Wymaganie: Respektowane są normy społeczne Tytuł: Bądźmy razem program środowiskowy, antydyskryminacyjny. Cele programu: Główny: Kształtowanie prawidłowych postaw wobec niepełnosprawności - zapobieganie wykluczeniu społecznemu i dyskryminacji osób niepełnosprawnych. Szczegółowe: Adresaci programu: wzbogacają wiedzę na temat funkcjonowania osób niepełnosprawnych, wykazują się szacunkiem, tolerancją wobec osób niepełnosprawnych, współdziałają i inicjują działania profilaktyczno-wychowawcze w swojej społeczności. Uczestnicy programu: rozwijają swoje zainteresowania, talenty i prezentują je w środowisku lokalnym, podejmują decyzje dotyczące realizacji zadań programowych, w tym profilaktycznowychowawcze, respektują normy społeczne, zaspokajają różnorodne potrzeby m.in. akceptacji, samorealizacji, przynależności do grupy, uznania i autoprezentacji, wykazują się odpowiedzialnością w działaniu i relacjach społecznych. Opis działania: Odbiorcy programu to podopieczni różnych placówek oświatowych, ich rodzice, nauczyciele, członkowie społeczności lokalnej. Realizatorami zadań programowych są niepełnosprawni uczniowie, oligofrenopedagodzy, psycholog oraz dyrektor Specjalnego Ośrodka Szkolno- Wychowawczego w Koluszkach. Program Bądźmy razem jest kontynuacją realizowanego przez placówkę w latach wcześniejszych przedsięwzięcia Inny nie znaczy gorszy w ramach starania się o certyfikat szkoły promującej zdrowie. Tematyka tolerancji wobec osób niepełnosprawnych to główny cel oddziaływań podjętych ze względu na stygmatyzowanie społeczne, brak dostatecznej wiedzy na temat niepełnosprawności, niskie poczucie własnej wartości podopiecznych połączone z poczuciem odrzucenia, izolacji społecznej. Po zakończeniu programu Inny nie znaczy gorszy przeprowadzono porównawczą ankietę ewaluacyjną w wybranej lokalnej szkole podstawowej, której celem było badanie postaw wobec osób niepełnosprawnych. Okazało się, iż realizacja programu zwiększyła częstotliwość i formy kontaktu dzieci pełnosprawnych z niepełnosprawnymi, znacznie poprawiła wizerunek szkoły specjalnej, zmniejszyła liczbę negatywnych określeń skierowanych pod adresem uczniów jak i placówki. Zaobserwowano minimalny wzrost osób chcących uczyć się wspólnie z osobami upośledzonymi umysłowo. Wyniki badań potwierdziły celowość kontynuacji działań budujących tolerancję wobec osób niepełnosprawnych i poszerzających wiedzę na ten temat.
Z uwagi na bardzo pozytywny odbiór programu w środowisku lokalnym, jak i wśród niepełnosprawnych podopiecznych oraz zwiększoną liczbę dzieci z różnymi dysfunkcjami i niepełnosprawnościami w szkołach ogólnodostępnych zaistniała potrzeba poszerzenia działań na tym polu. Zaowocowało to opracowaniem kolejnego programu środowiskowego, bogatszego o nowe formy i zakres oddziaływań. Program Bądźmy razem koncentruje się na współpracy z lokalnymi placówkami oświatowymi i instytucjami użyteczności publicznej. W ramach współdziałania zorganizowano szkolenia, warsztaty, konsultacje, spotkania samokształceniowe dla pedagogów, psychologów, rad pedagogicznych, rodziców, podejmujące tematykę niepełnosprawności. Ponadto we wszystkich szkołach podstawowych i przedszkolach w mieście i gminie Koluszki zaprezentowano przygotowaną przez grupę teatralną ośrodka Tacy sami, przedstawienie o tematyce tolerancji pt. Bajka o łaciatym słoniu. Spektakl stanowił bazę do przeprowadzenia przez psychologa SOSW warsztatów psychoedukacyjnych w wybranych grupach na terenie poszczególnych placówek. Spotkania te miały charakter instruktażowy dla zainteresowanych wychowawców, nauczycieli i pedagogów. Były inspiracją do podejmowania tematyki spostrzegania osób niepełnosprawnych w dalszych oddziaływaniach profilaktyczno-wychowawczych. W tym celu na stronie internetowej placówki udostępniono gotowe scenariusze zajęć dla różnych klas oraz scenariusz prezentowanego przedstawienia teatralnego. Ponadto podjęto szereg działań promujących program (artykuły w lokalnej prasie, na stronach internetowych ośrodka i stowarzyszenia, informacje o programie wysłane do lokalnych placówek oświatowych). W wyniku powyższych działań otrzymaliśmy zaproszenie do udziału w integracyjnych imprezach organizowanych przez szereg instytucji i organizacji pozarządowych. W ramach realizacji założeń programu ściśle współpracowano ze Stowarzyszeniem Rodzin Dzieci Specjalnej Troski w Koluszkach. Celem przybliżenia bazy dydaktycznej i specyfiki pracy z niepełnosprawnymi uczniami, zorganizowano na terenie placówki integracyjne ferie zimowe