PROGRAM WYCHOWAWCZY Szkoły Podstawowej im. Stefana Kard. Wyszyńskiego w Woli Rafałowskiej na lata 2012-2015 Wola Rafałowska, 2012 r.
SPIS TREŚCI Wstęp...3 Misja i wizja szkoły...4 Podstawy prawne tworzenia programu wychowawczego...5 Cele wychowania i sposoby ich realizacji...6 Nasz absolwent......11 Struktura oddziaływań wychowawczych...12 Tradycje, święta, zwyczaje...14 Uwagi do realizacji programu...15 Ewaluacja programu...16 2
WSTĘP Wychowanie szkolne powinno mieć wpływ na ucznia we wszystkich sferach osobowości, traktując go w miarę możliwości integralnie. Zasadniczą rolę w wychowaniu młodego człowieka pełni dom rodzinny. Tu przede wszystkim kształtuje się jego charakter, dziedziczone są doświadczenia, przekazywany jest system wartości. Rola szkoły choć wspierająca, pod pewnymi względami jest niezastąpiona zachęca do kultywowania tradycji narodowych i poszukiwania własnych wzorców osobowych. Przygotowuje ucznia jako człowieka do życia zawodowego, społecznego oraz odpowiedzialnego korzystania z wolności. Program wychowawczy szkoły wypływa ze wspólnej, wypracowanej przez rodziców, nauczycieli i uczniów myśli. Pozostaje on w ścisłym związku z planami pracy wychowawczej poszczególnych klas. Każdy jednak nauczyciel wywiera wpływ na uczniów swoją postawą, sposobem prowadzenia lekcji, chęcią zrozumienia i pomocy, czy życzliwym uśmiechem. Dlatego rola nauczyciela w procesie wychowawczym w szkole jest kluczowa. Opracowaniu programu towarzyszyło przekonanie, że: 1. Celem wychowania jest doprowadzenie do pełnego rozwoju osobistego, do bycia człowiekiem uczciwym, umiejącym żyć z innymi i dla innych. 2. Wychowanie szkolne, rozumiane jako mądre towarzyszenie uczniowi na drodze jego rozwoju i stwarzanie mu wartościowego środowiska wychowawczego, jest obok nauczania zadaniem szkoły. 3. Funkcjonujący system oświaty winien zapewnić wspomaganie przez szkołę wychowawczej roli rodziny. 4. Nasza szkoła uznaje, że pierwotne i największe prawa wychowawcze do swoich dzieci mają rodzice. 5. Szkoła stawia Patrona Stefana Kard. Wyszyńskiego jak wzór godny naśladowania. 3
MISJA SZKOŁY Warto służyć każdemu człowiekowi i dla każdego warto się poświęcić. Stefan Kard. Wyszyński WIZJA SZKOŁY 1. Nasza szkoła jest nowoczesną, przyjazną, przygotowującą absolwentów do samodzielnego funkcjonowania w otaczającym świecie nastawionych na osiąganie sukcesów. 2. Program szkoły ukierunkowany jest na ucznia, jego potrzeby, umożliwia mu wszechstronny rozwój osobowości. 3. Uczeń korzysta z techniki informacyjnej i informatycznej, rozwija swoje zainteresowania i zdolności. 4. Nad jego rozwojem czuwa wykwalifikowana, kompetentna, zaangażowana i odpowiedzialna kadra pedagogiczna, stosująca nowoczesne metody nauczania i wychowania. 5. Rodzice są współorganizatorami życia szkoły. 6. Szkoła umożliwia wyrównywanie szans edukacyjnych wszystkim uczniom, wspiera rodzinę oraz uwzględnia w swoich działaniach potrzeby środowiska lokalnego. 4
PODSTAWY PRAWNE TWORZENIA PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO SZKOŁY. 1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela ONZ z 10 grudnia 1984 r. 2. Konwencja Praw Dziecka ONZ z 1989r. 3. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. 4. Europejska Karta praw Człowieka. 5. Karta Praw Rodziny. 6. Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską. 7. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, póz. 329 wraz z późniejszymi zmianami). 8. Ustawa z dnia 28 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 1997 r. Nr 56, póz. 357 wraz z późniejszymi zmianami). 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 10. Statut Szkoły. 5
