SYLABUS/OPIS PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu/ moduł (w języku polskim) Techniki pracy z ciałem./ Moduł 185: Cielesność człowieka jako przedmiot badań i interwencji terapeutycznych 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Methods of working with body. 3. Jednostka prowadząca przedmiot Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Psychologii, Zakład Psychologii Klinicznej i Zdrowia.. 4. Kod przedmiotu/modułu (nie wypełniać) 5. Rodzaj przedmiotu (obowiązkowy lub fakultatywny) Fakultatywny 6. Kierunek studiów Psychologia 7. Poziom studiów (I lub II stopień lub jednolite studia magisterskie) Jednolite studia magisterskie 8. Rok studiów V 9. Semestr (zimowy lub letni) letni 10. Forma zajęć i liczba godzin (dotyczy nazw różnych typów zajęć) Forma zajęć: warsztat, 30 godzin 11. Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia Amelia Golema, dr; Tomasz Kryszczyński, mgr 12. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu/modułu oraz zrealizowanych przedmiotów brak 13. Cele przedmiotu 1
C1 Omówienie psychologicznej problematyki cielesności człowieka w różnych ujęciach teoretycznych, ze szczególną koncentracją na mechanizmach zdrowia i zaburzeń. Ukazanie ich kontekstu społecznego i kulturowego C2 Zaprezentowanie wybranych metod badania i pomiaru psychicznych reprezentacji ciała i zachowań wobec ciała. Przygotowanie do podejmowania samodzielnych poszukiwań teoretycznych i empirycznych w tym obszarze. C3 Zapoznanie z podstawami teoretycznymi oraz metodami terapeutycznej i profilaktycznej pracy z ciałem w wybranych kierunkach psychoterapii(cp) C4 Dzięki aktywizującym formom uczenia się - pogłębianie rozumienia wielopoziomowej genezy i mechanizmów zaburzeń w obszarze cielesności, podnoszenie umiejętności doboru efektywnych form doradztwa i terapii, a także projektowania programów profilaktycznych (CP) C5 Rozwijanie wrażliwości wobec wybranych aspektów cielesności, istotnych między innymi w zawodzie psychologa, takich jak: uważność, interpretowanie doznań cielesnych, świadomość cielesnej ekspresji (CP) C6 C7 C8 14. Zakładane efekty kształcenia (dla przedmiotu) Symbole kierunkowych efektów kształcenia, np.: K_W01*, K_U05, K_K03 (symbole dla kierunku) EK_W_01 Omawia podstawy teoretyczne oraz efektywność wybranych form terapii i profilaktyki zaburzeń cielesności EK_W_02 EK_W_03 EK_W_04 _W_05 EK_U_01 EK_U_02 Wykorzystuje psychologiczną wiedzę dotyczącą cielesności do projektowania wybranych form profilaktyki, terapii, doradztwa i edukacji psychologicznej EK_U_03 EK_U_04 EK_U_05 EK_K_01 Pracuje i porozumiewa się w zespole: przedstawia swoje stanowisko, argumentuje korzystając ze zdobytej wiedzy, broni swoich poglądów, uwzględnia argumenty innych osób z zespołu-grupy, współpracuje merytorycznie i organizacyjnie, komunikatywnie prezentuje wyniki wspólnej pracy. K_W03, K_W05 K_U02, K_U07 K_K07 2
EK_K_02 Wykazuje wrażliwość wobec wybranych aspektów cielesności, takich jak: uważność, interpretowanie doznań cielesnych, świadomość cielesnej ekspresji EK_K_03 EK_K_04 EK_K_05 15. Treści programowe: K_K01 1. Wprowadzenie do MBSR (Mindfulness Based Stress Reduction). Historia programu. Definicja uważności. Bodyscan praktyka pierwszej techniki stosowanej w MBSR. 2. Ośmiosesyjny program MBSR krótka charakterystyka poszczególnych sesji. Spotkania indywidualne z uczestnikami programu. Dzień uważności. Uważna praca z ciałem praktyka drugiej techniki stosowanej w MBSR 3. Mechanizmy działania uważności w kontekście psychofizjologii stresu 4. Medytacja jako źródło podstawowych praktyk stosowanych w MBSR. Uważność oddechu. Medytacja na siedząco. Medytacja podczas chodzenia. Medytacja uważności praktykowanie trzeciej techniki stosowanej w MBSR 5. Mindfulness Based Approaches - inne programy oparte na uważności. Przegląd badań poświęconych MBA. 6. Ruch i relaks: możliwości pracy z napięciami cielesnymi, ćwiczenia rozciągająco - ruchowe, elementy choreoterapii i autoterapii narządu ruchu. 