we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Kultury. Zgodnie z założeniami programu uczniowie ośrodka rozwijali i prezentowali swoje artystyczne umiejętności, biorąc udział w licznych występach, przeglądach teatralnych, których jakość niejednokrotnie zadziwiała środowisko lokalne. Działania te sprzyjały wszechstronnej aktywizacji oraz zaspokajały różnorodne potrzeby uczniów. Uczyły środowisko lokalne zasad demokracji, szacunku dla odrębności każdej osoby. Bogata oferta działań i zainteresowanie tematyką programu Bądźmy razem spowodowała przedłużenie jego realizacji na następny rok szkolny. Efekty: Poszerzono współpracę ze wszystkimi placówkami oświatowymi z terenu miasta i gminy Koluszki. Poszerzono zakres wiedzy i umiejętności wśród zainteresowanych nauczycieli prze z szkolenia rad pedagogicznych o tematyce niepełnosprawności, zaburzeń zachowania u uczniów z Zespołem Aspergera ( I LO w Koluszkach, Gimnazjum Nr 2 w Koluszkach, Szkole Podstawowej w Będzelinie, Szkoła Podstawowa w Różycy). Nawiązano współpracę z pełnomocnikiem burmistrza ds. profilaktyki w Koluszkach, co zaowocowało przeprowadzeniem przez dyrekcję naszej placówki i psychologa szkolnego szkoleń specjalistycznych dla zespołu pedagogów placówek oświatowych z terenu naszej gminy m.in. Bullying w szkole, Uczeń z Zespołem Aspergera w szkole
ogólnodostępnej, Autyzm-symptomy i objawy, Seksualność dzieci i młodzieży, Substancje psychoaktywne. Prowadzono cotygodniowe konsultacje (październik 2013-luty 2014) ze specjalistami w tym: psycholog, logopeda, rehabilitant, oligofrenopedagog dla zainteresowanych osób. Uczestniczono (uczniowie ośrodka) w gminnym projekcie profilaktycznym Respekt znaczy szacunek, którego celem było promowanie pozytywnych, godnych naśladowania wzorców zachowań. Nagrodzono medalami Ktoś wyjątkowy - Respect 2013 pięciu wzorowych uczniów ośrodka. Poszerzono repertuar teatru Tacy sami o tematykę tolerancji, szacunku dla odrębności drugiej osoby. Bajkę o łaciatym słoniu obejrzało 200 odbiorców, co przyczyniło się do zaspokojenia u podopiecznych ośrodka potrzeby samorealizacji, uznania i autoprezentacji. Zorganizowano we współpracy ze Stowarzyszeniem Rodzin Dzieci Specjalnej Troski w Koluszkach m.in. cykliczną, lokalną imprezę Dzieci dzieciom W krainie recyklingu (150 uczestników), wigilię integracyjną z klerykami Wyższego Seminarium Duchownego w Łodzi (100 osób) oraz obchody Dnia Godności Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie połączone z mmszą św. oraz piknikiem dla rodzin i przedstawicieli zaprzyjaźnionych instytucji (120 uczestników).udział w podejmowanych działaniach w dużej mierze zaspokoił potrzeby przynależności do grupy i akceptacji. Uczestniczono (przedstawiciele uczniów naszej placówki) we wszystkich organizowanych przez gminę i powiat konkursach plastycznych, zdobywając czołowe miejsca w swej kategorii m.in.. Koluszki moich marzeń -3 nagrodzone prace, Rodzina obywatelska, wspólnota, samorząd -3 nagrodzone prace, Ulubiona bibliotekarka -1 nagrodzona praca. Realizacja zadania przyczyniła się do rozwoju zainteresowań i talentów niepełnosprawnych uczniów. Uczestniczono w integracyjnych imprezach organizowanych przez: Szkołę Podstawową Nr 1 w Koluszkach (2 imprezy promujące zdrowie), Koło Gospodyń Wiejskich w Przanowicach (zabawa karnawałowa, powitanie lata przy ognisku), pełnomocnika burmistrza ds. rozwiązywania problemów alkoholowych (przegląd przedstawień profilaktycznych w Miejskim Ośrodku Kultury w Koluszkach). Przeprowadzono wśród rodziców uczniów szkół ogólnodostępnych, w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Rodzin Dzieci Specjalnej Troski, akcję informacyjną dotyczącą możliwości pomocy osobom niepełnosprawnym lub zagrożonym wykluczeniem społecznym (ok.500 osób: rodzice uczniów SP nr 1, SP nr 2, SP Różyca, SP Będzelin). Zorganizowano we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Kultury ferie zimowe dla 60 uczniów szkół ogólnodostępnych i podopiecznych ośrodka, Prowadzono zajęcia integracyjne w formie warsztatów profilaktyczno-wychowawczych na terenie naszej placówki dla 2 grup uczniów z innych szkół (30 osób). Uczestniczono w licznych występach, przeglądach teatralnych (przegląd artystyczny placówek specjalnych woj. łódzkiego Jordaniana - 80 uczestników, występy jasełkowe w 2 kościołach w naszym mieście-300 odbiorców, spotkanie kolędowe organizacji i stowarzyszeń pozarządowych w Miejskim Ośrodku Kultury w Koluszkach -150 odbiorców, Dni Koluszek w parku miejskim -300 odbiorców).
