Zmiany w nauczaniu przedmiotów podstawowych w świetle nowych uregulowań prawnych Jadwiga Mirecka Ekspertka bolońska Ustawa o zmianie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Dz.U.Nr.113, p.658, lipiec 2011 Art.. 5.1. Okręgowa rada lekarska przyznaje. prawo wykonywania zawodu lekarza osobie, która 2). Posiada dyplom lekarza wydany przez polska szkołę wyższą potwierdzający ukończenie studiów na kierunku lekarskim, obejmujących conajmniej 5500 godzin dydaktycznych zajęć teoretycznych i praktycznych, w tym dwusemetralne praktyczne nauczanie w dziedzinach klinicznych na 6-roku studiów. 1
Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym - podpisana przez Prezydenta RP w dniu 5 kwietnia br. Wprowadzenie Krajowych Ram Kwalifikacji w zakresie programów kształcenia (art. 2 ust.18a), a wszelkie zmiany w zakresie programów kształcenia, obszarów kształcenia, konstruowania programów wejdą w życie od rekrutacji na rok akademicki 2012/2013 Program kształcenia wg Prawa o Szkolnictwie Wyższym Program kształcenia to opis określonych przez uczelnię spójnych efektów kształcenia zgodny z Krajowymi Ramami Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego oraz opis procesu kształcenia prowadzącego do osiągnięcia tych efektów, wraz z przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS 2
Krajowe Ramy Kwalifikacji (KRK): Krajowe Ramy Kwalifikacji (KRK) to opis kwalifikacji możliwych do zdobycia w systemie szkolnictwa wyższego w danym kraju Powiązany z punktami ECTS Umożliwiający odniesienie kwalifikacji nawzajem do siebie i do kwalifikacji w innych krajach ( mapowanie dyplomów ) Zrozumiały w skali międzynarodowej -------------------------------------------------------------------------- W r.2012 odniesienie na dyplomie do KRK EQF Ramy kraju 8 7 6 5 4 3 2 1 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 3
Znaczenie Ram Kwalifikacji: Porównywalności kształcenia Przejrzystości kształcenia Elastyczności kształcenia Lepsze dostosowanie do rynku pracy Ułatwienie mobilności Promowanie ustawicznego kształcenia Możliwości uznania dokonań z innych obszarów Opis kwalifikacji wg KRK Każda kwalifikacja w zakresie szkolnictwa wyższego opisana jest w przez: I. Efekty uczenia się* zdefiniowane w 3 obszarach: - Wiedza - Umiejętności (kognitywne i manualne) - Kompetencje personalne i społeczne II. Nakład pracy studenta (w punktach ECTS) * Efekty uczenia się = to co student po zakończeniu studiów wie, umie wykonać i demonstruje jako postawę 4
Odzwierciedlenie KRK w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego określi w drodze rozporządzenia, standardy kształcenia dla kierunków studiów; lekarskiego, lekarsko-dentystycznego, weterynarii, farmacji, pielęgniarstwa, położnictwa i architektury uwzględniając wymogi dotyczące kształcenia i szkolenia przygotowujące do wykonywania zawodu..określone w przepisach Unii Europejskiej 9 Minimalna liczba godzin zajęć zorganizowanych oraz punktów ECTS Godziny ECTS I. Nauki morfologiczne 300 25 II. Naukowe podstawy medycyny 550 45 III. Nauki przedkliniczne 550 45 IV. Nauki behawioralne i społeczne z elementami profesjonalizmu i językiem angielskim 240 15 V. Nauki kliniczne niezabiegowe 1060 70 VI. Nauki kliniczne zabiegowe 900 55 VII. Prawne i organizacyjne aspekty medycyny 100 5 Praktyczne nauczanie kliniczne + egzaminy 900 60 Praktyki wakacyjne 600 20 Razem 5200 340 a. Do dyspozycji uczelni pozostawia się 500 godzin zajęć (20 ECTS), które mogą być realizowane jako zajęcia obowiązkowe lub fakultatywne, uzupełniające wiedzę, umiejętności i kompetencje w ramach obszarów I-VII, lub poza tymi obszarami b. Zajęcia fakultatywne powinny stanowić nie mniej niż 5% wszystkich zajęć. 5
