizę finansową organizacji pożytku publicznego działającej w charakterze hospicjum dla lat 2014 i Do przeprowadzonych badań posłużyły dane zaczerpnięte ze sprawozdań finansowych proforma powstałych w oparciu o rzeczywiste dane z roku W badaniu został wykorzystany indeks zdrowia finansowego nazywany PHI Zietlowa lub FHI Zietlowa, oszacowano zapotrzebowanie na kapitał oraz objaśniono wszystkie otrzymane wyniki. Słowa kluczowe : PHI Zietlowa, sprawozdanie proforma, zapotrzebowanie na kapitał Use the financial health of an organization in financial planning non-profit organization acting as a hospice case. Abstract: This work presents an analysis of the financial public benefit organization acting as a hospice for the years 2014 and For the study were used data drawn from the pro forma financial statements have been based on actual data from The study was used financial health index called PHI Zietlowa or FHI Zietlowa, estimated demand for capital, and explained all the results.

2 Key words: PHI Zietlowa, report proforma, the demand for capital JEL : D92, L29, L31, M21 Recenzent 1: D. Placek ization_in_financial_planning_non_profit_organization_acting_as_a_hospice_case_written_b y_j_rogowska/ Recenzent 2: E. Pędziejewska _financial_planning_non_profit_organization_acting_as_a_hospice_case_written_by_joanna _Rogowska/ Wstęp Niniejsza praca opiera się na przeprowadzeniu analizy finansowej organizacji pożytku publicznego, należącej do sektora non profit. Aktualny rozwój wiedzy doprowadził do pojawienia się wielu modeli pozwalających ocenić kondycję finansową podmiotów gospodarczych. Modele te są ważnym elementem w zarządzaniu przedsiębiorstwem, umożliwiają nie tylko obiektywną ocenę stanu finansowego jednostki ale także pozwalają przewidzieć ich słabe oraz mocne strony w przyszłości, co z kolei prowadzi do stałego rozwoju i możliwości eliminacji słabych punktów. Jednym z najczęściej stosowanych mierników jest indeks zdrowia finansowego zwany PHI lub FHI Zietlowa, który został

3 wykorzystany do przeprowadzonej analizy. Ze względu na fakt, iż wspomniany wskaźnik został stworzony z myślą o badaniu organizacji non profit do niniejszego raportu wybrano organizację pożytku publicznego działającą w charakterze hospicjum 1. Treść Pracy: Oszacowanie indeksu zdrowia finansowego zwanego PHI Zietlowa dla lat 2014 i 2015 było możliwe dzięki wcześniejszemu sporządzeniu sprawozdań finansowych dla organizacji pożytku publicznego za dany okres 2. Podczas tworzenia sprawozdania proforma zostało przyjęte założenie o corocznym wzroście przychodów organizacji. Założenie owe wynika z tego, iż w ramach akcji podaruj 1 % podatku dochodowego wzrasta wartość funduszy przekazywanych organizacjom pożytku publicznego. Za przykład może posłużyć rok i zwiększenie funduszy o 5 %. Największy wpływ na to ma coraz większa świadomość społeczna oraz w konsekwencji większa chęć udziału w programie przekazywania jednego procenta podatku na szczytny cel. Ponadto przy założeniu o wzroście przychodów był brane pod uwagę także prognozowany przez Komisję Europejską 5 wzrost gospodarczy na lata 2014 i Dodatkowo jedną z korzyści utworzenia sprawozdania dla przyszłych okresów jest możliwość oszacowania wysokości zapotrzebowania na kapitał dla danej jednostki. Wartość indeksu zdrowia finansowego, który pozwala poznać mocne i słabe strony przedsiębiorstwa obliczany jest ze wzoru: Pluta Wiesław, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, strona ml

4 Równanie 1 Wskaźnik zdrowia finansowego ϕ = (0,10 x kategorie ogólne) + (0,40 x kategorie natychmiastowe) + (0,30 x kategorie krótkoterminowe) + (0,20 x kategorie średnioterminowe) źródło: Zietlow J., A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability gdzie: ϕ oznacza wartość indeksu zdrowia finansowego. Ze wzoru wynika, iż PHI Zietlowa można ustalić znając wskaźniki z czterech kategorii : ogólnej, natychmiastowej, krótkoterminowej i średnioterminowej. Wskaźniki owe można natomiast wyznaczyć na podstawie piętnastu innych wskaźników. Pierwszą kategorią jest kategoria ogólna zawierająca w sobie trzy wskaźniki : logarytmu naturalnego wieku, logarytmu naturalnego rozmiaru i niestabilności aktywów. W przypadku logarytmu naturalnego wieku najkorzystniejsze są największe wartości, ponieważ im jednostka dłużej funkcjonuje na rynku tym ma większe doświadczenie oraz pozycję. Wskaźnik logarytmu naturalnego rozmiaru jest informacją o stopniu elastyczności i stabilności finansowej danego przedsiębiorstwa, przy czym warto zwrócić uwagę na fakt, iż przy tym wskaźniku także najkorzystniejsze są największe wartości. Wskaźnik niestabilności aktywów jest ostatnią składową kategorii ogólnej. Za jego pomocą mierzymy elastyczność finansową podmiotu gospodarczego. Przy wysokiej przewidywalności aktywów podejmowanie decyzji dotyczących przedsiębiorstwa przez osoby nim zarządzające jest dużo łatwiejsze niż przy niskiej przewidywalności, która dla pożyczkodawców może być ostrzeżeniem.

5 Wskaźniki kategorii ogólnych badanej organizacji pożytku publicznego wynoszą: Tabela 1 Wartości wskaźników kategorii ogólnych Wskaźnik Rok 2014 Rok 2015 Logarytm naturalny wieku 2,30 2,40 Logarytm naturalny rozmiaru 11,86 11,93 Indeks niestabilności aktywów 206,70 36,10 Widać, że analizowana organizacja użytku publicznego w przypadku dwóch pierwszych wskaźników nieznacznie się rozwinęła, natomiast znacznemu pogorszeniu uległ indeks niestabilności aktywów. Na podstawie zaprezentowanych wyżej wskaźników obliczono wartości kategorii ogólnej które kształtują się następująco : Tabela 2 Wartości kategorii ogólnych Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 4,72 6,57 Następną analizowaną kategorią związaną z indeksem zdrowia finansowego jest kategoria najbliższej przymości. Składają się na nią cztery wskaźniki : współczynnik dostatecznej rezerwy gotówkowej, zmodyfikowany wskaźnik gotówki, docelowa płynność Lambda 6 oraz skorygowany wskaźnik płynności. 6 Grzegorz Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach,strona 82

6 Współczynnik dostatecznej rezerwy pokazuje zdolność jednostki do pokrywania wydatków gotówką. Zmodyfikowany wskaźnik gotówki określa zestawienie ze sobą wielkości środków pieniężnych netto z aktywami finansowymi krótkoterminowymi. Trzeci wskaźnik dostarcza informacji o poziomie płynności finansowej organizacji oraz o jej zdolności do regulowania zobowiązań krótkoterminowych w wyznaczonym czasie. Ostatni wskaźnik 7 umożliwia ocenę środków wypłacalności, ich ilość i płynność w stosunku do przychodzących stałych płatności finansowych. Wskaźniki kategorii najbliższej przyszłości badanej organizacji pożytku publicznego wynoszą: Tabela 3 Wartości wskaźników kategorii najbliższej przyszłości Wskaźnik Rok 2014 Rok 2015 Dostatecznej rezerwy gotówkowej 6,20 5,86 Zmodyfikowany wskaźnik gotówki 0,934 0,930 Docelowa płynność Lambda 249,52 249,41 Skorygowany wskaźnik płynności 142,02 133,34 Na podstawie zaprezentowanych w tabeli wyników dla wskaźników kategorii najbliższej przyszłości widać, że wszystkie wskaźniki zmniejszyły swoje wartości. Jest to negatywny aspekt świadczący o wzroście ryzyka finansowego badanej organizacji. Maleje zmodyfikowany wskaźnik gotówki, co informuje o spadku wypłacalności. Największa różnica dotyczy skorygowanego wskaźnika płynności co świadczy o słabszej ocenie ilości środków wypłacalności i płynności w relacji do przychodzących stałych płatności finansowych. 7 Grzegorz Michalski, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach,strona 80

