Prof. dr. hab. Bronisława Woźniczka-Paruzel ROLA BIBLIOTEKI SZKOLNEJ W TERAPII DZIECI DYSLEKTYCZNYCH Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wprowadzenie Struktura prezentacji 1. Dysleksja definiowanie i rozpoznawanie zaburzenia 2. Wspomaganie terapii dysleksji w bibliotece szkolnej 3. Specjalne materiały czytelnicze dla dzieci dyslektycznych 4. Zastosowanie komputera w terapii dyslektyków w warunkach bibliotecznych Uwagi końcowe
Rola biblioteki szkolnej w terapii dzieci dyslektycznych Wprowadzenie W bibliotece szkolnej, w przyjaznej atmosferze, bez stresów związanych z wystawianiem stopni, można wprowadzać dzieci w cudowny świat książki i czytelnictwa
Dysleksja - definiowanie i rozpoznawanie zaburzenia Dysleksja - termin wywodzący się z greckiego i łacińskiego, gdzie przedrostek dys oznacza brak czegoś, trudność, niemożność, a czasownik lego znaczy czytam. Najprościej rzecz ujmując, dysleksja to specyficzne trudności w opanowaniu umiejętności czytania, którym często towarzyszą trudności w pisaniu( dysortografia lub/i dysgrafia). Dysleksja dająca o sobie znać w początkach edukacji nazywana jest dysleksją rozwojową.
Typy dysleksji rozwojowej i ich objawy Dysleksja typu wzrokowego - mylenie liter o podobnym kształcie, (np. p/b, d/g, ł/t), - trudności z zapamiętaniem kształtu niektórych liter (H,F,Ł) Dysleksja typu słuchowego - trudności z odróżnieniem głosek zbliżonych fonetycznie, ( s/z, t/d,w/f )
Typy dysleksji rozwojowej i ich objawy Zaburzenia funkcji językowych - kłopoty z zapamiętaniem nazw, nazwisk i terminów, agramatyzmy (złe stosowanie przyimków i przedrostków) Zaburzenia procesu kształtowania się lateralizacji i orientacji przestrzennej - pisanie liter i cyfr odwróconych o 180 stopni, mylenie liter (p/b, d/g, tzw.pismo zwierciadlane)
Wspomaganie terapii dysleksji w bibliotece szkolnej Biblioteka musi być miejscem przyjaznym i ciekawym, zajęcia powinny być prowadzone inaczej niż lekcje, w atmosferze dobrej zabawy, w systemie zintegrowanym.
Trzy zasadnicze nurty działań terapeutycznych Oddziaływanie psychoterapeutyczne, ogólnie uspokajające, a zarazem aktywizujące do nauki w ogóle, usprawnianie zaburzonych procesów psychomotorycznych, odgrywających istotna rolę w nauce czytania i pisania, ćwiczenia sprawności czytania i pisania.
Wspomaganie terapii dysleksji w bibliotece szkolnej Spotkania z bajką i baśnią jako forma oddziaływania psychoterapeutycznego Usprawnianie procesów psychomotorycznych Ćwiczenia sprawności czytania w warunkach bibliotecznych
Spotkania z bajką i baśnią jako forma oddziaływania psychoterapeutycznego Wciągajmy dzieci dyslektyczne do współorganizowania Spotkań z bajką i baśnią Pamiętajmy o walorach terapeutycznych bajek klasycznych Wykorzystujmy Bajki terapeutyczne Marii Molickiej Sięgajmy do Opowiadań dla Twojego dziecka Doris Brett i poleajmy je rodzicom dzieci
Usprawnianie procesów psychomotorycznych Ćwiczenia w bibliotece Ćwiczenia nieliterowe bazujące na bajkach (pomagają dzieciom z zaburzeniami percepcji wzrokowej) Rozpoznawanie wydzielanie i tworzenie sylab usprawnianie funkcji słuchowych Ćwiczenia sprawności w czytaniu: Kwadrans Belifielda Zawody z czasem Techniki Clarka Przeplatanie ćwiczeń zajęciami relaksacyjnymi
Specjalne materiały czytelnicze dla dzieci dyslektycznych Seria Lektury dla tych, którym czytanie sprawia trudności zmieniona z czasem na Lektury, które chce się czytać O krasnoludkach i sierotce Marysi Syzyfowe prace W pustyni i w puszczy Krzyżacy Zemsta
Komputer w terapii dzieci dysletycznych w warunkach bibliotecznych Komputer jest atrakcyjnym i najmniej nużącym środkiem dydaktycznym Jego użytkowanie jest rodzajem zabawy, w której dziecko bawi się, ucząc.
Komputer w terapii dzieci dysletycznych w warunkach bibliotecznych Za pomocą odpowiednich programów multimedialnych można pomóc dzieciom w korekcji zaburzonych funkcji i w doskonaleniu czytania i pisania. Odpowiednie gry komputerowe rozwijają percepcję wzrokową, słuchową, koordynację wzrokowo-ruchowo-słuchową, orientację przestrzenną oraz umiejętności ortograficzne. Pozwalają dziecku wygrać, co budzi poczucie sukcesu, podnosząc jego samoocenę.
Przykładowe strony WWW poświęcone specjalnym materiałom czytelniczym i multimediom dla dzieci dyslektycznych http://www.reading.org/links/specialneeds.html http://www.childrenwithdisabilities.ncjrs.org/read. html http://www.bpp.com.pl/pol/produkty.html http://nauka.2p/czytanie/multimedia.html http://www.aidemedia.pl/prod_koza_doszkoły. html
Wnioski końcowe Bibliotekarze szkolni powinni poznać objawy dysleksji, aby wspomagać jej terapię. Powinni w fazie wstępnej terapii kształtować pozytywne nastawienie do biblioteki, wykorzystując odpowiednio właściwe materiały biblioteczne
Specjalne materiały czytelnicze oraz multimedialne programy komputerowe ułatwią im wprowadzenie dyslektyków tak do Galaktyki Gutenberga, jak na Obłok Magellana Wnioski końcowe