CELE WYCHOWANIA I SPOSOBY ICH REALIZACJI Założenia programu Szkoła Podstawowa im. Stefana Kard. Wyszyńskiego w Woli Rafałowskiej realizuje cele zawarte w Podstawie Programowej Kształcenia Ogólnego oraz Statucie Szkoły ze szczególną uwagą traktując zadania tworzenia warunków do wszechstronnego rozwoju uczniów, rozwijanie poczucia odpowiedzialności, poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, kształcenie i wychowanie w duchu tolerancji, humanizmu i patriotyzmu, przekazywanie wiedzy o społeczeństwie, kulturze i środowisku naturalnym. Program wychowawczy szkoły jest dokumentem pozwalającym scalać oddziaływania wychowawcze szkoły i środowiska uczniów. Stanowi wytyczne do pracy wychowawczej skierowane do dyrektora szkoły, wychowawców klas, nauczycieli przedmiotów, Samorządu Uczniowskiego, pracowników administracyjnych szkoły, oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę szkoły, przy współudziale rodziców i z uwzględnieniem ich oczekiwań dydaktyczno wychowawczych. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów szkoły. CELE WYCHOWAWCZE SZKOŁY CELE GŁÓWNE 1. Wszechstronny rozwój ucznia we wszystkich sferach jego osobowości (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, estetycznym, moralnym i duchowym). 2. Przygotowanie do życia i aktywnego udziału w grupie i w społeczeństwie. 3. Zapewnienie uczniom możliwości zdobycia wiedzy umiejętności niezbędnych do uzyskania świadectwa szkoły podstawowej. 6
CELE SZCZEGÓŁOWE przygotowanie uczniów do wejścia w świat poprzez aktywność intelektualną, edukację informatyczną, naukę języków obcych; umożliwienie rozwoju własnych uzdolnień i zainteresowań; dostrzeganie w każdym uczniu ukrytych możliwości oraz każdych drobnych zdolności i rozwijanie ich, aby uczeń był kreatywny i miał świadomość większej wartości swoich działań twórczych i oddziaływań wychowawczych; kultywowanie tradycji narodowych, religijnych, rodzinnych; kształtowanie postaw moralnych, obywatelskich i patriotycznych w oparciu o normy etyczne i przyjęty system wartości; przygotowanie do właściwego pełnienia ról społecznych; kształtowanie postaw tolerancji wobec zachowań innych ludzi; tworzenie życzliwej, serdecznej i rodzinnej atmosfery w szkole wzajemnego szacunku, tolerancji, pozytywnej samooceny uczniów, nauczycieli i pracowników szkoły; kształtowanie osobowości uczniów poprzez wskazywanie właściwych postaw; przygotowanie uczniów do życia w świecie poprzez ukazywanie różnych aspektów życia społecznego wraz z jego zagrożeniami; integrowanie zespołów klasowych poprzez samorządność; kształtowanie umiejętności przyswajania wiedzy wypowiadania się; pogłębianie i poszerzanie wiadomości uczniów poprzez poznane techniki nowego uczenia się; kształtowanie postawy odpowiedzialnej za zdrowie własne i innych; propagowanie zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu; rozwijanie wrażliwości na potrzeby środowiska naturalnego. 7
OBSZARY DZIAŁAŃ Wychowanie patriotyczno społeczne Zadania: kształtowanie postawy dialogu, umiejętności słuchania innych i rozumienia ich poglądów; przygotowanie wychowanków do rozumienia zasad partnerstwa między uczniami; nauczycielami, rodzicami i społeczności lokalną; umacnianie więzi z regionem; stwarzanie warunków do integralnego traktowania siebie świata i innych ludzi; wdrażanie do rozumienia pojęć: tolerancja, prawo, obowiązek, godność i duma narodowa; kształtowanie postaw szacunku wobec symboli narodowych i szkolnych- ceremoniał szkolny; uczenie pozytywnego nastawienia wobec niepełnosprawnych; zapoznanie uczniów z historią regionu, najważniejszymi wydarzeniami i postaciami dziejów Polski, kształtowanie postaw patriotycznych; kształtowanie umiejętności oceny własnych zachowań, rozróżnienia dobra od zła oraz wykazania się odwagą cywilną i gotowości do ponoszenia konsekwencji popełnionych błędów; kształtowanie postawy szacunku wobec postaci patrona szkoły Stefana Kard. Wyszyńskiego; odwoływanie się do nauczania Stefana Kard. Wyszyńskiego w praktyce życia szkolnego. Formy realizacji: organizowanie różnorodnych wydarzeń wyzwalających przeżycia związane z obchodzeniem świąt państwowych oraz ważnych rocznic dla kraju; współpraca z rodzicami; działalność Samorządu Uczniowskiego i samorządów klasowych; zajęcia w ramach Wychowania do życia w rodzinie ; organizacja pomocy koleżeńskiej; wycieczki klasowe, szkolne; udział w imprezach okolicznościowych i apelach szkolnych, związanych ze świętami narodowymi i religijnymi. 8