7 Na podstawie zaprezentowanych wyżej wskaźników obliczono wartości kategorii najbliższej przyszłości, które kształtują się następująco : Tabela 4 Wartości kategorii najbliższej przyszłości Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 8,225 7,774 Kolejną, trzecią kategorią jest kategoria krótkoterminowa, na którą składają się trzy wskaźniki : przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej, wskaźnik aktywów i administracyjny współczynnik wydatków. W przypadku pierwszego wskaźnika 8 jednostka dostaje informacje o poziomie zdolności danej organizacji lub przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań krótkoterminowych. Drugi wskaźnik 9 pokazuje udział aktywów trwałych w łącznej wartości aktywów. Ostatni wskaźnik przekazuje informacje o zdolności podmiotu do zmniejszania wydatków administracyjnych (co oczywiście jest sytuacją bardzo pożądaną ). Wskaźniki kategorii krótkoterminowej badanej organizacji pożytku publicznego wynoszą: Tabela 5 Wartości wskaźników kategorii krótkoterminowej Wskaźnik Rok 2014 Rok 2015 Przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej 8,977 8,983 Aktywów 0, ,06935 Administracyjny współczynnik wydatków

8 Z przedstawionych w tabeli wyników widać, że w omawianej organizacji pożytku publicznego zarówno wskaźnik przepływów pieniężnych jak i wskaźnik aktywów nieznacznie wzrosły. Świadczy to o zmianie na lepsze w przypadku płynności finansowej oraz o zmniejszeniu się ryzyka niewypłacalności banalnej jednostki. Administracyjny współczynnik wydatków w roku 2014 jak i 2015 wynosił zero, co informuje o braku umiejętności do zmniejszania wydatków administracyjnych. Na podstawie zaprezentowanych wyżej wskaźników obliczono wartości kategorii krótkoterminowej, które kształtują się w następujący sposób : Tabela 6 Wartości kategorii krótkoterminowej Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 6,8134 7,2018 Kategoria czwarta nosi nazwę średnioterminowej i składa się na nią pięć wskaźników : zmiany aktywów netto, wniesionego wkładu, współczynnik samofinansowania, zadłużenia finansowego i kosztów pozyskania funduszy. W przypadku pierwszego z nich 10 najlepszy jest stały wzrost, który charakteryzuje zrównoważone organizacje. Wskaźnik wniesionego wkładu dostarcza informacji o sytuacji finansowej podmiotu. W przypadku owego wskaźnika, w odróżnieniu od wskaźnika zmian aktywów netto, pożądane są niskie wartości. Współczynnik samofinansowania 11, jak nazwa wskazuje, określa gotowość do samodzielnego finansowania rozwoju. Wskaźnik zadłużenia finansowego, podobnie jak w przypadku wskaźnika wniesionego wkładu przyjmuje niskie wartości dla organizacji i przedsiębiorstw z mniejszym 10 _a_bilans.php 11

9 zadłużeniem. Piąty i ostatni wskaźnik w kategorii średnioterminowej ukazuje koszty pozyskania funduszy 12. Wskaźniki kategorii średnioterminowej badanej organizacji pożytku publicznego wynoszą: Tabela 7 Wartości wskaźników kategorii średnioterminowej Wskaźnik Rok 2014 Rok 2015 Zmiana aktywów netto -241, ,5902 Wniesionego wkładu 0, , Współczynnik samofinansowania 0 0 Zadłużenia finansowego 0, , Kosztów pozyskiwania funduszy 0, , Z powyższej tabeli wynika, iż wskaźnik zmiany aktywów netto znacząco zmalał co ukazuje niezrównoważony charakter omawianej organizacji. Wzrost wskaźników wniesionego wkładu oraz zadłużenia finansowego także świadczy o pogorszeniu sytuacji finansowej oraz wzroście zadłużenia, jednak nadal są to niskie, czyli pożądane wartości. Zerowy wskaźnik samofinansowania ukazuje, iż organizacja nie jest gotowa do samodzielnego finansowania. Poziom kategorii średnioterminowej dla organizacji non profit wynoszą: Tabela 8 Wartości kategorii średnioterminowych Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 0, ,