Wybrane efekty kształcenia z obszaru II: W zakresie wiedzy absolwent: II.W.1. opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych II.W.2. opisuje równowagi kwasowo-zasadowe i mechanizm działania buforów, oraz znaczenie buforów w homeostazie ustrojowej II.W.3. zna profile metaboliczne podstawowych narządów II.W.4.zna pojęcia: potencjał oksydacyjny organizmu i stres oksydacyjny II.W.18. zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku i rolę żółci w procesie trawienia, mechanizm wchłaniania produktów trawienia, podstawowe defekty enzymów trawiennych oraz określa skutki tych zaburzeń; Wybrane efekty kształcenia z obszaru II.cd: II.W.19. zna konsekwencje niewłaściwego odżywiania się, w tym długotrwałego głodowania, przyjmowania zbyt obfitych posiłków oraz stosowania niezbilansowanej diety; II.W.20. zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie II.W.21zna molekularne podstawy odpowiedzi na zmiany warunków środowiska, w tym podstawy działania układu odpornościowego oraz systemów czucia II.W.22. opisuje sposoby komunikacji międzykomórkowej,.zna funkcje podstawowych receptorów powierzchniowych i wewnątrzkomórkowych, 6
Wybrane efekty kształcenia z obszaru II.cd: II.W.25. zna czynność i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów organizmu człowieka, w tym: układów krążenia, oddechowego, moczowego i pokarmowego, układu nerwowego (ośrodkowego, obwodowego i autonomicznego, podstawy pobudzenia i przewodzenia, sposoby przekazywania informacji w organizmie oraz wyższe czynności nerwowe); zna fizjologię mięśni prążkowanych i gładkich oraz funkcje krwi II.W.26. zna mechanizm działania różnych grup hormonów oraz potrafi scharakteryzować konsekwencje zaburzeń w regulacji hormonalnej II.W.27. zna przebieg i regulację funkcji rozrodczych u kobiet i mężczyzn II.W.29. zna podstawowe ilościowe parametry opisujące wydolność poszczególnych układów i narządów, w tym zakres normy i czynniki demograficzne wpływające na wartość tych parametrów II.W.30. zna mechanizmy starzenia się organizmu Wybrane efekty kształcenia z obszaru II: W zakresie umiejętności absolwent: II.U.9. opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu jako całości w sytuacji zaburzenia homeostazy, w szczególności określa zintegrowaną odpowiedź organizmu na wysiłek fizyczny, ekspozycje na wysoką i niską temperaturę, utratę krwi lub wody, nagłą pionizację, przejście od snu do stanu czuwania II. U.10. wykonuje proste testy czynnościowe oceniające organizm człowieka jako układ regulacji stabilnej (testy obciążeniowe, wysiłkowe) interpretuje dane liczbowe dotyczące podstawowych zmian fizjologicznych 7
Zdefiniowanie efektów uczenia się oznacza: Zmianę koncepcji programu (odchodzenie od opisu w oparciu o czas i treści) Konieczność doboru form dydaktycznych do zamierzonych efektów Konieczność opracowania sposobów pomiaru osiągnięcia efektów Zwiększenie odpowiedzialności studentów Macierz efektów kształcenia w programie studiów Przedmiot/efekt kształcenia Efekt A B C D E F G H I J Przedmiot 1 Przedmiot 2 Przedmiot 3 Przedmiot 4 = efekt jest kształtowany 8
Ocena osiągnięcia założonych efektów: W zakresie wiedzy: Egzaminy ustne - standaryzowane - na bazie problemu - przy łóżku chorego Egzaminy pisemne - Eseje, raporty, egzaminy z otwartą książką - Krótkie ustrukturyzowane pytania (SSQ) - Pytania testowe: MCQ, MRQ, typu Tak/Nie, test uzupełniania Ocena osiągnięcia założonych efektów: W zakresie umiejętności Egzamin praktyczny (obserwacja wykonawstwa) Obiektywny Strukturyzowany Egzamin Kliniczny (OSCE) Realizacja zleconego zadania Projekt 9
Powiązanie efektów uczenia się z punktami ECTS : Zamierzone efekty uczenia się powinny być możliwe do zrealizowania w czasie i przy nakładzie pracy mierzonym w punktach ECTS. 1 1 pkt 25-30 godz. pracy studenta 10