Klub Przyjaciół Bratka Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i świetlicowe realizowane w oparciu o Program Edukacyjno-Terapeutyczny ORTOGRAFFITI z BRATKIEM Opracowała: BoŜena Zawistowska Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Mikołaja Kopernika w Nowej Wsi
Wprowadzenie Dzieci z klas I-III mają problemy z poprawną pod względem ortograficznym pisownią wyrazów. Ortografia wydaje się im trudna, przejawiają niechęć do wykonywania dodatkowych Ŝmudnych ćwiczeń. To właśnie skłoniło mnie do poszukiwania atrakcyjnych metod pracy z uczniami, którzy codziennie borykają się z róŝnych powodów z trudnościami w nauce czytania i pisania oraz w opanowaniu podstawowych wiadomości i umiejętności z zakresu ortografii. Doskonałym rozwiązaniem wydało mi się przystąpienie do ogólnopolskiego Programu Edukacyjno -Terapeutycznego ORTOGRAFFITI z Bratkiem. Walory terapeutyczne Programu oraz szeroki wachlarz pomocy dydaktycznych powoduje, Ŝe jest to metoda przyjazna, która moŝe sprawiać dziecku przyjemność i frajdę. 1. Charakterystyka Programu Edukacyjno -Terapeutycznego ORTOGRAFFITI z Bratkiem Program Edukacyjno -Terapeutyczny ORTOGRAFFITI z Bratkiem jest kontynuacją dobrze juŝ znanego programu ORTOGRAFFITI ( Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON), ale tym razem przeznaczoną tylko do wdroŝenia na pierwszym etapie edukacyjnym (klasy I-III). Metoda ORTOGRAFFITI jest rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Dysleksji. Program edukacyjno-terapeutyczny ''ORTOGRAFFITI z Bratkiem'' to kompleksowy system pomocy i długo oczekiwana przez nauczycieli nowość w pracy z dziećmi ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania. MoŜe być wykorzystany do udzielania pomocy terapeutycznej wszystkim dzieciom w wieku 8-9 lat, u których występują trudności w nauce czytania i pisania, niezaleŝnie od tego skąd się one biorą. ORTOGRAFFITI z Bratkiem to innowacyjny model postępowania terapeutycznego autorstwa I. Mańkowskiej i M. RoŜyńskiej, który integruje działania nauczyciela, ucznia i rodzica w jeden spójny system. Uczestnicy Programu naleŝą do Klubu Przyjaciół Bratka. Seria ORTOGRAFFITI z Bratkiem dla uczniów klasy III składa się z 2 zeszytów ćwiczeń. Materiał ćwiczeniowy podzielono na jednostki zwane blokami. W kaŝdym zeszycie jest szesnaście bloków. Zestaw ćwiczeń zawarty w jednym bloku pozwala zrealizować zajęcia w wymiarze dwóch godzin dydaktycznych, z moŝliwością dostosowania do jednej godziny, jeśli jest taka potrzeba. Etapem wstępnym do pracy z ćwiczeniami jest bajka terapeutyczna.
Po wysłuchaniu bajki następują związane z nią ćwiczenia składające się na fazę organizacyjno-mobilizującą zajęć. W fazie drugiej (wypracowania gotowości do pracy) odbywa się usprawnianie funkcji waŝnych w procesie uczenia się czytania i pisania: wzrokowo-przestrzennych, słuchowo-językowych i motorycznych. Podczas etapu pracy właściwej realizowany jest temat zajęć, zakończony ćwiczeniem relaksacyjnym. Blok kończy się podsumowaniem pracy i oceną wysiłku dziecka. Do kaŝdego bloku zajęć przygotowano kartę pracy domowej i oceny postępów dziecka. Pierwsza strona umoŝliwia kontynuowanie pracy w domu, a druga ma słuŝyć nauczycielowi i rodzicom. Nauczyciel po zakończeniu zajęć ocenia pracę dziecka i odznacza to na karcie oceny postępów dziecka. Dzięki temu rodzic jest na bieŝąco informowany o postępach dziecka. 2. Podstawowe załoŝenia metody ORTOGRAFFITI Metoda ORTOGRAFFITI pozwala indywidualizować pracę z uczniami w nauce czytania i pisania. MoŜna ją zaliczyć do metod praktycznych- zakłada systematyczne i wielokrotne powtarzanie danej czynności według określonego schematu. NaleŜy do metod psychomotorycznych z uwagi na zastosowanie ćwiczeń, których celem jest jednoczesne rozwijanie funkcji wzrokowoprzestrzennych, słuchowo-językowych, dotykowo-kinestetycznych i motorycznych oraz ich korelacja, a takŝe kształtowanie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. MoŜna ją zaliczyć do metod psychodydaktycznych (nauka czytania i pisania), poniewaŝ zastosowane ćwiczenia eliminują trudności w czytaniu, pisaniu oraz liczeniu. Metoda ORTOGRAFFITI umoŝliwia uczenie wielozmysłowe (polisensoryczne), poniewaŝ w procesie uczenia angaŝuje wzrok, słuch, ruch, dotyk, a takŝe smak i węch. 3. Zastosowanie metody ORTOGRAFFITI w edukacji i terapii Jednym z podstawowych załoŝeń metody jest jej uniwersalność. 1. Dla wszystkich dzieci z trudnościami w nauce czytania i pisania, niezaleŝnie od tego, skąd ich trudności się biorą. 2. Dla kaŝdego nauczyciela- dla specjalistów i nieposiadających kwalifikacji terapeutycznych nauczycieli. 3. Na kaŝde zajęcia- korekcyjno-kompensacyjne, dydaktyczno-wyrównawcze, rewalidacyjne i inne. 4. Do pracy w szkole i w domu- umoŝliwia podjęcie pracy samokształceniowej w domu.
4. Uwagi o realizacji programu Program przeznaczony jest dla uczniów korzystających z pomocy psychologiczno-pedagogicznej w formie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, a takŝe dla wszystkich uczniów z kl.iiic (w ramach realizacji godziny opieki świetlicowej), po uzyskaniu pisemnej zgody rodziców na udział dzieci w tych zajęciach. Zajęcia będą się odbywały w wymiarze 2 godzin tygodniowo. Na realizację projektu przeznaczam rok szkolny 2013/2014. Termin rozpoczęcia wrzesień 2013, termin zakończenia czerwiec 2014. Realizacja projektu pozwoli na uzupełnienie ewentualnych braków wiedzy i na ćwiczenie umiejętności polonistycznych (mówienie, czytanie, słuchanie, pisanie). Oprócz tego priorytetem na zajęciach będzie motywacja do nauki, zwiększenie szansy na dobry wynik testu trzecioklasisty. Projekt ma równieŝ na celu dowartościowanie dzieci oraz podniesienie ich samooceny. 5. Cele programu ORTOGRAFFITI z Bratkiem Głównym celem programu ORTOGRAFFITI z Bratkiem jest kształtowanie gotowości i doskonalenie umiejętności czytania i pisania. Cele szczegółowe: stymulowanie i usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych, rozwijanie i doskonalenie umiejętności czytania: techniki, tempa, rozumienia czytanej treści, rozwijanie i doskonalenie umiejętności poprawnego pisania pod względem graficznym i ortograficznym, doskonalenie umiejętności poprawnego mówienia, wspomaganie rozwoju dziecka w zakresie edukacji matematycznej, kształcenie odpowiedniego poziomu kompetencji emocjonalnych i odporności emocjonalnej, kształcenie właściwego poziomu umiejętności społecznych, rozwijanie systemu motywacji, rozwijanie zainteresowań, wspieranie mocnych stron. Program umoŝliwia osiągnięcie waŝnych celów terapeutycznych: rozwija dziecko emocjonalnie poprzez:
dostrzeganie stanów emocjonalnych bohaterów bajek, rozpoznawanie własnych emocji, nazywanie uczuć i stanów emocjonalnych, kontrolowanie i wyraŝanie ich w odpowiedni sposób, rozwija umiejętności społeczne dziecka poprzez: analizowanie sytuacji prezentowanych w bajkach, integrowanie zespołu, systematyczne tworzenie nawyków konstruktywnych zachowań, dąŝenie do akceptacji innych i tolerancji, budowanie poczucia bezpieczeństwa i zaufania oraz właściwych relacji w grupie. 6. Plan pracy Realizacja jednostek terapeutycznych następuje zgodnie z kolejnością określoną w rozkładzie materiału do programu ORTOGRAFFITI z Bratkiem. 7. Diagnoza i ewaluacja Program ORTOGRAFFITI z Bratkiem stwarza moŝliwość: rozpoznania trudności dziecka w klasie trzeciej poprzez wykonanie na początku roku szkolnego badania przesiewowego za pomocą Kwestionariusza rozpoznawania specyficznych trudności w nauce autorstwa Marty Bogdanowicz; dokonania oceny efektywności udzielonej pomocy pod koniec roku szkolnego przez zastosowanie testów czytania i pisania autorstwa Renaty Czabaj. Projekt opracowałam w oparciu o materiały: - zamieszczone na stronie internetowej: www.ortograffiti.pl - Materiały dla nauczycieli- Metoda ORTOGRAFFITI (wyd. OPERON)