Upowszechniono zdobyte doświadczenia w zakresie współpracy z osobami niepełnosprawnymi poprzez opublikowanie w prasie lokalnej, na stronie Ośrodka i Stowarzyszenia Rodzin Dzieci Specjalnej Troski trzech tematycznych artykułów i instruktażowych scenariuszy zajęć dla uczniów na różnych etapach edukacyjnych. Włączono do programów profilaktyczno-wychowawczych szkół ogólnodostępnych, planów wychowawczych problematykę niepełnosprawności, stanowiących bazę dla rozwoju wśród uczniów pełnosprawnych wrażliwości, empatii i szacunku dla odrębności drugiej osoby. Poszerzono współpracę z proboszczami obu kościołów w naszym mieście poprzez kontynuację corocznej mszy św. z racji obchodów Dnia Godności Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie, występy jasełkowe i pantomimiczne teatru Tacy sami. Rady i przestrogi: Liczba uczestników zajęć psychoedukacyjnych nie może być większa niż 30 osób. Prezentowane przez uczniów ośrodka przedstawienie teatralne Bajka o łaciatym słoniu jest odbierane przez dzieci z większym zainteresowaniem, jeśli zostanie poprzedzone wcześniejszym wprowadzeniem przez wychowawców, pedagogów w problematykę niepełnosprawności. Osoby realizujące program powinny racjonalnie planować działania zewnętrzne ze względu na ograniczony czas pracy własnej, realizację innych zadań wynikających z potrzeb placówki macierzystej. W pracy warsztatowej, szkoleniowej z nauczycielami, pedagogami placówek lokalnych należy zwrócić uwagę na ćwiczenie konkretnych umiejętności dotyczących kontaktu z dziećmi niepełnosprawnymi. Zachęcić szkoły ogólnodostępne do udziału uczniów niepełnosprawnych ( uczących się w ich placówkach) w lokalnych konkursach artystycznych, aby stwarzać możliwość osiągania przez nich sukcesów, co nie było do tej pory praktykowane. Włączać do pracy w teatrze Tacy sami uczniów z różnym spektrum niepełnosprawności, celem zwiększenia tolerancji wśród odbiorców i przełamywania barier społecznych. Sposoby upowszechniania. Zamieszczenie trzech informacji dotyczących realizacji programu w prasie lokalnej Tydzień w Koluszkach przedstawienie celów i założeń, zaproszenie do współpracy, przedstawienie harmonogramu i miejsca konsultacji nauczycieli - specjalistów dla zainteresowanych osób. Udostępnienie opisu działań, scenariuszy zajęć dla klas I-III, IV-VI szkoły podstawowej (temat: Bądźmy razem - czy naprawdę jesteśmy inni? ) i klas I-III gimnazjum (temat: Niepełnosprawni, czy naprawdę inni? ), sprawozdania z realizacji projektu na stronie internetowej Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Koluszkach (www.soswkoluszki.vipserv.org) i Stowarzyszenia Rodzin Dzieci Specjalnej Troski (www.srdstkoluszki.pl).
Rozpowszechnienie harmonogramu działań programowych wśród pedagogów, dyrektorów szkół i placówek oświatowych. Publikacja: Pod koniec września 2014r. zostanie udostępnione środowisku lokalnemu opracowanie dotyczące wdrażania poszczególnych etapów programu, efektów wzajemnej współpracy, porad w zakresie pracy z osobami niepełnosprawnymi, osobami z parcjalnymi deficytami lub zaburzeniami zachowania.