Wychowanie kulturowe Zadania stwarzanie warunków do rozwoju dziecka zdolnego; pomoc w odkrywaniu własnych możliwości predyspozycji talentów i ich twórczym wykorzystaniu; uświadomienie uczniom życiowej użyteczności poszczególnych przedmiotów i całej edukacji na danym etapie; stwarzanie możliwości eksponowania swojej wiedzy, zdolności, umiejętności i zainteresowań; stosowanie technologii informacyjnej na zajęciach szkolnych i w pracy pozalekcyjnej wdrażanie zasad savoir vivre; umożliwienie uczniom nauki języków obcych; zachęcanie do poznawania kultury innych narodów; doprowadzenie do uzyskania przez uczniów takich kompetencji, które jako absolwentowi będą niezbędne do osiągania sukcesu w gimnazjum; stwarzanie sytuacji wychowawczych umożliwiających stosowanie postaw asertywnych; uwrażliwianie na sztukę i piękno; Wdrażanie do poszanowania polskiego dziedzictwa kulturowego. Formy realizacji indywidualna praca z uczniem zdolnym, wyzwalająca aktywność twórczą uczniów; prezentacja osiągnięć uczniów; zajęcia korekcyjno- kompensacyjne, wyrównawcze i rewalidacyjne; koła zainteresowań; udział w imprezach okolicznościowych i apelach szkolnych; redagowanie gazetki szkolnej; konkursy przedmiotowe, artystyczne i olimpiady; międzyszkolne przeglądy, konkursy; indywidualizacja pracy szkolnej; korzystanie z Internetu; wyjazdy do kina, teatru, muzeum. 9
WYCHOWANIE PROZDROWOTNE I EKOLOGICZNE Zadania opieka wychowawcza nad psychofizycznym rozwojem dziecka; pomoc w określaniu i nazywaniu uczuć, stanów psychicznych i radzeniu sobie ze stresem. wdrażanie postaw asertywnych; kształtowanie właściwych postaw wobec współczesnych zagrożeń świata; tworzenie zdrowego i bezpiecznego środowiska szkolnego; kształtowanie postaw ekologicznych i prozdrowotnych; realizowanie zadań z zakresu wychowania komunikacyjnego; wdrażanie do podejmowania działań na rzecz ochrony środowiska; udział w akcjach prozdrowotnych. Formy realizacji udział w imprezach okolicznościowych i apelach szkolnych; organizacja i udział w imprezach sportowych; rajdy i wycieczki plenerowe; akcje ekologiczne, konkursy, zawody sportowe; spotkania z higienistką szkolną; procedury postępowania w nagłych wypadkach; karta rowerowa; imprezy klasowe, szkolne i środowiskowe, akcje ekologiczne; zajęcia dla nauczycieli i uczniów z zakresu udzielania pierwszej pomocy. 10
NASZ ABSOLWENT Chcemy by nasz absolwent: Miał uporządkowany system wartości, umiał współpracować w grupie, potrafił korzystać z różnych źródeł wiedzy, był wyposażony w rzetelną wiedzę, pozwalającą mu na kontynuowanie edukacji na wyższym szczeblu, był samodzielny, uczciwy, tolerancyjny, odpowiedzialny i twórczy, przejawiał postawę aprobowaną społecznie, znał swoje słabe i mocne strony, wierzył w swoje możliwości, rozumiał potrzebę pielęgnowania tradycji, dostrzegał problemy i zagrożenia ekologiczne, był wrażliwy na cierpienie innych, doceniał wartość rodziny i swoje w niej miejsce, znał i szanował polskie dziedzictwo kulturowe, był otwarty na europejskie i światowe wartości kultury. 11
STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ WYCHOWAWCZYCH Rada Pedagogiczna: Diagnozuje sytuację wychowawczą w szkole. Inspiruje działania innowacyjne i koncepcje programów wychowawczych i profilaktycznych. Prognozuje potrzeby szkoły w zakresie oddziaływań wychowawczych. Nauczyciele: Wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania. Udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych, w oparciu rozpoznanie potrzeb uczniów. Kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu i demokracji, atmosferze wolności sumienia i szacunku dla każdego człowieka. Odpowiadają za bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole i poza jej terenem. Współpracują z wychowawcami klas w zakresie realizacji zadań wychowawczych. Informują wychowawcę klasy o postępach uczniów w nauce i zachowaniu. Wychowawca klasy: Sprawuje opiekę wychowawczą nad uczniami a w szczególności: Tworzy warunki wspomagające rozwój ucznia, proces jego uczenia się oraz przygotowania się do życia w rodzinie i społeczeństwie. Inspiruje i wspomaga działania zespołowe uczniów. Podejmuje działania umożliwiające rozwiązywanie konfliktów w zespole uczniów oraz pomiędzy uczniami a innymi członkami społeczności szkolnej. Otacza opieką każdego wychowanka. Planuje i organizuje wspólnie z uczniami i ich rodzicami różne formy życia społecznego klasy. Udziela pomocy organizacyjnej i merytorycznej samorządowi klasowemu. 12
Wdraża wychowanków do dbania o higienę osobistą i stan higieniczny i estetyczny otoczenia, przestrzegania zasad zachowania bezpieczeństwa. Informuje rodziców o postępach i zagrożeniach uczniów. Informuje uczniów i ich rodziców o podjętych ustaleniach wewnętrznych dotyczących życia szkoły. Rada Rodziców: Reprezentuje ogół rodziców szkoły oraz podejmuje działania wspierające proces wychowawczy szkoły Uchwala w porozumieniu z radą pedagogiczną program wychowawczy i profilaktyki szkoły. Organizuje formy aktywności rodziców na rzecz wspomagania realizacji celów i zadań szkoły. Pozyskuje i gromadzi środki finansowe w celu wspierania działalności szkoły. Rodzice: Klasowe Rady Rodziców reprezentują opinie wszystkich rodziców w Radzie Rodziców. Opiniują klasowe plany wychowawcze. Uczestniczą w spotkaniach z wychowawcami klas i nauczycielami. Uzyskują rzetelne informacje na temat swojego dziecka, jego zachowania, postępów w nauce i przyczyn trudności w szkole. Biorą udział w imprezach kulturalnych organizowanych przez szkołę. Informują wychowawców o przyczynach nieobecności ucznia na zajęciach. Samorząd Uczniowski: Współpracuje z dyrektorem szkoły, nauczycielami, rodzicami. Współdecyduje o życiu i pracy szkoły. Jest animatorem, inspiratorem i organizatorem życia kulturalnego i intelektualnego na terenie szkoły i w środowisku lokalnym. Propaguje ideę samorządności oraz wychowania w demokracji. Broni praw i godności uczniów, rozwiązuje ich problemy. Dba o dobre imię i honor szkoły oraz wzbogaca jej tradycję. 13
TRADYCJE, ŚWIĘTA, ZWYCZAJE Rozpoczęcie roku szkolnego. Sprzątanie Świata. Dzień Komisji Edukacji Narodowej. Ślubowanie i pasowanie uczniów klasy I. Święto Niepodległości. Andrzejki. Tradycje i obrzędy związane ze świętami Bożego Narodzenia. Zabawa karnawałowa. Dzień Babci i Dziadka. Rekolekcje Wielkopostne. Powitanie Wiosny. Światowy Dzień Ziemi. Święto Konstytucji 3 Maja. Dzień Patrona. Wybory do Samorządu Uczniowskiego. Dzień Mamy i Taty. Pożegnanie absolwentów. Zakończenie roku szkolnego. 14
UWAGI DO REALIZACJI PROGRAMU 1. Statut szkolny porządkuje zadania wychowawcze występujące w procesie edukacyjnym. 2. Nauczyciel i wychowawca realizuje treści wychowawcze zgodne ze szczegółowym planem wychowawczym opracowanym dla danej klasy. 3. Problematyka dotycząca profilaktyki została uszczegółowiona w Szkolnym Programie Profilaktyki. 4. Harmonogram działań doraźnych i okolicznościowych reguluje w kolejnych latach kalendarz imprez szkolnych. 5. Udział rodziców w procesie wychowawczym przejawia się w kontaktach z dyrektorem szkoły, wychowawcą klasy, nauczycielami. 6. Uczeń uczestniczy w procesie wychowawczym nie tylko jako podmiot, ale też aktywny członek Samorządu Uczniowskiego. 7. Szkoła w procesie wychowawczym włącza się w akcje wychowawcze organizowane przez władze lokalne. 15
EWALUACJA PROGRAMU Program wychowawczy poddawany będzie ustawicznej ewaluacji i weryfikowany według potrzeb - ma charakter otwarty. Ewaluacja programu dokonywana będzie na zakończenie trzyletniego cyklu lub wcześniej według potrzeb. Formy ewaluacji: - obserwacja (wychowawcy klas), - wywiad, - rozmowy z uczniami, - rozmowy z rodzicami, - ankiety dla uczniów i rodziców, - analiza dokumentów, - obserwacja i ocena zachowań uczniów. 16