7. Wpływ myśli i emocji na powstawanie napięć mięśniowych i schematów ruchowych. Wpływ ruchu na zmianę emocji i myśli. Jak stres przejawia się w ciele - techniki regulowania napięć cielesnych. 8. Założenia teoretyczne ćwiczeń rozwijających świadomość ciała. Ruch relaksacyjny, praca z metaforą w ruchu; Body Mind Centering (wzorce rozwojowe w ruchu); zakresy ruchu według teorii R. Labana, technika improwizacji w kontakcie, ruch kreatywny (ćwiczenia pogłębiające wyobraźnię i zdolności twórcze); obrazy mentalne w tańcu. 9. Wykorzystywanie pracy z ruchem i ciałem w profilaktyce zaburzeń (np. budowanie i doświadczanie granic swojego ciała, dbanie o siebie, relacje interpersonalne, podejmowaniem decyzji itp.) 10. Możliwości zastosowania wybranych technik pracy z ciałem w profilaktyce i terapii. 16. Zalecana literatura Obowiązkowa: 1. Franklin E. (2007). Świadomość ciała. Wykorzystanie obrazów mentalnych w pedagogice ruchu. Warszawa: Wydawnictwo Kined. 2. Kabat-Zinn J. (2009). Życie piękna katastrofa. Warszawa: Wyd. Czarna Owca. 3
3. Koziełło D. (2002). Taniec i psychoterapia. Poznań: Wydawnictwo KMK Promotions. 4. Segal Z. V., Williams M.G., Teasdale J.D.(2009). Terapia poznawcza depresji oparta na uważności. Nowa koncepcja profilaktyki nawrotów. Kraków: WUJ. Uzupełniająca: 1. Derra C. (2005). Trening autogenny dla każdego, Warszawa: Amber 2. Goldstein J. (2009). Medytacja wglądu. Praktykowanie wolności. Warszawa: Borgis pracownia-jan Kurtyka 3. MorrisT.; Summers J. (1998). Psychologia sportu. Strategie i techniki. Warszawa: COS 4. Kabat-Zinn J. (2007). Gdziekolwiek jesteś bądź. Przewodnik uważnego życia. Warszawa: IPSI 5. Nowicki D., Krawczyński M.(2004). Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzieży. Warszawa: Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej 6. Sapolsky R. M. (2011). Dlaczego zebry nie mają wrzodów? psychofizjologia stresu. Warszawa: Wydaw. Naukowe PWN 7. Williams M., Teasdale J., Segal Z. (2009). Świadomą drogą przez depresję. Wolność od chronicznego cierpienia. Warszawa: Czarna Owca 17. Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia - wykład: - ćwiczenia: - laboratorium: - konwersatorium: - warsztat: kolokwium ustne, prezentacja ustna, kolokwium zaliczeniowe w formie testu - inne: 18. Język wykładowy polski 19. Obciążenie pracą studenta Forma aktywności studenta Średnia liczba godzin na zrealizowanie aktywności Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład:. godzin - ćwiczenia:. godzin - laboratorium:. godzin - konwersatorium:. godzin - warsztat: 30 godzin - inne:. godzin 30 godzin 4
Praca własna studenta np.: (podać tylko te, które dotyczą danego przedmiotu. Praca własna wyliczona z uwzględnieniem ECTS - patrz: opis pod tabelą**) - przygotowanie do zajęć: 15 godzin - opracowanie wyników:. godzin - czytanie wskazanej literatury: 40 godzin - napisanie raportu z zajęć:. godzin - przygotowanie do egzaminu:. godzin - przygotowanie do kolokwium: 15 godzin 70 godzin Suma godzin 100 godzin Liczba punktów ECTS 4 5