10 Tak niskie wartości tej kategorii świadczą o braku stabilności i wysokim ryzyku omawianej organizacji. Podsumowaniem wszystkich omawianych kategorii są obliczone na ich podstawie wartości indeksu zdrowia finansowego zwanego PHI Zietlowa, kształtujące się następująco: Tabela 9 Wartości indeksu PHI Zietlowa Podmiot Rok 2014 Rok 2015 Organizacja non profit 58, ,75065 Widać, że wartość indeksu w roku 2015 wzrósł o jeden punkt w porównaniu do roku Oznacza to polepszenie się sytuacji finansowej organizacji pożytku publicznego. Nawet nieznaczny, ale sukcesywny wzrost jest bardzo pożądany, a otrzymane wyniki ukazują, iż organizacja jest prowadzona we właściwy sposób, dążący do corocznego polepszania sytuacji omawianej jednostki. Zakończenie Indeks zdrowia finansowego określany mianem PHI Zietlowa jest bardzo przydatnym wskaźnikiem ekonomicznym, którego zbyt wysoka lub zbyt niska wartość jest sygnałem występowania określonych zjawisk. Przy ocenie kondycji finansowej organizacji pozwala wiarygodnie przedstawić obecną sytuację badanej jednostki oraz umożliwia prognozę jej przyszłości. Indeks zdrowia finansowego został stworzony, aby móc wiarygodnie analizować kondycję finansową organizacji, poznać jej słabe i mocne strony oraz dostarczać wiarygodne informacje do planowania finansowego. Omawiany wskaźnik zdobył popularność poprzez uniwersalność oraz wiele zalet co sprawiło, że jest używany także do jednostek nie będących organizacjami non profit.

11 Spis równań: Równanie 1 Wskaźnik zdrowia finansowego... 4 Spis tabel : Tabela 1 Wartości wskaźników kategorii ogólnych... 5 Tabela 2 Wartości kategorii ogólnych... 5 Tabela 3 Wartości wskaźników kategorii najbliższej przyszłości... 6 Tabela 4 Wartości kategorii najbliższej przyszłości... 7 Tabela 5 Wartości wskaźników kategorii krótkoterminowej... 7 Tabela 6 Wartości kategorii krótkoterminowej... 8 Tabela 7 Wartości wskaźników kategorii średnioterminowej... 9 Tabela 8 Wartości kategorii średnioterminowych... 9 Tabela 9 Wartości indeksu PHI Zietlowa... 10

12 Bibliografia: 1) 1. Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012). Available at SSRN: (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 2) (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 3) Michalski Grzegorz, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, 2013, ISBN: ) Pluta Wiesław, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003, ISBN: ) (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 6) (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 7) st_pkb_o_2_3_proc_.html (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 8) (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 9) (ostatni dostęp : 30 marca 2014) 10) Z.Chrzan, A.Cłapka, J.Czech, S.Gajęcki, Indeks zdrowia finansowego dla osiągnięcia stabilności finansowej, (21 grudnia 2013) dostępny pod adresem : =8&ved=0CCcQFjAA&url=http%3A%2F%2Ffiles.figshare.com%2F %2FZR P_Z.Chrzan_A.C_apka_J.Czech_S.Gaj_cki.pdf&ei=1UYaU6XrMJOy7AbkkYDgCg &usg=afqjcngykptywes6solmdbvn8kynacueqw&bvm=bv ,d.bge, (ostatni dostęp: 10 marca 2014)

13 11) M. Bułka, Analiza ryzyka przedsiębiorstwa na przykładzie przedsiębiorstwa z branży usługowej związanej ze sprzedażą detaliczną mebli i umeblowania, ( 9 grudnia 2013), dostępne pod adresem SSRN: (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 12) (ostatni dostęp:10 marca2014) 13) I. Teppel, Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskiej instytucji finanosowej, (30 grudnia 2013), dostępne pod adresem: =8&ved=0CC4QFjAC&url=http%3A%2F%2Fhal.archivesouvertes.fr%2Fdocs%2F00%2F92%2F27%2F09%2FPDF%2FAnalizaFinansowaIzab elateppelzadanief_ pdf&ei=x0uau7ykdogj7aby0odgaq&usg=afqjcn FNGYKN7hYnLR4l6uWu-o79Jb_w0A&bvm=bv ,d.bGE, (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 14) Tomasz Batko, Indeks zdrowia finansowego dla osiągnięcia stabilności finansowej, (10 grudnia 2013), dostępny pod adresem: _finansowej/872614, (ostatni dostęp : 10 marca 2014) 15) (ostatni dostęp: 10 marca 2014) 16) (ostatni dostęp: 10 marca 2014)