Katarzyna M. Bogdanowicz NAUCZYCIELSKIE KOMPETENCJE W PRACY Z UCZNIEM DYSLEKTYCZNYM

Transkrypt

1 Katarzyna M. Bogdanowicz NAUCZYCIELSKIE KOMPETENCJE W PRACY Z UCZNIEM DYSLEKTYCZNYM

2 Definicja: Dysleksja to specyficzne trudności, które przede wszystkim odbijają się na rozwoju zdolności czytania i pisania oraz innych umiejętności powiązanych z językiem. Dysleksja jest wrodzona, a jej skutki na ogół są obecne przez całe życie. Charakteryzuje się problemami z przetwarzaniem fonologicznym, szybkim nazywaniem i przetwarzaniem informacji, pamięcią operacyjną oraz automatyzacją umiejętności, które to trudności są niewspółmierne w stosunku do innych poznawczych zdolności jednostki. Zaburzenie to jest oporne na konwencjonalne metody nauczania, ale jego skutki można łagodzić poprzez zindywidualizowaną interwencję, m.in. wykorzystanie nowoczesnej technologii i wspierające poradnictwo (supportive counseling) (The British Dyslexia Association, 2007)

3 (M. Bogdanowicz, 2011)

4 Dysleksja w Międzynarodowych klasyfikacjach medycznych

5 TERMINY POWSZECHNIE UŻYWANE Specyficzne trudności/ zaburzenia uczenia się (kategoria nadrzędna) Specyficzne trudności w czytaniu, najczęściej występujące z trudnościami w opanowaniu poprawnej pisowni (z dysortografią) czyli dysleksja rozwojowa/ dysleksja TERMINOLOGIA OPISOWA ICD-10 Specyficzne rozwojowe zaburzenia umiejętności szkolnych F 81 Specyficzne zaburzenie czytania (F 81.0) TERMINOLOGIA OPISOWA DSM-IV-TR Zaburzenia uczenia się Zaburzenie czytania (315.00) (M. Bogdanowicz, 2011)

6 TERMINY POWSZECHNIE UŻYWANE Specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni izolowane, bez zaburzeń czytania (czyli czysta dysortografia) Mieszane zaburzenia: dysleksja rozwojowa (F 81.0 / ) lub dysortografia (F 81.1) i dyskalkulia (F81.2/ 315.1) TERMINOLOGIA OPISOWA ICD-10 Specyficzne zaburzenie opanowania poprawnej pisowni (F 81.1) Mieszane zaburzenie umiejętności szkolnych (F81.3) TERMINOLOGIA OPISOWA DSM-IV-TR (M. Bogdanowicz, 2011)

7 TERMINY POWSZECHNIE UŻYWANE Zaburzenia wypowiadania się za pomocą pisma/ tworzenia wypowiedzi pisemnej TERMINOLOGIA OPISOWA ICD-10 Inne zaburzenia rozwojowe umiejętności szkolnych (F81.8) TERMINOLOGIA OPISOWA DSM-IV-TR Zaburzenie pisania (zaburzenie komunikacji pisemnej) (315.2) Specyficzne trudności w opanowaniu poprawnego poziomu graficznego pisma kaligrafii (dysgrafia) jako symptom dyspraksji (F 82) Specyficzne rozwojowe zaburzenie funkcji ruchowych (F 82) Rozwojowe zaburzenie koordynacji (315.4) (M. Bogdanowicz, 2011)

8 Zmienność symptomów dysleksji Dysleksja rozwojowa to problem całego życia symptomy dysleksji zmieniają się na różnych etapach życia zmienność zależy od metod edukacji i udziału w terapii pedagogicznej zależy też od indywidualnych możliwości kompensacji istnieje stała gotowość do wznowienia się objawów dysleksji w sytuacjach braku treningu lub kontaktu z językiem oraz w sytuacjach stresowych (M. Bogdanowicz, Adryjanek 2004)

9

10

11

12

13 Grupa badana: 180 dorosłych (18-30 r.ż.) licealiści, studenci i absolwenci wyższych uczelni 93 osoby bez dysleksji 87 osób z dysleksją

14 Liczności Rozkład liczebności badanych według kierunku kształcenia i dysleksji Dysleksja 50 Brak dysleksji Hum Tech Arty Biol Fil Sport Kierunek studiów

15 Uzyskane wyniki: 1. Symptomy dysleksji zmieniają się w ciągu życia człowieka są inne u dzieci, a inne u dorosłych osób z dysleksją. 2. Dyslektycy różnią się na niekorzyść od grupy kontrolnej w zakresie: funkcji fonologicznych i metafonologicznych, spostrzegawczości wzrokowej, koordynacji wzrokowo-ruchowej, strukturalizacji percepcji oraz uwagi i kontroli wzrokowej pamięci operacyjnej (wzrokowej, słuchowej i fonologicznej) tempa nazywania

16 3. W pracach pisemnych dyslektyków jest statystycznie więcej błędów: językowych Interpunkcyjnych ortograficznych struktury wyrazów (metateza, opuszczanie i dodawanie liter/sylab)

17 Próbka pisma nastoletniego ucznia z dysgrafią i dysleksją

18 Generalne zasady pracy z uczniem z dysleksją

19 1. Indywidualizuj! 2. Powtarzaj! Powtarzaj! I jeszcze raz powtarzaj! 3. Stosuj różnorodne techniki. 4. Korzystaj z metody stymulacji wielozmysłowej. 5. Używaj przyjaznych materiałów do nauki.

20 6. Think Buzan 7. Opieraj się na metodach stosowanych w terapii pedagogicznej. 8. Podkreślaj silne strony ucznia i na nich opieraj się w pracy. 9. Dawaj jasne i zwięzłe polecenia/wyjaśnienia

21 10. Rozwijaj umiejętności metapoznawcze swoich uczniów. 11. Zaprzyjaźnij się z TIK. 12. Przygotuj szczegółowy opis procedury postępowania (np. Jak napisać rozprawkę?). 13. Wymagaj od swoich uczniów z dysleksją!

22 Dziękuję za uwagę! I zapraszam na moją stronę internetową: